Tíminn - 06.03.1964, Blaðsíða 6

Þegar ég fyrir fáum dögum
frétti lát míns góöa vinar og
gamla skólabróður Ingimundar
Ámasonar, setti huga minn hljó'ð
an og dapran. Og er mér aðeins
ivekn dögum síðar barst and-
látsfregn þjóðskáldsins Davíðs
Stefánssonar, komu mér ósjálf-
íátt í hug orð Bólu-Hjálmars:
Mínir vinir fara fjöld, feigðin
þessa heimtar köld o. s. frv.“
Undan hinni hinztu för verður
engínn leystur.
En í þessu sambandi verður
manni einnig að spyrja: Hvar er
sá hreini tónn, sem eitt sinn var
sunginn? Og hvar er gleði þess
bjarta hláturs, sem er þagnaður?
Ljóð er varðveitt á bók og hljóm
ar á segulbandi. En það lifir ekki
þar. Hið Ijúfa Ijóð, hinn hreinni
tónn og gleði hins bjarta hláturs,
þetta lifir aðeins í sál þess, sem
skóp það og í hjörtum þeirra, sem
það vermir og mun halda áfram
að verma um ókomna tíð. Þann
ig eiga verðmæti andans eilíft
líf á jörðu. Þau eru gjafir, sem
hvorki eyðast né glatast, né heldur
verða þar nokkru sinni frá okkur
teknar. En spekingum þessarar
aldar látum við eftir að deila um
það, hvort skáldið eigi sál og hvort
það sé sennilegt, að það séu hin-
ii dauðlegu og dauðu líkamir
mannanna, sem skapað hafi og
gefið okkur hin eilífu verðmæti
andans.
Ingimundur Árnason var fædd-
ur 7. febrúar 1895 að Grenivík í
Suður-Þingeyjarsýslu, sonur hinna
merku prestshjóna þar, séra Árna
Jóhannessonar Árnasonar bónda
é Víðihóli á Hólsfjöllum og
konu hans Valgerðar Karólínu
Guðmundsdóttur frá Brettingsstöð
um á Flateyjardal. Hann lauk
prófi úr Gagnfræðaskólanum á
Akureyri 1915, dvaldi síðan heima
um skeið við búskap og önnur
störf, unz hann fluttist alfarinn
til Akureyrar 1925, þar sem hann
gerðist starfsmaður Kaupfélags
Eyfirðingá. í þjónustu þess á Ak-
ureyri í nærfellt 40 ár innti hann
af hendi ómetanlegt starf sem
skrifstofumaður, skrifstofustjóri
og síðan fulltrúi framkvæmda-
stjóra. Þegar karlakórinn ,,Geysir’‘
á Akureyri var stofnaður 1. des-
ember 1922, átti hann ekki aðeins
sinn þátt í því, heldur varð söng
stjóri kórsins frá byrjun og.
gegndi því starfi að mestu óslitið
síðan. Auk þess tók hann virkan
þátt í félagsmálum á Akureyri, og
þótti hvarvetna vel fyllt það sæti,
er hann skipaði-
Ingimundur Árnason var sér-
bennilegur maður bæði í sjón og
raun, ógleymanlegur öllum þeim,
sem kynntust honum, og gæddur
þeim persónulegu töfrum, sem
dfluðu honum trausts og vinsælda
hvar sem hann fór. Lífsfjör hans
var óviðjafnanlegt, hlátur hans
'vo bjartur, gleði hans svo ein-
læg og sönn að unun var að vera
( návist hans. Hann var prýðilega
greindur og átti óbilandi starfs-
orku og starfsþrek meðan heilsan
leyfði, hlýr og elskulegur í við-
roóti, unni heitt fegurð og gleði,
en átti þó í sál sinni djúp mikill-
ar alvöru, þótt öldur gáskans léku
oft á yfirborðinu. f karlakórnum
Geysi á Akureyri vann hann með
kunnáttu og smekkvísi, lipurð og
lífsfjöri þrekvirki, sem Akureyr-
ingar og raunar þjóðin öll fá hon
um seint fullþakkað. Og starfa
hans í þágu KEA og samvinnu-
hreyfingarinnar mun lengi verða
minnzt þar með þökk og virðingu.
Ingimundur kvæntist 6. maí
1916 Guðrúnu Ámadóttur banka-
gjaldkera á Akureyri, Eiríkssonar
hinni ágætustu konu. Eiga þau
fjögur böm á lífi, sem öll eru
uppkomin. Heimilis þeirra hjóna
er vinum þeirra ljúft að minnast.
Þar skipaði alúðin, gestrisnin og
gleðin öndvegið. Eg bið góðan
Guð að blessa það heimili og þær
Ijúfu minningar, sem við það eru
tengdar, ekki aðeins í sál eigin
MINNING
Ingímundur Árnason
söngstjóri
konu og barna, heldur og í brjóst-
um þeirra mörgu vina, sem þar
íundu yl og hlýju, og áttu þar
hugljúfar stundir. Og ég leyfi mér
að ,votta ekkju hans og börnum
ástvinum og frændum innilega
samúð og hluttekningu í harmi
þeirra. En sú er líkn þeirra, er
lifa og sakna góðs drengs, að
þeim hefur einnig verið gefið það
að fá mikils að njóta og eiga
fleira að þakka af allri sál og hug.
Eg hitti minn góða vin og gamla
skólabróður Ingimund Árnason að
cins fáum dögum áður en hann
kvaddi þetta líf. Og ég fann enn
í fari hans hlýju hinna horfnu
daga, sá brosið ljóma í svip hans,
glampa gleðinnar kvikna í aug-
unum, og hlustaði á hans bjarta
hlátur. Eg er þakklátur fyrir það,
að mér skyldi auðnást að eiga
þessa stund með honum og án
þess að á hana bæri nokkurn
skugga þyirra örlaga, sem biðu
hans- Það er gott að vita ekki af
mikið fyrir, en vera þó viðbúinn,
þegar kallað er. Eg geymi samveru
stundirnar horfnu í þakklátu
lijarta- Og ég ætla að lifa í þeirri
trú að hinn hreini tónn og gleði
hins bjarta hláturs sé eilífvarandi
cg hafið yfir takmörk dauðans.
Sveinn Víkingur.
Ingimundur Árnason er dáinn.
Það hefur slegið á þögn í okkar
litlu veröld. Það er autt sæti í
stofunni, hún er tómleg- og minnir
á yfirgéfið hús- Það var aldrei
aúðh i kring um Ingimúnd- Jafn-
vel í þögninni var söngur- Hann
hafði þann persónuleika, sem
fyllti stofuna. Það geislaði frá hon
um orku og fjöri. Hjarta hans var
heitt og það var sönghjarta, sem
aldrei lá á liði sínu. Það var ekki
að undra þótt það þreyttist að
lokum. Það hafði verið ósérhlífið
og örlátt á sönginn og sálarylinn.
Ingimundur varð á barnsaldri
organisti í Grenivíkurkirkju hjá
föður sínum, séra Árna. Músík
gáfa var einn af sterkustu eðlis-
páttum hans.Á Grenivík æfði hann
einnig sinn fyrsta söngflokk og
aöngstjóri Geysis á Akureyri varð
hann við stofnun kórsins 1922 og
stjórnaði honum í 33 ár. Árið
1934 var hann aðalhvatamaður að
stofnun Söngfélagsins Heklu, Sam
bands norðlenzkra karlakóra. í
stjórn þess átti hann lengi sæti.
Söngfélagið Hekla hafði úrslita
þýðingu fyrir líf og starf karlakór
anna á Norðurlandi. Það var að
nokkru leyti stofnað til minningar
um Magnús Einarsson tónskáld og
söngkennara og yfir því sveif andi
þeirra gömlu Heklunga, sem fóru
frægðarför til Noregs undir stjórn
Magnúsar. En eigi að síður hefir
alla tíð svifið yfir því andi Ingi-
mundar Árnasonar. Með fordæmi
sínu, áhuga og eldlegu fjöri gaf
hann því líf í upphafi og með
sterkum persónuleika sínum varð
hann því alla tíð orkugjafi. Það
þarf enginn að halda að söngmót
Heklu, þar sem safnað hefur verið
saman tvö til þrjúhundruð söng-
mönnum austan frá Reykjaheiði
og vestur undir Holtavörðuheiði,
bafi komið af sjálfu sér. Til þess
cð slíkir viðburðir gerist þarf
töfra þá, sem Ingimundur Árnason
var einmitt svo auðugur af.
í stjórn Tónlistarbandalags Ak
ureyrar átti Ingimundur sæti- Tón
listarbandalagið hefur verið hin
mesta lyftistöng fyrir tónlistarlíf í
höfuðstað Norðurlands. Tónlistar
menntun og tónlistarþroski var
eitt af áhugamálum Ingimundar,
enda lagði hann drjúgan skerf til
þeirra hluta.
En Ingimundur Árnason var
ekki aðeins söngtnaður og söng-
stjóri, hann var einnig samvinnu-
maður í þess orðs beztu merkingu.
Starfskröftum sínum fórnaði hann
Kaupfélagi Eyfirðinga og þar gekk
hann að störfum af heilum hug.
Og eðliskostir Ingimundar nutu
sín harla vel innan samvinnuhreyf
ingarinnar. Trúmennska í störfum,
tryggð við hugsjónir, hagnýt lífs
reynsla, fjör og fórnfýsi eru ó-
metanleg verðmæti fyrir samvinnu
félögin. Ingimundur átti sinn þátt
í að setja svip á athafnamesta
kaupfélag landsins. Hann átti oft
sæti á aðalfunducn Samb. ísl. sam
vinnufélaga, þar sem hann var í
einu tillögugóður fundarmaður og
hrókur alls fagnaðar. Samvinnu-
menn minnast hans með djúpri
þökk og virðingu.
í 33 ár var nafn Ingimundar
Árnasonar og nafn Karlakórsins
Geysis eitt og hið sama í huga
þjóðarinnar. Ekki aðeins Akur-
eyri, heldur og Norðurland alit
og þjóðin öll standa í þakkarskuld
| við Ingimund, vegna söngstjórnar
hans. Hann flutti hróður Akureyr-
ar um landið allt og hróður þjóð
arinnar út fyrir landsteinana, hvað
eftir annað. Skuldin verður ekki
greidd Ingimundi hér eftir. Hún
verður aðeins goldin í lífi og starfi
með ávöxtun þess arfs, er hann
gaf þjóðinni- Tímarnir breytast
og mennimir með. En engin breyt
ing verður slík, að ekki sé þörf
fyrir áhuga, orku, gleði og per-
sónuleika tnanna eins og Ingimund
ar Árnasonar. Hann var í einu
foringi og félagi, söngstjóri og
söngmaður. Það fannst ef til vill
aldrei betur, en þegar hann sté
upp á stól í fjölmennu samkvæmi
og stjómaði almennum söng,
hreif alla með í sönginn og rödd
hans sjálfs hljómaði hreimmikil,
sterk og björt yfir söng allra
liinna. Það er ekki undur, þótt
söknuð setji að hjarta manns, þeg
ar sú rödd er þögnuð. Norðurland
hefur breytt um svip við andlát
Ingimundar Árnasonar. Hljómar
þess verða aðrir en áður. En það
er gæfa hverjum tnanni, sem kom-
izt hefur í snertingu við persónu
leika hans, tekið í heita höndina,
hlýtt á hjartanlegan hláturinn og
numið af vörum hans alvöruorð,
hvort heldur sögð um söng eða
samvinnumál.
Páll H. Jónsson frá Laugnm.
KarlS. Magnússon, og
Gunnar H. Karlsson, Hofí
i.
Þú héfúr hvorki hönd né hiig
blíft um þína daga:
Ungur má, en gamall skal, segir
málshátturinn. Sí og æ eru menn
irnir iminntir á þessi sannindi og
sú mynd blasir við augum, að þeir
stofnar mannfélagsins, sem þrosk
aðir voru um síðustu aldamótin,
eru nú grisjaðir hlífðarlaust með
sigð dauðans- Öll byggðarlög eiga
sinn kafla í þessari sögu
Nýlega er fallinn traustur stofn
af vettvangi skaftfellskra bænda.
Karl S. Magnússon bóndi á Hofi í
Öræfum lézt að heimili sínu 5.
febr. s- 1., 79 ára að aldri.
Karl var fæddur í Skaftafelli 20.
jan. 1885. Foreldrar hans voru
Magnús Sigurðsson bóndi þar og
kona hans Guðný Þorsteinsdóttir
Magnús var ættaður frá Hofi, en
Guðný var grein á hinum trausta
ættarmeiði, sem kenndur er við
Skaftafell. Magnús var atorkumað
ur, heimilið stóð fjárhagslega á
gömlum merg og þótti þá svo
traustur steinn í grunni sveitar-
félagsins, að því var við brugðið.
En Magnús féll frá fyrir aldur
fram. Þegar hann var um fertugt,
varð hann fyrir slysi, er dró hann
til bana. Ekkjan hafði þá á fram-
færi mörg börn, er öll voru innan
fermingaraldurs. Hún hélt samt
áfram búskap og réð til sín vinnu
roenn. Bjargaðist heimilið þannig
nokkur ár. En jafnskjótt og bræð
urnir fengu þroska til, færðist f(jr
sjá heimilisins á þeirra hendur
Karl var meðal elztu systkinanna.
svo að það féll í hans hlut að
gerast fyrirliði í þessum ötula
liópi æskumanna.
Enn er skýr og lifandi frásögn
ir, af landnámsmanninum, er vildi
ekki lúta konungi og gerast þjónn
bans, þótt boðið væri, heldur njóta
írelsis á óðali sínu. lét fjárafla
sínn við búskapinn standa mörg
um fótum, sótti verk sitt af slíku
kappi, að samverkamenn hans
vönduðu um og þótti snemma ris-
íð — og var hamrammur til átaka,
þégár mikið lá við.
Aldir líða, en svipur landsins
er hinn sami og manneðlið breyt
ist ekki meira en svo, að víða
tná finna líkingar frá fortíð í
nútíð.
í Skaftafelli er landslag stór-
brotið og sérstætt: skógivaxnar
blíðar, snarbrött fjöll og víðáttu
rnikil, Skeiðará undir hlíðinni og
stærsti eyðisandur landsins fram
undan. Landsgæði eru að ýmsu
leyti mikil, en þau eru dreifð og
einungis á færi hraustra manna
að nytja þau, svo vel sé.
Karl ólst upp við þessa aðstöðu
og þarna liðu vordagar ævi hans.
Hann unni frjálsræðinu og bjó
yfir mikilli starfsgleði. Hann
vildi láta fjárafla sinn við búskap
inn standa mörgum fótum, — enda
áttu bræðurnir allir þar óskilið
mál, — nytja sem bezt haglendi
í fjöllum, skógarhögg til elds-
r.eytis, áður en rafmagn var leitt
í bæinn, selveiði við sjó fram og
trjáreka af fjöru. Var þá ekki látið
standa í vegi, þótt leiðin til sjáv
ar sé nokkrir tugir km. eftir Skeið
arársandi og yfir Skeiðará að
sækja.
Karl gekk að störfum með frá
bærri árvekni og atorku, svo að
stundum var á orði haft, að á
þeim bæ væri snemma risið. Hjá
honum fór saman vakandi áhugi,
fjör og mikil starfsorka, — svo
að hann var hamhleypa við verk,
þegar mikið lá við.
Þegar Karl var 32 ára, kvæntist
hann Sigríði Pálsdóttur frá Svína
felli. Er hún af góðu bergi brotin
og ein af stórum systkinahópi.
Vorið 1918 hófu þessi hjón bú-
skap á einu býlinu á Hofi og hafa
með aðstoð barna sinna búið þar
samfleytt fram að þessu. Þeir.i
varð þriggja barna auðið og ólust
þau upp í föðurgarði. Eldri dóttir-
in gerðist húsfreyja á Hnappa-
völlum, en yngri systkinin hafa
alltaf átt heimili á Hofi, þótt son
urinn yrði að dveljast langdvöl-
um annars staðar, svo sem síðar
segir.
Á Hofi eru skilyrði til búskapar
frábrugðin því sem þau eru í
Skaftafelli og ekki hægt að treysta
á vetrarbeit sauðfjár. Karl hafði
ekki lengi búið á Hofi, er hann
lagaði búskapinn eftir staðháttum
þar. Hann aflaði mikilla heyja,
fóðraði vel bústofn sinn og
sýndi honum mikla nærgætni
tkki sízt hestum sínum. Var þetta
augljóst og svo vel kunnugt sveit
ungum Karls, að þeir voru þess
fullvissir, að vel ýrði fyrir þeim
grip séð, er væri undir hans
hendi. Hér kom til ekki arðsvon
einungis, heldur nærgætni við
málleysingjana — heilhugar þjón
usta við hið gróanda líf.
Karl var greiðvikinn, þegar úl
hans var leitað, og gestrisinn.
Iíeimilið er í næsta nágrenni við
kirkju og samkomuhús. Þangað
hefur leið sveitunganna legið á
flest mannamót. Margir þeirra
mega minnast þess og þakka það,
hve oft þeir hafa fengið án end
xrgjalds góðan beina í þessum
bæ. Hvar sem Karl gekk að starfi
í hópi sveitunganna, vann hiann
kappsamlega, vildi ávallt leggja
vel fram að sínum hlut og væ?.i
einhverju lofað, skyldi við það
staðið afdráttarlaust, hve mikla
fyrirhöfn sem það kostaði.
Þannig leið síðari hluti ævinn
ar við samfellt starf á sama stað.
Síðustu árin var starfsfjörið lam
að, en heilsubrestur og andstreymi
crðið þungt í skauti.
II.
Sem hetja barst þú
harmana og sárin.
Hinn 5. janúar 1922 eignuðust
hjónin á Hofi, Karl og Sigríður,
o'reng, er var skírður Gunnar Hall
dór. Hann náði góðum þroska, var
vel skýr, gæddur ríkum áhuga til
starfa, kappsamur verkmaður.
T í M I N N, föstudagurinn 6. marz 1964. —
6