Tíminn - 20.06.1964, Blaðsíða 18

Þjóðarbúskapur og skipuleg
Félag ungra Framsóknarmanna
i Eeykjavík hélt ráðstefnu dagana
4. — 5. aprfl s.l. um þjóðarbú-
skapinn og skipulega uppbygg-
ingu atvinnuveganna. Á ráðstefn-
unni töluðu 7 ungir menn. Bjarni
Einarsson, viðskiptafræðingur,
flutti fyrstur erindi, sem hann
nefndi Hagvöxtur og áætlunar-
gerð. Þá töluðu þeir Ingvi Þor-
steinsson og Jónas Jónsson, sér-
1 fræðingar í landbúnaðarvísindum,
um möguleika og hlutverk íslenzks
landbúnaðar. Ingvar Gíslason, al-
þingismaður, flutti erindi um sjá-
varútveginn, og Bjarni V. Magnús-
son, framkvæmdastjóri, um fias-
iðnaðinn. Helgi Bergs, alþingis-
maður, ræddi um landbúnaðar-
iðnað, og Steingrímur Hermanns-
son, framkvæmdastjóri, um undir
stöðuatriði iðnþróunarinnar og
stóriðju.
Erindin öll vöktu óskipta at-
hygli áheyrenda, enda voru þau
hvert öðru fróðlegri. Því miður
er ekki unnt, að birta erindin í
heild. Sá kostur hefur því verið
valinn að biðja framsögumenn að
skrifa úrdrætti. Hér á eftir birt-
ast úrdrættir úr fjórum fyrstu
erindunum.
Bjarni Einarsson:
Hagvöxtur - áætlunargerö
Með hagvexti er átt við vöxt
þjóðarframleiðslu eða þjóðartekna
á mann. Ilér er um að ræða grund-
völl almennra lífskjarabóta. Þar
sem aðalhlutverk velferðarríkis er
að sjá þegnum sínum fyrir góðum
og batnandi lífskjörum, er hér
um hugtak að ræða, sem grund-
vallarþýðingu hefur.
Þjóðfélag okkar stendur nú á
þröskuldi aldar allsnægtanna. Við
slíkar aðstæður vex neyzluþörf
almennings mjög ört. Því er nú
mikil „eftirspum“ eftir hagvexti.
Minnstur hagvöxtur Evrópulanda.
Síðustu árin hefur hagvöxtur
verið lítill hér, a.m.k. ef langt
tímabil er tekið. Eftirfarandi töl-
ur sýna vöxt þjóðarframleiðslu á
mann hér 6 landi og 1 no&krum
öðrum löndum 1953—1961. Á þvi
tímabili hefur fsland minnstan
hagvöxt Evrópulanda utan járn-
tjalds, að undanskildu Tyrklandi.
ísland 19.5%
OECD lönd alls 16.9%
OECD lönd í Evrópu 34.8%
EBE löndin alls 44.2%
EFTA löndin alls 26.6%
Austurríki 59.9%
Danmörk 29.2%
Þýzkaland 54.8%
Noregur 23.6%
Svíþjóð 31.6%
Bretland 20.9%
Bandaríkin 5.7%
Tyrkland 2.5%
Hagkvæmari fjárfesting.
Hagkvæm fjárfesting er grund-
völlur hagvaxtar. Ástæða hins
lága hagvaxtar er ekki lítil fjár-
festing, hún hefur verið meiri
hér en í flestum öðrum löndum.
Hlýtur þá fjárfestingin að hafa
verið mun óhagkvæmari hér en
annars staðar.
íbúðarbyggingar og opinberar
framkvæmdir hafa að vísu verið
meiri hér en víðast hvar. En, þó
sú fjárfesting sé dregin frá, er
fjárfesting okkar í beinum fram-
leiðslufjármunum samt eins mikil
og mest þekkist.
Betri hagstjórn.
Það atríði, sem mest skilur á
milli hagþróunar fslands og ná-
FLUGSÝN h.f. Sfmi 1-8823
FLUGSKÓLI
Kennsla fyrir einkaflugpróf-atvinnuflugpróf.
Kennsla í: Næturflugi
Yfirlandsflugi
Blindflugi
Bókleg kennsla fyrir atvinnuflugpróf byrjar í nóv-
ember og er dagskóli.
Bókleg námskeið fyrir einkaflugpróf, vor og haust.
FLUGSÝN h.f. Sími 1-8823
omimt
didHCUÍ
Það má ætíð
treysta
Royal
Þorsklnum var mokaS upp hór sunnanlands á sfðustu vertiS.
grannalandanna er hagstjómin.
Islenzkum ríkisstjórnum hefur frá
stríðslokum gjörsamlega mistekizt
að skapa það efnahagslega and-
rúmsloft, sem efnahagslífinu er
nauðsynlegt, ef það á að dafna
vel. Hins vegar höfum við búið
við langvarandi verðbólgu, sem
eyðilagt hefur allt raunsæi í efna-
hagsmálum.
Nú er svo komið, að kröfur
almennings um hagvöxt hafa vald-
ið því, að mjög er rætt um breyt-
ingu vinnubragða af hálfu hins
opinbera. Reynslan bendir ótví-
rætt til, að þörf sé á skipulögðum
vinnubrögðum, byggðum á víð-
tækum rannsóknum, til uppbygg-
ingar hagkerfisins. Því er þjóð-
hags- og framkvæmdaáætlanagerð
nú álitin nauðsynleg til örvunar
hagvaxtar í landinu.
Áætlunargerð byggist á vísinda-
legum rannsóknum á samhengi
hinna ýmsu þátta hagkerfisins,
■'fj árfestingarmöguleikum o.s.frv.
í landi okkar, þar sem einkafram-
tak er máttlítið, skortur er á
vinnuafli og fjármagní, en stór-
kostlegar náttúruauðlindir ónýttar,
er full ástæða til skipulegra og
skyndamlegra vinnubragða stjórn
arválda.
Rangt er að líta á áætlunar-
gerð sem einhvern stórkostlegan
elexír, sem umbreyti þjóðfélag-
inu til hins betra á augabragði.
Hér er um mikið verkefni að
ræða, sem rétt er byrjað á hér
á landi, og krefst gífurlegrar
þekkingar á hagkerfinu, sem ekki
er enn nema að nokkru leyti fyrir
hendi. Áætlunargerðin stendur og
fellur með þeim hagskýrslum, sem
til eru í landinu. Þó unnið hafi
verið að hagskýrslugerð hér i
meira en 50 ár, hefur það starf
ekki verið miðað við öflun þeirra
kerfisbundnu upplýsinga, sem
áætlunargerð krefst. Ekld eru
nema 11 ár síðan hafizt var handa
um gerð þjóðhagsreikninga, sem
er hymingarsteinn áætlunargerð-
arinnar. Eigum við ennþá langt
í Land með að koma á fullkomnu
þjóðhagsreikningakerfi. Fjarri er,
að hagskýrslur þær, sem fáanleg-
ar eru i dag nægi til þessarar
starfsemi.
Bætt sklpulag opinberra mála.
En höfuðþröskuldur í vegi
áætlunargerðar hér er skipulags-
leysi opinberra mála og vanmátt-
ur ýmissa opinberra og hálfopin-
berra stofnana. Raunhæf fram-
kvæmdaáætlunargerð byggist á
samstarfi allra þeirra aðila, sem
við framkvæmdir fást.
Hinar opinberu stofnanir, svo
sem vegagerð, hafnagerð, fræðslu-
málastjórn, o.s.frv., verða að vera
færar um að gera og framfylgja
framkvæmdaáætlunum, sem eru
liður í hinni miklu heildaráætlun.
En til þessa hafa stofnanir þessar
hvorki getu né vald. Alþingi, lög-
gjafarsamkunda þjóðarinnar, fer
raunar einnig með framkvæmda-
vald á flestum sviðum opinberra
framkvæmda. Og eins og að Al-
þingi er búið, fer fjarri, að þar
geti ævinlega ráðið raunhæf og
vel athuguð sjónarmið.
Breyttar starfsaðferðir Alþingis.
Alþingi þarf að breyta um starfs
aðferðir. Framkvæmdavaldið þarf
Ingvi Þorsteinsson:
að færast melra i hendnr
stofnana, sem framkvæmdir ann-
ast, og Alþingi þarf að láta sér
nægja að fjalla nm framkvæmda-
áætlanir stofnananna á nokknrra
ára fresti, svo og að fylgjast með
framkvæmd þeirra. Þetta hefnr
nú skeð í vegamálum, og þetta
þarf að ske í öllum opinberam i
framkvæmdum.
Meiri hagvöxtur.
Að fengnum betri hagskýrsl- !
um og betri skipan opinberra
mála hvað framkvæmdastjóm
snertir, verður unnt að hefja gerð
raunhæfrar hagvaxtaráætlunar,
þar sem sett er raunhæft markmið
byggt á raunhæfum rannsóknum
á vaxtarmöguleikum hagkerfis okk
ar. En hér þarf skjótlega að hefj-
ast handa. Krónan, sem hefði get-
að orðið til í dag, en varð ekki,
sakir vanþekkingar og stjómleys-
is, hefði getað orðið að mörgum
krónum síðar.
Möpleikar ísl. landbúnaöar
Ingvi Þorsteinsson ræddi um þá
möguleika í landbúnaði, sem hér
eru fyrir hendi samkvæmt nátt-
úm og legu landsins. Furðu oft
gleymist í þrasi mn stefnumið og
pólitík í landbúnaði, að hann
byggist fyrst og fremst á jarðvegi
og gróðri. Rakti hann í stuttu
máli kosti og ókosti hins íslenzka
veðurfars fyrir landbúnaðarfram-
leiðslu og komst að þeirri niður-
stöðu, að við þurfum í því tillití
ekki að vera eins óánægðir með
legu lands okkar og menn vilja
vera láta.
Öfugþróunin.
Ingvi gaf stutt yfirlit yfir það,
sem hann kallaði hina „geigvæn-
legu öfugþróun", sem hefur átt
sér stað allt fram á þennan dag
hveð snertír atærð og gæði
íslenzkra gróðurlenda. Ekki er
vitað með vissu um stærð ís-
lenzkra gróðurlenda, hvorki á
landnámsöld né í dag, en að því
má leiða rök, að sfðan á land-
námsöld hefur bíásið burt og tap-
azt' gróður og jarðvegur af 40 -
50 þús. ferkm. svæði, eða sem svwr |
ar til helmings af yfirbortð fs- i
lands alls. Þessi öfugþróun held-
ur áfram: enn tapast meiri gróð- ;
urlendi árlega, en grætt er upp .
af ógrónu landi, þrátt fyrir ötula
starfsemi þeirra er að land-
græðslumálum vinna.
Auka þarf gæði íslenzkra gróður-
lenda.
Nú er unnið að því á vegum
Atvlnnudeildar háskólans að kort-
leggja og mæla gróðurlendi fs-
lands í því skyni að meta nota-
gildi þeirra í núverandi ástandi,
og ekki hvað sízt beitarþol afrétt-
arlanda. Hafa þegar allir afréttir
á Suðurlandi verið kortlagtðr í
þessu skyni, og mikil vitneskja
hefur fengizt um gæði Islenzkra
beitilanda á þennan hátt. í stuttu
máli hefur komið í ljós, að gæð!
gróðurlendanna til beitar eru mun
lélegrl en talið hefur verið, og |
hætt við, að það eigí ekki aðeins
við Suðurland. Lítið er um gróð-
urlendi með cftirsóttum beitar- ,
gróðri, tA aðeins 5—10% af
T i M I N N, laugardaglnn 20. |óní 1964 — I
18