RM: Ritlist og myndlist - 01.12.1947, Side 14

RM
MAXIM GORKÍ
krosslagða á brjósti sér, brosir
bljóð, en tárin glitra í augum
hennar. Ég toga í dökka, blóm-
ofna pilsið liennar.
— Hvað er þetta? — segir hun
og lirekkur við. Ég stend bér sem
í svefni og læt mig dreyma.
— Og hvers vegna ertu að
gráta?
— Það er af gleði, drengur
minn, og af elli — segir bún bros-
andi. — Sjáðu til, ég er orðin
gömul — 60 sumrum á ég á hak
að sjá.
Og um leið og hún fær sér í
nefið, tekur bún til að segja mér
sögur og ævintýri um göfuglvnda
ræningja, um beilaga menn, um
dreka og ill máttarvöld. Hún seg-
ir frá í hálfum hljóðum, íbyggin
á svipinn, lýtur niður að andliti
mínu og beinir augasteinum sín-
um í augu mér, rétt eins og bún
ætli að hlaða bjarta mitt orku og
lyfta mér upp. Það er eins og hún
syngi orðin, og því meir sem lnin
talar, því bljómblíðari verða orð
bennar. Það er yndi að því að
lilýða á hana. Ég blusta, og drekk
í mig hvert orð og bið:
— Segðu inér meira!
Þegar gufuskipið sigldi liægt inn
að Nisjni og stanzaði á miðju
fljótinu, sem nú var þakið bát-
um, lagðist stór bátur upp að
skipsbliðinni. Hann var fullur af
fólki.
II.
Afi minn barði mig þangað til
ég missti meðvitundina. Síðan lá
ég veikur í nokkra daga í breiðu,
blýju rúmi í litlu herbergi með
einum glugga. Úti í borni var
helgiskrín með riiörgum dýrlinga-
myndum, en fyrir ofan var lampi
með rauðu gleri.
Þessir legudagar mörkuðu mig
alla ævi síðan. Ég blýt að bafa
þroskazt mikið |>essa daga og orðið
fyrir annarlegum áhrifum. llpp
frá þessu virti ég alla menn fyrir
mér með kynlegri, bvikri atbygli,
ég varð ákaflega börundsár gagn-
vart móðgun eða þjáningum, sem
ég eða aðrir urðu að þola — það
var eins og búðin befði verið
flegin af hjarta mínu.
En ekkert fékk eins mikið á
mig og deilan milli mömmu og
Babúsku: Hún stóð mikil vexti og
dökkklædd fyrir framan móður
mína í herbergisskotinu og brakti
bana alltaf nær dýrlingamyndun-
um og hvæsti frainan í bana:
— Af bverju reifstu ekki dreng-
inn af honurn, ba?
— Ég var svo lirædd.
— Ha, þú brædd! Svona sterk og
heilbrigð eins og þú ert! Skamm-
astu þín, Varvarja! Ég, gömul kon-
an, er ekki lirædd! Og þú ...
Skömni er að þessu! . ..
— Láttu mig í friði, mamma,
ég er þjökuð á sálinni . . .
— Nei, þér stendur á sama um
12