Morgunblaðið - 06.09.1959, Page 3

Sunnudagur 6. ágúst 1959
MORCV
3
Þegar
lögin
eru
falleg
— er sama
hvernig söng-
konan er
„ENGEL Lund stendur upp og
syngur. Hún setur sig ekki í stell
ingar og er með enga tilburði.
Það er ekki þörf á slíkum hjálp-
armeðlum, því röddin ein flytur
allt hið dramatíska innihald
söngvanna til áheyrenda. Svip-
urinn á andliti hennar leggur að
vísu áherzlu á merkingu laganna,
því auðvitað speglar hann hugar-
ástand hennar“.
Þannig byrjar enskur maður,
Douglas Kennedy, lýsingu á
hljómleikum Engelar Lund í for
mála að þjóðlagasafni. En
hvernig nær hún þessum ár-
angri. Til þess nægja varla nót-
ur af laginu, kunnátta ljóðs og
góð söngrödd. Við lögðum þessa
spurningu fyrir söngkonuna
sjálfa, sem er stödd hér á landi
um þessar mundir.
— Ég byrja á því að safna að
mér hundruðum þjóðlaga frá við
komandi landi, fer í gegnum
þau, læri heilmikið af þeim, ber
saman hin ýmsu afbrigði þeirra
í ýmsum landshlutum, vel það úr
sem mér finnst bezt og íhuga
málið. Svo skrifa ég út lögin,
læri textana og þegar ég hefi
valið úr 15—20, þá fer ég með
þau til undirleikara míns, Ferdi-
nands Rauters. Hann hlustar á
mig syngja hvert lag ótal sinn-
um. Síðan fer hann að leika lög-
in á ýmsa vegu. Og þá byrjum
við að vinna, þ.e.a.s. að reyna
að komast að því hvernig lagið
vill verða sungið, ekki á hvern
hátt ég vil túlka það. Þetta er
ákaflega mikilvægt, einkum þeg-
ar þjóðlög eru annars vegar. Ég
sem- ekki lögin, ég flyt þau. Það
er ekki ég sem er skemmtileg,
heldur lagið og það má ég ekki
trufla. Oft rekst ég á skemmti-
legt lag og fer að syngja það, en
einhvern veginn næ ég ekki
tangarhaldi á því. Þá er að finna
hvað að er. Oftast er ástæðan sú,
að ég hefi blandað sjálfri mér í
málið.
Það henti mig einu sinni á mín
um yngri árum að eyðileggja
fyrir mér lag. Frakkinn Mann
lét mig hafa lag, sem móð-
ir hans hafði sungið. Ég varð
ákaflega hrifin af því og kastaði
mér út í sönginn og mér tókst
að syngja lagið. Ég var ákaflega
hrifin af minni eigin túlkun. En
þcuinig eyðilagði ég allt fyrir
mér. Eftir að ég hafði haft þetta
lag á efnisskrá minni í nokkur
ár, þá hætti ég að geta sungið
það. Eingöngu af því að ég hafði
verið svona hrifin af sjálfri mér
og troðið sjálfri mér fram fyrir
lagið. Ég hefi aldrei náð tökum
á því síðan.
— Þér minntust á undirleikar-
Sr. Öskar J. Þorláksson
Bjartsýni
ann yðar. Hafið þér allt-
af sama undirleikarann?
•— Já, við höfum unnið
saman í 50 ár og hann hef-
ur útsett atlt sem ég hefi
sungið á þeim tíma. Raut-
er er Austurríkismaður og
leiðir okkar lágu satnan af
tilviljun í Hamborg. Mér
geðjaðist ekki að honum
og honum fannst ég bæði
skrýtin og erfið. En svo
söng ég nokkur Gyðinga-
lög og íslenzk pjóðlög.
Hann varð mjög hrifinn af
þeim og sagði: Það er
alveg sama hvernig söng-
konan er, úr því lögin eru
svona falleg. Og svo fór
hann að leika undir fyrir
mig. Nú er hann orðinn
vanur að vinna á sama
hátt og ég, leggja út í
harða baráttu til að kom-
ast til botns í hvernig lög-
in eigi að vera. Annars
fer oft allt í háaloft á æf-
ingum hjá okkur. Hann
segir að ég syngi lagið illa
og ég verð alveg fjúkandi
reið, en svo endar það allt
af með því að lagið sigrar
okkur bæði.
— Þér syngið öll þjóð-
lög á frummálinu. Hvað
syngið þér eiginl,ega á
mörgum tungumálum?
— Sennilega 14 til 15.
Annars veit ég ekki hvort
telja á málýskurnar sér-
staklega. Ef við tökum
Gyðingamálin sem dæmi,
þá eru þrír mismunandi
framburðir í yiddiskunni,
sá rússneski, pólski og lit-
háski, og sama er að segja
um hebrezku mállýskurn-
ar. öll þau ljóð sem ég fer
með, syng ég á frummál-
inu, kunni. ég það ekki
syng ég þau ekki. En auð-
vitað verður að útskýra
efnið í söngvunum á máli,
sem áheyrendur skilja. —
Þegar ég syng íslenzk* lag
— og ég lýk öllum hljómleikum á
ísl. lagi. hafi ég ekki verið fengin
til að flytja lög ákveðinnar þjóð-
ar, — þá tala ég fyrst um íslenzka
tungumálið og svo lögin, og á eft-
ir talar svo söngurinn sínu máli.
Tökum t.d. Bí, bl og blaka. Ég
útskýri á undan laginu hvernig
álftirnar á íslandi fljúga og
syngja, og það þykir alltaf mjög
skemmtilegt.
— Og hvaða ísl. þjóðlög, sem
þér hafið sungið, hafa fundið
mestan hljómgrunn meðal er-
lendra áheyrenda?
— Það er nú það. Þeir sem
vit hafa á, vilja alltaf heyra
Liljukvæðið. En þeir sem hafa
heyrt „Litlu börnin leika sér“,
biðja alltaf um það, ef það er
ekki á söngskránni. Ég skal
segja yður dálítið skemmtilegt.
Waughan Williams, sem er forseti
brezka þjóðlagafélagsins og hef-
ur safnað miklu af þjóðlögum,
sat einu sinni á fyrsta bekk í
áhorfendasal, þegar ég söng Ein-
setumannskvæðið. Þegar söngn-
um var lokið, sagði hann: „Viljið
þér ekki syngja þetta aftur.
Þetta er það fallegasta sem ég
hefi heyrt“. Þetta er líka yndis-
legt lag, hreint, ljóðrænt og lát-
laust.
—- Ég er ekki viss um að ís-
lendingar þekki sum af þessum
fallegu íslenzku þjóðlögum.
—- Á hljómleikum fyrir með-
limi Tónlistarfélagsins á morgun
og þriðjudag ætla ég að syngja
nokkur nýútsett íslenzk lög, sem
ég hefi ekki sungið áður. En ég
er svo hjátrúafull, að ég vil ekki
tala mikið um það fyrirfram.
Annars er ég svo heppin, að hann
Páll ísólfsson skuli hafa tíma til
að aðstoða mig. Við vinnum svo
vel saman, og mér hefur þótt
skemmtilegt að æfa með honum.
Oðrum ísl. manni á ég líka mils-
ið að þakka. Það er próf. Sig-
urður Nordal. Ég kem til hans
með vandamál mín varðandi isl.
þjóðlögin og hann er hafsjór af
fróðleik um þau.
„Jesús sagði: Ég er ljós
heimsins, hver sem fylgir
mér mun ekki ganga í
myrkrinu, heldur hafa ljós
lífsins". (Jóh. 8, 12).
Þegar ég les þessi orð Frels-
ara vors, þá kemur mér alltaf í
hug orðið bjartsýni. Það er eins
og ljómi stafi af þessum orðum
hans.
Stundum spyr fólk, er kristin-
dómurinn raunverulega trúar-
brögð bjartsýninnar, sem hvet-
ur menn til heilbrigðrar lífsgleði
og athafna? Slær hann ekki frem
ur á strengi svartsýni og örfar
til heimsflótta og fyrirlitningar
á öllum þessa heims gæðum?
Ekki er því að neita, að stund
Dregið S.Í.B.S.-
happdrætti
I GÆR var dregið í 9. flokki
Vöruhappdrættis SÍBS. Dregið
var um 450 vinninga að fjárhæð
samtals 640 þúsund krónur. —
Eftirtalin númer hlutu hæstu
vinningana:
200 þúsund kr.
48348
50 þúsund kr.
14756
10 þús. kr.
2207 8620 9530 14993 21670
31350 31886 59631 59854 60489
4315 5 5450 þús. kr. 12911 16370 22833
24097 34424 36242 31495 32669
40603 44934 61340 62736
Þrestir hef ja
vetrarstarfið
HAFNARFIRÐI — Karlakórinn
Þrestir hélt aðalfund sinn
þriðjudaginn 1. sept. sl. Kári
Arnórsson var endurkosinn for-
maður og með honum í stjórn-
inni eru Benedikt Einarsson,
Magnús Guðjónsson, Páll Þor-
leifsson og Pálmi Ágústsson.
Á fundinum var meðal ann-
ars rætt um vetrarstarfið. Söng-
stjórinn, Jón Ásgeirsson, lagði
fram söngskrá, sem er allnýstár-
leg, en samsöng hyggst kórinn
halda á komandi vetri, en enn
er óráðið hvenær. Einnig er í
ráði að halda samsöng víðs veg-
ar um landið.
Mikill áhugi er nú ríkjandi
meðal kórfélaga að koma sér
upp húsnæði, en hingað til hefir
kórinn ekki haft neinn fastan
samastað. Skortur á söngmönn-
um hefir undanfarin ár háð
starfsemi kórsins, og eru það því
eindregin tilmæli frá stjórn kórs-
ins að ungir menn gangi í Þresti.
Allar upplýsingar gefur formað-
urinn.
Þrestir eiga 50 ára afmæli á
næsta ári, og er von kórfélaga
að þeir geti haldið upp á afmæl-
ið með utanför.
Vonskuveður
AKRANESI 5. sept. — Þrír trillu
bátar reru hér í gær, fengu þeir
vonzku veður, storm og hellirign
ingu. Aflinn var 300 kgr á bát.
Tafla yfir Kandi-
datsmótið komin út
EINN framtakssamur skákunn-
andi hér í bænum hefur ráðizt
í að gefa út umferðatöflu yfir
væntanlegt Kandidatamót í skák,
sem hefst í Bled í Júgóslavíu á
sunnudaginn kemur.
Mikið hefur borið á því hér
í bænum, þegar stórmót í skák
hafa staðið yfir, að menn hafa
gert sér töflu sjálfir til að fylgj-
ast betur með gangi mótsins. Með
útgáfu þessarar töflu, sem er
smekklega og vel úr garði gerð,
gefst mönnum kostur á að hafa
gott yfirlit yfir gang keppninn-
ar, en þetta mót stendur yfir í
tvo mánuði. Aftan á töflunni eru
myndir af öllum þátttakendum,
ásamt núverandi heimsmeistara,
M. Botvinnik. Taflan kostar kr.
10. og fæst í flestum bókaverzl-
unum.
Afli er tregur hjá fogur-
unum um þessar mundir
TOGARAFLOTANUM hefur
almennt talað gengið mjög
illa undanfarið. Heita má að
tekið hafi fyrir alla karfa-
veiði á Nýfundnalandsmið-
um. Hér á heimamiðum hef-
ur einnig gengið erfiðlega, en
helzt hefur aflavonin verið
við V-Grænland.
í þessari viku hafa t. d. aðeins
þrír togarar komið af veiðum.
Um síðustu helgi kom Þormóður
goði með einn mesta karfafarm,
sem landað hefur verið hér, rúm-
lega 420 tonn. Hafði hann verið
Framh. á bls, 22.
um virðist kristindómurinn hafa
verið túlkaður þannig. En þeir,
sem í alvöru hugsa um hið upp-
runalega nafn á kristindóminum,
þar sem hann var kallaður fagn-
aðarerindi og boðskapur Jesú
fagnaðarboðskapur, þeim verður
það ljóst, að boðskapur hans
hlaut þetta nafn vegna þeirrar
bjartsýni, sem hann flutti, og
stakk svo mjög í stúf við allar
trúarlegár kenningar samtíðar
hans.
Jesús Kristur var bjartsýnn,
traust hans til Guðs var tak-
markalaust. Guð var herra him-
ins og jarðar, lífs og dauða, allt
var honum mögulegt, kærleikur- .
inn var innsta eðli hans.
Hann var bjartsýnn, þar sem
hann talaði um sjálfan sig. —- Á
það benda orð hans um ljósið,
sem að ofan greinir. Köllunarvit-
und hans var skýr og ákveðin.
Hann hélt því ákveðið fram, að
hann væri sendur af Guði mönn-
vnum til hjálpræðis. Hann býður
öllum að koma til sín og læra af
sér. „Komið til min, allir þér,
sem erfiðið og þunga eru hlaðn-
ir, og ég mun veita yður hvíld“.
Hann var líka bjartsýnn á
manneðlið og mennina, ef að þeir
kæmust undir sterk áhrif Guðs
vilja. Hann lokaði ekki augunum
fyrir synd og spillingu mannlífs-
ins eða því hvernig menn fara
með líf sitt og hann notaði hin
sterkustu líkingarorð, til þess að
leggja áherzlu á þær hættur, sem
því væru samfara að fara illa
með líf sitt.
En þrátt fyrir allt voru menn-
irnir Guðs börn, skapaðir til þess
að þroskast í samfélaginu við
Guð til eilífs lífs.
II.
í mínum augum felst í boð-
skap kristindómsins hvatning til
bjartsýni, lífsgleði og heilbrigðs
lífs, sem á að mótast af traust-
inu til Guðs og löngun til að gera
hans vilja.
Margir segja þrátt fyrir þetta:
Ég get ekki verið bjartsýnn í
þessum heimi, þar sem allt er
fullt af sjúkdómum, þjáningum,
vonbrigðum og synd. Og margir
taka undir orð Kr. Jónssonar, þar
sem hann segir:
„Lífic allt er blóðrás
og logandi und,
sem læknast ekki fyrr en á
aldurtilastund“.
En er þörf á því að heimurinn
sé svo fullur af böli, synd og þján
ingum og raun ber oft vitni?
Áreiðanlega myndi flest af böli
lífsins hv^rfa af sjálfu sér, ef að
við vildum lifa í samræmi við
grundvallarkenningar Frelsara
vors.
Ef að við vildum gefa kær-
leikanum meira vald yfir lífi
voru en vér oft gerum, þá gæti
lífið vissulega verið ánægjulegt
og yndislegt.
Vér höfum öll skilyrði til þess,
á vorum dögum, að lifa hamingju
sömu lífi, ef að vilji vor og skyn-
semi vildi lúta forystu kærleik-
ans.
Guð neyðir engan, heldur hef-
ur hann gefið hverjum manni
frjálsan vilja að velja og hafna.
Þú, sem í dag lest þessar lín-
ur mínar, átt ef til vill við ein-
hverja þá erfiðleika að stríða, er
varpa skugga yfir líf þitt og ger-
ir það erfitt fyrir þig að vera
bjartsýnn og lífsglaður.
En ef þú íeyfðir áhrifum
Krists að komast r ð í sál þinni
og ef þú leitaðir styrks hjá Guði
í sérhverjum vanda, sem verður
á vegi þínum, þá myndir þú
smám samar. komast að raun
um, að hver sem fylgir Kristi,
gengur ekki í myrkrinu, heldur
hefur ljós lífsins.
Að vera bjartsýnismaður er
ekki s" loka augunum fyrir því,
sem illt er í mannlífinu og sjá
allt í eins konar hillingum, held-
ur að trúa á sigur hins góða og
leggja fram krafta sína, til þess
að fegra og göfga mannlifið.
„Ef Guð er með oss, hver er þá
á móti oss“.
Með þeim hug viljum vér
horfa til framtíðarinnar.