Morgunblaðið - 19.06.1958, Síða 6

6
MUKGUI\ULAOIO
Fimmtudagur 19. júní 1958
Nokkrir þátttakendur í norræna blaðamótinu og gestir. Myndin var tekin í Alþingishússgarðinum 17. júní —Ljósm. V. Sigurgeirss.
Frd norræna blaðamótinu:
Löggjöfin má ekki koma í veg fyr-
ir, að blöðin geti rækt hlutverk sitt
Valtýr Stefánsson og Carsten Nielsen. — Nielsen ávarpaði
Valtý og mótsfólkið hyllti manninn, sem verið hefur ritstjóri
Morgunbiaðsins í 34 ár.
Valtýr Stefdnsson
hylltur
FUNDUM á ellefta norræna blaða
mótinu var haldið áfram fyrir
hádegi í fyrradag. Voru þá haldin
tvö erindi. í gær voru tvö síðustu
erindin fiutt, tillögur til sam-
þykkta afgreiddar og umræðum
á mótinu þar með lokið. í dag
og á morgun ferðast þátttakend-
ur um Suður- og Vesturland. Fyr
irlestrarnir fjölluðu um „vernd
heimilda blaðamanna", „sjálf-
stæði blaðamannanna", „neyt-
endaleiðbeiningar og upplýsinga-
áróður“ og Ioks „höfundarrétt að
blaðaefni". Miklar umræður
urðu um öll erindin. Samþykktir
voru gerðar um nauðsyn þess
að vernda rétt blaða til að leyna
því, hvaðan þau fá upplýsingar
og um norræn blaðamannanám-
skeið. Loks var gerð samþykkt í
tilefni af aftöku ungversku blaða
mannanna, sem líflátnir voru
ásamt Nagy og Maleter.
Nafnleynd varðandj heimildir.
Carsten Nielsen, ritstjóri við
Politiken í Kaupmannahöfn,
hafði framsögu um vernd heim-
ilda blaðanna. Hann sagði í upp-
hafi, að það væri skylda blaða-
mannanna að halda því leyndu,
hvaðan þeim bærust upplýsingar,
ef þess væri óskað.
í danskri löggjöf er gerður
Yngvar Ahlström
— Þakkaði f. h. erlendra gesta.
greinarmunur á því, hvort um
er að ræða ritstjóra eða aðra
blaðamenn. Byggist sú skipting
að nokkru á því, að ritstjórar
bera lögum samkv. ábyrgð á eíni
blaðanna, og er þeim veittur rétt-
ur til að neita um upplýsiogar
um heimildarmenn sína. Slíkur
réttur er hins vegar ekki veitt-
ur blaðamönnum almennt. Þó
hefur þess ekki venð krafizt í
dómsmáli á síðari árum, að blaða
menn gæfu slíkar upplýsmgar.
17. júni
ÁTÍÐAHÖLDIN 17. júní eru
búin að fá á sig nokkuð fast
snið hér í Reykjavík^pg tilbrigðin
frá ári til árs eru ekki stórvægi-
leg. Fólk hefur eitthvað verið
að gera athugasemdir við þetta,
en satt að segja hefur engin til-
laga um breytingar heyrzt, sem
talin verður mikils virði. Hátíðin
í fyrradag fór vel fram að því
er bezt varð séð. Nokkur inis-
tök eiga sér reyndar alltaf stað,
það var t- d. ósköp hvimleitt, að
klukkum dómkirkjunnar skyldi
hringt, meðan talað var af svöl-
um þinghússins. Hátíðahöldin á
íþróttavellinum voru einnig nokk
uð lengi að komast af stað, hvers
vegna var t. d. ekki búið að
koma nauðsynlegum tækjum til
stangarstökkskeppni fyrir, áður
en mótið hófst? En mótið gekk
reyndar greiðlega síðai. Þá eru
upptaldir þeir hlutar hátíðarinn-
ar, sem Velvakandj fylgdist með.
Hann samdi við krakkana im að
fara heldur á völlinn en á barna-
skemmtunina á Arnarhóli ( á
vellinum þarf síður að halda á
þeim!), en maður nokkur sagði,
að ' fullseint hefði gengið að
koma skemmtuninni á hólnum af
stað síðdegis og svo er alltaf
hvimleitt að sjá ölvaða menn á
þjóðhátíðardaginn. Að vísu mun
ekki hafa borið mikið á slíku.
Blaðamenn hafa hug á að sett-
ar verði reglur, sem útiloka að
til málarekstrar geti komið, og
veita þeim öllum sama rétt og rit-
fyrr en undir lokin en í bessu
efni er hvað sem er of mikið.
Betri þjónusta
EILL og sæll Velvakandi:
Þar sem ég hefi oft.séð að
umkvartanir fólks í dálkum þín-
um hafa borið árangur, vil ég
nú biðja þig að gjöra svo vel
að koma á framfæri eftirfarandi.
Hvernig skyldi standa á því, að
hér í Reykjavík hefur um árabil
(ég veit ekki hvernig var áður)
ekki verið hægt að fá keypt iok
á tengla og rofa. Þessi lok eru
brothætt og ganga því úr sér
löngu áður en sjálfur rofinn eða
tengillinn er ónýtur. Ef hægt
væri að fá lokin keypt, gæti hver
og einn sett þau a sjálfur, en með
því að fólk er neytt til að kaupa
tenglana eða rofana. verður það
einnig að fá rafvirkja til upp-
setningar og kostar hann minnst
kr. 43,00. Ég leyfi mér þvi að
spyrja: Er þessi þjónusta, inn-
flutningur rafmagnsefna, í hönd-
um rafvirkjameistara eingóngu,
og misnota þeir þá aðstöðu sína
svo herfilega, eða eru íslending-
ar orðnir svo vanir lélegri þjón-
ustu almennt, að þeir láti sér
aldrei detta í hug að andmæla?
Því það er ekki eingöngu ,á þessu
sviði .Sem þjónustan er fyrir neð-
an allar hellur. T. d. snyrtivörur
ýmsar og snyrtitæki, sem eru
stjórar hafa nú. f þessu sambandi
hafa þó komið upp ýmis vanda-
mál, t. d. varðandi skrif manna,
sem ekki eru fastráðnir við blöð.
Framsögumaður lauk máli sinu
með því að leggja aftur áherzlu
á nauðsyn þess, að réttindi blað-
anna yrðu tryggð sem bezt. svo
að óæskilegar lagareglur yrðu
þeim ekki fjötur um fót, er þau
vilja segja frá því, sem raunveru-
lega er að gerast.
í umræðunum um málið tóku
þátt Ivar Hallvig framkvæmda-
stjóri (Svíþjóð) og Per Thomsen,
ritstjóri í Stafangri, sem sagði,
að í Noregi váeri ekki gerður
sams konar munur á réttindum
ritstjóra og annarra blaðamanna
og er í Danmörku á þessu sviði.
— í gær var gerð samþykkt um
nauðsyn þess, að tryggja betur
réttinn til nafnleyndar
Sjálfstæði blaðamannanna.
í fyrradag flutti einnig Svíinn
Gösta Söderlund, aðalritstjóri
Dala-Demokraten í Falun, fram-
söguerindi um sjálfsæði blaða-
mannanna. Ræddi hann um sam
band blaðamanna og ýmissa ann-
arra aðila — blaðaeigenda, yfir-
valda, stjórnmálaflokka og ým-
issa annarra félagssamtaka og
hagsmunahópa. Einnig ræflai
hann um samstarf þeirra, sem
starfa við blöðin.
Þá vék framsögurnaður að sam
bandi blaðamannanna og lesend-
anna og lagði áherzlu á, að les-
endurnir væru sá hópur fólks,
sem blaðamenn þurfi að taka
mest tillit til. Hann benti á, að
mjög dýr, og alls staðar erlendis
er hægt að fá fyllingar og vara-
hluti í, er hér alltof oft ekki hægt
að fá neitt í.
Einnig vil ég spyrja um hvort
ekki á að vera hér eitthvert mat-
vælaeftirlit, eða hvort þeir, sem
um það eiga að sjá, hafa nokk-
urn tíma bragðað ætilegt kjöt-
fars eða pylsur úr kjötbúðum í
Reykjavík, því það hefi ég nefni-
lega aldrei gert, og sama má
segja um fleiri matartegundir,
sem hér eru seldar tilbúnar í
pottinn eða á borðið. Einnig
mættu bakararnir gjarnan taka
það til athugunar, að aliar teg-
undir matarbrauða séu komnar
í útsölurnar fyrir kl. 12 á hádagi
í síðasta lagi, þar sem mikill
hluti fólks verður, alvinnu sinnar
vegna, að borða kaldan mat um
hádegið, en alltot oft kemur það
fyrir að brauðin eru ekki komin
fyrir hádegi, en snúaðar og vínar
brauð koma kl. 10—11 f h. Ég
býst við að danskar húsmæður
mundu þakka fyrir slíka þjón-
ustu, en þar er alltaf hægt að fá
ný brauð með morgunkaffinu.
Að lokum vil ég eindregið
beina þeim tilmælum til* hús-
mæðra að gera meiri kröfur til
þjónustu, sem þéim er veitt.
Með þökk fyrir birtinguna.
Óánægð húsmóðir.
blöðin yrðu að taka visst tillit
til lesenda, hváð sem skoðunum
þeirra, sem blöðunum ráða, líður,
en hins vegar ættu þau jafnan að
vera á verði og gæta þess að Játa
ekki lesendurna ráða efni blað-
anna nema að vissu marki.
Vegard Sletten, blaðamaður
í Osló lagði áhezlu á, að einstakir
blaðamenn þyrftu að vissu
marki að hafa frjálsar hendur.
Dönsku ritstjórarnir Poul Graae
(Politiken) og Terkel M. Terkel-
sen (Berlingske Tidende) sögðu
m. a. frá yfirlýsingum, sem út-
gefendur þessara blaða hafa gef-
ið og veita ritstjórum þeirra

Kurt Heineman
— flutti erindi um höfundarrétt
að blaðaefni.
rétt til að taka ákvarðanir um
efni þeirra án afskipta útgefend-
anna. E. Norén, forstjóri upplýs-
ingaskrifstofu norsku blaðanna,
sagði, að útgefendur hlytu að ráða
meginstefnu blaðsins. Þá svaraði
Gösta Söderlund
— ræddi um sjálfstæði blaða-
manna
frummælandi nokkrum atriðum
og loks ræddi P. Thomsen (N)
um blöðin og stjórnmálaflokk-
anna og spurði, hvort þeir gætu
Framhald á bls. 18.
neytendur og fréttaáróður
shrifar ur
daglega lifinu j