Málfríður - 15.03.2006, Blaðsíða 5

MÁLFRÍÐUR 
Í byrjun áttunda áratugarins þegar ljóst var að
hugmyndir um Efnahagsbandalag Evrópu væru að
verða að veruleika kom fljótlega fram umræða um
að efla þyrfti tungumálakunnáttu í álfunni. Hinn
sameiginlegi markaður Evrópuþjóða myndi hafa í
för með sér aukið streymi fólks á milli landa bæði
í atvinnuleit og til náms. Tungumálakunnátta eða
öllu heldur skortur á henni gæti skapað veruleg
vandamál í þessum efnum.
Breski málvísindamaðurinn John L. Trim skrifaði á
þessum tíma (Trim, 1973) að mismunandi tungumál
álfunnar yrðu ein megin hindrunin fyrir samskipt­
um og samsömun Evrópubúa ef ekki yrði að gáð.
Það væri því knýjandi nauðsyn að gera tungumála­
kennsluna skilvirkari. Hugsanlega myndi þróast ein
„lingua franca“ en engu að síður yrði mikilvægt að
búa yfir góðri kunnáttu í a.m.k. tveimur erlendum
tungumálum og afmarkaðri kunnáttu, t.d lesfærni í
fleiri. Í kjölfar þessarar umræðu hrinti Evrópuráðið
úr vör rannsóknum á tungumálanámi og tungu­
málakennslu sem staðið hafa yfir allar götur síðan.
Í fyrstu var lögð mikil áhersla á gerð námskráa og
fram komu svokallaðir „notional functional syllabu­
ses“ (Wilkins, 1976) þar sem reynt var að skilgreina
hvað það væri sem fólk þyrfti að kunna til að geta
unnið t.d. sem þjónn eða hjúkrunarfræðingur í við­
komandi landi (sjá t.d. Munby, 1978). Áherslan var í
byrjun á fullorðinsfræðslu og út var gefin svonefnd
„Threshold Level“ (van Ek, 1975) sem var skilgrein­
ing á lágmarkskunnáttu í tilteknu tungumáli fyrir
fullorðið fólk sem flytur í tiltekið land. Í framhaldi
af því var þróuð „threshold level“ fyrir yngri nem­
endur.
Rammaáætlun um kennslu og nám í erlend-
um tungumálum
Í kjölfarið hófst vinna við að semja víðtækan sam­
ræmdan skilgreiningarramma um áherslur og við­
mið í tungumálum „The Common European Frame­
work of Reference for Languages, CEF,“ Ramma­
áætlun Evrópuráðsins um kennslu og nám í erlendum
tungumálum. Þetta er eins og nafnið ber með sér,
viðmiðunarrammi um tungumálakunnáttu, og tóku
margar Evrópuþjóðir þátt í að þróa hann. Þessi
rammi hefur haft áhrif á námskrá í tungumálum
víðsvegar um Evrópu og er hann í dag hafð­
ur til hliðsjónar við námskrárgerð í tungumál­
um. Viðmiðunarramminn getur einnig verið mjög
gagnlegt stuðningstæki fyrir kennara sem eru að
glíma við að semja skólanámskrár í tungumálum.
Rammaáætlunin sem er til á öllum algengustu
Evrópumálum var gefin út í bókarformi 2001 (CEF,
2001). Hér var ekki látið staðar numið og er nýj­
asti sprotinn á meiði þessa víðtæka þróunarstarfs
í tungumálakennslu Evrópska tungumálamappan,
ETM (á ensku European Language Portfolio, ELP).
Evrópska tungumálamappan
Segja má að Evrópska tungumálamappan sé hluti
rammaáætlunarinnar. Hún stefnir að sömu mark­
miðum: að gera tungumálakennsluna markviss­
ari og umfram allt skilvirkari. Möppunni er skipt
í þrjá hluta, tungumálapassann (The Language
Passport), námsferilskrá (The Language Biography),
og safnmöppu (The Dossier). Tungumálamappan
var þróuð og notuð í tilraunakennslu á vegum
Tungumáladeildar Evrópuráðsins 1998–2000.
Fimmtán Evrópulönd tóku þátt í þróunarvinnunni
og var hún tekin formlega í notkun sem sam­evr­
ópskt tæki til tungumálakennslu árið 2000, á ári
tungumálsins. Tuttugu og þrjú lönd hafa nú fengið
vottun (validation) og tekið hana formlega upp og
fleiri lönd eru að þróa slíka möppur, m.a. Ísland.
ETM mappan:
Leið til að snúa vörn í sókn
Hafdís Ingvarsdóttir, dósent við Háskóla Íslands.
Hafdís Ingvarsdótti­r, dós­
ent vi­ð Háskóla Íslands,
fjallar hér um evrópsku
tungumálamöppuna,
ETM, ti­lurð hennar og
þann fræði­lega grunn
sem hún byggi­r á. Gerð
verður grei­n fyri­r hug­
myndafræði­nni­ og mark­
mi­ðunum, breyttu hlut­
verki­ nemenda og kenn­
ara. Loks er rætt um hvers vegna höfundur
telur mi­ki­lvægt að hún verði­ teki­n upp í
íslenskum skólum.
Hafdís Ingvarsdóttir
Office 1
alltaf ódýrari!
Office 1
Miglior prezzo
garantito!
Office 1
Altid billigere!
Office 1
Fantastic
value!
Me› innkomu Office 1 á kennslubókamarka›inn hefur ver› á innlendum og erlendum kennslubókum stórlækka› á Íslandi á
sí›ustu árum.
Virk samkeppni á flessum marka›i er tvímælalaust til hagsbóta fyrir alla a›ila, ekki síst nemendur sem flurfa a› fara vel me›
sumarh‡ru sína.
Á örfáum árum hefur Office 1 ná› verulegri hlutdeild í marka›inum og spara› nemendum stórar fjárhæ›ir. fia› er engin
tilviljun a› Office 1 verslanirnar eru jafn vinsælar me›al nemenda og raun ber vitni.
fietta hef›i ekki veri› gerlegt án gó›rar samvinnu vi› kennara og fagstjóra í framhaldsskólum.
A› eiga gott samstarf vi› tungumálakennara framhaldsskólanna skiptir okkur hjá Office 1 miklu máli. Vi› hvetjum ykkur til
fless a› hafa samband me› uppl‡singar um námsefni næsta vetrar sem fyrst og tryggja me› flví móti nægjanlegt frambo›
kennslubóka á hagstæ›u ver›i.
Vinsamlega a›sto›i› okkur me› flví a› hafa samband vi› Hildu Karen í síma 575-5716, netfang hildagar@office1.is e›a
Eggert í síma 575-5712, netfang eggert@egilsson.is.
Me› fyrirfram flökk.
Starfsfólk Office 1
BESTA KJARABÓT NEMENDA
ÓD†RARI KENNSLUBÆKUR