Ægir - 01.04.2002, Blaðsíða 11

11
S M Á B Á TA Ú T G E R Ð
„Blessaður vertu, ég
var hættur að róa, en
byrjaði síðan aftur því
að ég er búinn að vera
ef ég kemst ekki á
sjó,“ segir Stefán Stef-
ánsson, sjötíu og fimm
ára trillukarl á Dalvík,
sem eftir áratuga sjó-
róðra þekkir öðrum
mönnum betur gjöful
mið í utanverðum
Eyjafirði.
Tíðindamaður Ægis hitti Stef-
án þegar hann var að binda bát-
inn sinn, Búa EA 100, við
bryggju á Dalvík í byrjun apríl.
Stefán hafði verið að vitja grá-
sleppunetanna og lét heldur illa
af veiðinni. „Ég lagði netin 20.
mars og það hefur verið tregt.
Hins vegar skilst mér að það hafi
verið mokveiði fyrir austan. Ég
má leggja fimmtíu net. Sannast
sagna finnst mér vera orðið alltof
mörg grásleppunet í sjónum,“
segir Stefán.
„Maður er fæddur niðri í fjöru,“
segir Stefán þegar hann er spurð-
ur um ástæðu þess að hann stundi
sjóinn af krafti þótt hann sé fyrir
nokkrum árum orðinn lögbund-
inn ellilífeyrisþegi. „Á meðan ég
kemst á fjórum fótum niður á
bryggju held ég áfram,“ segir
hann og hlær. „Nei, nei ég verð
aldrei leiður á sjómennskunni.
Maður hefur nú lítinn tíma til
þess að láta sér leiðast,“ bætti
Stefán við.
Stefán hristir hausinn yfir fisk-
veiðistjórnuninni og segir að öll
þess boð og bönn séu að fara með
þessa atvinnugrein. „Þetta er orð-
ið svo gjörsamlega njörvað niður
að það er varla að krakkarnir
megi lengur dorga á hafnargarð-
inum,“ segir Stefán.
Auk þess að fá nokkrar grá-
sleppur í þessum túr snemma í
apríl slæddust nokkrir þorskar og
rauðmagar í netin. Stefán gaukaði
nokkrum rauðmögum að blaða-
manni. „Ég má til með að láta
þig hafa rauðmaga í soðið. Ég hef
ekkert með rauðmagann að gera,
myndi annars henda honum,“
sagði Stefán.
Rauðmaginn, með hveljunni og
lifrinni reyndist auðvitað hið
mesta lostæti, sem hér með er
þakkað fyrir.
Hrognkelsi er samheiti yfir
grásleppu og rauðmaga.
Grásleppan getur náð 60 cm
lengd, en oftast er hún 35-
54 cm og mun stærri en
rauðmaginn sem oftast er
28-40 cm langur. Gráslepp-
an er dökkgrá en ljósari á
hliðum og hvít- eða ljós-
græn að neðan. Hins vegar
er rauðmaginn dökkgrár að
ofan og grágrænn að neðan.
Hér við land er hrognkelsi
allt í kringum landið. Um
stærð stofnsins eru ekki
glöggar upplýsingar. Á síð-
ustu þrjátíu árum hefur
mest veiðst af grásleppu árið
1984, um 13 þúsund tonn,
en árið 2000 veiddust aðeins
um 2.500 tonn. Sóknin í
grásleppuna hefur markast
að töluverðu leyti af verði
fyrir grásleppuhrognin.
Undanfarin ár hefur það ver-
ið lágt, en í ár hefur það
þokast eilítið upp á við.
Alla tíð hafa Íslendingar
nýtt hrognkelsi. Gráslepp-
una hafa menn saltað eða
hert og ferskur rauðmagi er
lostæti. Nú til dags er grá-
sleppan hins vegar fyrst og
veidd vegna hrognanna, en
þau eru verkuð í kavíar og
seld sem munaðarvara til út-
landa.
(Byggt á grein um hrognkelsi í
bókinni Sjávarnytjar á Íslandi)
Fróðleikur um hrognkelsi
Stefán Stefánsson, trillukarl á Dalvík:
Enginn tími til þess að láta sér leiðast
„Á meðan ég kemst á fjórum fótum nið-
ur á bryggju held ég áfram,“ segir Stef-
án Stefánsson, trillukarl á Dalvík.
Stefán kemur á Búa EA
að bryggju á Dalvík.
Myndir: Óskar Þór Halldórsson.