Neytendablaðið - 01.06.2015, Blaðsíða 16

NEYTENDABLAÐIÐ // JÚNÍ 2015 // BPA
nægilega vel rannsökuð, séu ekki til eða dugi ekki jafn
vel.
Frakkar halda ótrauðir áfram og beita nú þrýstingi innan
ESB til að sambærilegt bann verði innleitt í öllum að-
ildar löndum sambandsins. Þeir eiga á brattann að sækja
þar sem um þriðjungur heimsframleiðslu BPA (um
840.000 tonn) fer fram í Þýskalandi og því hafa Þjóð-
verjar mikilla hagsmuna að gæta.
Valkostirnir ekki endilega skárri
Framleiðendur hafa að hluta til rétt fyrir sér þar sem
efnin sem koma í stað BPA virðast ekki í öllum tilfellum
öruggari valkostir. Sem dæmi má nefna efnin Bisfenól-S
(BPS) og Bisfenól-F (BPF) sem hafa svipuð áhrif og BPA
og finnast nú þegar í ryki og þvagi manna í sambæri-
legum styrk og BPA. Þess má geta að þessi efni eru oft
notuð í vörum sem auglýstar eru sem BPA-lausar.
Í ljósi þessa vildi Neytendablaðið ganga úr skugga um að
barnapelar á markaðnum hérlendis væru nú lausir við
bis fenólefni og hafði samband við nokkra af stærstu
framleiðendunum. MAM segist eingöngu nota polý pró-
pýlenplast (PP), sem er laust við BPA og BPS. Philips,
framleiðandi Avent-pela, segir að notkun BPA hafi verið
hætt árið 2009 í varúðarskyni. Pelarnir eru nú fram-
leidd ir úr PET eða PP. NUK vildi ekkert upplýsa um
innihaldsefnin í pelum frá fyrirtækinu, en tók fram að
polýkarbónat væri ekki notað og að vörurnar væru
lausar við BPA.
BPS í kassakvittunum hérlendis
Skýringin á því að efni sem notað er við plastframleiðslu
finnst í kassakvittunum liggur í prentlausn sem notuð er
víðast hvar í verslunum í dag. BPA er notað sem fram-
köllunarefni í svokölluðum „thermal“ pappír í sérstökum
hitaprenturum sem framkalla textann með efnahvörfum
við snögga hitun. Fyrirtækið Pappír hf. er með um 80%
markaðshlutdeild á kassakvittunarpappír hérlendis.
Jóhannes Sigurðsson framkvæmdastjóri upplýsir að fyrir-
tækið hafi skipt yfir í BPA-lausan pappír fyrir einu og
hálfu ári síðan þegar verðmunurinn minnkaði nægilega
til að réttlæta breytinguna.
Við nánari skoðun kemur í ljós að pappírinn inniheldur
BPS í staðinn. Aðspurður um það segir Jóhannes: „Ég
vildi óska að ég gæti skaffað hinn fullkomna pappír, en
ég er hræddur um að verð til kaupmanna verði fyrir ofan
þau mörk sem þeir sætta sig við. Á sínum tíma gerðum
við áðurnefnda breytingu í góðri trú um að við værum
að gera það rétta og teljum okkur vera með eins góða
vöru og unnt er. Að sjálfsögðu fylgjumst við með því
sem gerist í þessum málum.“
Ímynd umfram allt!
Haft var samband við erlendan birgja Pappírs hf., sem
óskaði nafnleyndar til að forðast áhættu fyrir orðspor
fyrirtækisins þar sem BPA væri „viðkvæmt mál með
hátt óvissustig þar sem stakar upplýsingar geta valdið
mis skiln ingi og villt um fyrir fólki.“
Fyrirtækið seg ist hafa fenóllausar pappírs tegundir í
boði, en stað festir að BPS papp írinn verði oftast fyrir
valinu sökum hagkvæmni. Fulltrúar fyrirtækisins treystu
sér ekki til þess að meta niðurstöður rannsókna sem
sýna að BPS hefur álíka hormónaraskandi áhrif og BPA
og segjast frekar bíða eftir áliti ESB stofnana um öryggi
BPS.
Pappírsframleiðandinn segir jafnframt að áhættan af
BPA sé óljós og bendir á áðurnefnda ályktun EFSA um
öryggi BPA máli sínu til stuðnings. Þá vísar hann í
yfirlýsingu frá European Thermal Paper Association
...Lítið er vitað um BPA í
matvælaumbúðum hérlendis.
16