Morgunblaðið - 23.01.1959, Blaðsíða 1

20 siður
4«. árgartfcur
18. tbl. — Föstudagur 23. janúar 1959
Prentsmiðja MorgunblaðslM
Þjóðin verður að borga vanskilavíxil
V - sfjórnarinnar
V - stjórnarherrarnir
kenna nú hver öðrum um
Ræða Bjarna Beneáiktssonar á Al-
þingi i gær
VIÐ umræðurnar á Alþingi í
gær um stöðvunarfrumvarp
ríkisstjórnarinnar vöktu hin-
ar gagnkvæmu árásir fyrr-
verandi ráðherra sérstaka at-
hygli. Emil Jónsson hóf um-
ræðurnar með því að gera
grein fyrir frumvarpinu og
ástæðunum, sem til þess
liggja. Næstur tók Eysteinn
Jónsson til máls og réðst
einkum að Sjálfstæðismönn-
um, en einnig að fyrrverandi
samstarfsmönnum sínum. Þá
talaði Lúðvík Jósefsson og
deildi hart á fyrrverandi sam-
starfsflokka, en þó alveg sér-
staklega á fjármálastjórn und
anfarinna ára; einnig sendi
hann Sjálfstæðismönnum
nokkrar hnútur. Ræður þess-
ar eru raktar nánar annars
staðar hér í blaðinu.
Af hálfu Sjálfstæðismanna
talaði Bjarni Benediktsson og
var hann síðastur ræðumanna
í gær. Fundi lauk klukkan
rúmlega sjö og verður um-
ræðum haldið áfram í dag. —
Ágrip af ræðu Bjarna Bene-
diktssonar fer hér á eftir:
Bjarni Benediktsson hóf
ræðu sína með því að segja,
að engum sem hlustað hefði
á þessar umræður gæti dul-
izt efni þessa frumvarps, sem
hér væri rætt um. Það hefði
verið réttara að kalla frum-
varpið „frumvarp til laga um
greiðslu íslenzku þjóðarinnar
á fyrstu afborgun af vanskila-
víxli fyrrvefandi ríkisstjórn-
ar“ — V-stjórnarinnar svo-
kölluðu.
Það er leitt að taka á sig
skuldir óskilamanna, en því
miður þekkja margir hvernig
það er að skrifa upp á víxil
hjá óreiðumanni, sem lofar
gulii og grænum skógum, en
hleypur síðan frá öllu saman,
þegar kemur að gjalddaga.
Með sama hætti glæptist
þjóðin til að fela fyrrverandi
ríkisstjórn að fara með stjórn
mála sinna og verður hún nú
að borga óreiðuskuldirnar.
Það kann að vera hart,
sagði Bjarni, að nefna fyrr-
verandi ráðherra óskila- og
óráðsíumenn, en hjá því verð-
ur ekki komizt. Fyrsta skil-
yrðið, sem gera verður til fjár
haldsmanna, er, að þeir hafi
reikningshald allt glöggt, svo
hægt sé að sjá, hvernig fjár-
hagurinn er í það og það
skiptið. í umræðunum hér á
undan hafa ráðherrarnir sjálf
ir gefið nokkur dæmi um það,
hvernig reikningshaldið var
hjá fyrrverandi stjórn. Það
er ekki hægt að rekja öll þessi
dæmi hér, en aðeins nefna
eitt eða tvö þeirra.
Lélegt reikningshald
Emil Jónsson, forsætisráðherra
upplýsti, að sérfræðingur í fjár-
málaráðuneytinu hefði nú komizt
að því, að Eysteinn Jónsson, fyrr
verandi fjármálaráðherra, hefði
rangtalið tekjur á fjárlagafrum-
varpi sínu um h.u.b. 80 milljónir
króna. Forsætisráðherra sagði,
að Eysteinn hefði vitað um upp-
hæðina. Þetta vill fyrrverandi
fjármálaráðherra ekki viður-
kenna, — ég efast ekki um hvor-
um skal betur trúa.
Lúðvík Jósefsson, fyrrverandi
sjávarútvegsmálaráðherra, sagði
og, að hann hefði vitað að hann
væri blekktur, en vildi ekki trúa
því, að hann væri blekktur um
80 milljónir króna, sem fjármála
ráðherrann fyrrverandi hefði lum
að á.
En hvað upplýsir svo sjálfur
fyrrverandi sjávarútvegsmálaráð
herra í beinu framhaldi af þessu?
Hann sagði, að greiðsluafgangur
1958 næmi 60—70 millj. króna,
en ekki væri allt talið með því, i
Krúsjeff boðaði Kekkonen
á sinn fnnd
Bjarni Benediktsson
því að stjórnin hefði ráðstafað til
viðbótar einhverjum 63 milljón-
um króna .sem Alþingi hefði
aldrei fengið neinar upplýsingar
um.
Þessum 63 millj. kr. var ráð-
stafað svo að meirihluti í ríkis-
stjórninni var látinn ráða, hvert
þessi geypilega fjárhæð færi, em
er alveg einstakt í stjórnmála-
sögunni. Ef ríkisstjórnina greinir
á um, hvernig verja á svo stór-
felldri fjárhæð, á hún alveg tví-
mælalaust að leggja málið undir
Alþingi. í stað þess heldur hún
henni leyndri og ráðstafar síðan
í óheimild þingsins.
Eysteinn lýsir eigin
verkum
Það var þá ekki heldur fögur
lýsing fyrrverandi fjármálaráð-
herra sjálfs, á því, hvernig hann
skilur við almannasjóði. Hann
taldi upp nokkra sjóði, sem hann
sagði gersamlega fjárþrota, t.d.
Framh. á bls. 2
LENINGRAD, 22. jan. — Tass-
fréttastofan rússneska skýrði svo
frá í dag, að þeir Krúsjeff og
Kekkonen, forseti Finnlands,
hefðu ræðzt við í dag í Lenin-
grad um sambandið milli Finn-
lands og Rússlands, svo og þróun
málanna á alþjóðavettvangi.
Fundinn sátu og Gromyko, ut-
anríkisráðherra Rússa, aðstoðar-
utanríkisráðherrann Patolitsjev,
sem er forstöðumaður verzlunar-
máladeildarinnar í utanríkisráðu-
neytinu 1 Moskvu. Kaajalainen,
verzlunar- og iðnaðarmálaráð-
herra Finna var einnig í Lenin-
grad' í dag, svo og sendiherra
Finna í Moskvu.
Heimsókn Kekkonens til Lenin
grad er ekki opinber og sagt var,
að hann hefði farið þangað til að
kynnast menningarlífinu, en
verzlunarmálaráðherrann var í
viðskiptaerindum.
Fullvíst er, að fundur þessi hef
ur verið ákveðinn með nokkrum
fyrirvara og talið er, að hann geti
haft víðtækar og örlagaríkar af-
leiðingar fyrir Finna. Bent er á
þann orðróm, sem fyrir nokkrum
dögum komst á kreik, að Rússar
ætluðu sér að krefjast herbæki-
stöðva í Finnlandi.
Áætlanir Rússa í Berlínarmál-
inu hafa einnig sitt að segja —
og síðast en ekki sízt óánægja
Rússa vegna verzlunarviðskipta
og sambandsins við Finnland. —
Það fer því ekki milli mála, að
líf finnsku stjórnarinnar getur
hangið á þræði eftir fund Kekk-
onens og Krúsjeffs, því að enn er
ekki séð fyrir endann á því hve
Rússar kunna að ganga langt.
★
Fréttamenu á Norðurlöndum
segja og, að það sé erigin tilvilj-
un að Krúsjeff ræðir nú við Kekk
onen á sama tíma og Mikojan við
H. C. Hansen í Kaupmannahöfn,
nokkrum sólarhringum áður en
forsætisráðherrar Norðurlanda
hittast í Ósló.
Fœreyingar vilja taka
stórlán
KAUPMANNAHÖFN 22. jan
Hinn nýkjörni lögmaður Fær-
eyja, Peter Mohr-Dam, er nú í
heimsókn i Kaupmannahöfn.
Ræðir hann við dönsk stjórnar-
völd um víðtæka fjárhagsáætlun
til uppbyggingar í Færeyjum. Er
þar gert ráð fyrir allmiklum lán-
um frá Dönum, bæði ríkislánum
og bankalánum — samtals 175
milljónum.
Þar af á að verja 100 millj.
til endurnýjunar fiskiskipaflot-
ans á næstu 5 árum, 50 millj.
á næstu 20 árum til hafna og vega
framkvæmda og 4 millj. til al-
mennra trygginga.
Lögmaðurinn sagði, að eitt aðal-
60. þús. manns starfa við njósnamið-
stöð kommúnista í A-Þýzkalandi
BONN, 22. jan. — Ein stærsta
njósnamiðstöð kommúnista í
heiminum er í A-Þýzkalandi. —
Þessi njósnamiðstöð er hin
stærsta i V-Evrópu og þaðan eru
sendir geysimargir njósnarar
vestur fyrir járntjald, sagði Sieg-
fried Gombrowski, liðsforingi, og
fyrrum næstæðsti yfirmaður í
leynilögreglu a-þýzka hersins.
Gombrowski flúði til V-Þýzka-
lands fyrir skemmstu og talið er,
að hann hafi látið v-þýzkum yfir-
völdum í té geysimikilvægar upp-
lýsingar um njósnir kommúnista,
ekki einungis í V-Þýzkalandi
heldur og í fleiri NATO-löndum.
Blaðamenn voru í dag boðaðir
til fundar við Gombrowski og
skýrði hann m. a. svo frá, að
hann þekkti persónulega til
margra njósnara í V-Þýzkalandi.
Hann hefði látið v-þýzkum yfir-
völdum í té nöfn allra þeirra. —
Ekki gaf hann upp nein nöfn við
fréttamenn, en sagði, að frá
njósnamiðstöðvunum í A-Þýzka-
landi væri stjórnað njósnum
kommúnista í Bretlandi, Frakk-
landi, Belgíu, Luxemburg, Nor-
egi, ítalíu, Spáni og fleiri löndum
auk V-Þýzkalands. Um 60 þús.
manns starfaði að njósnunum,
þar af 20% í löndum V-Evrópu.
Kvað hann mikinn hluta þess-
ara njósnara vera neyddan til
starfsins, þeim væri hótað með
því, að fjölskyldum þeirra yrði
gert mein, ef þeir létu ekki und-
an. Og þessir menn eru látnir
safna öllum hernaðarlegum upp-
lýsingum, sem þeir komast yfir
með nokkru móti, sagði Gombr-
owski.
Ekki hikað við að beita
valdi
LONDON 22. jan — Það er
haft eftir áreiðanlegum heimild-
um, að Vesturveldin hafi ekki
enn komizt að neinni niðurstöðu
um það, hvernig halda beri sam-
gönguleiðunum við Berlín opn-
um eftir að Rússar hafa látið
A-Þjóðverjum í hendur gæzlu
umhverfis Berlín, en frestur
Rússa rennur út 27. maí í vor.
Það er og haft eftir sömu heim
ildum, að Vesturveldin séu sam-
mála um það, að ekki beri að
hika við að beita valdi til þess
að framfylgja réttinum til sam-
gangna við V-Berlín, ef komm-
únistar sýna yfirgang. En ekki
hafa Vesturveldin komizt að
niðurstöðu um hvernig bezt
sé að fara að og engin endanleg
ákvörðun því tekin enn.
En ekki er loku fyrir það skot-
ið, að breytihgar hafi átt sér stað
á öllum aðstæðum fyrir maílok,
ekki sízt, ef eitthvað verður úr
fjórveldafundi um Þýzkalands-
vandamálið.
Síðustu fregnir: Talsmaður
frönsku stjórnarinnar ber fregn-
ir þessar til baka í kvöld og
sagði, að Vesturveldin hefðu
ekki ákveðið að beita valdi, þau
hefðu einfaldlega ekki ákveðið
neitt.
framfaramál Færeyinga væri nú
aukning og endurnýjun fiski-
skipaflotans, sérstaklega vegna
þess, að 1,200 færeyskir sjómenn
yrðu nú að hætta störfum á ís-
lenzkum togurum vegna yfir
færslugjalds, sem sett hefði ver-
ið þar á laun sjómanna.
Þá ræddi lögmaðurinn um
bætta aðstöðu færeyskra sjó-
manna við Grænland, bæði hvað
snertir útgerð þaðan — og svo
heimild til fiskveiða í grænlenzk-
um fjörðum, þar sem Grænlend-
ingar fiska ekki sjálfir. — Páll.
Flugvöllur
ekki byggður
á Svalbarða
1 Oslo 22. jan. — Talsmaður norsku
stjórnarinnar tilkynnti í dag, að
hætt yrði við að byggja flug-
völl á Svalbarða eins og fyrirhug-
að hafði verið. Átti þessi flugvöll-
ur að vera það stór_ að stærstu
þotur gætu athafnað sig á honum
á fluginu yfir heimskautasvæðið.
Það er vegna andmæla Rússa,
að nú er hætt við flugvallarbygg-
mguna. Rússar, sem starfrækja
kolanámur á Svalbarða, hótuðu
því að gera slíkt hið sama — og
þá hættu Norðmenn við, segir í
Reutersfregn.

Efni blaðsins er m.a.:
Föstudagur 23. janúar.
Efni blaðsins m.a.:
Bls. 3: Stjórn ASÍ klofin í afstöðu tfl
niðurfærslufrumvarpsins.
— 6: Dagsbrúnarmaður skrifar um
afkastalitla þremenninga.
— 8: íslandsvinur flytur austur um
haf.
— 10: Ritstjórnargreinin: Tilraun sem
ekki má mistakast.
Utan úr heimi: Geimfarið sem
reyndist vera venjuleg borvél.
— 11: Engra góðra kosta völ. (Frá
umræðum á Alþingi í gær).
— 13: Síða S.U.S.