Morgunblaðið - 09.11.1958, Blaðsíða 12

12
MORCVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 9. nóv. 1958
muintMðfrife
Utg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045
Auglýsingar: Ámi Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og aígreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480
Askriftargjald kr 35.00 á mánuð; innanlands.
I lausasölu kr. 2.00 eintakið.
ÓTRÚLEGT ÁBYRGÐARLEYSI
FYRIR kosningar 1956 var
stærsta bomban hjá
Hræðslubandalaginu og
kommúnistum, að ef að þeir kæm
ust til valda skyldi bandaríska
varnarliðinu verða vikið úr landi
og herverndarsamningurinn ekki
endurnýjaður. Ályktunin frá 28.
marz 1956, sem Hræðslubanda-
lagsflokkarnir og kommúnistar
stóðu fyrir að Alþingi gerði, var
helzta kosningaplagg allra þess-
ara flokka. Og fyrir kosningarn-
ar sóru stjórnarflokkarnir enga
eiða dýrari en þá, að nú skyldi
varnarliðið fara úr landi.
Ekki hafði þó ríkisstjórnin set-
ið nema nokkra mánuði, þegar
aftur var gengið til samninga
við Bandaríkjamenn og varnar-
liðið situr enn, eins og kunnugt
er, í landinu. Allir þessir dýru
eiðar voru rofnir. Þegar ríkis-
stjórnin var að rökstyðja, hvers
vegna hún hefði snúizt svo ger-
samlega við í málinu, varvísaðtil
þess, að ástandið í heimsmálun-
um væri ískyggilegt og ófriðar-
hættan svo mikil að ekki væri
gerlegt að hafa ísland varnar-
laust. Á þetta var lögð áherzla og
í ræðum forsætisráðherra og
utanríkisráðherra kom það fram,
að stjórnin stæði óskipt að þess-
ari ákvörðun. Enda hafði það
líka komið fram í Þjóðviljanum,
að fulltrúar kommúnista í ríkis-
stjórninni ættu einnig hlut að
samningaumleitunum við Banda-
ríkjamenn, sem leiddi til þess að
varnarliðið sat áfram. Þannig
bera allir stjórnarflokkarnir
ábyrgð á því, að þessi ákvörðun
var tekin og allir hafa þeir þá
líka samþykkt þann rökstuðning,
sem lýst er hér á undan, um
ófriðarhættu og ískyggilegt
heimsástand.
★
Þessi mál komu nokkuð til um-
ræðu í bæjarstjórn Reykjavíkur
á dögunum í sambandi við til-
lögu, sem einn af fulltrúum
kommúnista flutti um að leggja
loftvarnir í Reykjavík niður.
Borgarstjórinn, Gunnar Thorodd
sen, tók fram að ráðstafnir vegna
ófriðarhættu væru fólgnar í
tvennu, hervörnum annars vegar
og borgaralegum vörnum, eða
sérstökum öryggisráðstöfunum
ir almenning. Eins og áður er
sagt taldi ríkisstjórnin árið 1956
ástandið svo ískyggilegt, að nauð
synlegt væri að hafa hervarnir.
En á sama ári, þegar stjórnin
lagði fram fyrsta fjárlagafrum-
varp sitt, var fellt niður allt
framlag til hinna borgaralegu
varna. Þar með var því lýst yfir
af hálfu ríkisstjórnarinnar, að
hún vildi ekkert leggja til þess
að líf og heilsa hins almenna
borgara yrði verndað, ef til
striðs kæmi. Að áliti stjórnarinn-
ar var nauðsynlegt að hafa hér
erlendan viðbúnað vegna ískyggi
legs ástands, en á sama tíma
vildi hún ekkert gera til þess að
vernda sjálfa borgara landsins
fyrir ósköpum styrjaldar.
Eins og borgarstjóri tók fram,
eru í öllum löndum hér í kring-
um okkur, bæði hervarnir og
einnig öryggisráðstafanir fyrir
borgaranna. Engin ríkisstjórn í
nágrenni okkar, leyfir sér það
skeytingaleysi og ábyrgðarleysi
að hugsa alls ekkert um líf og
velferð borgaranna, ef til styrj-
aldar kynni að koma. Fyrst
ástandið er svo ískyggilegt að
dómi ríkisatjórnar íslands; að
hér verður að hafa erlendan her
til að verja landið hvað er þá
um líf og heilsu borgaranna? Er
þá ekki líka ástæða til þess að
gera ráðstafanir til þess að
vernda almenning?
★
Stundum hefur þvi verið fleygt
að vígvélarnar væru nú orðnar
svo magnaðar, með tilkomu
kjarnorkuvopnanna, að öryggis-
ráðstafanir væru þýðingarlausar.
Þetta er mikil villa og hættuleg.
Á s.l. ári kom hingað sérfræðing-
ur Atlantshafsbandalagsins í
loftvörnum og öðrum borgara-
legum öryggisráðstöfunum ef
stríð skellur á og kvað hann rösk
lega niður þennan draug og las
borgarstjóri upp á bæjarstjórnar
fundinum úr álitsgerð þessa sér-
fræðings, þar sem hann taldi að
almenningsvarnir í kjarnorku-
styrjöld væru sjálfsagðar og ófor
svaranlegt annað en að hafa eins
fullkominn viðbúnað og unnt er
Þrátt fyrir það, þó það væri álit
í hverju landi gegn slíkum voða.
manna innanlands og utan, að
hafa bæri öryggisráðstafanir og
álit þessa sérfræðings lægi fyrir,
þá lét ríkisstjórnin ekki segjast
og felldi einnig niður á gildandi
fjárlögum allt framlag til borg-
aralegra varna í landinu.
★
Kommúnistum er vel vært,
þó ísland sé óvarið. Það er þeirra
stefna, þó þeir hafi kvikað frá
henni í varnarmálunum nú og
gertsamning við Bandaríkja-
menn, ásamt hinum stjórnar-
flokkunum, Kommúnistar vilja
hafa ísland óvarið, þannig að
kommúnistiskur árásaraðili, hver
svo sem hann er, eigi hægt með
að hremma ísland. En kommún-
istar vilja meira, þeir vilja einnig
að hér séu engar borgaralegar
varnir. Þeir láta sig engu varða
líf og heilsu almennings ef til
styrjaldar kemur. í fljótu bragði
gæti slíkt ábyrgðarleysi virzt
ótrúlegt, en vilji kommúnista
kemur glögglega fram, þegar
einn af fulltrúum þeirra leggur
til, að gera að engu þær ráðstaf-
anir til varna, sem þegar hafa
verið gerðar hér í landinu.
★
í sambandi við þessi mál hefur
það oft komið fram af hálfu
kommúnista, að ófriðarhættan
stafi af því, að hér sé erlendur
her í landinu. Ef ísland væri hlut
laust, ef það væri „friðlýst land“,
eins og sumir kommúnistar kalla
það, þá væri hér engin hætta á
ferðum. En það er hægt að telja
upp dæmin frá Eystrasaltslönd-
unum, sem voru hlutlaus og frá
Finnlandi, sem var hlutlaust,
Danmörku, og Noregi, sem líka
voru hlutlaus, en öll þessi ríki
urðu fyrir heiftarlegum árásum
hernaðarþjóða, þvert ofan í griða
sáttmála og hlutleysisyfirlýsing-
ar. Hið sama gæti auðveldlega
komið fyrir ísland og fslendinga.
Seinasta styrjöld gerði út af við
hina svokölluðu hlutleysisstefnu
Vesturlanda að fullu og öllu og
það er ekki trúlegt að sú stefna
vakni nokkurn tíma upp aftur
nema þá hjá þeim mönnum, sem
hafa þá hugsun að vilja ofur-
selja land sitt erlendum óvætt-
um, sem kynnu að vilja seilast
eftir því.
jaWUTAN ÍIR HFJMl I
Presley og Pat Boon drekka
aðeins mjólk
ÞAÐ er sagt, að hvergi í heimi
sé alls kyns klúbbalíf auðugra og
fjölbreyttara en í Bandaríkjun-
um. Margir þessara klúbba eru
hálfgerðar dægurflugur, spretta
upp eins og gorkúlur — vegna
aðdáunar fólks á einhverjum
leikara eða dægurlagasöngv-
ara, sem líka hefur sprottið
Presley getur kysst hverja
sem er
upp eins og gorkúla. En, þegar
allir verða leiðir á þessum per-
sónum, lognast klúbbarnar út af
og nýir eru stofnaðir vegna ein-
hverra spánnýrra söngvara, sem
síðar hafa sprottið upp.
• • •
Einn frægastur þessara klúbba
— og sérstæðastur — er James
Dean-klúbburinn, sem starf-
ræktur er í fjöldamörgum deild-
um í Bandaríkjunum og utan
þeirra. James Dean var kvik-
myndaleikari er lézt fyrir nokkru
í bílslysi. En aðal-og reyndar
eina markmið klúbbanna, sem
bera nafn hans — er að neita því
að hetjan sé látin. Mun sára-
lítill árangur hafa orðið af þess-
ari göfugu baráttu enn sem kom-
ið er, en til þess að halda vonar-
neistanum í þorra manna hefur
klúbburinn gefið út alls kyns
myndir og gripi, merkta James
Dean.
• • •
Þá er Brynner-klúbburinn víð-
frægi. Ekki er hann af verri end-
anum. Yul Brynner er annar
kvikmyndaleikarinn, eins og
kunnugt er. Hann vann sér það
til frægðar og hylli, að láta
krúnuraka sig og sýna á sér skall
ann frá öllum hliðum. —
Streymdu aðdáendur hans nú til
rakara og fóru að dæmi kappans
og síðan spruttu klúbbarnir upp
einn af öðrum. Meðlimirnir hétu
því að láta eigi hár á höfði vaxa
og rakarar undu vel við. Fundir
voru miklir og fjölmennir, þang-
að komu stórir og smáir skallar
til þess að sýna sig og sjá aðra
skalla.
• • •
En svo dundi ógæfan yfir.
Sjálfur æðsti presturinn, Yul
Brynner, kippti fótunum und-
an starfsemi klúbbanna. —
Hann lét sér vaxa hár. Sumir
aðdáendur mótmæltu harðlega
— svo og rakarar, en allt kom
fyrir ekki: Þessi mikli skalli var
alls enginn skalli lengur — og
flestir skallar hættu að vera
skallar.
• • •
Svona mætti telja klúbbana,
en þó ekki lengi, áður en við
kæmum að þeim Elvis Presley
og Pat Boon, sem báðir eru
söngvarar, eins og þið vitið,
einhverjir tekjuhæstu söngvarar
í heimi.
Þeir, sem komnir eru af létt-
asta skeiði, eru yfirleitt ekkert
hrifnir af Presley, loka gjarnan
útvarpinu, þegar hann hefur upp
raust sína í danslagatímunum.
Presley- og Boon-klúbbarnir eru
hins vegar mjög vel þokkaðir,
því að þessir piltar eru hinir
mestu fyrirmyndarmenn, þrátt
fyrir skjóta frægð og auðlegð.
Báðir drekka þeir mjólk daginn
út og daginn inn, bragða hvorki
áfengi né sígarettur — og fara i
kirkju á hverjum sunnudags-
morgni.
„Hvernig gæti ég látið sjá mig
þambandi áfengi?“ spyr Pat
Boon. „Þá mundu allir aðdáend-
ur mínir segja: Nú, úr því að Pat
drekkur — þá get ég líka drukk-
ið“. Þetta kallar maður að hafa
ábyrgðartilfinningu.
• • •
Vinsældir Presleys hafa ekki
rénað enda þótt hann hafi
þurft að skreppa í herinn um
stundarsakir, en rokkið er samt
búið að lifa sitt fegursta. — Pat
Boon hefur hins vegar gert 7 ára
samning við kvikmyndafélag í
Hollywood, sem nemur 1,428,000
sterlingspundum. Og hann hefur
selt yfir 15,000,000 hljómplötur,
svo að ekki er hann á flæðiskeri
staddur.
Boon hefur nýlokið skólanámi,
á konu og barn — og lifir mjög
heilsusamlegu líferni og svo
Pat Boon — mjólk og aftnr
mjólk
kristilegu, að sumum þykir
keyra fram úr hófi.
Söfnuður sá, sem Pat Boon er
í, er ákaflega strangur, miðað
við marga aðra kristna söfnuði.
„Við trúum því, að okkar
kristni sé sú sama og kristni var
í upphafi og Nýja testamentið
segir frá“, segir Boon, en söfn-
uður hans heitir „Church of
Christ". Eru reglur þessa safnað-
ar jafnvel svo strangar, að mönn-
um er óheimilt að kyssa aðra
konu en eiginkonuna — og er
sagt, að sumum þyki það ærin
ástæða til þess að vera í einhverj
um öðrum söfnuði. En Boon hef-
ur haldið reglurnar vel, jafnvel
neitað að kyssa fegurstu dísir í
kvikmyndum, eins og honum hef-
ur þó verið ætlað, þegar hann
hefur staðið andspænis kvik-
myndavélinni.
Söfnuður Presleys heitir „The
Church of the Assembly of God“.
í þeim söfnuði meiga þeir kyssa
hverja sem er.
HÖFN, Hornafirði, 7. nóv. Lista-
fólkið, sem ferðast á vegum
Menntamálaráðs og Ríkisútvarps
ins, skemmti Hornfirðingum í
gærkvöldi í Mánagarði. Húsfyllir
var, og listafólkinu mjög vel fagn
að. Bjarni Bjarnason, söngstjóii,
frá Brekkubæ, þakkaði listafólk-
inu, en Guðmundur Jónsson,
óperusöngvari, þakkaði góðar við
tökur fyrir hönd listamannanna.
Að skemmtuninni lokinni bauð
hreppsnefnd Neshrepps listafólk-
inu og nokkrum gestum til kaffi-
drykkju. —Gunnar.
Skalli var ekki lengur skalli