Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 24.12.1936, Blaðsíða 20

20
JÓLABLA©
aö forða sér, Jieg.ar peir sáu sjó-
inn, en urðu of seinir. Skipið lá
í kafi og annar hásetinn {)rýstist
alla leið niður í hásetaklefa með
sjónum og J)ar undir eitt rúmið,
(koju), en hinn náði taki við nið-
urganginn og gat lengi ©kki
hreyft sig fyrir sjóprýstingi.
Alt komst á flot í hásetaklef-
anum. Ofninn fór um með eldi
og ösku í margá hluta, pví að
sjórinn náði upp undir aðra
„koju“-hæð bakborðsmegin. Föt,
sængur og koddar fóru á flot
og eyðiiögðust hjá sumum. 1 her-
bergi skipstjóra, var sjórinn í
hné.
Við 3, sem komnir vorum aftur
á skipið, fengum ekki fyrsta sjó-
imn á okkur, en skipið seig niður
á hliðina. Ég kastaði mér á meðri
belming hurðarinnar, sem aftur
var, inn í eldhúsið og ganginn,
og hékk þar. Annar hélt sér í
bátsböndunum að framan stjórn-
borðsmegin og sá þriðji náði í
stag, sem lá úr afturmastrinu í
afturhúsið við afturenda bátsins.
Þegar ég náði fótfestu aftur,
fór ég að litast um eftir félögum
mínum. Sá ég pá annan standa
rétt hjá mér upp í mitti í sjó
og hélt hann sér í bátsböndin,
sem voru föst í pilfarinu, en bát-
urinn var ia]lur á burt. Hinn fé-
lagi minn stóð aftur við bakhúsið
og héklk þar í stagnum, upp í
klof í sjó. Allar lifrartunnurnar
bakborðsmegin höfðu sópast í
burt.
Þiegar við sáum að skipið ætl-
aði ekki að rétta sig við eftir á-
fallið, vissum við að kolin ieða
fiskurinn hafði 'kastast til í skip-
inu, og varð því að vinda bráÖan
bug að því að lagfæra það. Fé-
lágar mínir voru strax sendir nið-
iur í kolarúm til að moka til kol-
unum með kyndurum og meist-
urum.
Skipstjórinn stóð á Skyrtunni,
allur boldvotur, uppi í brú nneð
einum háseta, sem stýrði. Við hin-
ir, sem lausir vorum, vorum send-
ir iniður á þilfar til að ná inn
trollinu, sem flaut aftur með sið-
uinni. Fékk þá margur vota brók
■og drjúgar skvettur. En til allr-
ar hamingju var annar endinn á
trollinu fastur, annars hefði skip-
ið að ölium líkindum fengið það
í skrúfuna, en þá efast ég stór-
lega um að nokkur >okkar hefði
haft frá tíðindum að segja.
Eklki yar þægilegt í þessu veðri
Og sjó að vinna þessi verk á þil-
faxinu, þó búið væri að ná skip-
iinu upp í, því lengi vel var bak-
borðssíðan meira og minua í ’kiafi.
Þó réttist það smám saman við
kiolamoksturinn niðri. Þiegar við
höfðum náð inn trollinu iog bund-
ið það til bráðabirgða, voru 2
sendir niður í fiskilest til að at-
huga hvort inokfcuð hefði raskast
þar. Blasti þá við okkur ófögur
sjón. Allur þiorskurinn, sem látínn
hafði verið ofan í stíurnar stjórn-
borðsmegin, hafði kastast alla
leið yfir í stíurmar bakborðsmeg-
iin. Eins var með nýjasta kolann,
hann hafði kastast yfir í hina síð-
una og niður í iganginn milli stí-
anna. Allir skipverjar gengu nú
að því af kappi að koma öllu í
lag, bæði ofan þils og neðan.
Þó var verst að eiga við ofninn
og rörin, en orðið „ómögulegt”
þekkist varla hjá vönum íslenzk-
um togaramönnum. Það verður
allt að vera hægt, og eins fór
hér.
Ofninn var vafinn og bundinn
með benslavír og kveikt upp, en
ekki er ég alveg visis um að öll-
um hefði þótt loftgott eða vist-
Jegt í hásetaklefanum til að byrja
með. Fiður, kol og aska ásarnt
járnarusli var út um allt gólf,
eftir að sjónum hafði bæði verið
ausið og dælt í burtu.
Eftir að hafa andæft upp í
sjó og vindi í 9 tíma, meðan ver-
ið var að koma öllu í lag, var
skipinu snúið við, en skipið fyllti
sig hvað eftir annað.
Eitt skiftið fyllti svo rösklega
að spilið undir ilvalbaknum fór
alveg í kaf, en til allrar ham-
ingju höfðum við látið aftur
hurðirnar að hásetaklefunum um
leið og byrjað var aftur að lensa
svo við fengum Íítinn sjó niður,
en þó það mikinn, að eldurinn í
ofninum drapst og urðum við
þá um tima að forða okkur upp
á þilfar, meðan mesta svælan var
að rjúka í burtu. Skipið var
'stöðvað í skyndi og snúið upp í
og fjaraði sjórinn fljótlega út
af þilfarinu.
Eftir miðnætti 15. jan. var kom-
ið slarkfært veður en haugasjór.
Var þá lagt af stað með fullri
ferð, því yfirleitt er það við-
kvæði á togara. Full ferð eða
„stopp“. Skipið fyllti sig hvað
eftír annað, en allt slarkaðist af.
Það var líka trú skipstjóra al-
mennt fram til ársins 1925 —
(Hala-veðrið) — að togari gæti
ekki sokkjið í rúmsjó(H)
Kolalausir i Norðursjónum.
Nú fór bæði sjór og veður
batnandi, en ferð skipsins hafði
tafist að miklum mun við upp-
haflega áætlun og kolaforðinn í-
skyggilega lítill til aö endast alla
leið og ekki bættí það úr, að
eftir aö við komum í Norður-
sjóinn fengum við mikla þoku,
svo að alltaf var verið að pípa,
en við það eyddist töluverð gufa
frá vélinni frarn ýfir venju.
Þetta var til þess,að fyrirsjáan-
legt var, að kolin ein, nægðu
ekki til Grimsby. En þar sem
við áttum ekki eftír nema um
100 mílui var horfið frá því ráði
kl- 8 e. h. 17. jan. að brjóta niður
fiskikassana og brenna Iifur með,
úr þeim 7 fötum, sem eftir voru.
Jaftframt þessu voru menn
látnir sópa innan kolarúmin og
með þessu eldsneyti komumst við
inn til Grimsy 18. jan. kl. 9 f.h.
Var þá strax byrjað að landa
fiskinn og taka kol. Landað var
600 körfum þann dag og daginn
eftir landað 1600 körfum. Allur
fiskurinn seldist á 1612 stpd. Við
fengum bát, ofn, rör og fiski-
kassa, allt nýtt, sem sjóvátrygg-
ingin varð að borga. Skipstjórinn
lét hvern háseta hafa 16 shillinga
aukalega fyrir vökur og volk í
þessari ferð, og þótti það óvana-
legt, að skipstjóri virti slíka
vinnu, sem við létum í té að
nokkru.
Heimleiðin.
Eftír að við höfðum tekið allar
lestir fullar af kolum og vana-
legum nauðsynjum, var lagt af
stað heim 20. jan. kl. 4 e. h.
Fengum við storm á norða.n yfir
Norðursjóinn. Fórum við svo um
Pentlandsfjörðinn 22. jan. í sæmi-
legu veðri, en töluverður sjór
kom á móti okkur utan af Atlants
hafinu og vindur fór vaxandi.
Eftir að komið var norður fyrir
Sólsker, gerði versta veður af
vestri með stórsjó, en nú var
það framstafninn, sem klauf öld-
urnar og tók betur á mótí bárun-
um, en kl. 7 e. h. 23. jain. kom
stórsjór aftan á skipið og braut
alla bakborðsíðu nýja skipsbáts-
ins, sem við fengum í Grimsby,
svo hann var með öllu ósjófær.
24. jan. breyttist vindstaðan meir
í norðvestur, svo að sjór og vind-
ur urðu beint á móti. Þótti þá
mörgum órölegt að sofa fram í
stefni, því líkast var sem skipið
væri að skella á klappir. Samt
var haldið áfram með fullri ferð,
þvi nú vantaði ekki kolin og
tíminn er peningsvirði!
Við tókum land við Vestmanna-
eyjar 26. jan. kl. 7 e. h. í norð-
vestan roki og 13 stiga frosti.
Þó var haldið áfram til Reykja-
víkur og þangað komum við 27.
jan. kl. 1 e. h. Þegar við sigldum
inn hjá hafnargarðinum, sáumvið
,að í hann var komið stórt skarð,
sem ekki var þar, þegar við fór-
um út. Við fengum síðar að vita,
að það hafði komið í sama veðr-
inu, sem við fengum, á útleiðmra
um 200 sjómílur frá Vestmanna-
eyjum.
Við höfðum verið tæpa 7 sólar-
hringa á leiðinni heim, en heim-
ferðin var vanalega 4V2—5 sólar-
hringa. Við bundurn skipið viö
hafnargarðinn, stigum á lánd og
ertíði og hættur raimu út í busk-
ann sem óljós draumur. Við höfö-
um sigrað og komisí áfram að
settu marki, en báturinn var sett-
ur brotinn í land.
Þannig er ævi sjómannsins. Þó
vil ég taka undir með Jóni Hlíð-
arskáldi, og segja:
„Frægð er sonum fósturjarðar,
fremst að standa í hættu1 og
nauð,
setn í Ægis-hendur harðar
hika‘ ei við að sækja auð.
Það er lífæð landsins barna,
lítt, sem mætti stöðvast hér;
þemian dýra þjóðarkjarna,
því er skylt að heiðrum vér.
— Af hverjum 1000 mönnum
0g 1000 konium eru 40 karlmenn
litblindir, en aðeins 4 konur.
*
Maðurinn: i gærkveldi, hjá Ol-
sen, sagði einhver, að þú værir
eins og gömul galdranom.
Konan: Og hvað sagðir þú við
því?
Maðurinn: Ég tók málstað þinn
og sagði, að það ætti aldrei að
dæma fólk eftir útlitinu.
*
— Getur sonur yðar virkilega
ekki gengið?
— Nei, það hefir hann aldrei
getað.
— Það er hræðilegt! Hvað er
hann gamall þessi ungi maður?
— Þiiggja vikna.
*
— Þó undarlegt megi virðast,
getur maður mist 40°/o af blóði
sínu, án þess að láta lífið.
*
— 1 ríkinu MaryLainid í Ameríku
gietur ninn ákærði sjálfur ákveð-
ið sjálfur, hvort hann er dæmd-
ur af dómara eða dómnefnid. —
Flestir kjósa dómarann.
mznummmmmzí
enn þá eina! Þú hefir
ekki kynst kreppunni enn
þá. Nei, ég nota Mána og
kemst hjá öllum hugleið-
ingum um kreppuna.