Helgarpósturinn - 26.03.1987, Blaðsíða 32

Jean-Jacques
BEINEIX
varð gulldrengur franskrar kvik-
myndagerðar eftir að hann gerði
Diva árið 1981. En lánið er fallvalt í
kvikmyndaheiminum og næsta
mynd hans varð algjör bömmer.
Hann hefur nú öðlast sinn fyrri sess
með þriðju og nýjustu mynd sinni —
Betty Blue, 37,2°C le matin.
Jean-Jacques Beineix er alvarleg-
ur og ákafur persónuleiki sem trúir
á það sem hann er að gera og lifir
eftir þeirri sannfæringu sinni. Hann
skrifar sjálfur handritin að þeim
myndum sem hann leikstýrir og
uppá síðkastið hefur hann einnig
framleitt og staðið fyrir aftan kvik-
myndatökuvélina (eins og Nick
Roeg). Hann hefur ekki mikið álit á
Hollywood og stóru kvikmyndaver-
unum. „Allir eru hræddir um að
tapa peningum. Stóru fyrirtækin
reyna að gera sér mat úr velgengni
þeirra mynda sem þegar hafa verið
gerðar með því að gera framhalds-
myndir eða þá að filma allt saman
upp á nýtt. Þetta samfélag endurtek-
ur sama hlutinn aftur og aftur og þú
getur ekki orðið listamaður nema
þú rísir gegn þess háttar. En
þessi list er einnig iðnaður og til að
gera kvikmynd þarftu peninga, og
þeir koma frá einhverri hvítflibba-
kompunni sem ekkert hefur með
kvikmyndir að gera. A móti þessum
mönnum þarftu að berjast."
DIVA
Diva var frumsýnd í Frakklandi
árið 1981 við dræmar undirtektir
bæði gagnrýnanda og áhorfenda.
Henni var kippt úr umferð og sett á
markaðinn aftur að ári liðnu. Og viti
menn, Diva fór sigurför í Frakklandi
og síðar um Evrópu og Bandaríkin.
Ári síðar gerði Beineix sína aðra
mynd, The Moon In The Gutter með
stórstjörnunum Nastassia Kinski
sem þá var hvað mest í sviðsljósinu
og Gerard Depardieu. En allt kom
fyrir ekki og þessi dýra stúdíómynd
var algjört flopp og Jean-Jacques
Beineix varö hafnað. Við tók
tveggja og hálfs árs tími tilgangs-
leysis þar sem hann gekk um með
Hollywood-samning upp á vasann
um að skrifa mynd sem enginn var
tilbúinn til að gera. Það var þá þegar
óbeit hans á Hollywood skaut rót-
um. Hann skrifaði handrit fyrir
Paramount, en skyndilega urðu þeir
hræddir um að franski froskurinn
gerði þá gjaldþrota vegna þess hve
fjárhagsáætlunin var há. Stóru
stúdíóunum er vel við gróða en ekki
áhættu. Kvikmyndin, brjáluð, eró-
tísk, nútíma vampýru saga sem
hann kallar Bats eða Leðurblökurn-
ar er ennþá eitthvað sem hann
hyggst gera og þá í London eða París
í staðin fyrir New York.
Hinn fertugi Beineix var einn af
þeim sem tóku þátt í stúdentaóeirð-
unum í París á síðari hluta sjöunda
áratugarins, sem leiddi til þess að
hann hætti læknanámi til að geta
fylgt eftir pólitískri sannfæringu
sinni á öðrum sviðum. í tólf ár starf-
aði hann sem aðstoðarleikstjóri hjá
leikstjórum eins og Jacques Becker,
Rene Clement ofl., þar sem hann
lærði sitt fag af nákvæmni. Diva,
árið 1981, varð árangurinn.
BETTY BLUE
Nýja myndin hans Beineix —
Betty Blue — er, einsog hann segir
sjálfur, nútíma ástarsaga eins og að
ástin væri eina ævintýrið sem eftir
væri í heiminum. í aðalhlutverkum
eru Jean-Hughes Anglade (eftir-
minnilegur í hlutverki hjólaskauta-
þjófsins í Subway) og hin nítján ára
gamla Beatrice Dalle, fyrrverandi
Des Champs Élysées pönkari og hin
nýja Birgietta Bardot. Jean-Jacques
Beineix segir að það hafi verið
dásamlegt að vinna með Dalle þrátt
fyrir öll rifrildin. ,,Með þetta sterka
og heillandi augnaráð, með einni
einfaldri tjáningu náði Beatrice því
sem aðrar leikkonur vinna að mán-
uðum og jafnvel árum saman að ná.
Hún hefur gífurlegan yndisþokka
fyrir framan linsuna án þess að gera
neitt eða segja neitt, hún er bara
hún sjálf." Það var engin tilviljun að
hann valdi tvo óþekkta leikara í að-
alhlutverkin. „Ég hef ekkert á móti
leikurum" segir Beineix, „það eru
stjörnurnar sem fara í taugarnar á
mér.“ Beineix þarfnast næðis við
gerð mynda sinna, stjörnurnar eru
alltaf á kafi í einhverju allt öðru og
honum líkar við leikara sem eru til-
búnir til að taka áhættu. Sumar
stjörnurnar eru svo stórar að þær
hafa sumar hverjar leikstýrt sínum
eigin myndum, eða þá fengið fólk til
að leikstýra undir sinni stjórn.
Beineix vill alltaf vera sá sem ræður.
ÞROSKI
í sinni nýjustu mynd segist leik-
stjórinn haf séð sjálfan sig þroskast.
„I fyrri myndum mínum var ég
mjög óþroskaður, það er góður kost-
ur fyrir listamann, en þú verður að
greiða hið neikvæða gjald. Senni-
lega var ég bara feiminn og þorði
ekki að nálgast mannleg samskipti
og sambönd. Ég var meira flæktur í
andrúmsloft eins og ríkti t.d. í Diva,
en með Betty Blue hef ég komist að
raun um það að ég hef áhuga á
mönnum og mannlegum samskipt-
um.
Hvort þessum metnaðargjarna
Frakka takist einhvern tímann að
festa „Bats“ á ræmu verður tíminn
einn að skera úr, en á meðan bíðum
við bara spennt eftir því að Betty
Blue 37,2 C le matin birtist á tjaldi
Bíóhallarinnar innan tíðar.
Þýtt og endursagt upp úr Films &
Filming og Films Quarterly. JS.
KVIKMYNDIR
eftir Ólaf Angantýsson
Addáunarvert
Regnboginn: Tartuffeirk'k
Frönsk. Árgerd 1985.
Eftir uppfœrslu Jacques Lassalles
á verki Moliéres á svidi Théátre
National de Strasbourg 1985.
Leikstjórn: Jacques Lassalle og
Gérard Depardieu.
Adalhlutverk: Gérard Depardieu,
Francois Perier, Elisabeth
Depardieu, Yveline Ailhaud o.fl.
Það er e.t.v. rétt að taka það
fram strax, að hér er ekki um eig-
inlega kvikmyndun á þessu marg-
fræga verki Moliéres að ræða,
heldur hreina heimildaskráningu
á sviðsuppfærslu þeirri er Jacques
Lassalle gerði fyrir Théátre
National de Strasbourg árið 1985.
Ekki eru gerðar neinar tilraunir til
að laga verkið að kröfum miðilsins
og var myndin að mestu leyti tekin
upp á sviði nefnds leikhúss á
nokkrum eftirmiðdögum, á sama
tíma og sýningin gekk þar kvöld
eftir kvöld fyrir fullu húsi áhorf-
enda.
Það merkilega við þessa upp-
færslu Lassalles er að þrátt fyrir
hversu frumtexta Moliéres hefur
verið fylgt út í ystu æsar, mundi
karlanginn sjálfur tæpast hafa
þekkt verk sitt aftur, ef honum
hefði hlotnast sú náð að fá að líta
inn á sýningar ieikhópsins vorið
1985. Sannleikurinn er sá, að vart
stendur eftir steinn yfir steini af
hugmyndum meistarans sjálf um
það hvernig verkið skyldi flutt.
Með frábærri og með eindæm-
um agaðri leikstjórn hefur þeim
Lassalle og Depardieu tekist að
umturna þessari dæmalausu
comédie de caractére yfir í há-
dramatíska tragedíu af þyngstu
sort... ÁN ÞESS ÞÓ AÐ STRIKA í
SEM SAMSVARAR HÁLFRI
REPLIKU ÚR FRUMTEXTA
MOLIÉRES!! Geri aðrir betur.
Með túlkun sinni á hlutverki
Tartuffes hefur Depardieu ekki
einatt unnið einn af mikilsverðari
leiksigrum ferils síns, heldur um-
fram allt sýnt framá það og sannað
eina ferðina enn, að hann er óum-
deilanlega í hópi bestu karlleikara
Frakka fyrr og síðar, hvort sem
er á sviði eða á hvíta tjaldinu. í
meðferð hans á hlutverkinu verð-
ur Tartuffe ekki einvörðungu hinn
smánarlega svívirðulegi kvenna-
flagari og falsspámaður er við
þekkjum úr eldri uppfærslum
verksins, heldur í raun stórbilaður
á geðsmunum (hversu fínstemmt
sem Depardieu tekst að halda aft-
ur af þeim hneigðum hans) og sem
slíkur um margt mun varhuga-
verðari persónuleiki en Moliére
hafði upphaflega hugsað sér
hann.
í sem stystu máli: Unnendur
góðrar leiklistar ættu undir eng-
um kringumstæðum að láta þessa
einstæðu kvikmynd framhjá sér
fara. Frönsk leiklistarhefð eins og
hún gerist best.
Ó.A.
Lítilsiglt
Tónabíó: Tin Man (Tölvan) ★
Bandarísk. Árgerd 1986.
Framleidandi/leikstjórn: John G.
Thomas.
Handrit: Bishop Holiday.
Kvikmyndun: Virgil Harper.
Adalhlutverk: Timothy Bottoms,
Deana Jurgens, John Phillip
Law, Troy Donnahue, Gerry
Black o.fl.
Hér er ekki einatt í flestu tilliti
um býsna lítilsiglda kvikmynd að
ræða, heldur er helsta ástæðan
fyrir því að þessi orð eru yfirleitt
skrifuð sú, að hér gefst mönnum
kostur að líta eina af metnaðar-
lausari leikprestasjónum einstaks
leikara sem gefist hefur á hvíta
tjaldinu hér í borg um langt árabil.
Hér er átt við frammistöðu Deana
Jurgens í hlutverki Marciu í kvik-
myndinni Tin Man, sem Tónabíó
hefur til sýningar þessa dagana.
Konuræfillinn er gjörsamlega
sneydd öllum þeim lágmarkshæfi-
leikum til leikrænnar tjáningar, er
teijast mættu frumskilyrði þess að
fólki sé yfirleitt hleypt uppá svið,
eða framfyrir tökuvélar kvik-
myndaveranna. Kveður svo
rammt að óskunda þessum, að
nærvera hennar einnar nægir full-
komlega til að draga gjörvalla
myndina langt niðurundir lægstu
hugsanlegu mörk meðalmennsk-
unnar. Gæti myndin í þessu tilliti
því einna helst þjónað einhverjum
tilgangi að hún yrði gerð að
skyldunámsefni við leiklistarskóla
þar vestra og þá sem prótótýpa
þess, hvernig menn skyldu undir
engum kringumstæðum bregðast
við handritsblöðum höfunda við-
komandi efnis.
Sem sagt: Býsna lítilfjörleg kvik-
mynd og vart umsagnarverð,
nema fyrir sakir framangreinds.
Ó.A.
Jean-Jacques Beineix (þessi
mefi skeggifi) ásamt hinni
nýju Brigitte Bardot, Beatrice
Daile.
LEIKFÉLAG Reykjavíkur áætl-
ar að frumsýna lokaverkefni sitt á
þessu leikári um mánaðamótin
mars/apríl. Leikritið ber það
skemmtilega nafn Óánægjukórinn
og er eftir breska leikskáldið Alan
Ayckborn og ku það vera nýtt úr
hans smiðju. Leikritið fjallar um
leikflokk áhugaleikara sem eru að
æfa Betlaraóperuna eftir John Gay.
Leikstjóri verksins er Þorsteinn
Gunnarsson, leikmynd gerir Stein-
þór Sigurdsson, og búninga Una
Collins. en þýðinguna gerði Karl
Ágúst Úlfsson. Með aðalhlutverkið
fer sá hinn kunni Sigurdur Sigur-
jónsson, en hann leikur þarna gesta-
leik og þetta er jafnframt fyrsta hlut-
verk hans hjá Leikfélagi Reykjavík-
ur. í stórum hlutverkum eru einnig
Kjartan Ragnarsson, sem leikur
leikstjóra og Margrét Ákadóttir sem
leikur eiginkonu hans.
KRISTJANA Samper opnaði
síðastliðinn laugardag sýningu í
gallerí Gangskör. Þar sýnir hún 19
verk sem flest eru unnin á þessu ári.
Kristjana sagði í stuttu spjalli við HP
að hún sýndi þarna skúlptúra úr leir
og þeir væru nokkuð beint fram-
hald af þeim sem hún sýndi á Kjar-
valsstöðum fyrir tveimur árum.
Hinsvegar væri það nýlunda hjá
henni að sýna teikningar á einka-
sýningu, hún hefði hingað til aðeins
veirð með þær á samsýningum sem
þær stöllur í galleríinu hafa verið
með. Kristjana sagði ennfremur að
þemað væri svipað hjá henni nú og
áður. Maðurinn sæti í öndvegi en
núna væri kannski meira verið að
fjalla um samskipti manna, áður
hefðu þetta verið meira stök andlit.
Á sýningunni er ennfremur stór
skúlptúr sem heitir Móðir jörð og
með honum sýnir listakonan teikn-
ingar eða skissur að skúlptúrnum á
ýmsum vinnslustigum. Sýningin
stendur til 3. apríl og er opin alla
virka daga kl. 12—18 og 14—18 um
helgar.
32 HELGARPÓSTURINN