Ægir - 01.04.2002, Blaðsíða 9

9
Háfadjúpi austan við Vestmanna-
eyjar. Í fyrrasumar var síðan aftur
mælt á þessum slóðum og liggja
nú fyrir mælingar með þessari
tækni af samtals 12 þúsund fer-
kílómetra hafsvæði suður af land-
inu, sem er álíka svæði og allur
Vestfjarðarkjálkinn. Mælingun-
um má líkja við landkönnun því
þær veita mönnum nýja og að
vissu leyti áður óþekkta sýn á
þetta svæði með stórbrotnu
landslagi á köflum. Þar er m.a.
Mýrdalsjökulgljúfur sem Kötlu-
gos hafa eflaust átt stóran þátt í
að móta. Gosunum fylgdu jökul-
hlaup sem báru fram gríðarleg
eðjuflóð. Farvegir eðjuflóðanna
komu greinilega fram við kort-
lagninguna og sömuleiðis allt
umhverfi Mýrdalsjökulsgljúfurs.
„Það kom ekki á óvart að þessi
gljúfur væru til þarna, þau voru
þekkt. Hins vegar kom okkur á
óvart hversu mikið landslag er í
sjálfri landgrunnshlíðinni,“ segir
Guðrún Helgadóttir, jarðfræðing-
ur á Hafrannsóknastofnunni, sem
ásamt Héðini Valdimarssyni, Páli
Reynissyni og Jóhannesi Briem
hefur unnið að þessum rann-
sóknum.
Nýtast við margvíslegar
rannsóknir
Sendi- og móttökubotnstykki
fjölgeislamælisins eru fest neðan á
kjöl Árna Friðrikssonar. Mælirinn
veitir miklar upplýsingar og til
þess að halda utan um söfnun og
skráningu upplýsinga er öflug
vinnustöð um borð í skipinu.
Unnt er að fylgjast með gæðum
mælinganna á tölvuskjá, sem og
siglingaleið skipsins hverju sinni.
Til að fá sem nákvæmastar mæl-
ingar af botninum þarf mælinga-
geislinn að skarast á við fyrra far.
Athyglisvert er að við kjöraðstæð-
ur er unnt að mæla á allt að 10
hnúta ferð, sem gerir það að verk-
um að tækið er mjög afkastamik-
ið.
Upplýsingar frá fjölgeislamæl-
inum nýtast við margvíslegar
rannsóknir, til dæmis við könnun
á nýjum og þekktum fiskislóðum,
jarðfræði hafsbotnsins, hrygning-
arstöðvum og vistkerfum botn-
dýra og hryggleysingja. Upplýs-
ingarnar nýtast einnig til vinnslu
ýmiss konar korta, þrívíddar-
mynda, sólarskuggamynda o.fl.
Með því að skrá styrk endurvarps
frá botninum fást upplýsingar um
botngerðina, þ.e. hvort botninn
Dýptarlínukort af efri hluta mælingasvæðisins. Dýptarbil er 100-1850 metrar.
Þrívíddarmynd af efri hluta mælingasvæðisins.
Horft úr suðaustri. Dýptarbilið á þessari mynd
er 100-1850 metrar.
H A F S B O T N S R A N N S Ó K N I R