Skírnir - 01.01.1956, Blaðsíða 244
242
Sigurður Þórarinsson
Skimir
leitt of laust í sér til að vera varanlegt byggingarefni. Berg-
tegundir landsins hafa það og sameiginlegt, að vera lítt hæf-
ar til myndhöggs og rúnahöggs. Þetta gæti verið ein af ástæð-
unum fyrir því, að hér hefur fundizt svo lítið af rúnum og
vafalítið er það ein af ástæðunum fyrir því, að hér hlómgaðist
aldrei höggmyndalist.
Skorturinn á timhri til bygginga var ekki síður tilfinnan-
legur. íslenzka birkið dugði ekki til neinna stórhygginga.
Rekaviður bætti nokkuð úr á sumum svæðum, einkum norð-
anlands og norðaustan, því upp að ströndum þessara lands-
hluta liggur áður nefndur Pólstraumur, sem er grein af þeim
straumi, er liggur þvert yfir Norðuríshafið frá Síberíu til
Grænlands og ber með sér barrviði úr skógum Síberíu, en
upp að suður- og vesturströndunum liggur Golfstraumurinn
og ber með sér mahóní og aðra viði af miðamerískum upp-
runa. Einkum hefur verið mikið af rekavið með ströndunum,
fyrst eftir að landið tók að byggjast, því þá hefur mikið ver-
ið safnað fyrir. Hversu eftirsóttur rekaviðurinn var, sést m. a.
á því, hversu ákafar kirkjurnar voru í að tryggja sér eignar-
hald á ströndum landsins, er tímar liðu. En rekaviðurinn
nægði ekki til að fullnægja timburþörf landsmanna, og þótt
Islendingar hefðu lengi rétt til að fella skóg í Noregi og flytja
til Islands, hafa timburflutningar til landsins með þáverandi
farkostum hlotið að vera mjög takmarkaðir. Breytingin á stil
íslenzkra sveitabæja frá stórum skálabyggingum til lítilla
ganghúsa, þegar leið að lokum þjóðveldistímans, stafar eflaust
að verulegu leyti af timburskorti og e. t. v. að einhverju leyti
af versnandi loftslagi. Mjög örlagaríkt fyrir sjálfstæði lands-
ins var, að landsmenn gátu ekki vegna timburskorts endur-
nýjað skipastól sinn og tryggt aðflutninga til landsins.
Eitt yfirsést mönnum oft, þegar talað er um menningar-
afrek Islendinga til foma og þann virðulega sess, sem þeir
þá skipuðu meðal frændþjóðanna á Norðurlöndum, en það
er stærð þjóðarinnar í hlutfalli við stærð þessara frændþjóða.
Landnám norrænna manna á Islandi hófst á áttunda tug
níundu aldar. Talið er að landnámi hafi verið lokið um 930.
Út frá Landnámabók hafa fræðimenn reynt að gera sér í