Skírnir - 01.01.1956, Blaðsíða 275

Skimir
Ritfregnir
273
enda hefur hann samið tvö bindi af „Sögu Islendinga í Vesturheimi"
(IV. og V. bindi). En hér hefur hann kvatt sér hljóðs á stærra ritvelli
með hinum mesta sóma.
Jón Jóhannesson.
Friedrich v. Schiller: María Stúart, sorgarleikur í 5 þáttum. íslenzk
þýðing eftir Alexander Jóhannesson. — Ölafur Erlingsson, bókaútgáfa,
Reykjavík, 1955. 151+xii bls. 8vo. Prentsmiðja Hafnarfjarðar h.f.
Það eru nú senn 40 ár, síðan dr. Alexander Jóhannesson gaf út þýðingu
sína á „Meynni frá Orleans" eftir Schiller, eitt fyrsta ritverk sitt, en
nokkru áður hafði hann birt ritgerðina „Die Wunder in Schillers ,Jung-
frau von Orleans'“ (Halle, 1915). Yfirlit um ritverk þessa snjalla og at-
hafnamikla höfundar sýnir furðulega fjölbreytni. Auk sérgreinar sinnar,
germanskrar málfræði og málssögu, hefur hann ritað um fjarskyldustu
efni, svo sem um flugmál og síldarleit úr lofti, fegurð kvenna í íslenzkum
samtimabókmenntum, allmörg rit og ritlinga til kynningar á landi og þjóð
á erlendum málum, rit um kirkjubyggingar, Háskóla Islands, menningar-
samband Islendinga og Frakka annars vegar og Islendinga og Þjóðverja
hins vegar, svo að fátt eitt sé talið. Þessi ritstörf hans mætti telja sæmi-
legt dagsverk hverjum meðalmanni, og er þá ótalið hið mikla starf hans
að fræðigrein sinni, sem nú hefur náð hámarki með hinni miklu uppruna-
orðabók hans.
Það væri freistandi að hugsa sér, að þessi þýðing hans á „Maríu Stúart"
væri æskuverk, unnið á svipuðum tíma og þýðing „Meyjarinnar frá Or-
leans“. En við athugun verður ljóst, að þótt hann kunni frá fyrri árum
að hafa átt í fórum sinum drög að þýðingunni, þá sér þeirra engin merki.
Þýðingin er verk dagsins í dag, á nútímamáli. Engin tilraun er gerð til
þess að fyrna málið og færa það nær máli Schillers. 1 þýðingunni bregð-
ur meira að segja fyrir nýyrðum, sem vart geta verið nema érsgömul.
Loflega er þýðingin af hendi leyst, svo sem vænta mátti frá hendi manns,
er hefur jafnauðveld tök á þýzku og íslenzku. Furðu sætir, hversu vel þýð-
andanum hefur tekizt að halda hinum ljóðræna stíl sorgarleiksins. Tökum
dæmi:
Einhver frægasta ræða leiksins er eintal Elísabetar, 10. atriði fjórða
þáttar. Það hefst svo á þýzku:
„O Sklaverei des Volksdiensts! Schmahliche
Knechtschaft — Wie bin ichs múde, diesem Götzen
Zu schmeicheln, den mein Innerstes verachtet!
Wann soll ich frei auf diesem Throne stehn!
Die Meinung muss ich ehren, um das Lob
Der Menge buhlen, einem Pöbel muss ichs
Recht machen, dem der Gaukler nur gefállt."
Islenzka þýðingin er svona:
18