Morgunblaðið - 25.11.1959, Qupperneq 2

2
MORGVNBT AÐIÐ
Miðvilíudagur 25. nóv. '1959
Fjárlagafrumvarp fyrir
1960 lagt fram á Alþingi
NiÖurstöðutölur áœtlaðar
lœgri en á þessu ári
FJÁRLAGAFRUMVARP
fyrir árið 1960 var lagt fram
á Alþingi í gær. Niðurstöðu-
tölur á sjóðsyfirliti eru 976,-
313 millj. kr., sem er nokkru
lægra en á þessu ári. í athuga
semdum er frumvarpinu
fylgja segir á þessa leið:
„Að því er bezt verður séð,
munu tekjur ríkissjóðs á ármu
1959 fara talsvert fram úr áætlun
fjárlaga. Er það einkum tekju-
og eignaskatturinn, stimpilgjöld
og tekjur ríkisstofnana, sem virð-
ast ætla að gefa betri raun en
ráð hafði verið fyrir gert. Þrátt
fyrir tilraunir ríkisstjómarinnar
til að draga úr umframgreiðslum,
munu útgjöld hins vegar fara
nokkuð fram úr áætlun. Er því
ekki hægt að búast við greiðslu-
afgangi hjá ríkissjóði, en aftur
á móti ekki ástæða til að óttast
greiðsluhalla á yfirstandandi ári.
Ekki gert ráð fyrir eins hag-
stæðri afkomu ríkissjóðs
Fjárlagafrumvarp það, sem hér
liggur fyrir, er miðað við það
verðlag og kaupgjald, sem nú er
og hefur staðið óbreytt síðan
snemma á árinu 1959. Þrátt fyrir
þetta er ekki hægt að gera ráð
fyrir jafnhagstæðri afkomu ríkis-
sjóðs á árinu 1960 eins og verða
mun á árinu 1959. Til þess liggja
þrjár orsakir. í fyrsta lagi var í
tekjuáætlun fjárlaga fyrir árið
1959 gert ráð fyrir tolla- og skatta
greiðslum Sogsvirkjunarinnar, að
upphæð 30 m. kr., og notkun
greiðsluafgangs frá árinu 1958,
að upphæð 25 m. kr. Þessir tekju-
stofnar falla nú að sjálfsögðu
burt. f öðru Iagi er ekki hægt að
gera ráð fyrir að tekjur ríkis-
sjóðs af verðtolli og söluskatti
verði eins miklar árið 1960 og
þær munu reynast á árinu 1959.
Hinn mikli innflutningur ársins
1959 hefur að nokkru byggzt á
notkun erlends lánsfjár, sem gera
verður ráð fyrir að minnki á ár-
inu 1960.
Tekjur ekki áætlaðar hærri
Erfið gjaldeyrisstaða í frjálsum
gjaldeyri og sívaxandi greiðslú-
byrði af erlendum lánum tak-
marka einnig möguleikana á jafn
miklum innflutningi og verið hef-
ur. Af þessum sökum eru tekjur
þessa frumvarps ekki áætlaðar
hærri en tekjur fjárlaga ársins
Dagskrá Alþingis
í DAG eru boðaðir fundir í báð-
um deildum Alþingis. Á dagskrá
efri deildar eru kosningar í fasta-
nefndir, samkvæmt 16. gr. þing-
skapa.
1. Fjárhagsnefnd,
2. samgöngumálanefnd,
3. landbúnaðarnefnd,
4. sjávarútvegsnefnd,
5. iðnaðarnefnd,
6. heilbrigðis- og félagsmála-
nefnd,
7. menntamálanefnd,
8. allsherjarnefnd.
Á dagskrá neðri deildar er
kosning í fastanefndir, sam-
kvæmt 16. gr. þingskaDa:
1. Fjárhagsnefnd,
2. samgöngumálanefnd,
3. landbúnaðarnefnd,
4. sjávarútvegsnefnd,
5. iðnaðarnefnd,
6. heilbrigðis- og félagsmála-
nefnd,
7. menntamálanefnd,
8. allsherjarnefnd.
1959, enda þótt vitað sé, að tekjur
þess árs muni reynast allmiklu
hærri en fjárlögin gerðu ráð fyr-
ir. í þriðja lagi aukast útgjöld í
þessu frumvarpi um 43 m. kr. frá
fjárlögum 1959, ef ekki er tekið
tillit til greiðslna til útflutnings-
sjóðs. Hækkanir stafa yfirleitt af
óhjákvæmilegri aukningu þeirrar
þjónustu, sem ríkið lætur í té.
Kveður hér mest að aukningu
útgjalda til kennslumála (16,0
m. kr), félagsmála (10,5 m. kr.)
og til dómsgæzlu og lögreglu-
stjómar (5,5 m. kr.). Þau út-
gjöld vegna launauppbóta, að frá
dregnum vísitölulækkunum (17,2
m. kr.), sem talin voru í 19. gr.
fjárlaga ársins 1959, hafa nú ver-
ið felld inn í einstaka liði.
50 millj. í stað 150 til Útflutnings-
sjóðs
Afleiðing þeirra breytinga,
sem hér hafa verið nefndar, er sú,
að ríkissjóður getur ekki að ó-
breyttum tekjum innt af hendi
jafnmiklar greiðslur til útflutn-
ingssjóðs og hann hefur gert á
árinu 1959. í stað 152,1 m. kr.
greiðslu til útflutningssjóðs í nú-
gildandi fjárlögum, er því að-
ris gert ráð fyrir 50 m. kr.
greiðslu í því frumvarpi sem hér
liggur fyrir. Það hlýtur að verða
verkefni nýrrar ríkisstjórnar að
gera tillögur um lausn þess fjár-
hagsvandamáls útflutningssjóðs,
sem með þessu skapast.
F.l. flytur 600 Dani
frá Thule fyrir jól
SL. laugardag flaug Sólfaxi til
Thule á Grænlandi og var aðeins
5 klst. og 40 mín. Þessi flugleið
tekur venjulega um 7 klst. og er
þetta flug a. m. k. methraði
Skymasterflugvélar þangað. Flug
stjóri var Aðalbjörn Kristbjarn-
arson. Þar eð engir farþegar voru
með á leiðinni til Grænlands, var
flogið beinustu leið yfir jökul-
inn.
Sólfaxi var í leiguflugi til að
sækja farþega í ofarnefndri ferð.
Með farþegana var svo flogið
lengri leið, yfir Syðri-Straum-
fjörð til Reykjavíkur, og tók flug
ið 9 klst. Kom flugvélin hingað
Brimið tók vetr-
orbirgðir Kuup-
iélugsins
BÆ, Höfðaströnd: — Ennþá i
er ófundið eitthvað af fénaði /
er vantaði eftir ofviðrið. í 1
Haganesvík tók af um 80 m. 1
kafla úr veginum utan við
Sandólsbrú, gróf þar niður
allt niður að sjávarmáli. Er
nú verið að gera við þetta,
en gengur hægt, þar sem mjög
óhægt eru um að ná í efni.
Brimið tók allar vetrar-
byrgðir Kaupfélagsins af kol-
um, og liggja þau enn eins og
hráviði um alla fjöruna. Einn-
ig tók það timbur sem félagið
átti staflað á mölinni hjá hús-
unum, en nú mun búið að
ná mestu af timbrinu aftur.
Um tíma gekk sjórinn allt í
kringum Kaupfélagshúsin.
á sunnudagskvöld og hélt nær
samstundis áfram til Kaupmanna
hafnar.
Farþegar höfðu verið á Græn-
landi á vegum Danskra heim-
skautaverktaka, sem hafa miklar
framkvæmdir í Thule, og er ætl-
unin að Flugfélagið ljúki við að
flytja 600 manns þaðan heím til
Danmerkur fyrir jól. Hófust þess
ir fólksflut-ningar í sept. og hafa
þegar verið farnar margar ferð-
ir.
Sr. Eiríkur J.
Eiríksson ráðinn
þ j óðgarðs vörður
Á FUNDI Þingvallanefndar í gær
var séra Eiríkur J. Eiríksson
ráðinn þjóðgarðsvörður á Þing-
völlum.
Séra Eiríkur hefur verið prest-
ur að Núpi síðan 1937 og skóla-
stjóri Núpsskóla síðan 1942. Hann
er forseti Ungmennasambands
Islands.
Umsóknir um þjóðgarðsvarðar
starfið höfðu borizt frá 7 umsækj
endum, en þeir voru auk séra
Eiríks Jón Leifs, tónskáld; Ein-
ar G. Skúlason, bókbindari; Þor-
steinn Guðjónsson, Úlfstöðum í
Borgarfirði; Pétur J. Jóhanns-
son frá Skógarkoti í Þingvalla-
sveit, Ásmundur Jónsson, gull-
smíðameistari og Svavar F.
Kærnested, garðyrkjumaður.
Sformar, fiskileysi
en hátt fiskverð
erlendis
LÁTLAUSIR stormar hafa geis-
að á miðum togaranna út af
Vestfjörðum. Hafa þeir legið í
vari inni á fjörðum vestra og
undir Grænuhlíð. Togarar sem
sigla til útlanda með aflann, hafa
verið með mjög lítinn afla. Aðr-
ir hafa verið með óverulegan
slatta og hafa togararnir þá far-
ið inn á hafnir vestanlands og
norðan og landað þar.
Há sala miðað við magn
Sem dæmi um fiskleysið
má nefna fisksölu togarans
Karlsefnis er seldi í gær í
Bremerhaven. Var togarinn
með aðeins 99 tonn af fiski.
En fiskverðið var afarhag-
stætt og náði Karsefni ann-
arri hæstu xölunni miðað við
Þahkargjörðardagar Bandaríkj-
anno haldinn hóbðlegnr í Lídó
aflamagn. Fékk togarinn
88.731 mark.
Bjarni riddari, sem einnig
seldi í V-Þýzkalandi í gær fékk
106.000 mörk, fyrir 130 tonna
farm, sem einnig er prýðisgott
verð.
V-þýzkir togarar, sem verið
hafa á veiðum hér við land
síðasta hálfa mánuðinn, hafa
verið í svo algjöru fiskileysi
að þeir enu farnir heim með
6—25 tonna afla, eftir 12 daga
veiðar!
Sjöunda sinfónían
leikin í gær
SINFÓNÍUHLJ ÓMS VEIT fs-
lands hélt í gærkvöldi tónleika í
Þjóðleikhúsinu undir stjórn
Bandaríkjamannsins Henry Swo-
boda. Húsið var fullskipað. Þrjú
verk voru á dagskránni: Nótt á
reginfjöilllum eftir Mussorgsky,
Symphonie concertante eftir
Haydn og Sinfónía nr. 7 eftir
Beethoven.
Fyrsta verkið eftir Mussorgsky
hefur hlotið miklar almennar
vinsældir hér á landi, sem víð-
ar um heim. í Haydn Sinfóní-
unni léku einleik: Björn Ólafsson
á fiðlu, Karel Lang á óbó, Einar
Vigfússon á knéfiðlu og Háns
Ploder á fagótt.
Sjöunda sinfónía Beethovens
er eitthvert kröftugasta og erfið-
asta hljómsveitarverk sem til er.
Margir eru þeirrar skoðunar, að
hún sé e. t. v. ásamt níundu sin-
fóníunni hátindur allrar tónlist-
ar. Hin íslenzka sinfóníuhljóm-
sveit lagði sig í gær alla fram í
túlkun þessa stórbrotna verks
og var mikill stemning við flutn-
ing þess.
Að lokum hylltu áheyrendur
hljómsveitarstjóra og hljómsveit-
ina með langvarandi lófataki.
Smávegis truflanir
ER fréttamaður ríisútvarpsins
var í miðju kafi að lesa erlendar
fréttir í gærkvöldi og var í miðri
setningu: „Ekki hafði þó flug-
maðurinn . . .“ kvað við hveil
hringing, og síðan önnur og eftir
nokkurt hlé heyrðu undrandi út-
varpshlustendur klipp-klapp,
klipp-klapp, sem einna helzt líkt
ist því að verið væri að hamra
á hurðina. Að skammri stund
liðinni kom þulurinn aftúr: „Út-
varp Reykjavík. Hlustendur eru
beðnir að afsaka þetta hlé, sem
varð vegna . . . hér hikaði þulur-
inn áður en hann bætti við „smá
vegis truflana".
Spila-
kvöld
HAFNARFIRÐI — Félagsvist
Sjálfstæðisfélaganna er í Sjálf
stæðishúsinu í kvöld og hefst
kl. 8,30. — Verðlaun verða
veitt og svo heildarverðlaun
um nýár, en nú eru aðeins fá
spilakvöld eftir fram til þess
tíma. —
Sendisvelnar
SKRIFSTOFA Sjálfstæðis-
flokksins óskar eftir sendl-
um næstu daga og kvöld. —
Þóknun veitt.
Upplýsingar í skrifstof-
unni, sími 17100.
Sjálfstæðisflokkurinn.
Aðmírálsfiðrildi fjúka
hingað til lands
EINS og undanfarin ár efnir
íslenzk-ameriska félagið til kvöld
fagnaðar fyrir félaga og gesti
þeirra föstudaginn 27. nóv. í veit-
ingahúsinu Lídó. Tilefnið er þakk
argjörðardagur (Thanksgiving
Day) Bandaríkjanna.
Kvöldskemmtunin hefst kl.
8:30, en þeir sem þess óska geta
fengið kvöldverð frá klukkan 7,
ef þeir hringja í síma 35936,
fimmtudaginn 26. nóv. eftir kl.
3 og panta borð. Þeir sem ekki
ætla að borða geta líka pantað
borð á sama tíma og í sama síma-
númeri. Aðgöngumiðar að kvöld-
fagnaðinum verða til sölu í Bóka-
búð Sigfúsar Eymundssonar, Að-
alstræti 6, og við innganginn ef
eitthvað verður óselt.
Meðal skemmtiatriða á kvöld-
fagnaðinu í Lídó á föstudaginn
verða stutt ávörp, flutt af sex
bandarískum stúdentum sem
stunda nám í norrænum fræðum
við Háskóla íslands. Þá sýnir
dansparið Jón Valgeir og Edda
Scheving listdans, og ungfrú
Vera McKay syngur og dansar.
Að lokum verður stiginn dans
fram til kl. 1 eftir miðnætti.
FYRIR skömmu barst Mbl.
frá Ljárskógum í Dalasýslu,
en þar hafði það fundizt um
litfagurt fiðrildi í tóbaksdós
miðjan september. Voru
framvængirnir mikið til
svartir með hvítum blettum
og fagurrautt band þvert
yfir þá báða. Fiðrildið var
sent til Geirs Gígja, skor-
dýrafræðings, til umsagnar.
Þarna var um að ræða
svokallað Aðmírálsfiðrildi.
Það á ekki hér heima, en
berst hingað stundum á
þessum tíma árs á vængj-
um sínum og með vindum
frá nágrannalöndunum. Eru
áraskipti að því hve mikið
ber á þeim, en í sumar hef-
ur verið heldur meira af
þeim en venjulega, enda hef
ur oft blásið austlægur og
suðaustlægur vindur. Eru
þetta einhver skrautlegustu
fiðrildi sem hér sjást.
Fiðrildi þessi koma hing-
að jafnan seint. Þau koma
ekki til Norðurlanda fyrr en
komið er fram á sumar,
verpa þá eggjum sínum, og
það eru nýju fiðrildin sem
hingað berast.