Morgunblaðið - 06.05.1959, Page 20

Morgunblaðið - 06.05.1959, Page 20
20 MORnurtnr 4t>ib Miðvik'udagtir 6. maí 1959 ItÆÐaN ETT/R MICHABL GRAT SOLT/KOW SONN NJOSNARSAGA (JR. NEIMSSTYRJÖLDJNN/ SÍÐARl „Talið þér við „Orsival“, Páll, •kýrið þér honum frá, hvernig ástatt er. Segið þér honum, að við höfum náð £ tuttujru og einn starfs *nann „Interalliée“. Það er fólk, •em á von á lauða sínum og mun •egja allt, sem það veit, til að bj-arga lífi sínu. Segið honum, að nú orðið sé þýðingarlaust að þegja. Og segið honum enn eitt, að hann geti ekki aðeins bjargað lífi *ínu og yðar, heldur einnig frú Bouffet og allra annarra, sem eru í „Interalliée", meira að segja Walenty sjálfs, ef hann segir nú frá“. Bleioher þegir snöggvast, áður en hann spilar út stærsta tromp- inu og segir: „Herinn tryggir ykkur öllum, •em að öðrum kosti hlytuð að verða skotnir sem njósnarar, að þið haldið lífi og fáið sómasam- lega meðferð sem stríðsfangar. — Það er gjaldið, sem við greiðum fyrir heimilisfang Walentys. Það er okkar samningur . .. .“ hina lokuðu klefahurð. Það er Bleiöher undirforingi. Allt og sumt, sem Þjóðverjinn heyrir á sínum einmanalega stað, er hvísl manna, sem eru æstir, og við og við þungt fótatak varð- manns, sem er á varðgöngu úti í húsagarðinum. , Bleidher lítur aftur á úrið. Tím inn fer að verða naumur. Klukk- una vantar fimm mínútur í níu. Eftir fáar klukkustundir er t®ki- færið glatað til að komast loksins á slóð „Interalliée". Hér verður hann að sitja í aðgerðaleysi og bíða, þangað til báðir frakknesku fangarnir þarna inni í klefa sín- um hafa komið sér saman, — komið sér saman um, hvort þeir ætla að tala eða þegja, hvort þeir vilja lifa eða deyja. Eftir þetta samtal voru báðir fangarnir, Páll Kiffer og Pólverj- inn Orsival, lokaðir inni í sama klefanum, til þess að þv.ir gætu rætt saman. Þessar umræður ákvarða líf og dauða tuttugu og fjögurra manna tuttugu og fjögurra félaga í n j ósnasamtökunum „Interalliée", sem nú þegar eru í höndum þýzku leyniþjónustunnar. ,En fyrir utan, í hinum geysilanga fangelsisgangi situr maður og hlerar með eftirvæntingu eftir hverju hljóði, sem berst gegn um Hér um bil samtímis situr Preuss liðþjálfi við hlustunartæki sitt í höfðinglegu einbýlishúsi úti í St. Germain. En húsið er ekki nærri því jafnhöfðinglegt, síðan það var gert að aðalstöðvum for- ingja fréttaþjónustunnar í ihinu hersetna Frakklandi, og þeir, sem hlera eftir skeytum, sitj-a þar all- an liðlangan daginn við tæki sín og hlusta. Preuss liðþjálfi, sem hefur kvöldvörð þetta nóvemberkvöld, er hreint ekki í góðu skapi. Honum hefur einu sinni enn verið fengið mjög vanþakklátt verkefni, þ. e. að hafa gætur á njósnaskeytun- um. „Eins og það komi a' nokkru gagni“, hafði Preuss liðþjálfi taut að, þegar varðstjórinn hafði kynnt STÚLKIJR óskast strax MAIST Stúlkur óskast Hressingarskálmn Skrifstofustúlka Nú er laust starf hjá Vikunni fyrir röska skrifstofustúlku vana bókaldi og vél- ritun Uppl. gefnar milli kl. 5—6 í dag. VIKAN, Tjarnargötu 4. honum verkefnið. „Það er alltaf sami grautur í sömu skál, bók- stafakássa, sem enginn botnar í, ekki einu sinni þeir góðu menn, þýðendurnir". „Verið þér ekki með heimsku- þvaður“, hafði undirforinginn svarað, „og leggið þér eyrun að „Læðunni". Þér þekkið tíðnina hvoi't sem er-----“ Já, það var allt annað mál með „Læðuna". Svipurinn á Preuss lið- þjálfa verður dálítið léttari. — „Læðan“ var alger undantekning. Hún hafði ekki einu sinni fyrir því, að senda skeyti sín á dulmáli. Það var stórkostleg ófyrirleitni, sem þessi leynilega sendistöð í París sýndi, þegar hún sendi út á hverju kvöldi nákvæmlega klukkan níu. — , Það er kominn nokkurs konar veiðihugur í hinn litla Preuss, þeg ar hann er að hlusta, og sama er að segja um hina tólf skeytahler- endur í herberginu. Hann snýr hægt stillihnappnum á tækinu sínu. Það brestur og suðar í heyrn artólinu. Þá heyrist skyndilegá stuttur sónn og síðan hið skýra tif morse-málsins .. stutt-langt — stutt-langt-stutt.... , „Til hermálaráðuneytisins í Lunlúnum .. herbergi .. 55A .. Læðan .. tilkynnir...." Það var hið venjulega upphaf. Preuss lætur blýantinn hreyfast með flughraða yfir merkjablaðið. Bókstafir verða að orðum, að setn ingum. Og þegar senditækið þagn- ar nokkrum mínútum síðar, held- ur liðþjálfinn á tilkynningu, sem kemur tárunum fram í augu hans. „Læðan tilkynnir: Óánægja SD í París vex með leyniþjónustustöð- ina í París. Avenue Foch (þ. e. höfuðstöðvar SD) ber leyniþjón- ustunni í París á brýn, að ýfir- menn leyniþjónustunnar í hótel „Lutetia“ (þ. e. aðalstöðvum leyni þjónustunnar) séu flestir óhæfir menn. Þeir séu of gamlir, kunni nærri undantekningarlaust ekki frönsku, hafi verið sendir til Parísar vegna hlífðar, reki, svartamarkaðsviðskipti, stofni til drykkjusamkvæma með frönsku kvenfólki, fari á veiðar ig feli Forstöðukona óskast á hótel Tilboð sendist afgr. Mbl. merkt: 399- nú þegar -4188“ STULKA óskast í þvottahús. Upplýsingar í síma 24866, milli 12—4 í dag. a L á 1) „Ég hefi áhyggjur af henni, Markús. Þetta er ekki sú sama gamia gcl'a Stína.“ „Ég held að þetta sé ekki alvarlegt, Róbert. Stína er bara að verða fullorðin stúlka.“ 2) „Hvernig finnst þér hann, Siggi". „Alveg stórkostlegur, Linda.“ 3) „Mig langar líka til að líta vel út á iþróttamannabalimu." undirmönnum sínum, meira að segja undirforingjum starfið. — „Læðan“ gat hindrað þá fyrirætl- un franskra ættjarðarvina, að kasta um hádegið sprengju í borð sal hótel „Lutetia“ sem snýr út að strætinu (þ. e. foringjaklúbbur leyniþjónustunnar), þar eð þá hefðu yngri, duglegri leyniþjón- ustuforingjar komið frá Þýzka- landi í stað þeirra, sem féllu við sprengjutilræðið". „Hérna, lesið þessa tilkynningu, herra undirforingi. Manni verður ónotalega við, er ekki svo?“ „Lofið mér að sjá!“ Undirforing inn gýtur hornauga til Preuss. — Hann kann ekki við þennan kumpánlega róm, að minnsta kosti alls ekki í herþjónustunni. — En því næst deyja orðin út á vörum hans. , , „Fari það í sjóðbullandi — — fari það í sjóðbullandi —“ er það eina, sem hann kemur upp fyrst í stað, en síðan gleymir hann skyndi lega öilum virðuleik og stöðumis- mun og lætúr dæluna ganga háum rómi: „Maður guðs og lifandi •— þegar sá gamli les þetta, þá verð- ur hann alveg fi'á sér. Þetta er dásamlegt, það er ennþá br'jál- aðra en ófyrirleitnin nýlega varð- andi Rouen“. „Hvað var það þá, varðanli Rouen‘, spyr Preuss. „Það var líka dálaglegt varð- andi Rouen. Ég tók þá sjálfur á móti sendingunni. Hún var hér um bil þannig: „Læðan til'kynnir: Fyrir vestan Rouen — samanber Miöhelin, upp dráttur, reitur, þetta og þetta, hjá þorpinu þetta og þetta — hefur hingað til staðið þýzkt 8,8-Flak skotvirki með þungum fallbyssum sem unlanfarna nótt hefur verið fært burt og flutt til Þýzkalands. 1 þess stað hefur þar verið settur útbúnaður úr tré, einföld vagn- hjól og trjástofn á milli þeirra, til þess að blekkja enska könnunar- flugmenn....“ „Þannig símaði „Læðan“ í það skiptið Og það stóð ekki á því, að daginn eftir kastaði Tommy sprengjum úr tré á trjávirkið okkar. Það mega þeir eiga, strák- arnir hinum megin, að þeir geta gert að gamni sínu!“ Undirforinginn lætur skjalaveskið með síðustu skeytunum undir hendina, en efst lætur hann skeyt- ið frá „Læðunni". Síðan snýr hann sér enn einu sinni hvatlega að lið- þjálfanum: „Vel á minnst, gamansemi — vonandi gleymir gamli maðurinn okkar henni ekki, þegar hann les þetta þarna------“ „Gamli maðurinn", foringi, vestur-fréttaþjónustunnar, á sann arlega fullt í fangi með að gæta stillingar, þegar hann nokkruTn mínútum síðar fær að sjá óskamm feilnina, sem siðasta leynisending „Læðunnar' ber vott um. Preuss litli heyrir, að í vinnuherbergi „gamla mannsins" við hliðina er stól ýtt harkalega aftur á bak, og að „gamli maðurinn“ gerir boð um forgangshraðsamtal við O K W í Berlín, erlenda leyniþjónustu deildina, eftir að hann hafði átt stutt og æst samtal við aðalstöðv- ar leyniþjónustunnar í París. —■ Þannig var allt leyniþjónustukerí ið sett í gang, — en það varð tál- gangur. Bleicher undirforingi gengur óþolinmóður fram og aftur og aft ur og fram í hinum dimma fang- elsisgangi. Níu skref í þessa áttina — níu skref í hina, alveg eins og margir fangar æða órólegir fram og aftur bak við hurðirnar í klef- um sínum. , Aftur lítur Bleicher á úrið sitt. Nú er klukkan tíu að kvöldi. Ef „Orsival" lætur ekki uppi heimilis fang leynisendisins eftir nokkrar mínútur, þá er Walenty sloppinn. Bleioher ræður af að fara inn í klefann til fanganna og gera síð- ustu tilraun. Orsival er þögull, tor trygginn og f jandsamlegur. Bleic- her ávarpar hann, skorar á hann og endurtekur allar þær röksemd- ir, sem Páll Kiffer hefur þegar fært fram án árangurs. Að lokum segir Bleioher með miklum alvöru þunga: „Hugsið þér yður, Orsival, að þessir tuttugu og einn njósnarar, sem ég hef tekið höndum fyrir skömmu uppi í Normandie, þar á meðal fjölskyldufeður, komur, ung- ar stúlkur og ungir karlmenn, sem h-afa ennþá alls ekki notið lifsins, — hugsið þér yður nú, að þessir tuttugu og einn væru hér í þessum þrönga klefa eða að þeir stæðu þarna úti í ganginum og' heyrðu samtal okkar. Myndu þessir tuttugu og einn ekki grátbiðja yður, grátbæna yð- ur á hnjánum, að ganga að þessum drengilega samningi?" Það koma svipbi'igði á andlit Orsivals. Bleioher athugar áhrif orða sinna: , „Hafið þér nóg hugmynlaflug, Orsival,‘til þess að ímynda yður, hvað þessir tuttugu og einn myndu segja. Geta það verið „svik“, sem yðar eigin félagar myndu grát- æna yður um, ef þeir væru hér ddir?“ Orsival varpar öndinni djúpt: ailltvarpiö Miðvikudagur 6. maí. Fastir liðir eins og venjulega. 12,50—14,00 „Við vinnuna": Tón- leikar af plötum. 20.30 Erindi: Alexander Humbolt, — hundrað- asta ártíðarminning (Sigurður Þórarinsson jarðfræðingur). 21.00 Frá tónleikum austurríska píanó- leikarans Walters Klien í Þjóðleik húsinu 26. apríl. 21.45 íslenzkt mál (Jón Aðalsteinn Jónsson kand. mag.). 22,10 Erindiskorn: Sveitasumarið og þéttbýlisbörnin, eftir Þorbjörn Björnsson bónda á Geitaskarði (Gísli Kristjánsson ritstjóri flytur). 22.25 Á léttum strengjum (plötur). 23.00 Lýsing á handknattleikskeppni: FH og þýzkt lið keppa; Sigurður Sig. lýs ir). 24,00 Dagskrárlok. Finimludagur 7. maí: Uppstigningwrda&ur). Fastir liðir eins og venjulega 9,30 a) Sálmaforleikur, b) Aase Nordmo Lövberg syngur, c) Nic anor Zabaleta leikur verk eftir Prokofieff og Tailleferre, d) Fiðlu konsert ‘ a-moll op. 82. 11.00 Messa í Fríkirkjunni (Prestur: Sr. Þorsteinn Björnsson). 15.00 Mið- degistónleikar. 16.00—17.00 Kaffi- tíminn. 19.00 Miðaftantónleikar. 19.45 Auglýshigar. 20,20 Einsöng- ur: Otto Edelmann syngur óperu- ariur eftir Wagner. 20.45 Erindi: Skozka þjóðskáldið Robert Burns; síðara erindi (Þóroddur Guð- mundsson rithöfundur). 21,10 Tón leikar: Lög við Ijóð eftir Burns. 21,35 Útvarpssagan: „Úr ösku í eld“ eftir Dagfinn Sveinbjörns- son; I. (Ævar Kvaran leikari). j 22.05 Danslög (plötur). — 23.30 Dagskrálok.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.