Dagblaðið Vísir - DV - 11.10.2013, Blaðsíða 32
32 Fólk 11.–13. október 2013 Helgarblað
skýringin á því hvers vegna ég hef
aldrei síðan verið öðruvísi kynnt í öll
um sjúkragögnum en sem geðhvarfa
sjúk.
Sem þýðir að ég hef ekki mátt
gleðjast eða reiðast án þess að vera
talin manísk, ekki komast í uppnám
án þess að vera talin ör, ekki verða
leið án þess að vera talin þunglynd,
ekki ásaka föður minn um kynferðis
ofbeldi án þess að vera talin með
ranghugmyndir og síðan ekki mátt
þræta fyrir þessa geðveiki mína öðru
vísi en að vera talin innsæislaus á
sjúkdóminn.
Þaðan í frá var ég réttlaus og vald
laus gagnvart því gerræðisvaldi sem
fjölskyldunni er veitt í forræðislögum,
að geta knúið fram nauðungarvistun.
Síðan hefur ekki komið til átaka milli
okkar Jóns Baldvins án þess að þeim
hafi lyktað með því að hann hafi sigað
á mig lögreglunni.
Sem er ástæða þess að ég fór á
fund lögreglustjórans á höfðuborgar
svæðinu þann 6. september síðast
liðinn til að spyrja hvort ég ætti von á
því að verða aftur handtekin og nauð
ungarvistuð í kjölfar kæru minnar á
hendur honum, líkt og gerðist þann
13. apríl 2002, og sef nú með neyðar
hnapp.“
Dyrnar brotnar upp
Áður, eða í apríl 1998, sá hún allt í
einu hurðina að íbúð sinni falla niður
í heilu lagi og segir að síðan hafi syst
ir hennar ruðst inn í fylgd tveggja lög
reglumanna. „Hver var glæpur minn?
Jú, sá að hafa neitað að hleypa Kol
finnu inn, öskrandi ókvæðisorðum
í dyrasímann. Faðir minn var þá bú
inn að upplýsa þessa systur mína,
sem ég var ekki í neinum samskiptum
við, um ástæðu þess að ég vildi ekkert
með hann hafa, sakir sem hann hafði
sagt mig skálda upp.
Ég hringdi í lögfræðing og vakthaf
andi geðlækni sem komu hið snarasta
og, að málinu athuguðu, sendu Kol
finnu og lörgegluna burt, með skottið
á milli lappanna. Þar með var nauð
ungarvistun minni afstýrt, fram á
þarnæsta dag, en aðgerð þessi er
merkt sem aðstoð við sendiráð er
lendis í lögregluskýrslu.
Þá var ég handtekin fyrir þær sakir
að keyra bíl – en um þessa handtöku
finnst engin lögregluskýrsla og ekki
að furða því samkvæmt þeirri sem
var gerð kvöldið sem ráðist var inn til
mín sagðist geðlæknirinn „ekki vilja
fjarlægja Aldísi af heimili sínu“, sem
„virtist í góðu jafnvægi“ og dóttir
hennar „vel haldin“.
Síðan var ég flutt í fylgd lög
reglunnar og aðstandandans Kol
finnu upp á geðdeild Landspítalans,
þar sem ég var samdægurs og án
undanfarandi læknisviðtals sprautuð
með valdi. Aftur var ég nauðungar
vistuð án dóms og laga með tilheyr
andi dópítroðslu.“
Gamlar minningar brutust fram
Aldís horfir á mig og segir að allt frá
árinu 1992 hafi verið vegið að æru
hennar, friði og frelsi, síðast þann
13. apríl 2002. „Þá var ég handtekin á
heimili mínu, sex ára barn mitt flutt
nauðugt burt og ég nauðungarvistuð
í kjölfar kæru minnar til lögreglu
varðandi kynferðisbrot sem Guðrún
Harðardóttir hefur nú gert opinber
og hann hefur sjálfur sannað með
eigin skrifum til hennar. Með öðrum
orðum var ég lögð inn á geðdeild
Landspítalans fyrir að segja sannleik
ann sem í skýrslum spítalans flokkast
sem ranghugmyndir.“
Aldísi hafði verið nýsögð sagan
af Guðrúnu þegar hún hélt utan til
að heimsækja foreldra sína, en faðir
hennar var þá sendiherra Íslands í
Bandaríkjunum. „Þar vaknaði ég við
það aðfaranótt föstudagsins langa
að Jón Baldvin sat á rúmstokknum
hjá mér sem varð til þess að gamlar
minningar brutust fram og ég sagði
móður minni alla sólarsöguna um
morguninn. Hún afneitaði öllu grát
andi, enda flýtti ég heimför okkar
mæðgna til Íslands og skildi við for
eldra mína í ósætti.“
Daginn eftir heimkomuna vakn
aði Aldís upp við símtal frá vinkonu
sinni sem greindi henni frá því að
faðir hennar hefði tilkynnt hana til
yfirgeðlæknis Landspítalans, sem og
félagsþjónustunnar, fyrir geðveiki
sóra um meint kynferðisofbeldi hans.
Flutt burt í járnum
Þá bað Aldís Guðrúnu að koma í
heimsókn og kom hún ásamt systur
sinni og sagði þeim alla sólarsöguna
og grétu þær allar. „Á meðan og fram
á nótt fékk ég ekki flóafrið fyrir upp
hringingum foreldranna sem hótuðu
að siga á mig löggunni ef ég ekki tæki
til baka ásakanir mínar um kynferð
isbrot Jóns Baldvins gagnvart Guð
rúnu. Sem varð til þess að ég flúði
næsta morgun upp í sveit til vinkonu
minnar í Borgarfirði, þaðan sem ég
keyrði til Stykkishólms til að hitta
aðra vinkonu og taka pening út úr
banka. Þar áttaði ég mig á því að ég
gæti ekki búið við þennan ótta við yf
irvofandi handtöku, heldur yrði ég að
horfast í augu við hættuna og sneri
því heim.
Daginn eftir, þann 13. apríl, kærði
ég Jón Baldvin til lögreglunnar. Tíu
mínútum síðar ruddust tveir ein
kennisklæddir lögreglumenn inn
íbúð mína, og síðan tvær konur, í þeim
yfirlýsta tilgangi að taka barnið, og
loks einhver frá félagsþjónustunni í
Reykjavík, barnaverndarstarfsmaður,
og síðastur kom borgaryfirlæknir.“
Aldísi liggur greinilega mikið á
hjarta, en hún vandar hvert orð er
hún segir frá: „Með hendurnar fastar
í greipum einhvers starfsmanns ut
anríkisráðuneytisins, sem þarna
hafði ruðst inn, reyndi ég af öllum
sálar og lífs míns kröftum að koma
við vörnum gegn þessari hræðilegu
aðför með því að segja þessari her
sveit manna sem þarna var komin að
fyrirskipan föður míns, sögu mína.
Þetta útleggst svona í minnisblaði
borgaryfirlæknisins: Aldís „talaði út
í eitt aðallega um kynferðislega mis
beitingu og kynlíf milli aðila sem var
henni ekki að skapi.“
Þá var ég flutt burt í járnum
inn í lögreglubíl, og upp á geð
deild Landspítalans, inn í eitthvert
sjúkraherbergið, eftir stutt rifrildi við
hjúkrunarfræðing sem tilkynnti mér
að hér með væri ég nauðungarvistuð
og meinaði mér þar með útgöngu,
sem og því að fá að tala við lækni.“
Ásakanir sagðar ranghugmyndir
„Aðförin var ekki aðeins óréttmæt
heldur einnig ólögleg,“ segir Aldís
ákveðin og máli sínu til stuðnings
telur hún upp eftirfarandi atriði: „Í
fyrsta lagi finnst ekki stafkrókur í lög
regluskýrslum um að ég hafi kært
Jón Baldvin til lögreglunnar þann 13.
apríl 2002.
Lögregluskýrslan um handtökuna
og nauðungarflutning minn og
barnsins míns var ekki skráð fyrr en
38 dögum seinna og þá sem „leit,
eftir grennslan, annað“.
Þáverandi yfirlæknir geðdeild
ar Landspítalans byggði fyrirskipun
sína um lögregluleit að mér á upp
lýsingum frá föður mínum, sem hafði
óskað eftir nauðungarvistun, vitandi
að ásakanir mínar á hendur honum
um kynferðisbrot gagnvart Guðrúnu
voru sannleikanum samkvæmt, þar
sem Guðrún hafði upplýst hann um
það, og undir því yfirskini að ég væri
ör sem fullnægir ekki því skilyrði að
teljast alvarlegur geðsjúkdómur sem
er forsenda nauðungarvistunar.
Ásakanir mínar á hendur föður
mínum voru umsvifalaust skráð
ar af hjúkrunarfræðingi undir liðn
um ranghugmyndir, sjúkraskránni
samkvæmt þar sem segir: „Ásakanir
gagnvart föður. Ekki vitað hvort rétt
ar,“ sem og það að réttlát reiði mín yfir
þessum aðförum útleggst af hjúkr
unarfræðingnum sem manía.
Í læknisvottorði eru rökin fyrir
nauðungarvistuninni þessi: „ Mikil
reiði og taumlausar ásakanir í garð
fjölskyldu … einkum föður. Óvíst
hvort um hreinar ranghugmyndir sé
að ræða.“
Síðast en ekki síst bárust þessi
gögn, læknisvottorð og skrifleg beiðni
Jóns Baldvins um nauðungarvistun
ina, dóms og kirkjumálaráðu
neytinu, móttökustimpli þess sam
kvæmt, daginn eftir að það veitti
samþykki sitt þann 14. apríl 2002, eða
þann 15. apríl. Með öðrum orðum þá
samþykkti dóms og kirkjumálaráðu
neytið nauðungarvistunina áður en
því barst skrifleg beiðni um hana.“
Vill breytingu á lögræðislögum
Kliðurinn í salnum er mikill auk þess
sem Aldísi er farið í langa í sígarettu.
Hún teygir sig í eina og með sígarett
una í hendinni biður hún þjóninn um
að hella því sem eftir er af kakóinu í
pappaglas. Þaðan liggur leiðin inn
í Hafnarfjörð, með stuttri viðkomu
á Alþingi, þar sem hún skilur eftir
breytingartillögur á lögræðislögum
fyrir forsætisráðherrann. Á leiðinni
þangað hittir hún frænda sinn, sem
gengur rétt á eftir okkur og segir nafn
hennar þrisvar áður en hún verður
hans var. Þau taka tal saman og eftir
stutt spjall spyr hún glettin hvort hann
sé nokkuð í liði með Jóni Baldvini og
biður hann svo um greiða.
Í dag eru hátt í þrjár vikur liðnar
síðan Aldís og dóttir hennar yfirgáfu
heimili sitt í Hafnarfirðinum. Þær
hafa lítið sem ekkert haldið til þar
síðan Aldís kærði Jón Baldvin til lög
reglunnar, en hún treysti sér ekki
„Þá var
ég flutt
burt í járnum
inn í lögreglu-
bíl, og upp á
geðdeild.
Reyni að kalla á hjálp
Aldís segir að sann-
leiksgildi orða hennar
hafi aldrei verið kannað
heldur hafi saga hennar
einfaldlega verið afgreidd
sem ranghugmyndir eða
geðveikisórar.
„Ég stend
með henni“
n Óréttlæti segir móðursystir
„Ég stend með henni. Maður vill
að réttlætið nái fram að ganga“
segir Margrét Schram, móður
systir Aldísar.
„Mér finnst alltaf tengsl á milli
þess að þegar að hún fer að ræða
þessi mál og þess að talað sé um
að hún sé kominn með ranghug
myndir,“ segir Margrét og segir
að það sé viðtekin venja. „Þannig
sé ég þetta,“ segir Margrét. „Ég
fæ engan annan botn í þetta,
en lögreglan er auðvitað með
þetta til rannsóknar,“ segir Mar
grét. Hún segir að það sé erfitt að
skilja hvernig hægt sé að hringja
frá útlöndum og krefjast þess að
manneskja sé nauðungarvistuð.
„Mér finnst bara að svona órétt
læti geti ekki viðgengist.“ Hún tel
ur að Aldís komi alltaf að lokuð
um dyrum þegar hún reynir að tjá
sig um málið eða leita réttar síns.
„Þá er bara öllum sagt að hún
sé snargeðveik.“ Margrét segir
framkomuna við Aldísi, og dóttur
hennar, óforsvaranlega.
Elísabet Ronaldsdóttir er vinkona
Aldísar og hefur verið það síðustu
ár. Þær kynntust þegar Aldís bað
Elísabetu um að lesa handrit sem
hún hafði skrifað. Í kjölfar þess
bundust þær miklum vináttubönd
um. „Aldís er mjög skýr og staðföst
varðandi það sem hefur gengið á,“
segir Elísabet sem segir að opin
berun Guðrúnar Harðardóttur hafi
veitt frásögn Aldísar aukinn styrk.
Aldís hafi þó hvergi komið nærri
viðtalinu við Guðrúnu í Nýju Lífi, en
fjölskyldan virðist hafa gert hana að
blóraböggli. „Það hvernig fjölskyld
an tókst á við það mál er ekki eðli
legt. Þetta viðtal kom Aldísi ekkert
við en fjölskyldan hefur ausið hana
aur. Ég held að þau óttist það sem
Aldís veit,“ segir Elísabet ákveðin.
„Mér finnst Aldís hafa staðið sig
vel í mjög erfiðum aðstæðum. Mér
hefur fundist hún virðingarverð,
þar sem hún hefur ekki tekið þátt
í þessu leirkasti sem átti sér stað í
kringum viðtalið við Guðrúnu. Al
dís sýndi þá virðingu og stillingu.
En þessu ætlar bara ekki að linna,
því finnst mér mjög flott hjá henni
að stíga fram og segja sína sögu. Ég
ber svo mikla virðingu fyrir henni
Aldísi,“ segir Elísabet og bætir því
við að Aldís sé bæði skemmtileg og
þægilegur félagsskapur. „Hún er
ofboðslega hjálpleg. En hún hefur
gengið í gegnum ofboðslega mikið.“
Aldís staðið sig vel í erfiðum aðstæðum
n Elísabet Ronaldsdóttir telur að fjölskyldan óttist Aldísi