Morgunblaðið - 30.04.1933, Blaðsíða 8

4
MOKGCNBLAt 11
scm byrjað var á 1913, en altaf
er verið að endurbæta. Þegar tal-
að er um tekjur og gjöld bæjar-
sjóðs, eru reikningar þessara
stofnana því ekki innifaldir þar.
Líti maður á reikninga bæjarsjóðs,
liggur við að manni blöskri hvað
tekjurnar hafa hækkað gífur-
lega síðan um aldamót.
1900 námu þær kr. 49.983
1910 — — — 171.851
1920 — — —- 2.221.593
1931 _ _ _ 5.151.308
1932 (áætlun) — 4.291.923
Til samanburðar má geta þess
að fyrir 50 árum námu allar tekj-
ur landsjóðs rúmlega 400 þús.
krónum og voru þó landsmenn
þá rúmlega helmingi fleiri en
Reykjavíkurbúar eru nú (eða um
70 þús.)- Þó voru tekjur land-
sjóðs ekki nema tíundi hlutinn af
því sem Reykvíkingar greiða nú
í bæjarsjóð fyrir utan það að
þeir greiða helminginn af öllum
tekjum ríkissjóðs.
Áætluð gjöld bæjarsjóðs á yf-
irstandandi ári eru:
Kr.
1. Stjórn kaupstaðarins 206.100
2. Lögpræsla 158.000
3. Heilbrigðismiál .. 240.290
4. Kostnaður af fast-
eignum 58.000
5. Ýmiskonar starf-
ræksla 242,000
6. Fát ækrafrainf ær i 707.300
7. Sjúkrastyrkir o. fl. 206.500
8. Til gatna 185.000
9. Slökkvilið 99.500
10. Barnafræðsla .. .. .. 283.750
11. Til mentamála . . . . 83.100
12. Til íþrótta, lista o. fl. 45-500
13. Ýmisleg útgjöld .. .. 59.300
14. Tillög til sjóða .. .. 105.900
15. Afborganir fána. og
vextir................ 470.720
16. Kreppuráðstafanir . . 205.000
17. Dýrtíðaruppbót .. .. 110.000
í ársbvrjun 1932 voru eignir
Reykjavíkurkaupstaðar taldar
samtals kr. 21.946-980.07, en
skuldir allar kr. 9.409.076.99.
Skuldlausar eignir því taldar kr.
12.537.903.08. Þar af var í hafn-
arsjóði kr. 2.952.660.69.
íslenskur iðnaður
og íslenska uikan.
Eftir Helga H. Eiríksson.
Þetta er annað á'r íslensku vik-
unnar og' með því má gera ráð
fyrir, að því sje þar með slegið
föstu, að þessi stórfelda auglýs-
ing, þessi sameiginlegu átök all-
flestra íslenskra framleiðenda til
þess að sýna, hvað þeir hafa að
bjóða og hvetja landa sína til
þess að nota það í stað útlendu
framleiðslunnar, haldi áfram ár-
lega hjer eftir. En um leið og
húmtjald næturinnar rennur upp
af vörusýningum íslenskra fram-
leiðenda, um leið og blöð og tíma-
rit, útvarp og önnur tæki nútíma
auglýsingastarfsemi tilkynna opn-
un íslensku vikunnar, er rjett að
staldra við og íhuga, hvort þessi
auglýsing á rjett á sjer; hvort
hún er verð alls þess kostnaðar.
sem í hana er lögð. Um árangsr-
inn skal jeg engu spá að þessu
sinni. Jeg skal engu spá um það,
hvort sala íslenskrar iðnaðar-
framleiðslu eykst við ,,vikuna“
eða ekki, hvort landsmenn læra
að meta það, sem vel er gert og
vel boðið af samlöndum þeirra,
fremur en veríð hefir. Árangur-
inn varð góður í fyrra, og jeg
vona, að hann verði ennþá betri
nú. Hitt vildi jeg hugleiða, hvort
íslensk framleiðsla sje frambæri-
leg fyrir oss íslendinga, hvort
hún sje samkeppnisfær við út-
lenda framleiðslu, og hvort ís-;
lenskur iðnaður og íslensk fram-
leiðsla eigi framtíð fyrir hönd-
um hjer á landi og rjett sje
þeira hluta vegna, að vinna að
aukningu hennar og notkun.
Matvæli.
Látum oss líta fyrst á matvæla-
gerðina. Á því sviði höfum vjer
brauð og kökur, kex, smjör, osta,
skyr, pylsur og niðursuðu, öl og
gosdrykki o. fl., sem framleitt er
af "iðju- og iðnaðarmönnum. Jeg
held, að allar þessar vörur sjeu
tvímælalaust bæði frambærileg-
ar og samkepnisfærar við útlend-
ar vörur, bæði hvað verð og gæði
snertir, og þess vegna fullkom-
lega rjettmætt að benda á þær,
mæla með þeim og skora á íslend-
inga að versla með þær og nota
þær framar útlendum samskon-
ar vörum. Þegar hægt er með
rjettu að benda á galla eða ó-
vöndun á framleiðslunni, þá á
að gera það, og gera það með ró-
legum rökum, svo unt sje að bæta
úr því, en ekki eins og svo oft
kemur fyrir, þegar um ísl. fram-
leiðslu er að ræða, að finnist ein-
hverjum í eitt skifti hún lakari
en sú útlenda, þá á hún að vera
óhafandi og óverjandi, kák og
klaufaskapur, þótt ef til vill sje
aðeins um tilviljun að ræða, eitt
gallað sýnishorn af annars góðri
framleiðslu, eða þá af sjerstökum
smekk viðkomandi manns eða
konu. Vani og sjerbragð fólks
veldur því Oft, að það tekur þung-
lega nýmæli á sviði matvælanna
og heldur sjer við það, sem það
hefir einu sinni vanist, þótt ann-
að sje eins gott, ef aðeins að keim-
urinn er nýr. Þá get jeg ekki stilt
mig um, að segja hjer frá einu
nýmæli, sem jeg vona, að komi
fljótiega í framkvæmd og er
sannfærður um að líki vel og ryðji
sjer hjer til rúms. Það eru bak-
aðir heilir hafrar, svokallaðar
hafrahnetur. Eru þær bæði ljúf-
fengar og hollar, og auk þess
handhægar að grípa til að hafa
með mjólk í stað grauta. Ræktun
íslenskra hafra hefir reynst á>
gætlega og ætti fljótlega að verða
almenn, og tilraunir hafa verið
gei’ðar með að mala þá og baka
og hvorutveggja tekist svo, að
sýntþykir, að íslenskir hafrar sje
í engu lakain en 'útlendir. Er i
ráði, að hafa hafrahnetur til sýn*
is nú á íslensku vikunni.
Fjölbúeytni í fæðutegundum.
og matargerð hefir aukist mjög
meðal íslendinga í seinni tíð. —
Þeir hafa lært neyslu fjölbreytt-
ara matarhæfis ytra og tilbúning-
mn á eftir. Síðustu árin hefir svo
þar að auki þörfin á að koma
kjöti voru og fiski á markað sem
góðri og aðgengilegri fæðu, ýtt
undir framkvæmdir.
Jeg býst varla við, að um það
geti verið skiftar skoðanir, að
hver þjóð með heilbrigðan lífs-
þrótt og lífslöngun, þurfi fyrst og
fremst að leggja kapp á að geta
fætt sig sjálf; að geta framleitt
nægilegt af mat og drykk til þess
að líða ekki skort, jafnvel þótt
aðflutningur heftist eða sjerstak-
ir ei*fiðleikar steðji að. Öll við-
Ieitni í þessa áttt og allar fram-
farir á því sviði eru því meira en
athyglisverðar, ekki síst fyrir svo
afskekta þjóð og háða hamföi’-
um náttúruaflanna og oss Islend-
inga. Þessi eini þáttur „íslensku
vikunnar“ út af fyrir sig er því
nægilegur til þess að sanna til-
verurjett hennar og nauðsyn, og
knýja osstil þess að læra af henni
alt, sem hægt er,
Framhald á bls. 9.
VALLARSTRÆTI 4.
■ Framleiðir allskonar brauð, Nökur
kex, konfekt og scelgceti.
| í heilösölu:
Kremstengur, kókusbollur, banana-
stengur, ávaxtastengur, milkasúkku-
laði með möndlum og rúsinum, spítu-
brjóstsykur o. fl.
§j Kaupmenn cg kaupfjelög.
Biðjið um heildsöluverðskrána. Vörur
sendar gegn eftirkröfu.
J Sölumaður fer mánaðarlega á aðalhafnirnar
kringum landið.
| STYÐJIÐ INNLENDAN IÐNAÐ!
M ATHUGIÐ vel gluggann f sýningarskálan-
um, Austurstræti 20.
Trjágarður Hressingarskálans Austurstræti 20.
Kvergi ódýrari nje betri veitingar. Engin ómakslaun.
Njótið sólarinnar og útiloftsins um leið og þjer matist eða drekkið nónkaffið. —
Komið í trjágarð Hressingarskálans. Allskonar kremsúkkulaði, konfekt og brjóst-
sykur. — Daglega heitur matur milli 12—2 og 7—9. Smurt brauð mikið úrval.
Einnig eftir sjerstökum pöntunum. Ávalt ferskar kökur úr »Frigidaire«-kæliskápum.
Athygli bæjarbúa skal vakin á þVí, að allar kökur, ásamt drykkjar- og tóbaksvörum
Hressingarskálans, fást afgreiddar út úr húsinu (bæjarsala).
Bíó-gestir! Sjerstakir »Bíó-pokar« með konfekti.
si