Morgunblaðið - 30.04.1933, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
7
illa lyktandi gúmmíplötum. í
■Sundhöllina vantar flísaklæðn-
ingu. — Það er liægt að láta
|)essa „filmu“ af vandræðaástand-
inu „hlaupa“ lengur, en við þurf-
um þess ekki, því þetta er eins og
ljeleg neðanmálssaga, sem allir
vita hvernig endar.
Þegar steinstéypuhúsin fara að
molna og við erum orðin leið á
•ollu gullrandaglingrinu, þá munum
við eftir að rjett við túngarðinn
er ágætt efni til að klæða með
Tiús okkar og skreyta þau að
innan. Þá förum við að hugsa um
að íslenski kynstofninn liefir unn-
íð í 1000 ár að mannvirkjum og
munum úr óvaranlegu efni, sem
ekki sjest urmull af. — Eða hvað
vildum við þá gefa til þess að
skreytingarnar á stofu Ólafs Pá
hefðu verið gjörðar í leir eða. ann-
íið varanlegt efni?
Fyrir nokkrum árum var rokið
í að gera filraun með mold-
steypu(!) á veggjum, ef jeg man
rjett. — fenginn útlendur sjer-
fræðingur — alveg eins og að við
hefðum ekki verið búin að fá
nóg af að rótast i moldargörðum.
JÖtéinsteypurörum er smelt ofan í
frámræsluskurðina enda þótt vit-
að sje að þau eru sundur jetin af
jarðsýrum eftir Örfá ár.
m.
Það er augljóst, að fyrstu leir-
iðnaðarfyrirtækin eiga við mikla’
örðugleika að etja, þótt efnið sje
gott, þvi það er langt stökk frá
"þunglamalegum grjótveggjum og
hárujárni til stálbentra. vandaðra
steinsteypuveggja, sem klæddir
eru með haldgóðum leirflísum.
Eða þá að húsin verði ldaðin úr
„Klinker“-steini í stálgrind og
með þalthellum úr brendum leir.
Við þurfum að lfeppa við út-
lendar verksmiðjur, sem eru gaml-
ar og grónar í reynslunni (nema
ef við þá ættum engan erlendan
gjaldeju’ir) og það sem mest er
um vert: Að þ>jóðinni lærist að
skilja þá einföldu staðreynd, að
þarfur hlutur, sem unninn er í
landinu, hefir meira verðmæti en
verð segir til.
Sambandsþjóð vor, Danir, flytja
árlega út postulín og leirvörur
fyrir 40 miljónir- Þeir eru m.eð
fremstu þjóðum heimsins á þess-
um sviðum, þó flytja þeir inn
mestöll hráefni, að minsta kosti
til postulínsiðju. |
Listiðnað sinn hefir ríkissjórn-
in byggt upp með aðstoð ýmsra
sinna bestu listamanna nú um 200
ára skeið
Fyrir nokkrum áratugum var
ekki álitlegt að leggja út í sam-
kepni á sviði listiðnaðargreina
þessara, því þá voru aðferðirnar
leyndardómar, sem gengu göldr-
um næst. Þeir tímar eru nú liðn-
ir, ,að vísindamenn liggja á fræð-
um sínum eins og örmar á- gulli.
Nú sigrar það landið, sem mest
á af, hráefnum og hæfileika til
að nota þau, én einmitt hvað hrá-
efni snertir, er ísland eitt af önd-
vegislöndum heimsins. Orltuna
ættum við líka að hafa (saman-
ber atvinnuleysisskýrslur og
Sögsvirkjunarplöh). TTm listræna
og verklega eiginleika íslendinga
cfast jeg ekki að óreyndu.
Innan skams gjöri jeg ráð fyrir
að geta sýnt sýnishorn af ýmsum
bvggingarvöruin. gjörðum úr ís-
ienskum leir. í Þýskalandi er
þegar búið að revna íslenskan
leir og postulín í vjelavinslu með
góðum árangri, og síðustu fregn-
ir, sem eg hefi fengið, segja að
tilraunir, sem gerðar hafa verið,
um burðarmagn og þanþol leirs-
ins liafi gefist óvenju vel. Sömu-
Jeiðis að reynsla sje fengin fyrir
því, að hann sje næstum ómót-
tækilegur fyrir áhrifum lofts og
lagar (sýi'urannsóknir).
Nú ætti að vera nóg sagt, næst
væri þá að byrja.
Eímskípafjelag íslands.
Arið 1881 var ákveðið með samn-
ingi milli ráðherra íslands (sem
þá var danskur) og danska gufu-
skipafjelagsins, að það ljeti fara
11 póstferðir til landsins, þar af
5 umhverfis land. Ein ferðin var
vetrarferð, en liún tókst svo að
póstskipið, „Phönix“ fórst í ofsa-
veðri aðfaranótt 20. janiiar undan
Skógarnesi. Sló miklum óhug á
landsmenn við þetta, og þóttust
margir sjá af ]>essu. að erfitt
mundi ganga að fá miðsvetrai'ferð
komið á aftui', þar eð þetta slvs
mundi verða liaft til afsökunar
með að neita um liana. Enda kom
það á daginn, því að gufuskipa-
fjelagið aftók með öllu að senda
skip liingað í janúar næsta ár.
Ef vjer rekjum svo söguna síð-
an, sjest ])að að vjer.attum altaf
undir högg að sækj'a um sam-
göngur vorar við útlönd, méðan
þær voru í höndum erlendra gufu-
skipafjelaga. Það er ekki fyr en
Eimskipafjelag ísTands kennir til
sögunnai' að lag fer að. komast á
samgöngunar við útlönd og sam-
göugur með ströndum fram á ís-
landi.
Nú á Eimskipafjelagið sex skip
livert öðru betra. Eru það „foss-
arnir“ Brúarfoss, Dettifoss, Goða-
foss, Gullfoss, Lagarfoss og Sel-
foss. Þessi skip fara á þessu ári
nær 70 ferðir frá útlöndum til ís-
lands og sigla jafnt sumar og vet-
ur. Auk þess eru hinar mörgu
ferðir milli liafna innan lands. Og
ferðir hjeðan til útlanda eru álíka
margar og frá útlöndum. Beri
maður þetta saman við samgöng-
urnar fyrir 50 árum, þegar hjer
voru aðeins 11 ferðir milli fslands
og útlanda, og engar vetrarferðir,
þá sjest hinn gífurlegi mismunur.
En hann verður enn meiri þegar
tekið er tillit til þess hvað skipita
eru nú miklu stærri og betri að
öllu leyti, og eins hver framför
hefir oi'ðið í samgöngunum hafna
milli innan lands.
Á hitt ber einnig að lita, að
áður en Eimskipaf jelagið var
stofnað, Voi'u skipasamgöngur að-
allega við Danmörku. Nú hefir
þetta breyst þannig fyrir framtak
Eimskipafjelagsins, að vjer höf-
um beinar samgöngur við Kaup-
mannahöfn, 3 hafnir í Bretlandi,
Antwerpen í Belgíu og Hamborg
í Þýskalandi. Má nærri geta livað
þessi breyting' á siglingum hefir
haft mikla þýðingu fyrir verslun
vora og verslunarsambönd erlend-
is. —
Eimskipafjelagið hefir árlega
notið styrks úr ríkissjóði, en ekki
samt hlutfallslega við þann styrk,
sem erlendu skipafjelögin höfðu
áður — síst þegar tekið er tillit
til þess hve aukuar skyldui' það
liefir tekið sjer á herðar vegna
þessa, og hvað það hefir haft
miklu betri slcip til siglinganna, en
hjer voru áður. Á fyrstu starfsár-
um sínum greiddi fjelagið aftur
til hins opinbera rúml % miljón
kr. í útsvörum, tekjusköttum og
eignasköttum. Slíka skatta greiddu
útlendu fjelögin ekki.
Eimskipafjelagið hefir stórkost-
Jega aukið atvinnu í landinu ár
frá árí síðan það var stofnað. Á
striðsárunum var það bjargvættur
landsins — og það má aldrei
gleymast- Það er eitt af nauðsyp-
legustu sjálfstæðismálum vorum
að tryggja sem best framtíð Eim-
skipafjelagsins. Með því tryggjum
vjer liag' allrar þjóðarinnar. Og
það er vel farið að framkvæmda-
nefnd íslensku vikunnar skuli
eggja menn lögeggjan um að nota
íslensk skip. Siglingar vorar ög
verslun verða að haldast í hendúr.
Sissons Brothers & Co. Ltd.Hull
—mmm
bafa framleitt allskonar mílaíngarvðrnr i meira enn 125 ár. -'SISSONS farfavðrnr
hafa verið notaðar ájíslandl í rnm 20 ár og viðnrkendar fyrir ágæti sitt.
Botnfarfi
Lestamálning
Skipamálning
Húsamálning
Lakk-farfi
Lagaður olíufarfi.
Japan lökk
Olíufarfi, allskonar
Hall’s DlSTEMPE
Hinn heimskunni vatnsfarfi,
sem gerir heimili yðar björt
og hrein.

Búinn til í 60 fej?-
urstu litum og er
mjöff ódýr.
Zinkhvíta
Blýhvíta
Þurkefni
Fernisolía
Duft, margsk.
Kítti
Mennia
Lökk, margsk.
Penslar, margsk.
í heildsölu hjá umboðsmanni verksmiðjunnar:
_______||
i,
í| '
Krlstjðnl 6. Skagijörð, Beykjavík