Morgunblaðið - 06.09.1959, Qupperneq 13

Sunnudagur 6. Sgúst 1959
MnnnrnvTfT. aðið
13
REYKJAVÍKURBRÉF
mótmælaskyni gegn stefnu og
starfsaðferðum ríkisstjórnar-
innar.
Laugard. 5 sept.
Upphaf heims-
styrjaldarinnar
Hinn 1. september sl. var þess
minnzt um allan heim, að 20 ár
voru liðin frá því að síðari heims-
styrjöldin hófst. Upphaf þeirra
skelfilegu átaka, sem kostuðu
milljónir manna lífið, urðu með
þeim hætti, að Þýzkaland sendi
heri sína á hendur Pólverjum.
En undanfari þessarar ofbeldis-
árása Hitlers á einn nágranna
Þýzkalands var sá, að nazistar og
Sovét-stj órnin í Kreml höfðu
gert með sér svokallaðan „griða-
samning". f honum fólst það
fyrst og fremst, að Stalin veitti
Hitler frjálsar hendur til þess að
hefja styrjöld á hendur Pólverj-
um. í raun og veru fólst það
einnig í þessum samningi, að
Rússar og Þjóðverjar ákváðu að
lirrta Pólland í sundur enn að
nýju.
Sú sögulega staðreynd verð-
ur þess vegna ekki sniðgengin,
að upphaf skelfilegustu
styrjaldar mannkynssögunnar
öyggðiSt á samkomulagi
nazista og kommúnista.
Þetta vilja kommúnistar hér
á landi nú ómögulega viður-
kenna. Engu að síður hafa þeir
látið blað sitt Þjóðviljann verja
„griðasamning“ Stalins og Hitl-
ers eftir fremsta megni. Þannig
hefur kommúnistablaðið lýst því
yfir, að í honum hafi verið fólg-
inn „óhjákvæmileg stjórnlist"!
Sagan hefur þegar kveðið upp
sinn dóm um samning Hitlers og
Stalins. Sá dómur verður ekki
umflúinn. Kommúnistar komast
ekki fram hjá þeirri staðreynd,
að Hitíer þorði ekki að hefja ár-
ásarstríðið gegn Póllandi, fyrr en
hann var búinn að tryggja sér
stuðning Rússa. En hann reikn-
aði dæmið samt skakkt. Hann
hélt að hinum vestrænu lýðræðis
þjóðum myndu þá fallast hend-
ur, og hann gæti óhindraður farið
sínu fram á meginlandi Evrópu.
En þessi von hans brást. Póllands
styrjöldin varð upphaf að heims-
styrjöld, sem Þýzkaland tapaði
eftir hrikalegar blóðsúthellingar
og þjáningar þýzku þjóðarinnar
og flestra annarra þjóða heims.
Sovétstjórninni hefndist einnig
grimmilega fyrir samningamakk
sitt við nazista. Það kom í hlut
hinna vestrænu lýðræðisþjóða
að bjarga Rússlandi frá því að
verða herskörum Hitlers að bráð.
En það er vissulega lærdóms-
ríkt fyrir íslenzku þjóðina, að
kommúnistaflokkurinn hér á
landi skuli enn þann dag í dag
verja þá samninga nazista og
kommúnista, sem hleyptu ægi-
legustu heimsstyrjöld sögunnar
af stað.
12 mílna íiskveiði-
landhelgin
12 mílna fiskveiðilandhelgin
við íslandsstrendur átti einnig
afmæli í þessari viku. Hinn 1.
september var eitt ár liðið frá
því að reglugerðin um útfærzlu
landhelginnar tók gildi. Á þess-
um tímamótum bar þá staðreynd
hæst, að allar þjóðir að Bretum
undanteknum hafa viðurkennt
12 mílna fiskveiðitakmörkin í
verki. Ástæða er til þess að ætla,
að hin aukna friðun hafi þegar
haft veruleg áhrif til verndunar
fiskistofnunum við strendur
landsins. Er vissulega rík ástæða
til þess að fagna því. Tilgangur-
inn með útfærslu fiskveiðiland-
helginnar og hinni löngu baráttu,
sem háð hefur verið á undan-
förnum áratugum, er einmitt sá
að koma í veg fyrir rányrkju og
eyðingu fiskistofnanna. íslend-
ingar hafa ekki gert þessar ráð-
stafanir til þess að bekkjast til
við neina þjóð, heldur til þess
eins að tryggja lífshagsmuni sína.
Á þessu ríkir án efa vaxandi
skilningur meðal allra þjóða.
Það sýnir þess vegna mikla og
hrapalega skammsýni, þegar
Bretar láta herskipaflota sinn
halda uppi hernaðaraðgerðum
gagnvart íslenzku þjóðinni í þess
ari baráttu hennar fyrir tilveru
sinni.
í erlendum blöðum kemur sú
skoðun stöðugt fram, að Bretar
hljóti að tapa í þessari viðureign
við minnstuv og vopnlausustu
þjóð heimsins. Þeir geta að visu
haldið áfram að beina fallbyss-
um flota síns að hinum litlu ís-
fram eiga að fara 25. og 26. okt.
nk. í öllum hinum nýju kjör-
dæmum hefur undanfarið venð
unnið að undirbúningi framboða
og er þegar vitað um skipan fram
boðslista í nokkrum þeirra.
Óhætt er að fullyrða að mikill
áhugi ríki meðal almennings fyr-
ir þessum kosningum, þar sem
kosið verður í fyrsta skipti eftir
hinni nýju kjördæmaskipun. Þjóð
in gerir sér ljóst, að svipur næsta
Alþingis verður í meira sam-
ræmi við vilja hennar en nokkru
sinni fyrr. Mun það hafa örlaga-
rík áhrif á stjórnarfar þjóðar-
innar í framtíðinni. Alþingi get-
ur því aðeins gegnt hlutverki
sínu að það sé nokkurn veginn
Lofað nýrri
vinstri stjórn
Þrátt fyrir það, að vinstri
stjórnin yrði ber að meiri svik-
um við almenning og hrikalegri
uppgjöf gagnvart viðfangsefnum
Islenzkra stjórnmála, en nokkur
önnur stjórn hefja kommúnistar
nú kosningabaráttu sína með því
að heita þjóðinni nýrri vinstii
stjórn, ef þeir megi ráða. Kemsl
„Útsýn“, sem er nokkurs konar
dilkur „Þjóðviljans“, m. a. að
orði um þétta á þessa leið sl.
mánudag:
„Það er. skoðun Alþýðubanda-
lenzku varðskipum, sem reyna
að koma lögum yfir veiðiþjófana.
En þeir geta ekki stöðvað hina
Óhjákvæmilegu þróun, sem hníg-
ur í þá átt meðal allra þjóða að
hindra rányrkjuna og stuðla að
skynsamlegri verndun fiskistofn-
anna.
Bretar etu þess vegna ekki
aðeins í stríði við íslenzku
þjóðina heldur við heilbrigða
skynsemi og þróun í alþjóða-
niálum. Það er vissulega öm-
urlegt og skammarlegt hlut-
verk.
Skriður að komast
á kosninga-
undirbúning
Skriður er nú að komast á
undirbúning stjórnmálaflokkanna
undir haustkosningarnar, sem
rétt mynd af vilja landsmanna á
hverjum tíma. Til þess ber og
brýna nauðsyn að löggjafarsam-
koman njóti trausts og virðingar
almennings. Nokkuð hefur á það
brostið hið síðari ár, og á það
fyrst og fremst rætur sínar að
rekja til þeirrar staðreyndar, að
þingið hefur verið skrípamynd
af vilja þjóðarinnar. Vantraust
almennings á Alþingi var sér-
staklega ljóst á tímum vinstri
stjórnarinnar. Flokkar hennar
höfðu lofað fólkinu allsherjar-
lausn á öllum vanda, án þess að
nokkur þyrfti nokkru að fórna.
En niðurstaðan varð sú, að öll
þessi loforð voru svikin, og það
fólk, sem sett hafði traust á
„vinstra samstarf“ stóð uppi ger-
samlega vonsvikið og ringlað.
Þetta kom greinilega fram
í bæjarstjórnarkosningum vet
urinn 1958, þegar þúsundir
kjósenda snerust í lið mcð
Sjálfstæðisflokknum í hreinu
|
Kommúnistar bjóða upp á {
nýja vinstri stjórn. — Þann- s
ig hugsar teiknari blaðsins ^
sér sviðið, þegar samningar (
hefjast milli þeirra og Fram- S
sóknar. }
lagsins, að kjósendur eigi rétt á
að fá að vita um þessi viðhorf
flokkanna fyrir kosningar. Þess
vegna ákváðu miðstjórn og þing-
flokkur Alþýðubandalagsins þeg
ar er kjördæmamálið var afgreitt
á Alþingi, að hefjast handa í þvi
skyni að beita sér fyrir því að
koma á vinstri samvinnu í land-
inu að haustkosningunum lokn-
um, og að sú samvinna yrði und-
irbúin með ýmsum hætti fyrir
kosningar."
Kommúnistar hafa þannig
lýst því hreinlega yfir að tak-
mark þeirra sé ný vinstri
stjórn. íslenzkir kjósendur
vita því mæta vel, að hverju
þeir ganga, ef þeir veita
kommúnistum aukinn stuðn-
ing í kosningunum í haust.
Þeir fá þá sama glundroðann,
sama stefnuleysið, sama upp-
lausnarástandið og á tímum
vinstri stjórnarinnar.
Ef ný vinstri stjórn yrði mynd-
uð, myndi verðbólguskrúfan enn
á ný 'fara í fullan gang, nýir og
hrikalegir skattar yróu lagðir á
þjóðina, kyrrstaða myndi ríkja
um uppbyggingu atvinnulífsins
og fyrr en síðar hlyti efnahags-
legt hrun að dynja yfir iand og
þjóð. Slíkt hrun blasti einmitt
við, þegar vinstri stjómin hrökkl
aðist frá völdum.Hermann Jónas
son lýsti því sjálfur yfir, þegar
hann sagði af sér, að „ný verð-
bólgualda væri risin“ og engin
samstaða væri fyrir hendi milii
stjórnarflokkanna um úrræði
gegn henni. Þjóðin þarf því ekki
að fara í neinar grafgötur um
það, hvað vinstri stjórn í raun og
veru þýðir. Hina svokölluðu
vinstri flokka brestur alla mögu-
leika til þess að ráða sameigin-
lega fram úr vandamálum þjóð-
félagsins. Þegar einn þeirra vildi
sigla í vestur, vildi annar sigla í
austur og hinn þriðji norður og
niður. Það er ekki nýtt samstarf
slíkra flokka, sem íslenzku þjóð-
ina vantar í dag. Hana vantar
þvert á móti samhenta forystu,
sem fær sé um að marka raun-
hæfa stefnu, segja þjóðinni sann-
leikann um eðli viðfangsefnanna,
sem leysa verður, og halda áfram
lífsnauðsynlegri uppbyggingu í
landinu.
Hafa snúið sér til
Framsóknar
En kommúnistadilkurinn segir
frá fleiru en því, að flokkur þess
hyggist beita sér fyrir nýrri
vinstri stjórn. Blaðið tilkynnir
jafnframt, að Alþýðubandalagið
hafi snúið sér til Framsóknar-
flokksins og óskað samvinnu við
hann um undirbúning slíkrar
stjórnar. Kemst blaðið að orði
um þetta á þessa leið:
„Sem fyrsta skref i þessu efni
ákváðu miðstjórnin og þingflokk
urinn að snúa sér til Framsókn-
arflokksins og gerðu það með er-
indi, sem sent var þingflokki
Framsóknar áður en þingi lauk.
Það erindi mun hafa verið rætt
allmikið innan Framsóknarflokks
ins og svars að.vænta þessa dag-
ana. Verður því nánar skýrt frá
þessu máli í næsta blaði Útsýn-
ar.“
Það er af þessu auðsætt að
kommúnistar gera sér góðar von-
ir um það, að Framsókn muni
fáanleg til stuðnings við hug-
myndina um nýja vinstri stjórn.
Þarf heldur ekki að draga það
í efa, að Framsóknarmenn muni
taka tilboði þeirra opnum örm-
um. Hitt er svo annað mál, að
ekkert er liklegra en að Fram-
sóknarflokkurinn lýsi því yfir
hátíðlega nú eins og fyrir sein-
Ustu kosningar, að hann muni
ekki mynda ríkisstjórn með
kommúnistum.
En bak við tjöldin munu Her-
mann Jónasson og Eysteinn
Jónsson ekki hika við að lofa
kommúnistum öllu því, sera
þeir biðja um.
Þessar upplýsingar kommún-
istablaðsins og vitneskjan um þá
samninga, sem þegar hafa verið
teknir upp milli Alþýðubanda-
lagsins og Framsóknarflokksins
hljóta að skýra línurnar í barátt-
unni, sem framundan er, veru-
lega. Þjóðin veit nú hvað er að
gerast á bak við tjöldin. Það er
verið að undirbúa nýja hallæris-
stjórn undir forystu Framsóknar-
flokksins, nýja verðbólgustjórn,
nýja glundroðastjórn, sem reynsl
an bendir óhikað til að leiða
myndi mikla ógæfu yfir íslenzku
þjóðina.
Eeilbrigðara
stjórnarfar
En yfirgnæfandi meirihluti fs-
lendinga óskar þess nú einlæg-
, Framh. á bls. 14.