Morgunblaðið - 26.10.1956, Blaðsíða 13

Föstudagur 26. okt. 1956
MORGZJNBLAÐIL
13
Hluti af launum fogara-
sjómanna œtti að greið-
ast í erlendum gjaldeyri
UM aldaraðir hafa fiskveiðar
verið helzti atvinnuvegur okkar
íslendinga, og það eru fiskafurð-
ir sém skapa gjaldeyristekjur
okkar að langmestu leyti. Þó er
það tiltölulega fámennur hópur
xnanna, sem vinnur að öflun þess
ara verðmseta, sem eru þó svo
xnikilvægur þáttur í efnahags-
lifi þjóðarinnar. Maður gæti því
í fljótu bragði freistazt til að
halda, að vel væri séð fyrir þess-
um mönnum og að þeir hefðu það
ekki lakara en efni stæðu til, en
því er miður, að svo er ekki
Ég mun nú hér á eftir leitast
við með nokkrum orðum, að
færa rök fyrir þessu.
Það er nú svo komið fyrir út-
gerð okkar, að við getum því að-
eins mannað togara okkar, að við
fáum verulega hjálp frá frænd-
um okkar Færeyingum, og það
má teljast hrein heppni hjá
skipstjóra, ef hann nær í vanan
íslenzkan togarasjómann á skip
sitt að minnsta kosti, ef verið
er að fiska fyrir innlendan mark-
að.
Það sem veldur því að svo
erfitt er að manna fiskiskip og
þá einkum togara okkar og að j
fá vana sjómenn, er einfaldlega
það, að fjöldi sjómanna er kom-
inn í land og farinn að vinna
ýmis störf, sem eru betur borguð
en sjómannsstörfin auk þess, sem
þau oft eru þægilegri og rólegri.
Við þetta bætist svo það, sem
ekki verður metið til fjár, að með
því að vinna í landi geta menn
að jafnaði verið heima hjá sér
hjá ástvinum sínum, en ekki ver-
ið eins og gestur á sínu eigin
heimili eins og hlutskipti er svo
fjölmargra sjómanna, sem stunda
sjóinn að staðaldri og taka sér
lítil sem engin frí.
En hvernig er þá hægt að ráða
bót á þessu ástandi og fá íslend-
inga til að stunda sjóinn af meiri
áhuga?
Útgerðin virðist nú eiga svo
erfitt uppdráttar, að ég tel beina
kauphækkun ekki æskilega, bar
sem slík hækkun myndi aðeins
auka á erfiðleika útgerðarinnar,
en þeir virðast nú nægir f/rir.
Aftur á móti vil ég benda hér
á eina lausn, sem ég tel að geti
bætt mjög úr þessu ástandi. Þar
á ég við að togarasjómönnum
verði greidd 15—20 sterlingspund
á mánuði, sem þeim verði heim-
ilt að ráðstafa til eigin þarfa.
Það getur elcki verið verra að
greiða íslenzkum sjómönnum
þessa Vpphæð í erlendum gjald-
eyri, heldur en Færeyingum
þeim, sem nú eru hér á íslenzk-
um skipum og fá allt sitt kaup
yfirfært í erlendan gjaldeyri. Ég
tel að með þessari ráðstöfun
myndi áhugi íslendinga á því
að stunda sjómennsku aukast
svo, að ekki liði á löngu þar til
hér yrði beinlínis um gjaldeyr-
issparnað að ræða, þvi að þá
þyrfti ekki að greiða jafnmörg-
um Færeyingum kaup sitt í er-
lendum gjaldeyri, þar sem þeirra
væri þá ekki þörf á íslenzkum
fiskiskipum.
Á annað atriði vil- ég benda,
sem ég er fullviss um að gæti
orðið til þess að gera sjómanns-
starfið eftirsóknarverðara en það
nú er, en það er að skattar á
sjómönnum verði lækkaðir.
Ef rétt er á litið er vafasamt,
hvort það sé réttlátt, að sjómað-
ur beri sömu skatta og maður,
sem er í landi, jafnvel þótt tekjur
þeirra séu sambærilegar. Eða
finnst mönnum að sjómaður, sem
er við sín störf á hafi úti mest
allt árið, verði aðnjótandi til
jafns við þá, sem eru í landi,
þeirra þæginda og bættra lífs-
skilyrða, sem skattgreiðslur
skapa þeim borgurum, sem í
landi eru? Ég held að svarið við
þessari spurningu hljóti að verða
neikvætt. Einhver kann þó að
segja, að sjómenn hafi það nú
orðið svo gott, að þeir geti borið
sömu skatta og aðrir landsmenn.
Þeir séu búnir að fá ný skip, lög-
festa 12 klukkustunda hvíld á
sólarhring og nokkra hækkun á
kaupi við síðustu samningagerð
um kaup og kjör sjómanna. En
þeim, sem þetta kunna að segja,
er hollt að hafa það einnig hug-
fast, að fyrir þá, sem í landi eru,
hafa ekki síður verið sköpuð góð
vinnuskilyrði og launakjör. Það
hafa verið byggð ný hús og verk-
smiðjur með björtum, vistlegum
ög upphituðum vinnusölum.
Þeir menn, sem með mól okkar
fara mega vera þessara stað-
reynda minnugir og muna það, að
þau vinnuskilyrði, sem við sjó-
mennirnir megum búa við stund-
um eru ekki sældarbrauð, eins
og þegar unnið er að því að bæta
net eða gera að fiski úti á Hala-
miðum í frosti og ágjöf.
Er þess óskandi, að þeir muni
einnig þau orð, sem um okkur
sjómennina hafa verið sögð, að
við séum „hermenn íslands, sem
sækjum gull í greipar Ægi, og,
að hver íslenzkur sjómaður afli
þjóð sinni eins mikils verðmæt-
is á einu ári og sjö sjómenn í
nágrannalöndum okkar.“
Ef þessi orð hafa ekki verið
töluð áf hræsni við hátíðleg tæki
færi okkar sjómannanna, ætti
þeim mönnum, sem þessi orð hafa
sagt, ekki að reynast erfitt að
sinna þessum óskum okkar, sem
hér hafa verið bornar fram.
Ólafur Vigfússon
háseti á b/v Marz.
Fyrsta flokks vara af hinni heimsþekktu
Saxon sokkaframleiðslu
STRETCH kvensokkar
Þeir falla frábærlega vel að fæti.
Kvensokkar vorir eru gerðir úr fínasta þræði.
51 gg, 54gg, 57 gg, 99 gg, 60 gg og 75 gg
og njóta vinsælda og álits um allan heim.
Framleiddir af
VEB Feinstrumpfwerke,
Oberlungwitz/Sa.
Vinsamlegast hafið samband við umboðsmenn
vora
Edda hf.
Pósthólf 906 — Reykjavík, ísland.
DEUTSCHER INNEN- UND AUSSENHANDEL
aitSV TEXTIL
lýðveldið ■ " ■“
BERLÍN W 8 - BEHRENSTRASSE 46 Símnefni: DIATEX
umboösmenrr.-
ICRISTJÁN Ó.'
SKAGFJÖRD
H/F
REYKJAVÍK.
Ný sending! — Amerískir
nœlongallar
í miklu úrvali.
Stærðir: 6 mán. til 4 ára.
Gegnt Austurbæjarbíói.
Skrifstofuma5ur
Lítið iðnaðar- og innflutningsfyrirtæki vantar vel gef-
inn 'skrifstofumann. Alhliða verzlunarkunnátta nauðsyn-
leg. Þarf helzt að vera vanur vélritun og erlendum bréfa-
skriftum. Tilboð merkt: „Skrifstofumaður —3057“, send-
ist blaðinu fyrir nk. miðvikudag.
Garðyrkjumenn
Eigum fyrirliggjandi nokkur stykki af hinum
þekktu ,,BANTAM“ jarðtæturum,
Einkar hentugir fyrir gróðurhús.
CL OB US
Hverfisgötu 50 — sími 7148.
Athugið
Happdrættismiðarnir verða að-
eins seldir gegn afhendingu
heimildarmiða, sem símnotandi
fær í hendur er afnotagjaldið
er greitt á símstöðinni í Reykja
vík og Hafnarfirði.