Tíminn - 24.07.1962, Blaðsíða 7

]p • <$■

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKIOIRINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-
húsinu; gfgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur 1 Banka-
stræti 7 Símar: 18300—18305 Auglýsin'gasími: 19523 Af-
greiðsiusími 12323 — Áskriftargjald kr 55 á mánuði innan-
lands. í lausasöiu kr. 3 eintakið. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
^aífeir Lianmann ritar um al^íélamál:'
Gegn íhaldsstefnu og
kommúnisma
Blöð andstöðuflokkanna bregðast nokkuð ólíkt við,
þegar Framsóknarmenn beina þeirri áskorun til kjósenda
að framlengja ekki þingmeirihluta núverandi stjórnar-
fJokka í næstu kosningum.
Stjórnarblöðin segja, að Framsóknarmenn vilji láta
stjórnarflokkana missa meirihlutann til að geta myndað
stjórn með kommúnistum á eftir. Stjórnarblöðin vita þó
vel, að á þessu tvennu er vitanlega reginmunur, þótt ekki
sé litið á þetta frá öðru sjónarmiði en því, að til þess að
starfhæfur þingmeirihluti stjórnarflokkanna glatist, þurfa
þeir ekki að missa nema 2 þingsæti, en til þess að sam-
stjórn Framsóknarmanna og kommúnista sé fræðilega
möguleg þurfa stjórnarflokkarnir að missa minnst
fimm þingsæti. Þótt stjórnarflokkarnir tapi í næstu kosn-
ingum, er ólíklegt að tap þeirra verði svo mikið. Hins vegar
er engin fjarstæða að álykta, að þeir geti misst 2—3
þingsæti.
Þjóðviljinn segir hins vegar, að Framsóknarmenn óski
eftir að stjórnarflokkarnir missi þingmeirihluta til þess
að geta komizt í stjórnarsæng með þeim á eftir og hjálpað
þeim til að fylgja fram íhaldsstefnunni.
Óþarft er að vei’R að svara þessum ósamhljóða ásök-
unum og getgátum íhaldsblaðanna og kommúnistablað-
anna. Þær skýra hins vegar vel afstöðu Framsóknarflokks-
ins. Framsóknarflokkurinn verður jafnt fyrir hörðum
árásum íhaldsmanna og kommúnista vegna þess, að hann
er jafnlangt frá því að gerast þjóðfylkingarflokkur ti!
stuðnings íhaldsstefnu og kommúnisma. Hann er bæði
andvígur íhaldi og kommúnisma, enda lítur hann ekki á
þetta tvennt sem raunverulegar andstæður, heldur sem
systkin.
Framsóknarflokkurinn biður ekki um, að stjórnar-
flokkarnir verði sviptir þingmeirihlutanum til þess að
koma hér á stjórn, sem annaðhvort verður undir merkj-
um íhaldsstefnu eða kommúnisma, heldur til þess að hér
komist á stjórn, er lúti hvorugri þessara stefna. Nú
drottnar hér íhaldsstefna, en stjórnarflokkarnir þurfa
ekki að missa, nema tvö þingsæti, til þess að henni verði
steypt úr sessi. Það er tilgangslaust að ætla að telja þjóð-
inni trú um, að hér myndi spretta upp stjórnleysi, eða
kommúnismi ef stjórnarflokkarnir misstu þessi þingsæti.
í þau 44 ár, sem eru liðin síðan ísland hlaut sjálfstæði.
hefur þijóðin komizt vel af í 40 ár, án samstjórnar íhalds
og krata og allan þann tíma verið stjórnað ótvírætt bet-
ur en nú.
Það eitt myndi gerast, ef þingmeirihluti stjórnarflokk-
anna tapaðist, að áhrif \íhaldsins yrðu minni. jarðvegur-
inn fyrir kommúnisma lakari, framfarirnar yrðu mehi
og tekjuskiptingunni yrði komið í réttara horf.
Góð tíðindi
Það eru vissulega góð tíðindi, að síldveiði norðan lands
og austan er nú meiri en nokkru sinni fyrr.
Hins vegar er það meira en broslegt. þegár stjórna''
blöðin eru að^færa ávinning þjóðarbúsins vegna síldveið
anna á reikning „viðreisnarinnar"!
Það er hins vegar ekki nóg að þjóðarheimilið afli vel
ef aflanum er ekki rétt skipt rnilli einstaklinga og homm
ekki varið til framfara og uppbyggingar. Auknum bjóðar
tekjum fylgir bæði að framsýni og réttlætis sé gætt.

iamfélag þjóðanna við Atlants-
íafið byggist á gömlum rótum
Breyttar aðstædur gera eflingu þess enn nauðsynlegri en áður
ÞÓTT félag þjóSanna um-
hverfis Atlantshafið, sem
Kennedy forseti talaði um í
ræðu sinni á þjóðhátíðardag-
inn, sé uppástunga um fram-
tíðarskipan, þá standa rætur
hugmyndarinnar í upphafleg-
um og viðvarandi tengslum
gamla heimsins og þess nýja.
Evrópa og Ameríku hafa,
allt síðan á dögum finnend-
anna og landkönnuðanna, fyrir
nálega fimm öldum, verið eitt
stórt samfélag, sem Atlantshaf
ið hefur aðskilið, og þó tengt
saman um leið. Innan þessa víð
feðma samfélags hefur að vísu
rikt mikil keppni um völd og
auð og löng og hatröm stríð
verið háð.
En samfélagið sjálft hefur
haldið áfram að vera til. Sann-
ast þetta bezt á því, að Ame-
ríkumenn, einkum þó Norður-
Ameríkumenn, liafa ávallt nauð
ugir viljugir dregizt inn í átök-
in, þegar hin stóru stríð hafa
verið háð um fullnaðaryfirráð-
in í Evrópu.
R-ÍKI, sem er eðlilegur með-
limur Atlantshafssamfélagsins,
vegna sögu sinnar og hnatt-
stöðu, getur með engu móti ein
angrað sig frá átökunum um
hagsmuni samfélagsins sjálfs.
Það liéfur tíðast verið á
huldu, hvað væru hin raunveru
legu ten.gsl þjóðanna beggja
vegna Atlantshafsins. Þessa
stundina ríkir þar sannarlega
ekki pólitísk eining. En þetta
er líka samsafn fullvalda, þjóð-
lcgra ríkja.
Það er því almennt álitið
minnst rangt að nefna þetta At
lantshafssamfélagið. Nafnið
bendir til mannlegra tengsla,
án þess að fela í sér tilgreind
lagaleg og skipulagsleg form,
sem eru heldur ekki fyrir
hendi.
Á döfinni hafa verið ákveðn-
ár umleitanir í þá átt, að stofna
til skipulagsforms á grundvelli
Atlantshafssamfélagsins, allt
síðan í síðari heimsstyrjö'd-
SÚ GREIN þessarar viðleitni
sem mestu góðu lofar, cv\i
markaðssamtök Evrópu og Ev-
rópubandalagið, sem gert ,er
Kennedy
ráð fyrir að reisa á grunni
þeirra.
Þegar Bretar eru gengnic í
bandalagið, ef til vill ásamt
ýmsum fleiri Evrópuþjóðum,
verður það kjarni þeirrar Ev-
rópu, sem Bandaríkin eiga að
ganga í félag við.
Tvær leiðir liggja að mark-
ÖNNUR leiðin er sú, að gera
ráð fyrir, — og alveg ranglega
að mínu viti, — að hægt sé að
sníða bandalagi Evrópuríkj-
anna og samtökunum yfir At-
lantshafið stakk eftir stjórn-
lagasambandi fylkjanna í Norð
ur-Ameríku.
Þá yrði að kalla saman sam-
kundu, til þess að semja stjórn
arskrá fyrir samfélag Atlants-
hafsríkjanna. Ég trúi ekki að
þetta gæti gengið.
Fylkin í Norður-Ameríku
höfðu verið meðlimir í sam-
bandi, sem laut valdi ensku
konunganna. Meðal Atlants-
hafsríkjanna eru engin slík
tengsl fyrir hendi.
Áminnstri samkundu gæti
aðeins lyktað með tvennu móti.
Annaðhvort kæmi hún sér
saman um innihaldslaust orða-
gjálfur, eða leystist upp vegna
ósamkomulags.
Samtökin hefðu þá lent í
því, sem nefnt er skipulags-
villa, þ.e. að ætla sér að vera
of ákveðinn og nákvæmur of
snemma.
HIN leiðin að markinu er
sú, að ákveða, að um samtök
skuli vera að ræða, án þess
að setja þeim nokkra skipulags
skrá í upphafi. Taka síðan jafn
óðum sem féiagar á hinum
raunverulegu vandamálum At-
lantshafssamfélagsins.
Auðvitað er rétt að byrja á
því, að fást við ákveðin vanda
mál eins og tollamálin, gjald-
eyrismálin og gullforðavandann,
en forðast að láta leiðast út í
tilraunir til að leysa óviðráðan-
legar þrautir hugsjónalegs eðl-
is.
Sú fræðilega þraut, sem er
einna mest æsandi, er stofnun
jafnræðis-félagsskapar í kjarn-
orkumálum milli Evrópu og
Ameríku.
Ef til vill rennur sú stund
upp, að Evrópa verði nægilega
einhuga og nægilega vel búin
að vopnum til þess, að liægt
sé að leggja fram uppástungu
að slikum félagsskap.
Vandinn fyrir okkur Banda-
ríkjamenn í dag er ekki sá, að
við viljum ekki jafnræðisfé-
lagsskap. Við óskum einmitt
eftir honum. En vandinn er sá,
að enn hefur enginn haft hug-
mynd um, hvernig ætti að skipu
leggja slíkan kjarnorku-félags-
skap.
EG ER þeirrar skoðunar, að
Bandalag Evrópuríkjanna og
Atlantshafssamfélagið geti orð
ið til og muni verða til, jafn-
vel þó að lausn kjarnorkumál-
anna verði látin sitja á hakan-
um um sinn.
Meginatriði kjarnorkumál-
anna — nægileg geta gagnvart
Sovétríkjunum — er vel á vegi
statt í bili.
Meðan svo er háttað liggur
ekki sérstaklega á með stofnun
kjarnorkufélagsskapar innan
Atlantshafssamfélagsins. Til-
raunir í þá átt mega ekki
hindra Evrópumenn og Banda-
ríkjamenn í því að framkvæma
þá merkilegu hluti, sem fyrir
liggja og þeim er svo ákaflega
mikilvægt að gera.

■J
Árið 1962, fimmtudaginn 12. júlí
var að .tilhlutan B.S.S.Þ. haldinn
almennur fundur að Laugum um
Efnahagsbandalag Evrópu. Formað
ur sambandsins, Hermóður Guð-
mundsson, setti fundinn og bauð
fundarmenn velkomna og sérstak-
lega dr. Ragnar Frisch og konu
hans og Arrór Sigurjónsson, en
prófessorinn var á fundinn kominn
til að flytja fyrirlestur og Arnór
til að túlka mál hans. Þá nefndi
formaður Teit Björnsson til að
stjórna fundi og Inga Tryggvason
fundarritara Tók þá Teitur við
fundarstjórn, og gaf Arnóri Sigur-
iónssyni orðið Gerði hann ýtarlega
grein fyrir tildrögum þess, að próf
Fiisch var hingað kominn og
kynnt’ hann með nokkrum orðum
'vrir fundarmönnum
Flutti bá dr. Frisc’i erindi sitt
;>g Arnór eridur.-agði Rakt' mðu
maður ýtarlega þær ástæðir, sem
Þingeyingar andvígir
aðild að EBE
hann taldi, að mæltu gegn því, að
smáþjóíjSir ains og íslendingar og
Norðmenn gerðust aðilar að Efna-
hagsbandaiagi Evrópu.
Þökkuðu tundarmenn fyrirlest-
urinn með lófataki. Var nú orðið
sefið frjálst Komu frarn margar
fyrirspurnir sem prófessorinn svar
aðt jafnóðum Friðjón Guímunds
son flutli ræðu og/ lýsti stg and
vigan þátttöku Islands > Fi-tfjhags
oandalagi Evrópu Hermóður Guð
mundsson mælti fvrir svohlióðand:
i'llögu frá oiórn BSSÞ'
„Almennur fundur haldinn að
Laugum 13 júli 1962, að tilhlut-
an B.S.S.Þ lýstr sig algjörlega
andvígan aðild íslands að Efna-
hagsbandlagi Evrópu vegna smæð-
a' þjóðarinnar vanþróaðra at-
vinnuhátta 'itt nýttra auðlinda og
sérstæðrar menningar, sem stefri
yrði í voða með hömlulitlum irtrj-
fiutningi erlends fjármagns og
erkafólks Krefst fundurinn be.-s.
að þjóði'.i’i' verði gefnar ?e,n
gleggstar upplýsingar um alla."
þær viðræður íslenzkra stjórn^r
valda, sem tanð hafn og fram
Framhald á 15. síðu
T I M I N N, þriðjudagurinn 24. júlí 1962. —
7