Ægir - 01.04.2002, Blaðsíða 19

19
L A X S Í L D
Friðrik Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands ís-
lenskra útvegsmanna, segir að
forsvarsmenn SR-Mjöls hafi lengi
haft áhuga á því að laxsíldarstofn-
inn yrði kannaður í íslenskri lög-
sögu og í vetur hafi þeir kynnt
málið fyrir LÍÚ. Í kjölfarið hafi
hjólin byrjað að snúast og var
ákveðið að efna til rannsóknaleið-
angurs sem kynni að varpa ljósi á
stærð og útbreiðslu stofnsins.
Á svipuðum slóðum og
úthafskarfinn
Sumarið 2001 var efnt til sameig-
inlegs rannsóknaleiðangurs Ís-
lendinga, Þjóðverja, Rússa og
Norðmanna til að meta stofn-
stærð úthafskarfans djúpt suð-
vestur af landinu. Í þessum leið-
angri urðu menn mjög varir við
laxsíld, án þess þó að unnt væri
að kortleggja á hversu stóru svæði
hún væri. Þorsteinn Sigurðsson,
leiðangursstjóri á Árna Friðriks-
syni í þessum leiðangri, segir al-
veg ljóst að laxsíld kunni að vera
á mjög stóru hafsvæði og því sé
mjög fróðlegt að fá gleggri upp-
lýsingar um magnið og útbreiðsl-
una.
„Við reiknum með að úthalds-
dagar Ásgríms Halldórssonar í
þessum rannsóknaleiðangri verði
um tuttugu,“ segir Friðrik Arn-
grímsson og játar því að kostnað-
urinn þessu samfara hlaupi á
nokkrum tugum milljóna.
Hampiðjan hefur lagt fram um-
talsverða vinnu við þróun veiðar-
færa, í rannsóknatúr Ásgríms
Halldórssonar er notast við veið-
arfæri sem hefur 9 mm riðil, en
til samanburðar er riðillinn í
loðnunótum sem næst 20 mm.
„Ég veit ekki til þess að þessi
fiskur sé neinsstaðar nýttur, en
menn telja að hann geti hentað
mjög vel og sé að mörgu leyti
betri nytjafiskur en kolmunninn.
Til dæmis hefur laxsíldin meira
fituinnihald,“ segir Friðrik.
Margar tegundir laxsíldar
Í bókinni „Fiskar og fiskveiðar
við Ísland og Norðvestur-Evrópu“
er laxsíldaætt þannig lýst: „Smáir
miðsævis- og djúpfiskar með
mjög mörg ljósfæri á haus og lík-
ama. Hreistur er stórt og slétt.
Augu eru stór og kjaftur nær aft-
ur fyrir þau. Raufaruggi er ofast
aftar en bakuggi og aftan við
hann er veiðiuggi. Kviðuggar eru
aftan við eyrugga. Um 135 teg-
undir þekkjast í öllum heimshöf-
um á nokkur hundruð metra dýpi
niður á um 1500 m. Éta einkum
krabbaflær og elta þær í dægur-
göngum þeirra upp í efri lög sjáv-
ar á nóttunni en dýpra á daginn.“
Þorsteinn Sigurðsson segir ljóst
að á hafsvæðinu suður af landinu
sé örugglega margar tegundir lax-
síldar að finna. Nefna má ísalax-
síld, brúna laxsíld, löngu laxsíld
og íshafslaxsíld. „Megnið af þeirri
laxsíld sem við urðum varir við í
karfaleiðangrinum var 10-20 cm
að lengd. Algengast er að fiskur-
inn haldi sig á 3-700 metra
dýpi,“ sagði Þorsteinn.
Margar tegundir í laxsíldaætt
Friðrik Arngrímsson lítur á þetta
sem mjög áhugavert verkefni og
hann fagnar því að svo margir
komi að því. Eins og áður segir
leggja nokkur sjávarútvegsfyrir-
tæki sinn skerf til verkefnisins, en
þetta eru fyrirtæki sem eru í
svokölluðum uppsjávarveiðum og
-vinnslu. Fyrirtækin eru Barðsnes
ehf., Faxamjöl hf., Festi hf.,
Gjögur ehf., Haraldur Böðvarsson
hf., Hraðfrystihús Eskifjarðar hf.,
Huginn ehf., Ísfélag Vestmanna-
eyja hf., Loðnuvinnslan hf., Run-
ólfur Hallfreðsson ehf., Samherji
hf., Síldarvinnslan hf., Tangi hf.
og Vinnslustöðin hf.
Athyglisvert rannsóknaverkefni hafið:
Sjónum beint að laxsíld
Upp úr miðjum apríl hélt Ásgrímur Halldórsson SU 250 úr höfn í
Reykjavík og var förinni heitið út að landhelgislínu, djúpt suðvestur af
landinu, til tilraunaveiða á svokallaðri laxsíld. Að baki þessum til-
raunaveiðum standa Hafrannsóknastofnunin, Hampiðjan, sjávarútvegs-
ráðuneytið, hagsmunasamtök í sjávarútvegi og nokkur sjávarútvegsfyr-
irtæki og er markmiðið að fá mynd af því hvort og þá í hversu miklum
mæli unnt er að veiða laxsíld.
Langalaxsíld efst, þá íshafslaxsíld og neðst er punktalaxsíld