Þjóðmál - 01.06.2009, Blaðsíða 28

26 Þjóðmál SUmAR 2009
isflokksins samþykkti auðlinda gjald, sem
stefnu flokks ins og Alþingi setti lög þar um .
Það er svo önnur saga, að síð asti lands fundur
Sjálf stæðis flokksins sam þykkti um ræðu laust,
með handa uppréttingu í tví gang, án þess að
atkvæði væru talin, að þetta gjald skyldi falla
niður . Það er ekki hægt að taka þá afgreiðslu
alvarlega . Fremur ber að líta svo á, að um
eins konar uppákomu hafi verið að ræða .
nú er sagt og það er ástæðan fyrir því, að
núverandi stjórnarflokkar hafa tekið upp
baráttu fyrir fyrningarleiðinni: Það hefur
aldrei tekizt sátt um auðlindagjaldið .
Gott og vel . Hvers vegna hefur ekki tekizt
sátt um það? Vegna þess, að útgerðarmenn
hafa haldið uppi stöðugri baráttu gegn því .
nú er auðvitað ljóst, að auðlindagjaldið
er betri kostur fyrir útgerðarmenn en fyrn-
ingarleiðin . Er hugsanlegt að þrátt fyrir allt
sé hægt að ná sátt um fisk veiði stjórnar kerfið
á grundvelli auð lindagjalds ins nú þegar
útgerðarmenn verða að horfast í augu við
að fyrningarleiðin er að dembast yfir þá?
Af eigin reynslu vegna baráttunnar um
auðlindagjaldið get ég fullyrt að núver andi
ríkisstjórn stendur frammi fyrir stór stríði
um fyrningarleiðina . Þótt fátt hafi verið
marktækt, sem frá forseta Íslands hefur
komið síðustu árin var það þó rétt sem
hann sagði í ræðu við setningu Alþingis,
að núverandi ríkisstjórn hefur færst mikið
í fang með því að ætla að takast á við mörg
stór og umdeild verkefni í einu .
Kannski ættu útgerðarmenn að skoða
hug sinn betur varðandi auðlindagjaldið og
raunar er tímabært fyrir lÍÚ að hlusta með
jákvæðara hugarfari á athuga semdir stórs
hluta þjóðarinnar við fisk veiði stjórnarkerfið .
talsmenn bæði útgerðarmanna og Sjálf-
stæðisflokksins tala óvarlega um þetta mál .
Útgerðarmenn tala um veiðiheimildirnar
sem sína eign . Þeir eiga engan kvóta og geta
þess vegna ekki eignfært hann í reikningum
sínum . Þeir eiga nýtingarrétt á kvóta og eiga
lögum samkvæmt að greiða gjald fyrir þann
nýtingarrétt . Það kemur útgerðarmönnum
sjálfum verst, þegar þeir tala af slíkri
ónákvæmni um þetta mál . Það hleypir illu
blóði í eigendur fiskimiðanna .
Það hefur borið við að talsmenn Sjálfstæðis-
flokksins tali um fyrningarleiðina, sem þjóð nýt-
ingu . Hvernig er hægt að tala um að til standi
að þjóðnýta eign, sem þjóðin á nú þegar?
björgvin Guðmundsson viðskipta frétta-
stjóri Morgunblaðsins skrifaði athyglisverðan
pistil í blaðið hinn 12 . maí sl . björgvin lýsti
reynslu sinni af sjómennsku eftir stúdents-
próf og sagði:
Ég tók eftir að lífsviðhorf mín breyttust á
meðan ég var um borð í Fanneyju, tjaldi II,
Eldborgu og Sóleyju . Mér varð sífellt betur
ljóst að í gegnum aldirnar hefði maðurinn
lagt gífurlega mikið á sig til að komast af
og gera lífið bærilegra . Það kostaði auðvitað
þrotlausa vinnu . . . Ég styrktist í þeirri trú að
farsælast væri að fólk fengi sem mest svigrúm
til athafna án letjandi afskipta ríkisvaldsins . . .
Svigrúm til athafna varð einmitt til þess að
við fórum að nýta auðlindir hafsins . . . Þegar
takmarka þurfti veiðar var sanngjarnt að þeir,
sem höfðu nýtt auðlindina, safnað saman
upplýsingum og hætt miklum fjármunum,
fengju nýtingarréttinn .
Allt eru þetta pottþétt rök hjá björgvini og
þá stendur eftir spurningin, sem Morgun­
blað ið hefur reyndar sett fram hvað eftir
annað á undanförnum árum en sjómanna-
samtökin sýnt ótrúlegt áhugaleysi: Hvers
vegna var sjómönnunum ekki úthlutað
neinum kvóta? Þeir hættu að vísu ekki fjár-
munum en þeir hættu lífi sínu .
lifir ríkisstjórnin af?
Þegar vinstri stjórn Ólafs jóhannesson-ar var mynduð sumarið 1971 töluðu
margir sjálfstæðismenn glaðhlakkalega um
það að hún mundi ekki lifa lengi og vísuðu
til vinstri stjórnar Hermanns jónassonar
1956–1958 . Mér er minnisstætt að í slíkum