Vísir - 21.12.1957, Blaðsíða 20

Lýsissamiag
íslenzkra
Símar: 17616, 13428.
Símnefni: Lýsissamlag, Reykjavílc.
Síaersia eg fuHkozrcsiasla
*
kaEiHiii'eánélsinárstöð á SsSan
Lýsissamlagið selur lyfsölum, kaup-
mönnum og kaupfélögum fyrsta flokks
kaldkremsað meðalalýsi, sem er fram-
leitt við hin beztu skilyrði.
á rússuéiita?
leppæbéfrei&s?
af Isessari ge?ð
e#ti ntí á
framisíðislii
h|á oltkur
Einnig framleiSum við allar gerðir af yfir~
byggingum á bíla og jarðvinnslutœki.
iÍLAlMliJáN' H.F. LAUGAVETE! 176 SÍMI: 33704
Framh. af bls. 15.
■steins Erlingssonar, eftir allt
jþað, sem á hafði gengið 1897.
Á hinn bóginn kom nú fram
tillaga um skáldalaun handa
séra Valdimar Briem. Tillög-
una flutti Þorlákur Guðrriunds-
son, þm. Árnesinga. Komst
hann m. a. svo að orði í ræðu,
■ ier hann mælti fyrir tillögunni:
,,Það vita allir, að hann er ekki
einungis landsfrægur, heldur
líka heimsfrægur sem sálma-
skáld og skáld.“ — Þrátt fyrir
þessi kröftugu meðmæli, hlaut
séra Valdimar engan styrk að
Javí sinni.
Árið 1901 bar fjárlaganefnd
neðri deildar fram tillögu urn,
að Valdimar Briem og Þor-
steinn Erlingsson hlytu nokk-
urn styrk, Valdimar 800 kr. cn
Þorsteinn 600 kr. á ári næstá
fjárhagstímabil. Var því allvel
tekið af meiri hluta þingheims,
að styrkja séra Valdimar, en
mótbástur reyndist gegn Þor-
steini, þótt ekki væri hann svo
mikill sem fyrr. Því má á loft
halda, að einn kirkjunnar þjónn,
séra Ólafur Ólafsson, mælti
fastlega með styrk til Þorsteins.
Deildi hann allmjög á stétt sína
fyrir þröngsýni og skort á um-
burðarlyndi. Kvað hann það
enga goðgá, þótt skáldið hafi
stjakað rösklega við kirkjunni.
Þar væri margt fúið og sjúkt,
ísem bæta þyrfti og græða.
| Mál lukust með þeim hætti, að
báðar voru styrkveitingarnar
samþykktar, og fylgdust þeir
' síðan lengi að á fjárlögum séra
|Valdimar og Þorsteinn. Að því
hnígur vísa sú, sem Þorsteinn
varpaði fram' einhverjú sinni,
er alþingi hafði nýlega afgreitt
jfjárlög:
Þau hafa tvímenht langá leið,
laglega klofið strauminn:
Biblía gamla að baki reið,
Belíal hélt í tauminn.
Árið 1903 áttu skáld og lista-
menn venju fremur góðú gengi
áð fagna á Alþingi. Hiaut þá
Guðmundur Guðtriúridsson
(skólaskáld) 500 kr. styrk og
Guðmundi Magnússjmi (Jóni
Traustá) var veittur 1200 kr.
utanfararstyrkur. Ásgrímur
Jónsson fékk 500 kr. til að full-
komna sig í málaralist og tón-
listarmennirnir Jónas Helga-
son, Sigfús Einarsson og Bjarni
Þorsteinsson hlutu allir nokkra
fjárhæð. Umræður voru' ekki
mjög miklár og andstaða gegn
Benedikt Grondal.
5káld og listamenn
signast öflugan
tnálsvara.
Haustið 1908 fóru fi’am kosn-
ngar til alþingísi Var þá háð
únhver hin snarpastá kosninga- J
iríð, sem nokkru sinni hefir
'arið fram hér á larídif Barátt- |
in stóð um „uppkasfið” svo-'
íefnda, og er kunnára en frá
iurfi að segja, að andstæðingar
ippkastsins unnú mikinn kosii- j
ngasigur.
Að loknum þessum kosning-
im settist Bjárrii Jónson frá
ýogi í fyrsta sinn á þingbekkina.
Hann var þá maðúV á bezta
aldri, 44 ára gamalif og hafði
litsamannalaunum í linara lagi.
Á þinginu 1905 g'erðist fátt
(sögulegt í þessum efnum. Matt-
hías, Þorsteirin, Valdimar og
Páll Ólafsson hlutu allir skálda-
laun. Auk þeirra var Benedikt
Gröndal, Brynjólfi Jónssyni
frá Minna-Núpi og Torfhildi
Hólm veittur nokkur styrkur,
þótt í öðru formi væri.
Á þingi 1907 var allmikið
rætt um skáld og listamenn og
Styrki til þeirra. Komu þá fram
raddir um það, að ekki væri
skynsamlegt að veita fastan,
árlegan skáldastyrk, heldur
einskonar verðaun fyrir góðar
bækur, er út kæmu. Lét einn
þingmanna svo um mælt, að
ekki væri annað sýnna en að
skáldin sum, sem fjárveitingar
hlytu, fengju verðlaun fyrir að
þegja. Ekki var þó hróflað við
þeim skáldum, sem fyrir voru
á fjárlögum.
■ márga hildi háð: Fáir börðust
ákafar en hann gegn sambands-
I lagauppkastinu. í Dalasýslu.
þar sem hann bauð sig fram,
I felldi hann frá koSningu- fyrr-
jverandi flokksforingja sinn, Jón
1 Jensson, með miklum inún at-
kvæða.
Málstað uppkaStsandstæð-
inga var mikill styrkur að
kosningu Bjarna, og áttu frels-
ismál þjóðarinnar jafnan ör-
uggan liðsmann og ódeigan þar
sem hann var. En þó munaði1
eigi síður um hann á öðrum'
vettvangi. Með komu Bjama frá
Vogi á 'þing, eignuðust lisíir og
vísindi atkvæSamikinn máls-
vara, sem jafnan var 'boðirin
hans í þingsalina. Að vísu höfðu
fáeinir þingmenn fyrir þennan
tíma sýnt listum og bókmennt-
um velvilja og skilning, t. a. m.
Valtýr Guðmundsson, Jón í
Múla og Skúli Thoroddsen, en
enginn þeirra taldi það sérstakt
lilutvérk sitt áð vinna áð þess-
um málum. Svo var á hinn bóg-
inn um Bjarna. Á hverju þingi
flutti hann fleiri eða færri til-
lögur um stuðning við skáld,
tónlistarmenn, málara, mynd-
höggvara og vísindamenn, og
fylgdi tillögum sínum jafnan
eftir með skörungsskap og
festu. Einna fyrstur rnanna
myndaði hann sér ákveðnar
skoðánir um heildarskipan ís-
lerizkra menningarmála og
markaðd þar fasta stefriu, er
hann barðist síðan ötullega
fyrir. Skildi Bjarni glögglega,
að frjóar og alhliða menntir
voru þeir hyrningarsteinar,
! og búinn til aS veita þenh fulla
.liðveizlu. Bjarni var allra
| manna vopnfimastur á mál-
þingi, enda má svo að orði
kveða, að greiriileg þáttaskipti
yrðu í þessum efnum við komu
Bjarni Jónsson frá Vogi.
J