Morgunblaðið - 23.10.1957, Blaðsíða 6

6
MORGVHBT AÐIÐ
Miðvifcudagur 23. okt. 1957
ÁSTANDIÐ í FRAKKLANDI
EFTIR síðustu fréttum að
dæma, er ástandið inn-
anlands í Frakklandi sí-
fellt að verða alvarlegra. Stjórn-
arkreppan er þegar orðin all-
löng, en það sem Frakklandi ríð-
ur nú mest á er sterk stjórn, sem
bætt geti úr fjárliagsástandinu,
sem er orðið mjög illt. í fyrsta
lagi er ríkissjóður Frakklands
orðinn tómur. Um mánaðamótin
síðustu varð ríkið að snúa sér til
Frakklandsbanka og fá hjá hon-
um lán, sem nam nokkrum hundr.
uðum milljóna franka. Með öðru
móti gat ríkið ekki staðið við
daglegar skuldbindingar sínar.
Þetta hafði þær afleiðingar, að
flóð af pappírsseðlum streymdi
yfir landið og eykur það enn á
verðbólguna. 1 öðru lagi eru
gjáldeyrissjóðir landsins næstum
tómir. Þær ráðstafanir sem Gail-
lard fjármálaráðherra gerði þeg
ar hann, að vísu á dulbúinn hátt,
felldi gengi frankans, urðu til að
styðja útflutningsframleiðsluna
og innflutningshöftin urðu til að
draga úr innflutningnum. Þess
vegna er gjaldeyristapið minna,
heldur en áður en þessar ráðstaf-
anir voru gerðar. En allt um það
er sífelldur halli í viðskiptunum
við útlönd og til þess a'ð greiða
þann halla, er nú raunverulega
ekkert eftir annað en sjálfur guil
forðl Frakklandsbanka.
Öllum kemur saman um að
hér þurfi skjótra ráðstafana við.
En þá er stjórnarkreppa. Engin
ábyrg stjórn er til í landinu. —
Hver stjórnmálamaðurinn eftir
annan reynir að mynda stjórn,
en hann fellur jafnskjótt í þing-
inu og hann sýnir sig þar eða
gefst upp þegar í byrjun. Það er
Ijóst að ef stjórnarkreppan verð-
ur ekki leyst mjög bráðlega, muni
Frakkar verða enn að herða höft-
in og einnig verða þeir þá neydd-
ir til að fella frankann opinber-
lega og án nokkurs dulbúnings.
★
Nefnd af hálfu Sameinuðu
þjóðanna, sem rannsakað hefur
og athugað Alsír-málið, hefur
komizt að þeirri niðurstöðu, að
styrjöldin í Alsír kosti Frakka
um 700 milljarða franka á ári.
Af hálfu Frakka hafa engar at-
hugasemdir komið fram við
þessa áætlun. Talið er að Frakk-
ar sjálfir eigi erfitt með að fylgj-
ast með þessum útgjöldum, vegna
þess að þau eru alla vega falin
1 reikningum og fjárlögum ríkis-
ins. Er það gert með vilja, til
þess að örðugra sé að fylgjast
með hve útgjöldin í sambandi
við Alsírmálin eru gífurleg. —
Vegna styrjaldarinnar hafa
Frakkar keypt mjög mikið af her
gögnum erlendis frá. í því sam-
bandi er bent á, að þyrilvængjur
þær, sem Frakkar keyptu í
Bandaríkjunum til notkunar í
fjallalandi Alsír, hafi einar sam-
an kostað um 400 milljarða. Það
eru þess vegna engin undur, þó
að gjaldeyrisforði Frakka gangi
mjög til þurrðar og verðbólga
aukist í landinu, þar sem líka
verulegur hluti af framleiðslu-
getu iðnaðarins er tekinn í þágu
hernaðarins og verður það auð-
vitað til þess að minnka fram-
boðið á iðnaðarvörum í landinu
og hefur þannig áhrif í verðhækk
unarátt. Mönnum kemur saman
um, að Alsís sé eins og botnlaust
ílát, sem Frakkar ausi fjármun-
um sínum í og vonlaust er að
þessi útgjöld, sem komið hafa
Frakklandi á barm gjaldþrots,
fáist nokkurn tíma endurgreidd.
Frönsku stjórnmálamennirnir
geta ekki fundið neina leið út úr
þessu. Þeir geta hvorki ákveðið
að semja frið við Alsírbúa og
stofna þar sjálfstætt ríki né held-
ur geta þeir raunverulega
ákveðið með hverju móti væri
hernaðarlega hægt að binda endi
á styrjöldina og friða landið. —
Bardagarnir við uppreisnar-
menn halda áfram án þess að séð
verði að nokkur endir á þeim sé
í nánd. Þær raddir, sem krefjast
þess að bundinn verði endir á
styrjöldina með friðarsamningum
við Alsírbúa, verða sífellt hávær-
ari. Meðal hægri manna, sem
hingað til hafa staðið fastast á
því að semja ekki frið í Alsír,
koma einnig fram sterkar raddir
í þessa átt. Má í þessu sambandi
benda á bók, sem Raymond Aron
hefur nýlega gefið út og vakið
hefur mikla athygli, en höfund-
urinn skrifar að staðaldri I
íhaldsblaðið Figaro og er hægri
maður. Hann segir að öllúm megi
vera ljóst, að þær hernaðarað-
gerðir, sem í Alsír séu viðhafðar,
muni ekki leiða til friðar. Það sé
aðeins ein leið og hún sé sú að
koma til móts við þjóðernissinna
í Alsír. Það sé ekkert um annað
að ræða en ákveða þegar í stað
með hverju móti og hvenær sjálf-
stætt ríki í Alsír skuli sett 4
stofn. Eftir þessum ummælum
Arons hefur mjög verið tekið
Ennþá streitast franskir stjórn-
málamenn gegn því að gengið
verði að því í alvöru að semja
frið í þessari gömlu nýlendu, en
talið er að andstaðan gegn því
verði þó sífellt veikari.
í þessu sambandi er á það
bent, að Alsír hafi aldrei verið ný
lenda, sem hafi borgað sig fyrir
Frakka, eins og það er orðað. Að
vísu hafi um ein milljón Evrópu-
mann setzt að í landinu og hafi
margir haft þar gott lífsfram-
færi, en franska rikið í heild hafi
ætíð tapað á þessari nýlendu.
★
Mikil verkföll hafa að undan-
förnu gengið yfir í Frakklandi
og er það athyglisvert talið í þvi
sambandi, að hér hefur yfirleitt
ekki verið um verkföll að ræða
þar sem verkamannasamböndin
hafa beinlínis samþykkt að
verkamennirnir skuli ekki koma
á vinnustaðina, heldur hafa
verkamenn tekið upp hjá sjálf-
um sér á fjölda mörgum stöðum
að gera verkföll um skemmri
eða lengri tima og krefjast
hærri launa. Verkamenn og aðr-
ir launþegar benda á að sífellt
minnki kaupgeta þeirra peninga,
sem þeir fá í hendur og geti þeir
því ekki lengur lifað á launum
sínum. Alþýða manna telur að
stríðið í Alsír og stjórnmálaleg
mistök þingsins eigi sök á þess-
um vandræðum., Almenningur
skilur ekki hvaða tilgang styrjöld
in í Alsír hafi. Þegar stjórnmála-
menn kalla á alþýðu manna til
stuðnings við ríkið og skattar
eru lagðir á vegna þungra út-
gjalda, er ekki lengur hægt að
sannfæra alla alþýðu manna um
að þessar álögur og sífellt þyngri
byrðar, séu raunverulega nauð-
synlegar. Þannig magnast sífellt
óróinn innanlands og óánægja
með stjórnmálaástandið, sem
talið er að beri alla sök á ófarn-
aðinum í landinu.
1 þessu sambandi hefur skotið
upp hugmyndinni um alþýðu-
fylkingu í svipuðum stíl semLeon
Blum kom á fót 1936. Kommún-
istar horfa með mikilli velþókn-
un á óróann meðal verkamanna
og launþega og bíða eftir því
gullna tækifæri að þeim verði
boðið að taka þátt í alþýðufylk-
ingu í gamla stílnum. Það mundi
þýða gjaldþrot hinna borgara-
legu flokka í landinu.
Eins og nú stendur er almennt
talið í París að það verði Guy
Mollet, sem muni geta leyst
þessa stjórnarkreppu og myndi
að lokum stjórn. Mótstaðan gegn
Mollet er mjög
hörð 1 þinginu
en það er tal-
ið að eftir að
stj órnarkr epp-
an hefur nú
staðið nokkurn
tíma, séu flokk
arnir orðnir
það hræddir
við glundroð-
Guy Mollet ann ag þejr
þori ekki lengur að standa á
móti stjórn, sem Mollet ^muni
mynda. Fyrir þá, sem utan við
standa, er erfitt að átta sig á öll-
um þeim sjónarmiðum, sem
koma til greina í franska þing-
inu. Það má heita ómögulegt fyr-
ir aðra heldur en nákunnuga
menn, að átta sig á öllu því sem
hrærist og hugsað er innan
þeirra 15 flokka og flokksbrota,
sem í þinginu sitja. Það mun
koma í ljós á næstu dögum, hvort
Mollet tekst að mynda stjórn, en
hann hefur nýlega átt löng við-
töl við Coty Frakklandsforseta
varðandi myndun nýrrar stjórn-
ar. —
tTngu togarasjómennirnir tveir þeir Davíð Guðmundsson og
Matthías Matthíasson.
Hvergi betra en á togara
segja tveir 14 ára togarasjómenn
um komið, og það tókst vel hjá
okkur. Þeir hafa á undanförnum
árum stundað ýmsa landvinnu
sem aðrir skólastrákar, verið í
bygginarvinnu eða á eyrinni. En
þetta er miklu skemmtilegra og
betra segja þeir báðir. Og ekki
var sízt gaman að koma til Græn-
lands en þangað sigldu þeir alla
„túrana“, sex eða sjö talsins.
— Og hver varð sumarhýran?
— Víst um 12.000 krónur. Hún
fer í vasapeninga í vetur, fyrir
fötum og bókum og ýmsu öðru
því sem ungir strákar þurfa á
að halda.
Og þegar blaðamaðurinn spyr
þá kunningja hvort þeir ætli að
leggja fyrir sig sjómennskuna síð
ar meir þegar þeir stálpast, þá
segjast þeir að vísu ekki enn vera
búnir að taka um það ákvörðun,
en næsta sumar séu þeir stað-
ráðnir í því að halda aftur á
sjóinn.
NÝIEGA litu tveir ungir piltar
inn á ritstjórnarskrifstofur Mbl.
Líklega voru það tveir yngstu
togarasjómenn sem undanfarið
hafa stundað sjóinn. Það eru þeir
Davíð Guðmundsson Sörlaskjóli
og Matthías Matthíasson á Laug-
arnesvegi. Þeir eru báðir 14 ára
gamlir.
í sumar hafa þeir verið á tog-
aranum Neptúnusi, og byrjuðu
þar í júní í sumar. Feður þeirra
eru báðir togarasjómenn svo
ekki eiga drengirnir langt að
sækja áhugann á sjómennskunni.
Báðir eru þeir í skóla á veturna,
í gagnfræðaskólum hér í bænum.
— Hvernig líkaði ykkur sjó-
mennskan?
— Prýðilega svara báðir. Starf-
ið var ekki erfitt halda þeir
áfram, og bráðskemmtilegt, nema
hvað það var leiðinlegt að hanga
yfir stýri. Fæðið var líka prýði-
legt, — auðvitað allt undir kokkn
Ræktun nytjaskóga
arðvænleg fjárfesting
Alyktun Fjórðungsþings Austfirðinga
FJORÐUNGSÞING
Austfirð-
inga var haldið að Egilsstöðum
í síðasta mánuði og gerðar þar
ýmsar ályktanir. Verður þeirra
getið í blaðinu í dag og næstu
daga.
shrif*ar úr
daglega lífinu
Fyrsti snjórinn
ÞAÐ var ekkert lítið, s«m á
gekk hjá krökkunum hér i
Reykjavík í gærmorgun. Velvak-
andi vesalingurinn var rifin* upp
með hrópum og hristingi fyrir
allar aldir og beðinn að gjöra nú
svo vel að líta út um gluggann, —
það væri kominn snjór. Og svo
voru sleðarnir teknir út, og til
einskis að reyna að koma því að,
að svona föl dygði ekki til sleða-
ferða fremur en morgundögg í
júlí.
Fyrsti snjórinn I Reykjavík í
fyrra féll 23. október, svo að ekki
skeikar miklu frá því sem nú er.
Að fróðra manna sögn er nú orð-
ið hvítt um allt landið, — en nán-
ari tíðindi af snjóalögum kann
Velvakandi ekki að segja, því að
úti á Reykjavíkurflugvelli voru
menn í miðjum flugspám, er þar
var spurt frétta.
Tjöld fyrir gluggum
BORGARI segir:
Skrifstofum Tryggingarstofn-
unar ríkisins hefur fyrir alllöngu
verið fenginn staður í glæsileg-
um húsakynnum á horni Lauga-
vegs og Snorrabrautar. Af-
greiðslusalurinn á götuhæðinni
er stór og ríkmannlega úr garði
gerður, enda augnayndi þeim,
sem þangað eiga erindi. Salurinn
gæti þó verið enn meiri bæjur-
prýði, ef þeir, er þarna ráða hús-
um, hefðu ekki þá ofurást á
rimlatjöldum, sem raun ber vitni
um. Á kvöldin, þegar Laugaveg-
urinn baðar sig í rafmagnsljósun-
um Og fólk horfir sér til skemmt-
unar í verzlunargluggana, er vand
lega dregið fyrir hjá Tryggingar-
stofnuninni. Þangað inn sér eng-
inn maður. Væri nú úr vegi að
draga upp tjöldin, kveikja ljósin
inni fyrir og láta hinn glæsta sal
lífga upp á eina af aðalgötunum
eftir að rökkva tekur á kvöldin?
Farþegarnlr og slysin
FRÁ Akranesi er skrifað:
„Það er áreiðanlega oftar en
menn hyggja, að farþegar eru
valdir að bílslysum. Þetta var til-
fellið seint í sumar, er knatt-
spyrnumennirnir frá Akureyri
komu hingað í heimsókn, og skiln
aðarhófið var haldið uppi í Bif-
röst.
Þegar stúlka var ný ekin af
stað í bíl, sem faðir hennar lán
aði henni, tók einn farþeginn upp
fargjaldið og rétti að stúlkunni.
Einn seðillinn datt niður og leit
stúlkan við um leið og hún tók
hann upp. En á meðan geigaði
bíllinn til, því að lausamöl var
undir hjólunum, og hentist utan
í símastaur og þaðan skáhalt yfir
götuna ofan í skurð.
Allir farþegar meiddust eitt-
hvað, þótt þeir séu búnir að ná
sér nú, nema stúlkan sem ók.
Þetta er til viðvörunar fólki fram
vegis, að trufla ekki bílstjóra við
aksturinn.“
Skortur í varahlutum
FYRIR nokkru var sagt frá því
í Morgunblaðinu, að tilfinn-
anlegur skortur væri á ýmsum
varahlutum í útvarpstæki. Kunn-
ingi Velvakanda hefur komið að
máli við hann og sagt sínar farir
ekki sléttar. í tæki hans vantar
einn lítinn lampa, en hann er
ófáanlegur. Hefur þessi ógæfu-
sami maður verið útvarpslaus í
hálfan mánuð, og skyldi mig ekki
undra, þó að gjaldeyrisyfirvöld-
in fengju hiksta svona við og við!
Spútnik utan
vinnutíma
BRETAR eru sem kunnugt er
lítt gefnir fyrir að bregða af
venjum sínum, enda er sagt, að
maður nokkur í konunglegri
stjörnufræðistofu út á landsbyggð
inni hafi sagt, er hann var spurð-
ur um ferðir hins fræga gervi-
mána, sem fór á loft einn föstu-
dag fyrir nokkru eins og menn
muna:
„Hér er enginn til að fylgjast
með tunglinu. Við vinnum ekki
nema 5 daga í viku, og allir fóru
heim kl. hálf sex á föstudaginn."
Fer hér á eftir samþykkt þings-
ins í skógræktarmálum:
„Það má nú telja fullsannað
með tilraunum, sem Skógrækt
ríkisins hefur gert á Hallorms-
stað, að nytjaskógar barrviða
geti vaxið upp hér á landi á 50
til 100 árum. Skógræktarmenn
telja öruggast, að byrja ræktun
nytjaskóga af barrtrjám með því,
að gróðursetja trén í skjóli þeirra
birkiskóga, sem til eru í landinu.
— Þeir hafa og leitt að því gild
rök, að önnur fjárfesting á landi
hér sé vart arðvænlegri, þegar
til lengdar lætur, en ræktun barr
skóga.
Gróðursetning barrviða er nú
framkvæmd í landinu að mestu
leyti á vegum héraðsskógræktar-
félaga og má í sjálfu sér gott eitt
um það segja. Hins vegar er
ljóst, að eigi að stefna að því, að
koma upp verulegum nytjaskóg-
um á þessari og næstu öld, þarf
að auka gróðursetningu barrtrjáa
stórlega frá því sem nú er og
þá fyrst og fremst á stórum sam-
felldum svæðum og þá sérstak-
lega í það skóglendi, sem þegar
er í eign hins opinbera og kemur
þar varla annar aðili til greina,
en Skógrækt ríkisins, að vinna
það verk.
A þessum forsendum skorar
Fjórðungsþing Austfirðinga á Al-
þingi að auka svo fjárframlög
til Skógræktar ríkisins, að henni
verði kleift, að gróðursetja árlega
allt að einni milljón barrtrjáa 1
birkilendi í opinberri eign.
Telur þingið sjálfsagt, að sam-
felldir barrskógar verði þannig
græddir upp í öllum landsfjórð-
ungum, en vill þó sérstaklega
benda á hina víðlendu birkiskóga
og kjörr á Flótsdalshéraði, sem
telja verður sérstaklega vel fall-
in til þess, að fóstra nytjaskóga
nálægrar framtíðar.
Skorar þingið á alþingismenn
Austfirðinga, að leggja þessu
stórmáli allt það lið á Alþingi,
er þeir megna."