Lögmannablaðið - 01.05.2001, Blaðsíða 23

Frumvarp til laga um ábyrgð-armenn, sem nú er fyrir Al-þingi er, að mínu mati eitt af
skýrari dæmum þess þegar alþing-
ismenn eru að eltast við atkvæði
fremur en að setja skynsama lög-
gjöf sem fellur að þeim leikreglum
sem gilda í samfélaginu almennt.
Megingalli frumvarpsins er sá að
það tekur, í veigamiklum grund-
vallaratriðum, aðeins á mjög
þröngum hagsmunum, sem veldur
því að fjárhagsleg ábyrgð er slitin
úr samhengi við önnur mikilvæg
lagasjónarmið og ekki síst gildandi
meginreglur í löggjöfinni sem eiga
sinn sess við lagasmíð af þessu
tagi, s.s. einsog aðfararlög, gjald-
þrotalög, viðkiptabréfsreglur og al-
mennar reglur um kröfuábyrgð,
svo það helsta sé talið.
Í athugasemdum með frumvarp-
inu er því lýst að byggt sé að miklu
leyti á sjónarmiðum um neytenda-
vernd, - Markmið frumvarpsins sé
að rétta hlut ábyrgðarmanna og
ekki er laust við að við fyrstu sýn
hafi frumvarpið yfir sér réttarbóta-
blæ. Þegar frumvarpið er gaum-
gæft sýnist hinsvegar að gengið sé
nokkru lengra en almenn sjónar-
mið um neytendavernd gera ráð
fyrir. Tilgangurinn með frumvarp-
inu sýnist ekki síður vera sá að
hafa vit fyrir fólk með því, í fyrsta
lagi, að takmarka með lögum hina
venjulega fjárhagslega ábyrgð fólks
á frjálsum og löglegum skuldbind-
ingum sínum, og, í öðru lagi, að
takmarka réttindi fólks til að stofna
til fjármálasamninga. Á altari þessa
markmiðs er fórnað ýmsum mikils-
verðum hagsmunum til tjóns fyrir
viðskiptalífið án þess, að því er
virðist, að alþingismenn hafi af því
áhyggjur.
Frumvarpið er auk þess mein-
gallað út frá lagatæknilegu sjónar-
miði. Í stuttri grein er ekki unnt að
gera frumvarpinu fullnægjandi skil
og er því aðeins bent á nokkur at-
riði sem telja má veigamest m.t.t.
þeirra breytinga sem því er ætlað
að hafa á viðskiptaumhverfið.
Helst ber að telja 9.gr. frumvarps-
ins sem bannar að gerð sé aðför í
fasteign þar sem ábyrgðarmaður
býr eða fjölskylda hans ef krafa á
rót sína að rekja til ábyrgðarloforðs
enda hafi ábyrgðarmaður ekki haft
hag af lánveitingunni eða stofnun
kröfunnar. Auk heldur er kveðið á
um í greininni að kröfuhafi geti
ekki krafist gjaldþrotaskipta á búi
ábyrgðarmanns ef krafa á rót að
rekja til ábyrgðarloforðs nema
hann geri sennilegt að um svik-
samlegt undanskot eigna ábyrgðar-
manns hafi verið að ræða eða
ábyrgðarmaður hafi haft ávinning
af lánveitingunni eða stofnun kröf-
unnar. Hvergi í löndum Evrópu er
að finna sambærileg ákvæði sem
takmarka rétt kröfuhafa til að
ganga að þeim sem bera kröfuá-
byrgð á grundvelli frjálsra samn-
inga. Í frumvarpinu er vísað með
yfirborðskenndum hætti til svo-
nefndrar „Homestead Exemption“
reglu í bandaríkjunum sem kveður
á um, með afar misjöfnum hætti
eftir ríkjum, hvaða fasteignaréttindi
skulu undanþegin við gjaldþrot.
Þessi regla er frávikjanleg og er al-
23Lögmannablaðið
Hróbjartur Jónatansson hrl.
Frumvarp til laga um
ábyrgðarmenn
Hróbjartur Jónatansson, hrl. í
ræðustól.
Lúðvík Bergvinsson, alþingismaður
annar frummælenda.
Pétur Blöndal, alþingismaður tók til
máls á fundinum.