Morgunblaðið - 30.04.1933, Blaðsíða 29

M O R G U N B L A Ð I Ð
25
wmawmmsim
Rtuinnuleysi og sjálfsbjörg.
Nýtt verkefni á hverju ári.
Úr því framkvæmdasamir á-
[hugamenn hugsa sjer að halda
.árshátíð íslenskra atvinnuvega á
hverju vori með „íslensku vik-
unni“, er rjett að koma því svo
fyrir frá upphafi, að hrinda a
stað, í hvert sinn sem íslenska
vikan er haldin, einhverri nýj-
ung á sviði atvinnumála vorra.
'Með því fengi starfsemi íslensku
'vikunnar þá fjölbreytni, sem
mauðsynleg er, til þess að áhugi
.almennings haldist sívakandi.
Ekkert mannf jelagsböl er
.jafn mikið nú á tímum, sem at-
vinnuley^jð. Þó það hafi leikið
margan mann og marga fjöl-
.skyldu grátt hjer á landi undan-
farin missiri, hefir það vafalaust
í flestum Evrópulöndum verið
meira og verrá en hjer.
Enda er það sýnilegt öllum, að
-enn sem komið er hefir utanrík
isverslun okkar ekki minkað ein.s
mikið tiltölulega, eins og utan-
ríkisverslun margra annara
[þjóða. Meðan við getur komið
■sjávarafla okkar á markað og í
þolandi verð, og sjósóknir halda
yfirleitt áfram með álíka mörg-
um veiðiskipum og verið hefir,
verður atvinnuleysið ekki þjóð-
Æuvoði.
En alt fyrir það er mjög á-ríð-
;andi að taka á þeim málurn með
fyrirhyggju og festu.
Á íslandi eru verkefnin mörg
sem óunnin eru. Hver sá maðui-,
.sem situr atvinnulaus og auðum
höndum, hann missir af þátttöku
í þeim lífsmöguleikum er landið
'veitir — og þjóðin missir af þátt-
töku hans.
-Á sumri komanda þegar ver-
fíðarvinnu og aðra vorvinnu
[þrýtur, má búast við því að marg
ir menn, sem nú hafa atvinnu,
verði atvinnulausir.
Það er hörmulegt, að hugsa til
[þess að nokkur fullvinnandi mað-
ur, sem hefir á því nokkurn hug
og vilja að bjarga sjer, skuli vera
.aðgerðalaus yfir sumartímann.
Til þess að bjarga fjölskyldu-
mönnum frá neyð hefir Reykja-
víkurbær og önnur bæjarfjelög
landsins sett af stað atvinnubóta-
, vinnu.
Atvinnubótavinnunni verður
altaf misjafnlega vel fyrir kom-
>•> ið. Stundum eru menn settir til
að vinna arðbær og bráðnauð-
«ynleg störf eins og t. d. við báta-
hafnargerðina hjer í bænum.
Og altaf er hægt að segja, að
•eitthvað fái bæjarfjelögin í aðra
hönd fyrir vinnuna, svo sem þeg-
ar unnið er að því að ræsa fram
mýrar; mýrarnar verða bættar á
þenna hátt, og leigja má þær út
•eða selja til ræktunar.
En altaf er viðbúið, að atvinnu
'bótavinnan sje allmikill beinn og
‘óbeinn kostnaður, enda altaf lit-
ið svo á.
Ef um það er að ræða á ann-
að borð, að það endurtaki sig
sumar eftir sumar, og ár eftir
ár, að fullvinnandi menn, hóp-
um saman, verði að fá sitt lífs-
framfæri með mismunandi arð-
samri opinberri atvinnubóta-
vinnu, þá má búast við allmikl-
um beinum árlegum byrðum sem
af þessu leiða fyrir þjóðfjelags-
heildina. Er því ástæða til að
athuga hvort hjer sje ekki hæg’
að finna hagkvæmari leiðir v
úr atvinnuleysisvandræðunum,
í þessari stuttu grein verður
ekki reynt að ráða þessa gátu ti.
fullnustu. Aðeins skal bent á úr-
lausnarefni, er þarf nokkurrar
rannsóknar við.
Fyrir nokkrum árum var hjer
stofnað fjelagið ,,Landnám“.
Fjelag þetta reis upp í sambandi
við það, að stórvirk jarðræktar-
áhöld fengust til landsins.
Helsti árangur af forgöngu
þess fjelags í ræktunarmálum,
var ræktun og bygging Sogamýr-
arinnar hjer við Reykjavík.
Á síðari árum hefir lítið spurst
til þessa fjelagsskapar.
En væri ekki rjett að taka þar
upp merkið og veita nýju lífi í
nýbílamálið? Væri ekki rjett að
tengja saman þetta tvent, nýbýla
málið og atvinnuleysið hjer í
feykjavík?
Ekki þannig, að hópur atvinnu
leysingja sje fenginn til þess að
rækta land og reisa nýbýli, sem
síðar yrðu seld eða leigð einhverj
um og einhverjum.
Iieldur væri sagt við menn,
sem íramtakssamir eru en at-
vinnulausir:
Það er til alveg nægilegt land í
grend við bæinn og víðar.
Landið ættu þeir, sem vildu,
að fá fyrir ekkert eða sama og
ekkert verð.
Óræktað land má helst aldrei
kosta mikið fje.
Og svo fái menn nauðsynlega
hjálp til þess að geta eignast
nauðsynlegustu jarðræktartæki
og efnivið til nauðsynlegustu
bygginga.
Yrði sá styrkur, sem veita þarf
til þess að gera mennina sjálf-
bjarga meiri, en hinn árlegi at-
vinnubótastyrkur?
Það er ósannað mál. En menn
geta giskað á að svo verði.
En hver leiðin er þjóðfjelag-
inu hollari, að fjölskyldumenn,
þurfi ár eftir ár að leita eftir stop-
ulli atvinnubótavinnu tíma og
tíma, í stað þess að fá lítil býli,
þar sem þeir geta unnið yfir
sumartímann að jarðrækt og
framleiðslu til heimilisþarfa ?
Menn geta fljótlega áttað sig á
því.
Þá getur risið sú viðbára gegn
þessu, að hagur bænda og verð
búsafurða sje ekki svo glæsilegt
nú, að ástæða sje til þess, að örfa
menn til búskapar og býlafjölg-
unar.
En til þess er það að segja, að
hjer er um að ræða að koma á fót
bylum, sem rekin yrðu af mönn-
um er hefðu árlega atvinnu við
sjávarútgerð, en hefðu lítinn bú-
skap sjer til styrktar og til að
vinna við á þeim tímum árs, sem
þeir hafa ekki atvinnu við sjóinn.
Sunnlenskir bændur þekkja það
af langri reynslu, hVe vel má
sameina almenna sveitavinnu og
sjósóknir um þann tíma árs, sem
þar er arðsvonin mest.
Eigi er ástæða til að orðlengja
um þetta mál, að þessu sinni.
Því um hagfræðilegt gildi
þessarar tilhögunar verður ekk-
ert fullyrt nema að undangeng-
inni rannsókn á því t. d. hve mik-
\n
B
D
PS
Bl i kksmíðavi n n ustofa
J. B. Pjeturssonar,
Talsími 3125, Reykjavík,
□K
Pósthólf 125,
framleíðír margskonar muní úr blíkkí, zínkí og látúní:
tíí húsabyggínga þakrennar, þakglugga o. m. m. fl.
tíí útgerðar alíar tegundír ljóskera, matarílát o. fl.
tíí heímííísnotkunar form, steíkarskúífur í bakaraofna,
kökupíötur o. fl.
tíl bíía púströr, hljóðdúnka, síísa o. fl.
fyrír hænsnarækt fósturmæður, fóðurtrog og -kassa,
drykkjarílát, lokur fyrír varpkassa o. fí.
Ennfremur bíikklýsístunnur.
Efní og vínna fyrsta flokks.
Það besta er ætíð ódýrast.

tfersl. Siainr Iðissonar
Laugaveg 33 Reykiavík Sfmi 3221
Kornvörur, Kaffi og Sykur i heild- og smásölu. Nið-
ursoðnar vörur. Tóbaksvörur af öllu tagi. Sælgæti
mikið úrval. Nýir ávextir altaf til. Búsáhöld og
og glervörur við allra hæfi, alt með lægsta verði i
borginni.
Aðalútsala á smjttri og ostnm frá njólknrbái ölvesinga
Virðingarfylst
Símon Jónssoi.
n
HILLERDEKK.
Við seljum 3 tegundir af dekkum á eftirfarandi verði:
32x6 H D Kr. 170.00.
30x500 — — 65.00.
29x500 — — 65.00.
29x550 — — 68.00.
Hvergi betri ðeitk. Hvergi lægra verð.
Þórðnr Pjetnrsson & Co.