Tíminn - 24.12.1946, Page 25

JÓLABLAP TÍMANS 1946
25
1 LÍFI OG DAUÐA
Framhald af síðu 12.
greipum slapp fátt, sem hann vildi
hremma. — En þá sagði ég stopp með
sjálfum mér. — Aldrei skyldi hann í ræn-
ingjahendur falla að mér lifandi.--------
Það var nótt, — björt vornóttin, og farið
að gróa. Ég hellti í mig hálfflösku af
brennivíni, renndi kúlu í byssuna . — —
Hann var fyrir utan túnið, — sá mig strax
og kom hneggjandi á móti mér.........
Hér þagnaði Benedikt og horfði lengi
fram undan sér — með lokuð augu, að mér
sýndist. Rödd hans var hrjúf og brotin,
þegar hann tók aftur til máls.
— Þeir sögðu, að ég væri þjófur, —
hefði ekkert átt með þetta, þegar einu
sinni var búið að skrifa hann upp. En
ekki arresteruðu þeir mig — létu það vera.
— En að ég færi að troða á honum. Nei,
nóg var nú samt.
Hann reis seinlega á fætur, stóð um
stund kyrr og horfði kringum sig, eins og
hann væri að átta sig á einhverju, en
sneri sér svo að rúmi sínu og seildist upp
á vegginn eftir hestshánni. Hann tók hana
gætilega niður, eins og hann væri að fara
með brothættan hlut, lagði hana mjúk-
lega á hné mér og leysti böndin.
— Þú hefir verið mér ókenndum hjálp-
samur, sagði hann, og þú hefir átt hest.
Hann rakti húðina, svo að hún flæddi um
fang hans og kjöltu. Hár hennar var stein-
grátt og gljáandi.
— Þetta hefir verið stór hestur, sagði
ég til þess að segja eitthvað.
— Hann var úlfaldagripur, hvernig
sem á var litið, sagði hann, — og ég ól
hann sjálfur upp.
— Svona, — svona, Faxi minn, — hest-
urinn minn. Þú forlætur mér það, sem ég
hagræddi húðinni varlega um hné sér og
strauk hana létt og mjúklega. Rödd hans
eignaðist djúpan og mildan hljóm.
— Svona, — svona Faxi minn, — hest-
urinn minn. Þú forlætur mér það sem ég
gerði. — Þú gazt alltaf forlátið. — Og nú
kem ég bráðum. — Þá hneggjar þú á móti
mér eins og þú gerðir alltaf — jafnvel síð-
ast, þegar ég----Nei, Faxi, nei, — ég sveik
þig ekki þá. — Þú hefðir aldrei unað hjá
öðrum. Það var ekki til neins að reyna það.
Manstu, þegar ég lánaði þig honum Guð-
mundi á Hrólfsstöðum og þú áttir að vera
hjá honum nokkra daga. Hvað gerðirðu
ekki þá? Kastaðir af þér stráknum, sem
sótti þig í tjóðrið annan morguninn, sem
þú varst þar, og hljópst svo beint út eftir,
heim á hlað til min. Þar hneggjaðir þú
hátt, þegar'þú komst .... Nei, það var ekki
til neins. Annars staðar en þar hefði orðið
að þrælbinda þig og þvinga. — Svona, hest-
urinn minn, — nú skulum, við bíða rólegir,
— bara biða.
Ég stóð þarna á hleri. Þetta viðtal var
mér óviðkomandi. Ég reis hljóðlega á fætur
og læddist út. Sami veðurofsinn og áður tók
við mér, þegar út á götuna kom. En í hvert
skipti, sem hugur minn hvarflaði frá vörn-
inni gegn storminum, sá ég fyrir mér stór-
an, gráan hest.
Tvö ár liðu, og Benedikt hélt háttum
sínum um bæjarfarir og eldiviðarkurl.
Hann fékk ellistyrk, sem ekki var sveitar-
styrkur, og alltaf logaði á olíuvélinni. Ég
leit af og til inn í Borgina til hans og drakk
hjá honum margseytt kaffi úr fanti. Stund-
um var hann tregur til viðræðu, skaut fram
setningu á stangli og var harður í rómi, en
annað veifið sagði hann mér frá sjóferðum
sínum og viðureign við aldanska og hálf-
danska kaupmenn, meðan hann enn drakk
brennivín, eftir því sem það gafst. Á Faxa
minntist hann ekki aftur við mig, en húð
hans hékk á sama stað, og í herbergi hans
var hún það eina, sem alltaf virtist firrt
ryki og óhreinindum.
Svo var það um haustið, að ég hafði ekki
orðið þess var í eina þrjá daga, aö'Benedikt
gamli færi í bæinn. Þetta þótti mér allkyn-
legt og fór því að vitja hans eitt kvöldið.
Ég fékk ekkert svar við barsmíð minni og
reyndi á hurðina. Hún var ólæst, og ég
gekk inn. í herberginu var kalt, kogarinn
var útbrunninn, og í fletinu lá Benedikt
gamli dáinn. Hann hafði breitt yfir rúm
sitt húðina af Faxa, og hendur hans voru
krepptar um hana.
„FAGURT ER Á FJÖLLUM.“
Framh. af blaðsíðu 17.
Eftir að hafa borðað og hvílt síg örlítið
i sólskinmu fyrir utan sæluhúsið, fórum
við að skoða okkur um í Hvítárnesi. Gras-
lendið er meira en í fljótu bragði virðist.
Gróðursæld er þarna mikil, kafgras og
mikið af fífu inn á milli tjarna og lygnra
lækja, sem viða eru í nesinu.
Við dvöldum lengi og nutum lífsins þarna
í faðmi fjallanáttúrunnar, og hefðum helzt
kosið að liggja við í nokkra daga, ef að-
stæður hefðu leyft. En til Reykjavíkur
urðum við að vera komnir næsta morgun,
svo að um slíkt þurfti ekki að hugsa. Við
lögðum því af stað suður, en ókum hægt,
þó að vegurinn væri góður, til að njóta
sem lengst þeirrar dásamlegu máttúrufeg-
urðar, sem hér var að finna. Sennilega
höfum við hugsað það sama: „Hingað vil
ég koma aftur og dvelja lengur.“ '
Vegurinn liggur nú um stund suður með
vatninu niður að brúnni á Hvítá, sem er í
Miðnesi, skammt fyrir neðan, þar sem áin
kemur úr vatninu. Við söknuðum þess
eins, að ekki voru ísjakarnir á vatninu,
en sumarsólinni safði nú tekizt að vinna
á þeim, þar eð svo áliðið var orðið sumars.
Úr þessu er hægt að fara fljótt yfir sögu.
Ferðin suður óbyggðirnar, ofan að Gull-
fossi, gekk eins vel og á varð kosið. Leiðin
er yfirleitt leiðinleg og lítinn gróður að
finna. Landslagið er þó víða tilkomumikið,
og alltaf er eitthvað nýtt, sem fyrir augun
ber. Vegurinn suður með Bláfelli er erfiður
yfirferðar, eins og áður er sagt. Einna verst
er þó Valagil, þar sem heita má að aka
verði um urð. Á hægri hönd, þegar farið
er suður, eru Jarlhetturnar, sem rísa við
himin, tígulegir útverðir Langjökuls. Þegar
komið er suður fyrir Bláfell, opnast fögur
fiallasýn til suðúrs. Skjaldbreiður og
Hlöðufell stást í fjarska. Einkenniiegt er
að sjá. hvernig landinu hallar suður og ár
og lækir skera landslagið í sundur.
Það er orðið áliðið kvölds og farið að
skyggja, er við komum niður að Gullfössi.
og uppgötvum við þá, okkur til mikillar
skelfingar, að bíllinn er alveg að verða
benzín’aus. Lofuðum við guð fyrir að hafa
forðað okkur frá bensínleysi upp á óbyggð-
um. En nú var öllum áhyggjum létt af
okkur. Ferðin til Reykjavíkur um nóttina
var ekki að neinu leyti söguleg. Við stönz-
uðum aðeins einu sinni til að horfa á
tunglið speglast í Soginu fyrir neðan brúna
við Þrastalund. Ég tók mynd af því, en sú
filma er týnd og getur því ekki fylgt þessari
grein. Til Reykjavíkur komum við siðla
nætur. Þar með var þessi ánægjulega ferð
á enda. Endurnærðir af töfrafegurð ís-
lenzkrar fjallanáttúru gengum við til starfa
daginn eftir.
FYRSTA KAUPSTAÐARFERÐ MÍN.
Framh. af bls. 13.
Við ferðalangar/iir lögðum af stað heim
á leið, er göngubjart var, með poka okkar
á baki, sem þá voru ekki mjög fyrirferðar
miklir.
Héldum út með bæjaröðinni eins og göt-
urnar lágu, án þess að finna nokkurn
mann, en hundaræflarnir gerðu okkur
sömu skil sem fyrri daginn. En nú vorum
við ólúnir og tókum hreystimannlega á
móti þeim með stöfum okkar, svo að þeir
gerðust okkur ekki of nærgöngulir.
Þegar við komum þangað, sem göturn-
ar lágu upp til heiðarinnar, afréðum við,
eftir uppástungu Eiríks, að fara í kring til
þess að sleppa .við það, að kafa snjóinn
á heiðinni.
Þrömmuðum við þannig áfram, án þess
að hvílast á bæjum, þar til við komum að
Karlsskála, en þar vorum við drifnir inn
til að hvíla okkur og láta í svanginn.
Eftir að hafa hvílt okkur og kýlt vömb-
ina að vild, héldum við áfram með jóla-
bagga okkar og náðum heim um kvöldið.
Fengum við mikið hrós fyrir dugnaðinn.
Við skárum uppv ávextina af ferðinni með
ánægju yfir því að hafa getað losað eldri
menn við að fara þessa kaupstaðarferð,
og með því að spila við aðra á nýju spilin
um jólin.
Veðrin stillt og heið með frosti, sem
lagði leiktjarnir okkar, ána og lónið með
spegilsléttu svelli, sem indælt var að renna
sér eftir fótskriðu á sortulyngslituðu sauð-
skinnsskónum okkar með nýju rósa-illepp-
ana innan í, sem við höfðum fengið í jóla-
gjöf ásamt tólgarkerti. Þó þóttl betra að
hafa leggi úr stórgrip, bundna undir iljar,
til að renna á, en skautar voru óþekkt
fyrirbrigði þar á þeim árum.
Þannig fóru jólin fram hjá okkur í það
sinn, að við söfnuðumst saman frá bæjun-
um og lékum sem álfar á nýju svellunum
glæru með hoppi. og söng, þar sem hver
söng með sínu nefi af glaðværð hjartans.
og undum við gamanleiki, er við varð
komið, meðan Skinfaxi var á ferð.
En er Náttfari hóf göngu sína var leit-
að inn í baðstofurnar og spilað þar við
tólgarkerta-jólaljósin okkar, sem okkur
þótti efalaust vænna um en börnum nú
um hin björtu rafmagnsljós (því veldur
breyting á lífskjörum, held ég), eða þá farið
í ýmsa gamanleiki.
En þrátt fyrir leiki og spil, var okkur
krökkunum og unglingunum aldrei liðið
það, að leika okkur, hvorki úti né inni, með-
an húslestrar fóru fram. Undir þeim urð-
um við að sitja stillt sem brúður og taka
þátt i söngnum með eldra fólkinu, hvort
sem okkur líkaði það betur eða ver.
Enda var það svo, ef satt skal segja, að
við vorum ekki gömul, börnin þar, þegar
okkur var kennt að bera lotningu og virð-
ingu fyrir kristninni eins og henni er lýst
i nýja testamentinu.
Elfa tímans rann svo með það ár í skaut
aldanna í hið endalausa úthaf eilífðar,
þaðan sem ekkert kemur til baka, en
minningarnar lifa, blíðar eða stríðar, ljúf-
ar eða sárar, hugþekkar eða særandi.
Síðan þessi kaupstaðarferð ,var farin eru
liðin 60 jól. Allt það fólk, sem þá átti
heima í víkinni og náð hafði 10 ára aldri
er nú farið yfirum landamæri lífs og
dauða, nema við Eiríkur, sem erum nú
sinn á hvoru landshorni með hvítleita
kolla, þó dökkir væru, þegar þessi kaup-
staðarferð var farin.