Tímarit Máls og menningar - 01.07.1964, Síða 72

Tímarit ftláls og menningar
Línan er sérstuðluÖ (eins og í ljóSa-
hætti) og styrkir sína sjálfstæSu
merkingu meS því. 011 þessi brögS
eru notuö til aö gera linuna átakan-
legri. Hún kynnir þaS sem á eftir aö
koma. Þessi truflun í náttúruöflunum
er ískyggileg.
í þriöja erindi kemur fram þaS
sem viö getum nefnt fjandskap efnis-
ins. Gin efnisheimsins virSist vera
aS lykja um skáldiS. Nú ætti kvæSiS
meS réttu aö vera búiö, en þaS ætlar
sér sýnilega aS vera allt ööruvísi.
Annars hefur rímorSin vantaö, þau
orS sem gáfu fyrsta kvæöinu svo fast-
mótaöan svip. En okkur er ekki leng-
ur leyft aS dvelja í þessum viökunn-
anlega hringlaga heimi, heldur erum
viS allt í einu komin inn á nýtt sviS.
Ef viö köllum 32 kvæSin hringlaga,
getum viS eins vel kallaS þetta kvæöi
ferhyrnt. Fyrsta vísuorö stySur þessa
tilfinningu: A hornréttum fleti. Svo
fylgja aSrar geómetrískar myndir.
Allt er þetta mekanískt og vélrænt, og
einhvern veginn fjandsamlegt, dautt
og ófrjótt.
Þessi ófrjóa samsetning er táknræn
fyrir efnisheiminn, og þar er heim-
kynni dauSans. Þar er allt einkenni-
lega skýrt og klárt og nákvæmt, af-
markaö af hreinum línum. Og þar er
dauSinn, og blómiS sem táknar dauö-
ann er hvítt, heillandi og geigvæn-
legt í senn. Blómsins hefur veriö get-
iö fyrr, og nú er þess getiö aftur meS
sama orSalagi, en því bætt viS, aS
þaS er hvítt. Hvíta ber höfuöstaf og
fær sérstaka áherzlu af því. En hver
er tilgangurinn meö þessum lit? Er
hvítur ekki mest ógnandi litur sem
hægt er aö hugsa sér fyrir dauSann?
Hver er verstur, svartur dauSi, rauö-
ur dauSi eöa hvítur dauöi? Ég hika
ekki viS aS nefna þaS síSasta. Hinir
tveir hafa engan kraft, eru allt aö því
rómantískir, en hvítur er óhugnan-
legur (og minnir annars á tæringu).
Svo er þaö hinn klínískt hreini litur
og fellur bezt aö þessu nákvæma um-
hverfi milli hringsins og keilunnar.
3
Ég var drúpandi höfuð
Ég var dimmblátt auga
Ég var hvít hönd
Og líf mitt stóS kyrrt
Eins og kringlótt smámynt
Sem er reist ttpp á rönd
Og tíminn hvarf
Eins og tár sem fellur
Á hvíta hönd
Þetta kvæSi má kalla 32 þó aS þaö
sé nokkuö frábrugöiS fyrsta kvæöinu
í stuSlasetningu. En bygging þess er
alveg eins. Allt er innhverft. Tár fell-
ur úr auga, lendir á hendi og lokar
hringnum. Drúpandi höfuö, auga og
hönd merkja punkta á hringnum, og
táriS tengir þá. Tíminn hverfur, eins
og í 1 og rímorÖ fyrsta erindis er
endurtekiS í hinu síöasta.
Hugsunin í þessu kvæöi er háspeki-
leg og óhlutkennd (Líf mitt stóð
182