Morgunblaðið - 04.12.1957, Blaðsíða 19

Miðvik'udagur 4. des. 1957
MORGIJNBL4ÐIÐ
?9
Hlusfað á útvarp
ÞÁTTUR um nýjar bækur var
að venju kl. 16.30 á sunnudag 24.
nóv. Var nú lesið úr bókum Al-
menna bókafélagsins. Þegar ég
opnaði viðtæki mitt var Krist-
mann skáld Guðmundsson að lesa
úr þýddri bók eftir Karl Eske-
lund er nefnist Konan mín borð-
ar með prjónum. Ég hef lesið
nokkuð margt eftir þennan
ferðalang og geri ráð fyrir að bók
hans verði vinsæl. Hann skrifar
lipurt og er mikill fróðleikur í
því er hann lætur frá sér fara.
— Þá las Lárus Pálsson kvæði
úr Sýnlsbók Einars Benedikts-
sonar. Kvæðið var um Jón bisk-
up Vídalín, snilldarverk, eins og
allir vita. Eitthvað mun vera í
þessari bók, ljóð og fl. sem ekki
hefur áður verið prentað, skild-
ist mér. Hjörtur Halldórsson,
skjalaþýðandi og kennari las úr
bók einni mikilli er nefndist
Heimur okkar. Er það stór bók
með 350 myndum, sjálfsagt afar
fróðleg, upphafl. gefin út í
Ameríku en síðan þýdd á mörg
tungumál. Þá var loks lesið úr
þýddri gamansamri bók er nefn-
ist Hundadagastjórn Pippins
fjórða eftir John Steinbeck. Virð
ist þar vera skopazt að stjórn-
málum Frakka o. fl. þjóða. Auk
þess gefur Almenna bókafélagið
út úrvalssögur eftir Guðmund
Friðjónsson á Sandi.
Um helgina (Páll Bergþórsson
og Gestur Þorgrímsson) var fróð
legt. Fyrst fóru þeir með hlust-
endur í skautahöll skáta. Geta
þar leikið sér á skautum 40 menn
í einu. Mest koma unglingar 12—
18 ára gamlir og svo nokkuð af
eldra fólki. Þeir hafa 200 ferm.
svell.
Þá fór Gestur til tannlæknis
og bar sig hörmulega. Svo vildi
til að tannlæknir þessi var í flug
björgunarsveitinni — og var nú
kallaður í leiðangur austur á
jökla, þar sem lítil flugvél með
tveim mönnum hafði álpazt niður
einhvers staðar á snjóauðnirnar.
Var nú sagt frá hvernig flug-
björgunarsveitin brá við, hóf
leitina og tókst að finna flug-
vélina og mennina, sem að vísu
voru særðir. Þetta var áhrifa-
mikil og nýstárleg frásögn, ágæt-
ur þáttur. Sýnir að þeir í flug-
björgunarsveitinni eru karlar í
krapinu bæði í lofti og á jörðu
niðri og að þessi björgunarflokk-
ur er þarflegur mjög.
Þá fóru þeir með okkur í Þjóð-
leikhúsið á nýjan sjónleik, Rom-
anoff og Júlía, gamanleikur með
„pólitískum broddi“ eins og þeir
sögðu. Alvarlegur þó, öðrum
Guðmundsson er málsnjall mað-
ur og var þetta ágætur bindind-
isfyrirlestur og hverju orðinu
sannara margt það sem hann
sagði, þótt sumt væri hæpið.
Þóroddur skáld Guðmundsson,
talaði um enska skáldið William
Blake og Guðbjörg Þorbjarnar-
dóttir leikkona las upp ljóð eftir
skáldið er Þóroddur hafði þýtt.
Flestum mun Blake lítt kunnur
hér á landi, ekki man ég til þess
að ég hafi heyrt neitt eftir hann
áður. Erindi Þórodds var vand-
lega samið og vel flutt og kvæð-
in ágæt.
Það sem menn hlusta einna
mest á nú, er útvarpssagan, Bar-
bara, sem Jóhannes úr Kötlum
les, snilldarvel. Ég held, að síðan
Helgi Hjörvar las Bör Börsson,
hafi útvarpssaga aldrei verið
betur lesin en Jóhannes gerir nú.
Hefur þó oft verið prýðilega les-
ið. Sagan sjálf er fremur vel
skrifuð, en þó nokkuð langdreg-
in og staglsöm, en ber þess þó
ótvíræð merki að Jacobsen hef-
ur verið mikilhæfur rlthöfund-
Einar Ólafur Sveinsson, pró-
fessor, hóf á miðvikudag lestur
Gautreks sögu, sem er ein af
fornaldarsögum vorum, rituð á
tólftu öld, hér á landi, eða svo
sagði próf. Einar í stuttum en
fróðlegum formála. Hann les
fornritin afar vel, með hæfilega
miklum en glöggum skýringum,
er mjög vinsæll í útvarpi.
Á fimmtudaginn, 28. nóv. var
kvöldvaka. Lesið var úr þrem
ur ævisögum, skemmtilegast þótti
mér það sem Helgi Hjörvar las
úr „Skruddu“ Ragnars Ásgeirs-
sonar, — ef til vill er Skrudda
ekki ævisaga, heldur minningar
og frásögur, hef ekki enn séð
bókina. Ég held að ævisaga
Gunnþórunnar Sveinsdóttur, sem
dr. Broddi Jóhannesson las lítinn
kafla úr, sé skemmtileg, ég
kannaðist við ættarmótið frá
Sveini föður hennar, var ekki
um að villast. — Lesið var úr
Kvæðabók Ingólfs Kristjánsson-
ar. Erfitt oftast að dæma kvæði
eftir að hafa heyrt þau einu
sinni lesin, en mér leizt vel á
þetta sýnishorn, — síðasta
„kvæðið“ var alls ekki kvæði
heldur hugleiðing í óbundnu
máli. Ef til vill vilja sumir nefna |
slíkt kvæði. Lögreglukórinn
söng, virðast þeir hafa góðar
raddir og vera allvel þjálfaðir.
Um ævisögu Lárusar í Klaustri
vil ég ekki dæma, eftir því sem
lesið var úr henni. Svipaði þeim
kafla er lesinn var <um Lárus
mjög til líkræðu, en svo var
langur kafli um annan mann. —
Laugardagsleikritið Lærisveinn
djöfulsins eftir Bernard Shaw er
ekki meðal beztu leikrita þessa
mikilhæfa skálds og fer ekki vel
í útvarpi, þótt leikarar gerðu
sitt bezta. — Auk þess er það
dálítið stagl, að heyra hvert út-
varpsleikrit eftir annað, þar
sem lesin er upp erfðaskrá. Svo
hefur nú verið tvo laugardaga
og skömmu áður var sama efni í
leikriti útvarpsins.
Góðkunningi minn, Sigurður
Jónsson, frá Haukagili, hringdi
til mín nýlega. Þótti honum ég
hafa farið heldur óvirðulegum
orðum um rímnakveðskap. Ég
virði skoðun hans og þeirra er
gaman hafa af slíkri skemmtun,
en ég get ómögulega að því gert
að ég kann ekki að meta þá
sönglist. Aftur á móti eru marg-
ar rímur merkilegur skáldskap-
ur, og eins og áður er sagt, held
ég að rétt væri að lesa góðar
rímur einu sinni í viku, en
sleppa einhverjum hinna ótelj-
andi söng- og músikþátta í stað-
inn. Þorsteinn Jónsson.
Beztu þakkir fyrir vinsemd á 80 ára afmæli mínu.
Magnús Björnsson,
Klapparstíg 13.
Soffía Berfhelsen
minning
SOFFÍA Berthelsen ljósmóðir
andaðist í Landakotsspítala 29.
júlí 1956, hún var fædd 1. sept.
1881 í Reykjavík, foreldrar henn-
ar voru hjónin Jórunn Jónsdóttir
og Berthelsen málarameistari,
Jórun var dóttir Jóns Jónssonar
prentara sem bjó í Skálholti hér
í bæ, en Berthelsen var danskur
og hafði numið málaraiðn í Dan-
mörku og setzt hér að. Þau hjón
áttu 5 börn sem komust til full-
orðinsára, 4 dætur og einn son,
mun Soffía mafa verið elzt þeirra
systkina, eru nú fjögur látin en
em systir á lifi, Ragnheiður hús-
þræði. Lítið sýnishorn fengum gagnameistari í Kaupmannahöfn.
við að heyra.
Svo kom langt erindi og fræði-
legt mjög, um vopn og vopna-
burð frá fyrstu tíð til vorra daga,
frá trévopnum til atómvopna.
Mér heyrðist það vera þeir Krist-
ján Eldjárn og Páll Bergþórs-
son er með þátt þennan (um
vopnin) fóru og var það mjög
vél gert.
Loftur Guðmundsson, skáld,
talaði um daginn og veginn. Var
það skilgreining á orðinu eitur
og eiturlyf. Kvað hann t.d. á-
fenga drykki eiturlyf, en mætti
ekki nefna það svo. Vestræn
skáld hafa ort lofsöngva um
þetta eitur, eins og Kínverjar
hafa í sínum ljóðum dásamað
ópíum, sem við teljum eiturlyf
og bönnum sölu á, nema að lækn-
isráði. Kjólklæddum manni er
draslað út í lúxusbíl úr veitinga-
stofu, óhreinn og illa búinn mað-
ur er kallaður „róni“. Munurinn
enginn, báðir hafa þeir drukk
ið sama eiturlyfið, alkóhól. Björg
unarleiðangrar eru gerðir út til
þess að leita að einum manni,
sem tapazt hefur, og eins og rétt
er, ekkert til sparað að reyna að
koma honum til hjálpar. Engu síð
ur þyrfti að gera út björgunar
leiðangur upp á Arnarhól, til þess
að bjarga þeim sem þar eru að
verða voðanum að bráð. Loftur
Þau Berthelsen-hjónin voru nýtir
og góðir borgar, sem komu börn-
um sínum vel til manns, þrátt
fyrir erfiðan efnahag eins og al-
gengt var í þann tíma. Soffía
nam ung ljósmóðurfræði hjá dr.
J. Jónasen landlækni, henni
bauðst ljósmóðurstarf í Súðavík,
Álftafirði við ísafjarðardjúp, þar
starfaði hún um 30 ára skeið en
á þessum árum voru ferðalög
erfið bæði fyrir lækna og ljós-
mæður, því ekki mátti fresta ferð
vegna veðurs. Um farkosti var
ekki um annað að ræða en hesta
eða báta og var þá oft um svaðil-
farir að ræða. Soffía hlifði sér
aldrei, enda var hún vel liðin
fyrir störf sín við innanvert ísa-
fjarðardjúp.
Soffía lét af störfum sem Ijós-
móðir þegar hún hafði náð há-
marksaldri og fluttist til Reykja-
víkur.
Soffía var skýr og gáfuð kona,
sem fylgdist ávallt með landsmál-
um og félagsmálum, enda kom
það skýrt í ljós hvern hug hún
bar til sjómannastéttarinnar, þeg
ar hún færði samtökunum að gjöf
1000 krónur til að stofna báta-
sjóð fyrir aldraða sjómenn sem
dveldu á dvalarheimili samtak
anna i Laugarási. Þessa gjöf gaf
hún þegar fyrsta skófstung
an var stungin að dvalarheimili
aldraðra sjómanna en þá lá hún
þungt haldin á Landakotsspítala.
Þessi sjóður ber nafn hennar og
er skráður: Bátasjóður Soffíu
Berthelsen, og hafa sjóðnum síð
an borizt nokkrar góðar gjafir.
Fyrir nokkru var birt erfða-
skrá hennar en lögfræðingur
hennar Ólafur Á Pálsson sá um
að hennar síðustu óskir yrðu upp-
fylltar, en það var að afhenda
eftir sinn dag fjórum félagssam-
tökum allar eigur sínar og skyldi
þeim skipt jafnt á milli þeirra,
en þessar stofnanir eru Dvalar-
heimili aldraðra sjómanna (í
bátasjóðinn), barnaspítalasjóður
inn Hringurinn, Krabbameinsfé-
lag Reykjavíkur og Hallvegiar
staðir Reykjavík. Upphæðin sem
skiptist milli félaganna var 40
þúsund krónur. Þessi félög minn-
ast hennar með virðingu fyrir
hennar hlýhug og skilning í
verkefnum þessara menningar
stofnana.
Margir Vestfirðingar munu
minnast hennar fyrir hennar ó
metanlegu störf.
A. H.
Innilegar þakkir færi ég öllum vinum og vandamönn-
um nær og f jær, sem sýndu mér vinarhug sinn og heiðr-
uðu mig á 70 ára afmæli mínu, hinn 28. nóvember sl. með
heimsóknum, góðum gjöfum, blómum og heillaskeytum,
og gerðu mér daginn ógleymanlegan.
Guð blessi ykkur öll.
Ólafía Sigurþórsdóttir.
Eiginmaður minn og faðir
SVEINN JÓNSSON
andaðist í hjúkrunarheimilinu Sólvangi 3. þ.m.
Jóna Jónsdóttir,
Jóhann Sveinsson.
Maðurinn minn
ÓLAFUR HRÓBJARTSSON
Tómasarhaga 19, lézt hinn 2. desember sL
Karitas Bjarnadóttir, börn og barnaböru.
Útför eiginkonu minnar og móður
SIGRÍÐAR KOLBEINSDÓTTUR,
fyrrum húsfreyju á Veigastöðum, verður gerð frá Foss-
vogskirkju föstudaginn 6. desember kl. 1,30 e. h.
Athöfninni verður útvarpað.
Þorlákur Marteinsson,
Kristín Þorláksdóttir.
Bróðir okkar
HARALDUR TIIORSTEINSSON HAMAR
lézt af slysförum 23. nóv. sl. Jarðarförin hefur farið fram.
Steinunn Thorsteinsson, Þórunn Thostrup,
Axel Thorsteinson
Þökkum hjartanlega sýnda samúð við andlát og jarðar-
för ástkærs eiginmanns, fósturföður, tengdaföður og afa
SIGURÐAR GUÐMUNDSSONAR
Njarðargötu 61.
Hólmfríður Björnsdóttir, Þorsteinn B. Jónsson,
Jón Guðmundsson, Margrét Magnúsdóttir,
Halldóra Víglundsdóttir og barnabörn.
•cJ:‘aiaMiiwnwi«iiWHPaiani ii ............. ,i wiiiiwnmif
Þökkum auðsýnda samúð og vináttu við andlát og
jaröarför
ÞÓRUNNAR JÓHANNESDÓTTUR
Lúðvík Einarsson.
Gyðríður Jóliannsdóttir.
Hjartanlega þökkum við öllum sem sýnt hafa samúð
og vináttu við fráfall móður okkar
EINBJARGAR ÞORSTEINSDÓTTUR
sem jarðsett var að Snóksdal 29. nóv. 1957
Ingibjörg Hannesdóttir, Kristjana V. Hannesdóttir,
Matthildur Hannesdóttir, Guðbjörg Hannesdóttir,
Kristján Hannesson, Þorsteinn Hannesson.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð vegna andláts
og jarðarfarar bróður okkar
VILHJÁLMS halldórssonar
frá Stuðlum. — Fyrir hönd systkina minna.
Helga Ilalldórsson,
Stuðlabergi, Hafnarfirði.
Þökkum hjartanlega sýnda samúð við andlát og jarðar-
för
GUÐJÓNS SIGURÐSSONAR
Núpakoti.
Vandamenn.
Þökkum hjartanlega sýnda samúð við andlát og jarð-
arför
ELlNAR GlSLADÖTTUR
Fyrir hönd systkina hennar og annarra vandamanna.
Valgerður Grímsdóttijr,
frá Óseyrarnesi.
Innilegt þakklæti til allra þeirra, sem auðsýndu okkur
hluttekningu við andlát og jarðarför
JÓHÖNNU JÓNSDÓTTUR
saumakonu, og vottuðu hinni látnu samúð sína á annan
hátt. EnnfremuV hjartans þakklæti til allra þeirra, sem
studdu hana í hennar langvarandi veikindum, sérstaklega
lækna- og hjúkrunarliði Landsspítalans og að Reykja-
lundi.
Systkini hinnar látnu.