Morgunblaðið - 26.03.1959, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 26. marz 1959
nttM&Mfr
Utg.: H.f. Arvakur ReykjavHt.
■■-amkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarni Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Riístjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Simi 22480.
Askriftargald kr 35,00 á mánuði innamands.
I lausasölu kr. 2.00 eintakið.
UTAN UR HEIMI
Spánverjar skemmta sér v/ð
nautaat á páskum
— og blða 1 ofvæni eftir „nautabana-
drama" — fyrir kr. 3,00
LITAZT UM Á TÍMAMOTUM
FRAM UNDAN er páska
helgi, kyrrlátir dagar, sem
margir íslendingar munu
nota til fjallaferða, hvíldar eða
tómstundaiðju. Þessi lengsta helgi
ársins er því vissulega vel þegin
vegna þeirrar hvíldar og kyrrðar,
er hún veitir, auk þess sem hún
skipar merkan sess í hugum þjóð-
arinnar, sem ein stærsta hátíð
kristninnar. Páskarnir, upprisu-
hátíðin, eru hátið vonar og fagn-
aðar. í þessu norðlæga landi eru
páskarnir jafnframt vorboði, tákn
lengri daga og vaxandi birtu
Hinu þunga fargi vetrarins er að
iétta af þjóðinni, sólin hækkar á
lofti og fyrstu frjóangar blóma
og grasa teygja kollinn varlega
upp móti ljósi og lífi.
Um þessar mundir rikir einstök
veðurblíða um land allt. Snjó-
laust má heita í byggðum lands-
ins og flestar samgönguleiðir eru
opnar.
Þegar þannig vorar, fyllist fólk-
ið í þessu norðlæga landi þakk-
læti og bjartsýni á komandi vor
og sumar. En undir niðri lifir þó
varúðarkenndin, sem páska- og
hvítasunnuhret liðins tíma hafa
skapað með þjóðinni. Engin veit
það með vissu á íslandi, hvenær
vorið er endanlega komið, hve-
nær hlýindi hafa raunverulega
gengið i garð, þannig að ekki sé
von á hreti, snjó og jafnvel frost-
um. En hvað sem líður öllum
hretum, fagnar íslenzka þjóðin
innilega hverjum góðviðrisdegi,
sem kemur að áliðnum vetri,
hverju blómi sem springur út,
hverju strái sem grænkar. Og
þótt varúðarkenndin sé skynsam-
leg, er þó bjartsýnin, trúin á líf-
ið og framtíðina ekki síður mikil-
væg.
Treystum
á dómgreind fólksins
En á hinum kyrru dögum
dymbilvikunnar gefst gott tæki-
færi til þess að litast um og hug-
leiða, ekki aðeins viðhorf líðandi
stundar heldur og það sem fram-
undan kann að vera. Á síðustu
páskum var áherzla lögð á það
hér í forystugrein. blaðsins, að
tvö meginverkefni blöstu nú við
Islenzku þjóðinni:
í fyrsta lagi sköpun jafnvægis í
efnahagslífinu og stöðvun verð-
bólgunnar.
í öðru lagi lögfesting nýrrar
kjördæmaskipunar, sem treysti
grundvöll íslenzks lýðræðis og
þingræðis.
Á það var bent í þessu sam-
bandi, hverjar afleiðingar stefna
vinstri stjórnarinnar hefði haft.
Síðan þetta var ritað er liff-
iff eitt ár. Sú rikisstjóm, sem
þá fór meff völd, er farin frá.
Megin ástæffa falls hennar var
sú, aff flokkar hennar áttu eng-
In sameiginleg úrræffi til
lausnar vanda efnahagsmál-
anna og gáfust hreinlega upp
viff aff leysa hann.
Minnihlutastjórn Alþýðu-
flokksins leysti vinstri stjórnina
af hólmi. Verkefni hennar er
fyrst og fremst tvíþætt, að stöðva
vöxt verðbólgunnar og hafa for-
ystu um nýja kjördæmaskipun.
Þessi nýja ríkisstjórn hefur
gert bráðabirgðaráðstafanir til
þess að bægja þeim voða, sem við
blasti af völdum nýrrar verð-
bólguöldu, þegar vinstri stjórnin
fór frá völdum. Hún hefur gert
tilraun til þess að stöðva kapp-
hlaupið milli kaupgjalds og verð-
lags með nokkurri lækkun kaup-
gjalds og ennfremur með aukn-
um niðurgreiðslum á verðlagi.
í bili hefur þessi viðleitni bor-
ið tilætlaðan árangur. En engum
má dyljast það, að hér er aðeins
um bráðabirgðaráðstafanir að
ræða, sem ekki fela í sér neina
varanlega lausn. Dýrtíðinni er
ennþá haldið í skefjum með stór-
feldum niðurgreiðslum, sem al-
menningur verður sjálfur að
borga í formi geysihárra tolla og
skatta.
Um þetta verður umfram allt
að segja þjóðinni sannleikann.
Það verður að segja henni eins
og er, að orðið hefur að skerða
kjör hennar nokkuð í bili til þess
að forða þeim mikla voða, á al-
gjöri hruni og upplausn í íslenzk
um efnahagsmálum, sem vinstri
stjórnin hafði leitt yfir hana.
Sjálfstæðismenn leggja á
það höfuðáherzlu, að hætt
verffi aff blekkja þjóðina eins
og vinstri stjórnin gerffi, meff
stöffugum loforðum um aff
leysa vandamálin með töfra-
brögðhim, sem engar fórnir
kosti. Þeir trúa því, að dóm-
greind Islendinga sé svo þrosk
uff, aff óhætt sé aff segja þeim
sannleikann í hverju máli.
Hvað er framundan?
Það er vissulega ekki óeðlilegt
að íslenzka þjóðin spyrji um þess
ar mundir, hvað sé fram undan á
næstu vikum og mánuðum. Al-
þingi hefur setið meginhluta
vetrar mjög aðgerðalítið. Fyrir
jól gerði það ekkert annað en
horfa upp á úrræðaleysi vinstri
stjórnarinnar, og bíða eftir þingi
Alþýðusambandsins, sem að lok-
um felldi vinstri stjórnina. Eftir
jól hefur Alþingi beðið eftir að
geta hafizt handa um afgreiðslu
fjárlaga og samþykkt fyrirhug-
aða kjördæmabreytingu. Ýmsar
ástæður hafa valdið þeim drætti,
sem orðið hefur á afgreiðslu þess-
ara höfuðmála. En óhætt mun nú
vera að fullyrða, að á fyrstu dög-
um eftir páska muni tekið til ó-
spilltra málanna um að ljúka af-
greiðslu fjárlaga og að frumvarp
um nýja kjördæmaskipun verði
þá einnig lagt fram. Ef sæmilega
er á málum haldið, ætti því að
mega gera sér vonir um að Al-
þingi gæti afgreitt fjárlög og sam
þykkt kjördæmabreytinguna fyr
ir apríllok, eða í þann mund.
Þjóðin mun vissulega fagna
því, að skriður kemst á störf Al-
þingis, og hin mikilvægustu mál
ganga fram. Kosningar ættu síð-
an að geta farið fram síðari hluta
júnír.iánaðar.
Fram undan eru átakatímar hjá
íslenzku þjóðinni. Það hlýtur að
vera von og ósk allra góðra ís-
lendinga, að mál þjóðar þeirra
ljúkist vel og viturlega á kom-
andi vori og sumri, ekki aðeins á
löggjafarsamkomu hennar, held-
ur og fyrir dómstóli fólksins
sjálfs.
Aff svo mælhi óskar Morgun-
blaðið öllum lesendum sínum,
allri hinni íslenzku þjóð, gleði-
legrar páskahátíðar.
NÚ um páskana hefst „nauta-
atsárið" á Spáni. — Okkur, íbú-
um hinna norðlægu landa, sem
höfum yfirleitt heldur andúð á
þessum blóði drifna leik, þykir
líklega flestum óviðeigandi, að
hann skuli einmitt komast í al-
gleyming á páskahátíðinni. En á
Spáni er eins og fólkið lifni þá
fyrst úr dái vetrarins, þegar
horijablásturinn hljómar á ný á
sólbökuðum leikvöngum nauta-
atsins.
Og nú er búizt við miklum at-
burðum á „blóðvöllunum" á
þessu sumri. Ástæðurnar eru tog
streita, sem upp er komin milli
Dominguin
beztur
einu sinni
en nú?
tveggja mága — en þeir eru báðir
nautabanar — afbrýðisemi
tveggja fagurra kvenna og -—
einir fimm pesetar, sem munu
jafngilda á að gizka kr. 3,00 ísl.
Nautabanarnir tveir, sem hér
um ræðir, eru hinn 32 ára gamli
Luis Miguel Dominguin og Ant-
onio Ordonez, sem er 28 ára að
aldri. — Dominguin var um
margra ára skeið mest dáður
allra nautabana Spánar, og tekj-
ur hans voru slíkar, að hann
varð margfaldur milljónari á
skömmum tíma. Þá var hann
einnig þekktur um skeið sem
nánasti félagi kvikmyndastjörn-
unnar Ava Gardner, eða þar til
hann kvæntist annarri kvik-
myndastjörnu, hinni ítölsku
Lucia Bose — en það varð aftur
til þess, að tékkneska leikkonan
Miroslava Sternova framdi sjálfs
morð í Mexíkó, haldandi mynd
hins dáða nautabana að brjósti
sér.
Dominguin var enn á hátindi
frægðar sinnar, er hann dró sig
í hlé fyrir fjórum árum. Hann
arfleiddi Ordonez að „kórónu“
nautabananna, en Dominguin
hafði sjálfur „uppgötvað“ hann,
kennt honum og auglýst hann um
allan Spán. Ordonez kvæntist
fyrir nokkrum árum systur læri-
föður síns, Carmen.
Ordonez hefir einnig verið
þekktur sem mikill samkvæmis-
maður og tekið drjúgan þátt í
næturlífinu í Barcelona og
Madrid. Það þótti ótvírætt merki
um hylli hans meðal kvenþjóð-
arinnar, þegar Soraya, fyrrver-
andi keisaradrottning, gerði sér
ferð að sjúkrabeði hans, eftir að
hann haíði særzt í viðureign við
einn tarfinn. — Hann var dáður
og dýrkaður meira en nokkur
kvikmyndahetjan — og eitt sinn,
er blaðamaður einn bað hann að
segja sér, hverja hann teldi sex
fremstu nautabana Spánar, byrj-
aði hann að telja: Nr. 6 er þessi,
nr. 5 er þessi, o. s. frv. — og loks:
„Nr 1 — Ordonez . . .“
★
Velgengnin steig honum til
höfuðs, því var ekki að neita —
og það fór í taugarnar á læri-
föður hans, Dominguin, en eink-
um virðist það þó hafa vakið af-
brýði og öfund hjá eiginkonum
þeirra, þeim Lucia Bose og Car-
men. — Og e.t.v. er gort Ordonez
ástæðan til þess, að Dominguin
hefir nú ákveðið að ganga til hins
blóðuga leiks að nýju. Hann hefir
skráð sig til leiks í 23 miklum
Framhald á bls. 22.
Lucia Bose — fögur
afbrýffissöm
og
Salvador Dali og
Nashyrningurinn'4
//
FYRIR nokkru var það boðað i
heilsíðuauglýsingu í New York
Times, að innan skamms verði
hafin útgáfa nýs tímarits — og
bendir allt til að það verði alls
ekki neitt hversdagslegt. — Fyr-
ir þessari útgáfu standa nefni-
lega hinn þekkti svissneski blaða
útgefandi, Skira, og annar enn
þekktari samtíðarmaður — hinn
margumtalaði sérvitringur og
súrrealisti, Spánverjin Salva-
Dali
hinn súrrealiski.
dor Dali. — Tímaritið á að heita
„Rhinoceros“ (Nashyrningur-
inn), og fyrsta hefti þess mun
koma fyrir almenningssjónir í
haust.
★
Ritið á að koma út á þrem
tungumálum — ensku, frönsku
og spænsku, og útgefendurnir
fullyrða, að það „muni veita les-
endunum hámark andlegrar
hvatningar" og fjalla um „vanda-
mál alheimsins", en þar til telja
þeir meðal annars „heimseiningu
aldarinnar" „and-efnishyggju-
aðstæður í Bandaríkjunum Norð
ur-Ameríku“ og fleira af slíku
tagi. — Og Dali bætir við, sigri
hrósandi, að hann dragi það mjög
í efa. að lesendur tímaritsins
skilji staf af efni þess . . .
í tilefni auglýsingarinnar um
væntanlega úrkomu þessa nýst-
árlega tímarits, áttu þeir Skira
og Dali fund með fréttamönnum.
— Þess hafði verið vænzt, að
Dali — sem nýlega lét flytja lif-
andi fíl upp á efstu hæð Eiffel-
turnsins í París í auglýsingaskyni
fyrir nýtt, franskt ilmvatn —
kæmi til blaðamannafundarins
með lifandi nashyrning í eftir-
dragi. En menn urðu fyrir von-
brigðum. — í miðjum salnum,
þar sem fundurinn var haldinn,
stóð einungis höfuðkúpa nashyrn
ings — og það var meira að segja
aðeins stór eftirlíking úr gipsi.
— En Dali bætti nokkuð úr skák
með því að skýra það nákvæm-
lega út fyrir fréttamönnum, með
miklu handapati, skeggbrettum
og hvers konar stórkostlegum
svipbrigðum, að öll form nashyrn
ingshauskúpunnar væru sérlegá
táknræn fyrir heimseininguna.
Hið nýja tímarit, „Nashyrn-
ingurinn“, á að vera ópólitískt og
yfirþjóðlegt. — Alþjóðlegt hefði
ekki verið nógu myndrænt orð,
sagði Dali, því að það hefir verið
útjaskað með „hversdagslegri
ofnotkun" á vorum dögum. _______
Fyrsta boðorð ritsins á að vera
barátta gegn efnishyggjunni, sem
hefir — að áliti útgefendanna —
tröllriðið heiminum allt síðan á
dögum frönsku byltingarinnar,
og jafnframt barátta gegn „jöfn
unar- og sléttunarstefnu" samtíð-
arinnar, sem kyrkir í fæðingunni
allt, sem frumlegt er . . .

Hluti af auglýsingunni, sem
birtist í New York Times, um
hiff nýja tímarit.