Morgunblaðið - 16.04.1957, Blaðsíða 12

12
MORGVNBLAÐIÐ
í>riðjudagiir 16. apríl 1957
Sigrún Kjnrtansdóttir
í DAG verður til moldar bor-
in Sígrún Hildur Kjartansdóttir,
ekkja sr. Gísla Jónss., sem var
prestur til Meðallandsþinga og
siðar að Mosfelli í Grímsnesi.
Verður hún lögð til hinztu hvild
ar við hiið manns síns í kirkju-
garðinum að Mosfelli, en
kveðjuathöfn fór fram í gær i
Dómkirkj unni.
Frú Sigrún andaðist að heim-
ili sínu, Ránargötu 4 hér í bæ,
6. þ.m. hátt á 84. aldursári, fædd
6. júní 1873. Var hún yngsta
bam síra Kjartans Jónssonar,
prests að Eyvindarhólum, sem
síðast bjó á Elliðavatni, og síð-
ari konu hans, Ragnhiildar
Gísladóttur frá Gröf í Skaftár-
tungu. Síra Kjartan fæddist
1806 og átti því 150 ára afmæli
síðasta árið, sem Sigrún dóttir
hans iifði til enda.
Þau Sigrún Kjartansdóttir og
síra Gísli Jónsson voru geíin
saman í hjónaband 25. april
1893, og voru þau systrabörn. Sr.
Gísli var vígður til Meðallands-
þmga 30. okt. árinu áður. Þjón-
aði hann því prestakalli í 8 ár,
en 7. maí 1900 var honum veitt
Bifvélavirki
Góður bílaviðgerðarmaður
óskast. Húsnæði fyrir hendi.
Tiiboð sendist Mbh, merkt:
„Regiusamur — 5391“.
AUSTIN
VARAHLUTIR
í miklu úrvali fyrir:
Bremsur,
Stýrisútbúnað,
Undirvagn,
Rafmagnskerfi,
Vélar o. fl.
★ ★ ★
Plastkantur á hurðir
Hvítt gúmmí á 15” hjól.
Aurhlífar fyrir hjól
Barnastólar með stýri
og margt fleira til bifreiða.
Cacðar Gíslason hf.
bifreiðaverzlun.
Mosfell í Grimsnesi, og fluttust
þau hjón þangað sama ár. Efna-
hagur þeirra mun jafnan hafa
verið heldur erfiður enda bama
hópur stór, en almennings vin-
sældum áttu þau að fagna í báð-
um þeim prestaköllum, sem síra
Gísli þjónaði. Þau nutu einnig
þeirra gæfu, að sambúð þeirra
og heimilisbragur var svo gott,
að á orði var haft. „Þar voru
allir með einni sál," sögðu menn,
sem kunnugir voru á heimili
þeirra.
Sigrún heitin kenndi stúlkum
hannyrðir áður en hún giftist
og einnig nokkuð eftir að hún
var gift, enda var hún bæði
smekkvís og hög á hendur.
Síra Gísli var fjörmaður,
gleðimaður og orðlagður söng-
maður. Hann kenndi piltum und
ir skóla, og sagði frú Sigrún
mér, að þeir, sem nutu slíkrar
kennslu hjá honum, mundu alls
hafa verið 15. Einn þeirra, Gísli
Sveinsson, fyrrv. sendiherra lýsir
síra Gísla svo, að hann hafi ver-
ið lipur kennari, og væri honum
sérstaklega sýnt um latínu-
kennslu, eins og títt var um
presta fyrrum. Síra Gísli var
tungumálamaður að upplagi.
Hann talaði t.d. frönsku, sem
sjaldgæft mun hafa verið um
sveitapresta hér á landi.
Sr. Gísli drukknaði í Þverá
10. júní 1918, 51 árs að aldri.
Ekki þarf að fjölyrða um það,
(hvílíkt áfall svo sviplegt lát
hans hafi' verið ekkjunni og
'barnahópnum. En þrátt fyrir
erfiðar ástæður tókst henni að
afla öllum börnum sínum nokk
Gullúr
(kven-armbandsúr) merkt:
„Lilla", tapaðist á Hofs-
vallagötu síðastl. sunnudag.
Finnandi geri vinsamlegast
viðvart í síma 3229.
Ope/ Caravan '55
sem ekið er aðeins 20 þús.
km., sérstaklega vel með
farinn, til sölu.
BIFREIÐASALAN
Njálsgötu 40, Sími 1963.
Byggingameisfari
(múrari) getur tekið að
sér húsabyggingar í Rvík,
Kópavogi og út á landi. —
Ennfremur breytingar á
eldri húsum, ásamt annarri
vinnu. Tilboð merkt: „Ör-
yggi — 5433“ sendist Mbl.
fyrir fimmtudagskvöld.
Tilkynning
fró
Verzlonarsparisjóðnnm
Afgreiðsla vor verður lokuð laugardag"
inn 20. apríl.
Víxlar, sem falla í gjalddaga þriðjudag-
inn 16. apríl, verða afsagðir miðvikudag'
inn 17. apríl.
V erzlunarsparisjóðurinn.
urrar menntunar til munns eða
handa.
Frú Sigrún dvaldi tvö ár á
Mosfelli eftir lát manns síns.
Síðan var hún eitt ár á Eyrar-
bakka, en fluttist til Reykjavik-
ur með börnum sínum 1921 og
bjó síðan lengst af með dætrum
sínum, Ebbu, sem er símamær
við Landssímann, og Ingibjörgu.
sem er verzlunarmær. Það var
mikið lán frú Sigrúnar að mega
lifa elli sína í skjóli þeirra.
Fórnfýsi þeirra fyrir móður
sína þekktu þeir einir, sem heim
ilinu voru nákunnugir. Þess er
og skylt að geta, að börn henn-
ar og tengdabörn voru öll sam-
taka um að létta henni eliina
svo sem frekast var auðið.
Persónulega kynntist ég ekki
frú Sigrúnu fyrr eil ég var flutt
ur alfarinn hingað til lands frá
Kaupmannahöfn, en heim flutt
ist ég árið 1937. Við vorum skyld
Björn Bjarnason verkstjóri
í DAG er borinn til moldar í
Reykjavík Björn Bjarnason verk
stjóri frá Viðey.
Björn fæddist að Eystri Tungu
í Landbroti hinn 20. júní 1884
og hafði því þrjá um sjötugt þeg-
ar hann lézt. Hann ólst upp í
foreldrahúsum, en byrjaði
snemma áð vinna fyrir sér. Atta
ára gamall fór hann sem mat-
vinningur að Svínafelli í Öræf-
um og var þar í tvö ár. Tólf
ára fór hann alfari úr föður-
garði og réðst í vinnumennsku,
fyrst að Feðgum í Meðallandi og
síðan að Hnausum. Þá var siður
bænda að senda vinnumenn sína
í verið á vetrarvertíð og fimmtán
ára var Björn sendur til Stokks-
eyrar. Næstu tvær vertíðir var
hann á skútum frá Reykjavík.
Átján ára réð hann sig til klæð-
skeranáms í Reykjavík, en eftir
þriggja mánaða nám veiktist
hann af lungnabólgu og var lengi
að ná sér. Varð því ekki meira
úr náminu. Björn hvarf aftur
að sjómennsku, og næstu árin er
hann við sjóróðra hér syðra á
vetrum en á Austfjörðum á sumr-
in.
Síðar réðst hann verkstjóri til
Þórarins Guðnasonar á Seyðis-
firði og var á næstu árum við
verkstjórn hjá honum á sumrin
en við skósmíðar á vetrum. Það
er eftirtektarvert, að þessum sjó
manni frá Suðurlandi skuli hafa
verið falin verkstjórn austur á
Seyðisfirði svo ungum, og sýnir,
að snemma hafa komið í ljós hæfi
leikar Björns til verkstjórnar og
mannaforráða.
Árið 1912 fór hann til Noregs á
vegum norsks fiskikaupmanns til
þess að kenna Norðmönnum verk
un svonefnds „labra“-fisks, en
það var smár fiskur flattur og
verkaður á sérstakan hátt til
söltunar. Þekktist sú verkunar-
aðferð ekki í Noregi og fleygðu
Norðmenn öllum undirmálsfiski.
f Noregi Var Björn í eitt ár.
Næstu árin er hann við verk-
stjórn ýmist austanlands eða
sunnan, einnig í Vestmannaeyj-
um og um slseið í Dritvík á Snæ-
fellsnesi.
Þegar Kárafélagið var stofn-
Þýzk fjölskylda í heimsókn
til íslands óskar eftir
2ja herb. ibúð
til 2ja mánaða frá 1. maí
n. k. Uppl. í síma 3833 milli
kl. 19 og 20.
Óska eftir góðum 6 manna
BÍL
lítið keyrðum, helzt model
’54. Tilboð leggist inn á
afgr. Mbl. merkt: „Stað-
greiðsla — 5439“.
Sigurgeir Sigurjónsson
Hæstaréttarlögmaður.
Aðalstræti 8. — Sími 1043.
að árið 1919 gerðist Björn verk-
stjóri hjá því, fyrst í Reykjavík
og síðar í Viðey. í Viðey hafði
Björn búfestu í rösk tuttugu ár
og festi þar djúpar rætur.
Meðan Kárafélagið hafði út-
gerð sína í Viðey var þar blóm-
legt athafnalíf. Þar reis upp lít-
ið sjávarþorp rétt við bæjarvegg
höfuðstaðarins og á fegursta stað
í nágrenni hans, en þó án þess að
verða fyrir nokkurri örtröð
vegna þess nábýlis. Á þessum ár-
um munu á annað hundrað
manns hafa átt þar búsetu árið
um kring, en seinni part vetrar
og fram eftir sumri voru þar auk
þess tugir aðkomumanna og
kvenna við fiskverkun.
Þetta litla sjávarþorp hafði þá
sérstöðu, að þar unnu allir hjá
einum og sama atvinnurekanda
og voru eyjarskeggjar að því
leyti sem ein fjölskylda. En marg
háttuð störf voru unnin þarna,
því að stöðin þurfti að vera
sjálfri sér nóg um flesta hluti.
Allir þræðir þessarar margþættu
starfsemi komu saman í einni
hendi: hendi Björns verkstjóra.
Hann var vinnuforsjá alls þessa
fólks, stjórnaði hverju því verki
sem unnið var, alls staðar nálæg-
ur og skjótráður og úrræðagóður
þegar með þurfti.
En þegar Kárafélagið varð
gjaldþrota árið 1931 var fótunum
í rauninni kippt undan afkomu-
möguleikum fólksins og tilveru
þessa litla sjávarþorps. Um
tveggja ára skeið var þó rekin
fiskverkun á stöðinni, annað ár-
ið að mestu leyti fyrir atbeina
Björns og undir hans stjórn. En
fámennt sjávarpláss má sín lítils
þegar járnhörð lögmál efnahags-
lífsins eru annars vegar. Krepp-
an var í algleymingi á þessum
árum, og mun hún hafa farið
harðari höndum um þetta litla
pláss en flesta aðra staði landsins.
Ein fjölskyldan af annarri
flutti burt af stöðinni, unz svo
var komið, að Björn var þar einn
eftir með fjölskyldu sína. Björn
hafði þá ekki annað til fram-
færslu fjölskyldu sinnar en lítils-
háttar búskap og smávægilega
þóknun fyrir umsjón með mann-
virkjum á stöðinni og benzín-
flutningum frá Viðey til Reykja-
víkur, en Hið íslenzka steinolíu-
hlutafélag hafði þá benzíngeymi
í Viðey. Það var því ekki
auðsvonin, sem batt Björn við
Viðey, heldur tryggð við stað-
inn. En átthagatryggð verður
ekki, frekar en bókvitið, látið
í askana, og þar kom að lokum,
að Birni var nauðugur einn kost-
ur að yfirgefa eyna. Árið 1944
reif hann hús sitt í Viðey og
reisti það að nýju við Langholts-
veg í Reykjavík og þar bjó hann
til æviloka.
Þrátt fyrir örðuga æsku og um-
hleypingasama ævi framan af,
var Björn í rauninni mikill gæfu-
maður. Gæfa hans var sú, að
hann komst um síðir á rétta hillu
í lífinu. Á fögrum stað, sem hann
tók þegar í upphafi ástfóstri við,
fékk hann tækifæri til að neyta
krafta sinna og hæfileika við
að öðrum og fjórða, og svo mik-
il var frændrækni hennar, að
hún hafði fylgzt með æviferli
mínum ,síðan ég var barn. Hún
sýndi mér ávallt síðan svo mikla
vináttu, að því var líkast, sem
með okkur væri náin frænd-
semi. Minntist ég þá dæma um
Hjartahlýju hennar, sem menn,
er dvöldu ungir á heimili þeirra
sr. Gísla, höfðu sagt mér.
Ég kveð mína látnu frænd-
konu með hjartanlegri þökk
fyrir öll okkar kynni og votta
fjölskyldu hennar hluttekningu
í þeirri sorg, sem ástvinamissir
veldur. En minning svo góðrar
konu sem frú Sigrún var, er eitt
þeirra verðmæta lífsins, sem
hvorki mölur né ryð fá grand-
að.
Björn K. Þórólfsson.
fjölþætt og frjósöm störf í nánu
samlífi við náttúruna bæði til
lands og sjávar. Þessi gæfutími
í lífi Björns var kannski ekki
ýkjalangur í árum talinn, en lífs-
hamingja verður aldrei mæld (
árum, og þótt þeim tíma lyki
áður en Birni tók að þverra
starfsorka fyrir elli sakir, var
það hann sem gaf lifi hans gildi,
og hann lifði í rauninni áfram
með honum sem ylur og birta
í sálinni eftir að rás viðburð-
anna hafði bundið endi á hann.
í einkalífi sínu var Björn einnig
gaatfumaður. Skömmu eftir að
hann kom frá Noregi, tæplega
þrítugur, kvæntist hann eftirlif-
andi konu sinni, Þorbjörgu Ás-
grímsdóttur, hinni ágætustu
konu, og eignaðist með henni sex
mannvænleg börn, fimm syni og
eina dóttur, elzta barna. Eru þau
öll gift og búsett hér í Reykja-
vík nema yngsti sonurinn, sem
enn er heima.
Líkamlega var Björn vel á sig
kominn, vel meðalmaður á hæð,
beinvaxinn, allra manna hvik-
astur í spori og gekk aldrei lesta-
gang.
Síðasta árið sem Björn lifði,
var heilsan tekin að bila, þótt
lundin væri enn ör og ung. Ekki
lá hann þó langar sjúkdómsleg-
ur og úti við var hann enn sem
fyrr hvikur á fæti. Að morgni
hins 8. þessa mánaðar fór Björn
að heiman frá sér hress og glað-
ur í björtu og fögru veðri. Á
girtri lóð niður við höfn stend-
ur trillubátur, sem hann og synir
hans eiga. Hann hafði verið
dreginn þangað í naust í fyrra-
haust. Á þessum báti hafði Björn
farið til fiskjar með sonum sín-
um í fyrrasumar. Oftast var far-
ið inn í sund og stundum stigið
á land í Viðey. Þessar sjóferðir
voru unaðsstundir fyrir Björn.
Þennan morgun var vor í lofti
og þeir bræður eru byrjaðir að
dytta að bátnum fyrir sumarið.
Þangað Ieggur nú Björn leið
sína. Um þá ferð er enginn til
frásagnar, en þegar komið er að
bátnum laust fyrir hádegið hefur
Björn lagst fyrir í honum til
hinztu hvíldar.
Það var bjart yfir Viðey og
sundunum þennan morgun, og í
grónum húsatóftum á austurenda
eyjarinnar er farið að grænka 1
rót.
G. Ó.