Morgunblaðið - 25.11.1959, Qupperneq 3

Miðvikudagur 25. nóv. 1959
M OR CU N fíl 4 Ð1Ð
3
00 0 000&0I**'* ** 0 0 * + # 0 + + + 000 0000 00'000* 0

Minnismerkið í Lundar.
skylt að geta þess, að í sumar
kynnti kona, sem er frétta-
ritari CBC og var á íslandi
nokkra daga í sumar, landið
vel og af sanngirni.
Ekkert kalt
í 29 stiga frostl
Þá víkur Guðmundur að
Geraldton: „Það er námabær,
sem stendur 300 km norðan
við Port Arthur og Fort
William, en það er mikil
flutningamiðstöð og eru þar
endastöðvar St. Lawrence-
skipaleiðarinnar. Þar eru stór-
ar kornmyllur. Ein þeirra
hrundi í haust af ókunnum
orsökum og fóru þar milljónir
mála af hveiti í Lake Superior
og mynduðu 14 feta háa flóð-
öldu í höfninni. — í mat-
vælaiðnaði og pappírsiðnaði
standa Kanadamenn framar-
lega, enda af nógu að taka.
Geraldton hefur um 3500
Fréttir frá ísíendingum í Kanada
kuldans ekki var. Á sumrin er
aftur á móti oftast gola frá
óteljandi vötnum og því ekki
tilfinnanlega heitt.
Islendingadagur
að Gimli
Við höfum búið hér í rúmt
ár og kunnað vel við okkur,
þó margt sé hér með öðrum
hætti en heima, ekki sízt hvað
alla verkmenningu og vand-
virkni snertir. En þjóðin er á
gelgjuskeiði, svo þetta stend-
ur allt til bóta. Hér í bænum
búa nokkrar vestur-íslenzkar
fjölskyldur, duglegt og gott
fólk, og einnig fjölskylda, sem
hingað fluttist fyrir 6—7 ár-
um og vegnar henni líka
ágætlega. Annars eru hér
menn af 51 þjóðerni, og mis-
jafn sauður í mörgu fé. En
LandheSgisdeilan aðeins
kynnt frá brezkum
sjónarmiðum
Á íslendingadaginn, 2. ágúst,
fórum við að Gimli. Þar hitt-
um við fjölda íslendinga, en
áberandi var samt hve mikill
hluti þess var eldra fólk. Það
vakti athygli okkar hve ung-
legt fólkið var. Marga sáum
við um áttrætt, sem hefðu get-
að verið um sextugt. Við skoð-
uðum Elliheimilið Betel. Það
er myndarlegt og vel stjórnað,
gamla fólkið ánægt og vel að
því búið. Einnig sáum við
minnismerkið um íslenzku
landnemana í Lundi.
Á samkomunni var mikið
sungið og margar ræður
haldnar. Henni stjórnaði próf.
Haraldur Bessason með rögg
og prýði. í þessari ferð hittum
við fjölda íslendinga; ógleym-
anlegastar eru okkur móttök-
urnar í Oak Point. Þar býr
fjöldi íslendinga, svo það er
eins og að koma heim.
STAKSTEIMAR
íbúa, sem vinna við námu-
gröft, skógarhögg og iðnað.
Einnig er hér mikið um ferða-
menn, því hér er góð veiði í
vötnum og mikið um alls kon-
ar veiðidýr. Námurnar eru
aðallega gullnámur, en þó eru
unnir hér fleiri málmar.
Um 100 milum fyrir norðan
Geralton er verið að byggja
nýjan námabæ. Þar eru geysi-
miklar járnnámur, sem opn-
aðar verða í sumar. Þar verð-
ur málmgrýtið hreinsað að •
nokkru leyti, en síðan flutt til
Lake Superior og brætt þar
til útflutnings. Aðalmaðurinn
í þessum framkvæmdum er
iðjuhöldurinn Cynes Eaton.
Hér eru mikil veðurgæði að
okkur finnst. Við höfum
aldrei séð storm síðan við
komum hér, en það er stund-
um kalt. í dag, 14. nóv., er 19
stiga frost, snjór 30 sm, og í
nótt er búizt við 29 stiga
frosti. Þegar alltaf er logn og
loftið þurrt, verður maður
4ALLTOF sjaldan berast frétt-
lir af íslendingum, sem búsett-
lir eru í Kanada, og íslenzkum
jmálefnum þar í landi. — Nú
Ihefur Mbl. borizt bréf frá
|Guðmundi Jóhannssyni, tré-
Ismið, og konu hans, Guðnýju
jBjarnadóttur, s e m á ð u r
Ibjuggu í Miðstræti 8 A í
|Reykjavík, en nú búa í litlum
Inámabæ, Geraldton, um 300
|km norðan við Port Arthur
Kanada.
Guðmundur kvartar yfir
Iþví hve einhliða landhelgis-
Ideilan er kynnt vestra, þar
Isem brezkum sjónarmiðum
ieinum er haldið fram í blöð-
lum og útvarpi; ekki fari hjá
Iþví að slíkt hafi áhrif á hug-
•myndir fólksins. Sendir hann
|því til sönnunar úrklippu úr
einu dagblaðanna, sem gefið
jer út þar sem hann býr. Birtir
jblaðið fregn frá Grimsby, þar
sagt er frá óveðrinu á
rorðanverðu Atlantshafi fyrir
jskömmu. Segir þar að brezkir
Itogaraskipst j órar verði að .« rr r r r j-mrwi
|velja á milli þess að reyna aðl
berjast við slíkt veður á hafi 2
áti eða leita í var og eiga það f
|á hættu, að yfirmenn togar-
anna fái þunga refsidóma og \
sennilega fangelsisvist. — Nú j
jætli brezkir togarasjómenn a? \
senda Islendingum beiðni um i
„var“-banninu verði af-1
llétt, áður en það verði „dauða-
|dómur“. En á meðan brezkirj
sjómenn séu í slíkri lífshættu,
séu íslenzkir sjómenn aðj
spóka sig í búðum í Grimsby f
og eyða peningunum, sem |
þeir fái fyrir að selja fisk sinn|
oar. — Þessi frétt vakti hér \
lokkra athygli og harða dóma \
fum Islendinga, segir Guð-
aundur, þó sama fólkið hafil
fagnað því er þjófar, sem l
brutust vopnaðir inn í tóma S
jsumarbústaði, voru handsam-
aðir og stungið í tugthús, enl
Itugthúsin hér bera nafn sittl
neð rentu, þau eru engin \
oetrunarhús. — Guðmundurf
skrifar ennfremur:
„Mundi okkur hér í Kanada i
Ivera það kærkomið, ef reyntf
lyrði að kynna aðstæður betur j
já þessum vettvangi frá íslands
jhlið. Þó við gerum það sem i
okkur er unnt til að skýra I
aálið, nær það skammt. Þó er j
1200 km á kjörstað
Við höfðum ákveðið að
neyta kosningaréttar okkar í
haust, en héðan eru 1200 km
til Toronto, og með þrjú börn
í skóla, var ekki hægt að koma
því við.
Ég vil geta þess að þó
Morgunblaðið sé venjulega
mánaðargamalt, þegar við fá-
um það, er það lesið til síðasta
orðs, síðan fer það til annarr-
ar fjölskyldu hér og þá til
vina okkar í Manitoba. Þar
heldur það áfram göngu sinni,
svo að segja má, að það sé
lesið upp til agna.
Að lokum vil ég taka það
fram, að við höfum verið
heppin hér og liðið vel. Við
þá, sem hingað flytja og
ætla sér að búa hér, en ekki
snúa heim aftur eins og við,
vil ég segja þetta: Kynnið
ykkur vel hvað fyrir hendi er,
þar sem þið ætlið að vera, og
munið að samkeppnin er hörð.
Allir verða að standa á eigin
fótum. Hér fæst ekkert nema
vinna fyrir. því, og enginn
hjálpar þeim, sem ekki geta
hjálpað sér sjálfir.
Svo viljum við biðja Mbl.
að flytja öllum hinum mörgu
vinum fjölskyldunnar kveðjur
og þakkir fyrir alla tryggð við
okkur fyrr og síðar“.
0-0 0 +<t0lg00.'000'+T0f0<0 0*0 0 0.00. 0 0 0 + + + +■& +-+ 0
Aletrunin á minnismerkinu.
það fólk, sem við höfum haft
samskipti við, hefur verið
okkur gott.
/?ússnes/ci stjarnfræbingurinn
Kosyrev sakaður um falsanir
Klögum'.lin
ganga á víxl
Kommúnistar og Framsóknar-
menn eru ennþá að rifast um
það í blöðum sínum, hvorir
þeirra hafi rofið hina ágætu og
mikilhæfu vinstri stfórn. Þannig
ræðst Þjóðviljinn í gær harka-
lega á leiðtoga Framsóknar-
flokksins og kveður þá hafa ver-
ið mjög „misvitra“. Þjóðviljinn
kveður það ekki einungis vera
sök Framsóknarflokksins að
vinstri stjórnin rofnaði, heldur
sé myndun núverandi ríkisstjórn-
ar hreinlega verk leiðtoga Fram-
sóknarflokksins!! Um þetta
kemst kommúnistablaðið m. a. að
orði á þessa leið í forystugrein
sinni í gær:
„En Framsóknarflokkurinn
gróf ekki aðeins undan vinstri
stjórninni og hljópst síðan af
hólmi. Eysteinn Jónsson kom
einnig á laggirnar þeirri ríkis-
stjórn, sem nú hefur tekið íorm-
Iega við völdum“.
Þetta mun Framsóknarmönn-
um áreiðaniega ekki þykja góð
latína hjá vinum sínum í komm-
únistaflokknum!
„Glámskyggnir
og skammsýnir“
Þjóöviljinn heldur áfram að
atyrða leiðtoga Framsóknar-
flokksins fyrir það, hvernig þeir
hafi haldið á málum flokks sins
undanfarið. Kemst Þjóðviljinn þá
m. a. að orði á þessa leið:
„Þegar Framsókn hljóp úr
vinstri stjórninni, munu leiðtog-
ar hennar hafa hugsað sér aðra
þróun. Þeir munu hafa ímyndað
sér, að þeim myndi ganga auð-
veldlega að komast í nána sam-
vinnu við íhaldið. En öll áform
þeirra hafa mistekizt á herfileg-
asta hátt. Fáir stjórnmálamenn
hafa reynzt eins glámskyggnir og
skammsýnir og Eysteinn Jónsson
og félagar hans. Því er Eysteinn
Jónsson í senn skoplegur og
brjóstumkennanlegur, þegar
hann heilsar hinni nýju stjórn,
sem hann liefur öðrum fremur
átt þátt í að koma á laggirnar,
með því að votta vinstra sam-
starfi hollustu sína! En það fólk,
sem veitt hefur Framsóknar-
leiötogunum brautargengi sér nú
skýrar en nokkru sinni fyrr að
það hefur valið sér misvitra leið-
toga“.
Þannig tala kommúnistar nú
til vina sinna í Framsókn, sem
þó eru nýlega búnir að lýsa
því yfir frammi fyrir alþjóð, að
óskastjórn þeirra sé ný ríkis-
stjórn með kommúnistaflokkn-
Landar hans / visindamannastétt
ráðast á hann
MOSKVA, 24. nóv. (Reuter): —(
Þrír fremstu eðlisfræðingar (
Rússlands hafa birt sameiginlega
grein í Pravda. þar sem þeir saka
rússneska stjörnufræðinginn
Nikolaj Kosyrev um visindafals-
anir. Það var Kosyrev, sem varð
heimsfrægur fyrir nokkru, er
hann setti fram nýja kenningu
um það, að eldur leyndist í iðr-
um tunglsins. Kom hann þá fram
með sönnunargögn fyrir því að
hann hefði séð eldgos á tungl-
inu.
Vísindamennirnir þrír ráðast
þó ekki á Kosyrev fyrir þessa
kenningu, heldur fyrir ýmsar
eðlisfræðilegar kenningar og
staðhæfingar, sem birzt hafa í
bók eftir Kosyrev fyrir skömmu,
en að undanförnu hefur mikið
verið látið með bók þessa í rúss-
neskum blöðum og útvarpi.
í bók sinni setur Kosyrev fram
þá óvenjulegu kenningu. að „tim
inn sé sama og orka“ og að hægt
sé „að vinna orku úr tímanum".
Hann segir einnig í bók sinni,
að allir geimhnettir, þeirra á með
al jörðin séu mjög óreglulega
lagaðir. Þannig staðhæfir hann í
bók sinni, að jörðin sé ekki kúlu-
laga, heldur perulaga og sé hún
miklu meiri og gildari um sig á
hveli. En á þeirri staðhæfingu
norðurhveli, heldur en á suður-
hvílir meðal annars kenning hans
um tímann.
Vísindamennirnir, sem nú mót-
mæla slíkum vísindum eru í röð
fremstu eðilsfræðinga Rússlands.
Þeir eru Igor Tamm, sem fékk
Nóbels-verðlaun í eðlisfræði fyr-
ir nokkru, Artsimovirh og Kap-
itza. Þeir segja að þetta fái ekki
staðizt. Það gangi algerlega í
berhögg við raunhæfar tilraunir
og rannsóknir, sem þeir hafi sjálf
ir gert í Pulkhova stjörnuat-
hugunastöðinni við Leningrad.
Þessar sömu tilraunir hefði
Kosyrev sjálfur getað gert áður 1
en hann setti fram staðhæfingar
sínar og því er hér um að ræða
ósvífna vísindafölsun.
Þá verja vísindamennirnir all-
miklu rúmi í grein sinni til að
fordæma allskyns ómerkilegar
æsigreinar um vísindi, sem tek-
ið hafa að skjóta upp kollinum
eins og gorkúlur í rússneskum
blöðum upp á síðkastið. Þannig
stendur á þessu, að áhugi almenn
ings í Rússlandi fyrir vísindum
hefur farið mjög vaxandi við
þann mikla árangur, sem orðið
hefur á sviði gervihnatta og tungl
fiauga. Því hafa blöðin farið að
birta hrannir af greinum um
„vísindalegar framfarir", sem
margar hverjar byggjast ekki á
i viðurkenndum staðreyndum.
250 milljón króna
reikningurinn
Tímanum verður skrafdrjúgt
um þær 250 millj. kr., sem for-
sætisráðherrann upplýsti sl.
föstudagskvöld, að ríkisjóð og
útflutningssjóð mundi vanta á
næsta ári, til þess að rekstur
þeirra yrði liallalaus, ef miðað
væri við það skipulag, sem nú
ríkir í efnahagsmálum okkar, og
vinstri stjórnin skapaði.
En engum þarf að koma þessi
250 millj. kr. reikningur á óvart.
Þetta er vanskilanóta frá vinstri
stjórninni. Það var hún, sem
lagði grundvöllinn að því skipu-
lagi, sem haft hefur í för með
sér sívaxandi dýrtíð og aukinn
hallarekstur framleiðslutækj-
anna. Á þessu ári hafa aðeins
verið framkvæmdar bráðabirgða
ráðstafanir til þess að halda vísi-
tölunni í skefjum og koma í vcg
fyrir stöðvun atvinnutækjanna.