Morgunblaðið - 19.04.1958, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 19.04.1958, Blaðsíða 9
Laugardagur 19. apríl 1958 MORCUNBLAÐIÐ 9 Bríet Bjarn- héöinsdóttir Valdimar Þorsteinn Ásmundsson Gíslason Blaðamannaféíag fslands sextíu ára Hefur unn/ð oð féfagsmálum blaðamanna og látið ýmis framfaramál þjóðarinnar til sin taka BLAÐAMANNAFÉLAG íslands minnist sextiuáraafmælis síns um þessar mundir. Stofnfundur þess var haldinn að Hótel ísland í Reykjavík 19. nóv. 1897. Það var Jón Ólafsson, skáld, þá ritstjóri Nýju aldarinn- ar, sem beitti sér fyrir stofnun- inni og hafði frumkvæði að boð- un stofnfundar. Sendi hann rit- atjórum blaðanna í Reykjavík boðsbréf 18. nóv. 1897. Stofnendur félagsins f boðsbréfi þessu segir, að til- gangur hins væntanlega félags skuli vera að vinna að samheldni blaðamanna og hagsmunum þeirra. Stofnendur félagsins voru þessir: Jón Ólafsson, ritstjóri Nýju aldarinnar, Hannes Þor- steinsson, ritstjóri Þjóðólfs, Björn Jónsson, ritstjóri ísafoldar, Einar Hjörleifsson Kvaran, meðritstjóri ísafoldar, Valdimar Ásmundsson, ritstjóri Fjallkonunnar, Briet Bjarnhéðinsdóttir, ritstj. Kvenna blaðsins, Einar Benediktsson, rit- stjóri Dagskrár, Þorsteinn Gísla- son, ritstjóri íslands og Jón Jakobsson, sem var aðstoðarmað- ur við „Nýju öldina“. Stafsetningarmálið Fljótlega eftir stofnun félags- ins varð stafsetningarmálið eitt helzta viðfangsefni þess. Mikill glundroði ríkti um stafsetningu, og vildi félagið beita sér fyrir samræmingu hennar. Hðzti hvata maður í því máli var Björn Jóns- son. Árið 1900 gaf ísafoldarprent- smiðja út Stafsetningarorðabók eftir Björn Jónsson, og segir á titilblaði, að hún sé gefin út að tilhlutan Blaðamannafélagsins. í formála segir Björn m.a.: „Til- drög þessa kvers eru samtök Blaðamannafélagsins fyrir fám missirum um útrýming hins sí- vavnndi stafsetningarglundroða í íslenzku máli“. Ennfremur segir, að félagið hafi frá upphafi ráð- gert útgáfu slíks orðasafns. Stafsetningaorðabók Björns Jónssonar hlaut góðar viðtökur og var lengi notuð. Blaðamanna- stafseningin svonefnda, sem hún skýrði, átti vinsældum að fagna, m.a. ýmissa helztu rithöfunda þjóðarinnar á þeim tima, og tóku þeir hana upp. Bar nokkuð á milli um hana og þágildandi skóla stafsetningu. Hefur starfaö af þrótti síðustu árin Blaðamannafélag íslands mun hafa starfað nokkuð fyrstu órin, en þegar leið frá aldamótum lagðist það niður um skeið, var endurvakið 1914—15 og var þá stafsetningarmál enn á döfinni, lá niðri um 1920 en var enn endurvakið 1923 og hefir starfað óslitið síðan og eftir 1930 af all- miklu fjöri. Eftir 1930 færðist félagið meir í það horf að vera stéttarfélag blaðamanna, enda fór þá mjög fjölgandi í stéttinni með fjölgun dagblaða og stækkun þeirra. Fé- lagið varð og samningsaðili um kjör blaðamanna og hafa síðasta aldarfjórðunginn gilt fastir kjara samningar milli félagaiiií og 1 blaðaútgef enda. Starfsemi Menningarsjóos Árið 1943 stofnaði félagiö ivienn ingarsjóð Blaðamannafélags ís- lands. Er hlutverk hans að styrkja félagsmen til utanfara í námsskyni, og til að sækja blaða- mannamót og ýmsa fundi er- lendis, eða kynna sér mál er varða blaðamenn og störf þeirra. Til sjóðsins leggst hálf árgjald félagsmanna, og auk þess lögðu blöðin nokkuð af mörkum í sjóð- inn árlega samkvæmt samning- um. Nú greiða blöðin í sjóðinn %% af launum blaðamanna. Félagið hefur og aflað sjóðnum tekna með ýmsu öðru móti, t.d. opin- berum skemmtunum í góðri sam- vinnu við félagssamtök leikara. Sjóðurinn hefir eflzt allvel og er nú um 200 þús. kr. Hann hefur alls veitt 45 styrki, samtals kr. 163.500. Aðili að albjóðlegum samtökum Blaðamannafelag íslands er að ili að samtökum blaðamanna á Norðurlöndum og einnig í Al- þjóðasambandi blaðamanna, sem aðsetur hefir í Briissel. Félagið hefir tekið þátt í ýmsum mótum blaðamanna erlendis og einnig hafa norrænir blaðamannafund- ir verið haldnir hér á landi. í júní í sumar er ákveðið, að fjölmennt, norrænt blaðamanna- mót, eða pressumót verði haldið hér á landi, og mun það standa eina viku. Sækja það fulltrúar frá öllum Norðurlöndum, og verða erlendir gestir 60—80. Núverandi stjórn Blaðamannafélag fslands hefir látið ýmis framfaramál þjóðar- innar til sín taka á síðari árum og stutt þau eftir megni. f félag- inu eru nú um 60 félagsmenn. í stjórn Blaðamannafélags ís- lands eiga nú sæti: Sigurður Bjarnason, formaður, Jón Magnús son, varaformaður, Andrés Krist- jánsson, ritari. Atli Steinarsson, gjaldkeri, og Jón Bjarnason, með- stjórnandi. í stjórn Menningarsjóðs blaða- manna eiga sæti: Sigurður Bjarna son, formaður, Ingólfur Krist- jánsson, gjaldkeri og Hendrik Ottóson, ritari. í stjórn norræna pressumóts- ins og norræna blaðamannasam- Nuveranui stjv.n ö.aðamannafélags Islands, tai.o rrá vinstri: Jón Bjarnason ricstjóri, Jón Magnússon fréttastjóri útvarpsins, Sigurður Bjarnason ritstjóri, form., Andrés Kristjánsson blaða- maður og Atli Steinarsson blaðamaður. iUui iux> czt/ c3 v^mvi á. <f 3 uL ^ Boðsbréf Jóns Olafssonar til stofnunar Blaðamannafélagsina bandsins eru Högni Torfason, Haukur Snorrason og Bjarni Guð mundsson. Þrír menn eru heiðursfélagar í Blaðamannafélagi fslands, Árni Óla, ritstjóri, Skúli Skúlason, ritstjóri og Valtýr Stefánsson, ritstjóri. Sukorno kanpir vopn í A-Evrópu DJAKARTA, 16. apríl. — 30 her- skip stjómarinnar skutu á Pad- ang, aðalbækistöð uppreisnar- manna á Sumötru, í dag — jafn- framt því sem hersveitir stjórn- arinnar gerðu harða hríð að uppreisnarmönnum á tveim víg- stöðvum á Sumötru. Segir í til- kynningu frá Djakarta, að stjórn arherinn muni nú ganga milli bols og höfuðs á uppreisnarmönn um. Samkvæmt frekari fregnum munu uppreisnarmenn hafa ótt- azt að skothríð herskipanna væri undanfari innrásar í Padang — og voru íbúar borgarinnar kvadd ir til starfa — við að grafa skot- grafir við sjávarsíðuna í dag. Útvarpið í Djakarta, staðhæfði ennfremur í dag, að stjórnarher- inn hefði nú allar mikilvægustu samgönguleiðir til Padang á valdi sínu — og væru allir að- drættir uppreisnarmanna frá bæjum og birgðastöðvum, sem þeir hafa á valdi sínu, þar með stöðvaðir. Við annan tón kveður í útvarps stöð uppreisnarmanna. Segja þeir, að framsókn stjórnarhers- ins hafi verið óveruleg á einum stað síðasta sólarhringinn. Sigur uppreisnarmanna sé vís og flutti útvarpið aðvaranir til óbreyttra borgara í Djakarta, Súrabaja og Bandung — og sagði, að bráðlega yrðu loftárásir gerðar á þessar borgir. U tanríkisráðherr a Djakarta- stjórnarinnar lét svo um mælt í dag, að stjórnarherinn yrði langt kominn með að vinna bug á upp- reisnarmönnum um næstu helgi. Kvað hann nú minni hættu en áður á því að erlendir aðilar hefðu afskipti af innanríkisóeirð- um þessum, en öll erl. íhlutun gæti leitt af sér 3. heimsstyrjöld- ,ina. Þá gat hann þess, að Dja- kartastjórnin leitaði nú fyrir sér um vopnakaup í Tékkoslovakíu og Póllandi, ekki Rússlandi. Þá tilkynntu uppreisnarmenn í dag, að Kawilarang, hernaðar- ráðunautur Indónesíu í Banda- ríkjunum og Kanada, hefði verið skipaður yfirmaður herafla upp- reisnarmanna. Skömmu síðar til- kynnti Djakartastjórnin, að um- getinn Kawilarang væri ekki lengur í Bandaríkjunum. Gleipnir ríkis- stjórnarinnar í EDDU segir svo, að fjöturinn Gleipnir, er loks hélt Fenrisúlf- inum, sé smíði dv^rga nokkurra úr Svartálfaheim og gerður úr sex hlutum, af dyn kattarins, af skeggi konunnar, af rótum bjargs ins, af sinum bjarnarins, af anda fisksins og af fugls hráka. Nú hefur stjórnin óralengi unnið að smíði fjöturs þessa, er bindi þjóðina til naestu kosninga. Heppnist smíði hefur athug- ull maður getið til, að Gleipnir sá muni einnig gerður af sex hlutum, vitsmunum Hermanns, höfðingskap Eysteins, hreinlyndi Guðmundar í„ hugrekki Gylfa, dygðum Hannibals og sannsögli Lúðvíks. Reykvikingur. Aðalfundur Fél. ísl. rithöfunda FÉLAG íslenzkra rithöfunda hélt aðalfund sinn 15. þ. m. Þóroddur Guðmundsson baðst undan endur kjöri í formannsstarf. Stjórn fé- lagsins skipa nú: Stefán Júlíus- son, formaður; Gísli J. Ástþórs- son, ritari; Ingólfur Kristjánsson, gjaldkeri og meðstjórnendur Sig- urjón Jónsson og Þóoddur Guð- mundsson. Varamenn: Axel Thorsteinsson og Indriði G. Þorst einsson. í stjórn Rithöfundasam- bands íslands voru kosnir: Guðm. G. Hagalín, Indriði Indriðason og Stefán Júlíusson. Til vara: Þór- oddur Guðmundsson. Fré félagi •lenzkra rithöfunda.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.