Þjóðlíf - 01.09.1986, Blaðsíða 19

ENGAR NIÐURGREIÐSLUR
Á VÖXTUM
Miðað við 16 ára lánstíma og átta pró-
sent vexti kostar nýbyggingarlán að
fjárhæð 2,1 milljón Húsnæðisstofnun
3,5 milljónir króna, sem er summa
þeirra afborgana og vaxta sem stofnun-
in greiðir lífeyrissjóðunum af 2,1 millj-
ón krónum á 16 árum. Lántakinn greið-
ir samtals á öllum lánstímanum, 40
árum, 4,0 milljónir til baka af 2,1 millj-
ón, séu afborganir og vextir lagðir sam-
an. Það er talsvert hærri fjárhæð en
Húsnæðisstofnun lagði út fyrir hann.
Tal um „niðurgreiðslur“ á vöxtum er
því út í hött.
með árinu 1983.
1974 féllst verkalýðshreyfingin á að
verja 20 prósent af fjármagni lífeyris-
sjóðanna til skuldabréfakaupa hjá
Húsnæðisstofnun. Þetta var gert gegn
loforði ríkisvaldsins um stórauknar
félagslegar íbúðabyggingar. Nú bind-
ur verkalýðsforystan 55 prósent af
ráðstöfunarfé sjóðanna án þess að
minnst sé einu orði á auknar bygging-
ar verkamannabústaða!
Braski boðið heim?
Ein breytinganna sem felast í nýja
kerfinu er sú að hætt verður að miða
lánsfjárhæð við fjölskyldustærð.
Þetta hefur m.a. í för með sér stór-
bætt kjör einhleypinga sem nú öðlast
sama lánsrétt og fimm manna fjöl-
skylda. Þetta mun án efa stuðla að
því að fleiri einhleypingar komast í
eigið húsnæði en áður.
Þessi opnun á kerfinu býður hins
vegar einnig heim möguleikum á mis-
notkun. Þannig gætu ung hjónaleysi,
sem hvergi eru komin á skrá sem
sambýlingar eða makar, fest kaup
hvort á sinni íbúð og fengið tvö G-lán
að fjárhæð samtals þrjár milljónir
króna. Þau stofna síðan heimili í ann-
arri íbúðinni en leigja hina út fyrir
upphæð sem stendur undir kostnaði
við að greiða niður lánin af báðum
íbúðunum.
Stóreignamenn gætu einnig skv.
nýja kerfinu fengið sem næst óskert
byggingarlán án þess að selja fyrri
eign, þar sem engin slík ákvæði eru í
nýju lögunum. Þetta þýðir að t.d.
velstæður verkfræðingur í 400 m2 ein-
býlishúsi á Arnarnesi getur — að því
tilskyldu að hann greiði í lífeyrissjóð
— byggt annað hús í Stigahlíðinni
sem hann síðan t.d. leigir erlendu
sendiráði fyrir 50-100 þúsund á mán-
uði og samt fengið nýbyggingarlán
hjá Húsnæðisstofnun að fjárhæð 1600
þúsund til 40 ára með niðurgreiddum
vöxtum!
Erfitt að stækka
við sig
Húsbyggjandi getur skv. nýju lög-
unum byggt húsnæði (t.d. með bygg-
ingarsamvinnufélagi) fyrir þrjár millj-
ónir og fengið 70 prósent að láni hjá
Húsnæðisstofnun. Eigið framlag hans
er þá 900 þúsund krónur. Greiðslu-
byrði hans af láninu frá Hús-
næðisstofnun er ótrúlega lág, aðeins
rúmlega sex þúsund krónur á mánuði
fyrstu tvö árin og um 8.345 krónur á
mánuði næstu 38 ár lánstímans.
Villtustu draumar húsbyggjenda fyrri
ára virðast vera orðnir að veruleika.
Sá sem kaupir í fyrsta sinn getur feng-
ið um 1,5 millj. króna að Iáni og
greiðir af því um fjögur þúsund á
mánuði fyrstu tvö árin en eftir það
tæplega sex þúsund á mánuði (allt
miðað við verðlag í ársbyrjun 1986).
Þetta eru óneitanlega góðar fréttir
fyrir húsbyggjendur og íbúðakaup-
endur.
Það eru hins vegar ekki góðar frétt-
ir að með nýja kerfinu dregur svo úr
eignamyndun að vafasamt verður
hver á í raun húsnæðið — skráður
eigandi þess eða Húsnæðisstofnun
ríkisins. Við þetta bætist að þótt mun
léttara verði að eignast fyrsta hús-
næðið virðist mun erfiðara en áður að
stækka við sig eða skipta um
húsnæði.
Þetta stafar af tvennu; annars veg-
ar af því hve langan tíma tekur að
greiða niður nýju lánin og hins vegar
af því að fyrri hluta lánstímans greiðir
fólk nær eingöngu vexti. Eftir 20 ár er
t.d. aðeins búið að endurgreiða 30
prósent lánsfjárhæðarinnar. Hús-
byggjandi sem vill stækka við sig eftir
fimm ár stendur í raun ver að vígi en í
ÞJÓÐLÍF 19