Morgunblaðið - 18.02.1960, Síða 13

Fimmtudagur 18. febr. 1960
MORCUNTtLAÐIÐ
13
Þar sem starfið
er gaman og
gamanið starf
Heimsókn á Herranótt Menntaskólans
MENNTASKÓLANEMAR sýna
nú á Herranótt bráðskemmtileg-
an enskan gamanleik, „Óvænt
úrslit" eftir William Douglas
Home. Og þar sem Herranótt er
alltaf skemmtilegur viðburður í
leiklistarlífi höfuðstaðarins,
brugðum við okkur í Iðnó nýlega
Ragnheiður
jarlsfrú
Sir Ómar
Lister
til þess aS hitta aS máli leik-
ara og aðra foreldra Herranætur
anno 1960.
Það var notalegt að skjótast
inn úr kuldanum — inn í and-
dyrið á Iðnó. Klukkan var rúm-
lega tvö á sunndegi og sýning
skyldi hefjast klukkan þrjú. í að-
göngumiðasölunni var Gunnar
Rósinkranz önnum kafinn við að
afgreiða síðustu miðana. Aðsókn
er mikil og alltaf fullt hús. Þarna
frammi hittum við formann leik-
nefndar, Brynjólf Ingvarsson og
spyrjum hann hverjir og hvað
hafi ráðið leikritavali í ár.
— Á hverju vori er kosin inn-
an skólans 7 manna nefnd, leik-
nefnd, til þess að sjá um sýn-
ingu næstu Herranætur, segir
Brynjólfur. Fyrsta verk þessara
nefndar er að ákveða hvaða leik-
rit sýna skuli. Leiknefnd var
ákveðin að sýna nútíma-leikrit í
ár. í fyrra sýndum við Shake-
speare og okkur finnst hollt að
breyta til. Þetta leikrit varð fyr-
ir vaiinu eftir að við höfðum
lesið fjölda leikrita, — raunar
megnið af safni Þjóðleikhússin.
— Og svo var byrjað að æfa?
— Já, eftir að valið hafði ver-
ið í hlutverkin byrjuðu æfing-
ar, fyrst í íþöku, síðar í Iðnó.
Ætlunin var að frumsýna á þrett-
ándanum, eins og gert hefur ver-
ið undanfarin ár, en við fengum
ekki húsið á þeim tíma.
— Er ekki geysimikil vinna
sem liggur að baki þessum sýn-
ingum?
— Jú, vinnan er mikil. Það er
ótrúlega margt, sem gera þarf —
en starfið er lærdómsríkt og mjög
skemmtilegt, segir Brynjólfur að
lokum.
Á sviðinu
Næst héldum við sem leið ligg-
ur — upp á svið. Til allra ham-
ingju var áhorfendasalurinn tóm
ur og tjaldið dregið fyrir, enda
var það hið eina, sem réttlætt gat
tilveru fréttamannsins á þeim
stað. Þar hittum við leiksviðs-
stjórann. Eg hygg að allir, sem
komið hafa nálægt leiklist séu
sammála um það, að Jeiksviðs-
stjórinn og aðstoðarmenn hans
séu þeir aðilar, sem sízt má án
vera. Þeirra hlutverk er að sjá
um leiktjöldin og leiksviðsmuni
•— að allt sé á réttum stað og
hvergi nema þar. Enginn, nema
sá sem reynt hefir, veit þvílíka
angist og hugarkvöl eitt dagblað,
sem á að vera á sviðinu, en er
þar ekki, getur valdið á úrslita-
stund. Þá er ekki öllum gefið að
bjarga sér svo snilldarlega sem
danski söngvarinn Herold gei ði,
þegar hann uppgötvaði að sverð-
ið hans var horfið, þegar sizt
skyldi, þ. e. þegar það skyldi
vinna á eigenda sínum. Hann
lét það ekki á sig fá en söng
fullum hálsi: Mit sværa er væk,
jeg dör af skræk. Og svo féli hann
um koll og dó drottni smum.
— Nei, enginn skyldi vanmeta
starf leiksviðsstjórans, enda hef-
ur hann nóg að gera. Við þorðum
því ekki að tefja Tómas Zoéga,
leiksviðsstjóra lengi. Hann sagði
okkur þó, að nemendur hefðu
sjálfir smíðað leiktjöldin og
sæju sjálfir um uppsetningu
þeirra. Betra væri að ganga
tryggilega frá þeim, svo þau
fylgdu ekki fordæmi grindverks-
ins, sem gafst upp á frumsýningu
Steindór —
atvinnu-
pólitíkus
og lognaðist út af aftarlega á
sviðinu. Það kom þó ekki að sök
— til allra hamingju.
Tómas hélt á geysimiklu
spjaldi og merkti inn á það alla
hluti, sem á sviðið voru settir,
svo að ekkert gleymdist. Fyrir
öllu var hugsað. Þarna á sviðinu
voru ýmsir aðrir, sem lögðu hönd
á plóginn og hjálpuðu til við
að skapa enskt herrasetur á fjöl-
unum í Iðnó. Ingólfur Árnason,
sviðsmaður var uppi undir þaki
að festa einn vegginn, en Þóra
Johnson, sem er ritstjóri leik-
skrárinnar, dustaði af stólunum.
Og þarna hittum við líka þá þörfu
persónu hvíslarann, Jóhönnu Lin-
dal. Hún sagðist reyndar ekkert
hafa að gera — allir kynnu alit,
Á leiðinni út af sviðinu hitt-
um við Einar Magnússon, yfir-
kennara. Einar er nokkurs kon-
ar fjármálaráðherra Herranætur
og alvaldur í peningamálum. Við
spyrjum Einar hvaða auga kenn-
arar líti leikstarfsemi nemenda.
Einar sagði allt gott um það.
Kennarar skildu að mikið væri í
húfi að vel takist, enda er þetta
við eina tækifærið sem nemendur
koma opinberlega fram í nafni
skóla síns. Sjálfur sagðist Einar
hafa hina mestu ánægju af því
að vinna með krökkunum, — og
okkur skildist svo aftur á þeim,
að það væri gagnkvæm ánægja.
f búningsherbergjum
Nú lá leiðin niður í kjallara og
í búningsherbergin. Þar var kát-
ur hópur saman kominn — leik-
Lady
Edda
Ómissandi starfslið, talið frá vinstri: Ingólfur, Jóhanna, Gunnar, Þóra og Tómas. —
(Ljósm.: Pétur Ó. Þorsteinsson).
endurnir. Og þar var líka nóg að
gera. Leikarar voru í óða önn
að skrýðast gerfum sínum, sem
reyndar eru ekki eins stófkost-
leg núna og oft áður, vegna þess,
að á því herrans ári 1945, þegar
leikurinn gerist, gengu menr. í
Bretaveldi nokkurn veginn eins
til fara og menn gera í dag, —
en hins vegar þarf að hæKka ald-
ur sumra leikaranna um Ojkkuð
mörg ár og það tekur sinn tíma.
Þannig þarf til dæmis, að breyta
Ómari Ragnarssyni úr venjuleg-
um 6. bekking í eldgamlan ensk-
an lávarð. Lávarður þessi er tals
vert ólíkur öðru fólki (það eru
kannske allir lávarðar), enda
kann Ómar bezt við þetta hiut-
verk þeirra þriggja, sem nann
hefur leikið á Herranótt. Það er
e. t. v. engin furða, þegar tekið
Guðríður —
hin fallega
þjónustustúlka
Þorsteinn —
hinn fullkomni
þjónn
er tillit til þess, að hin nlut-
verkin voru hlutverk fanga og
fífls.
— Við spurðum Ómar, hvað
sé skemmtilegast við starfið við
Herranótt.
— Það er allt skemmtilegt,
segir Ómar, en skemmtilegasti
tíminn er mínúturnar fyrir 'rum-
sýninguna. Þá liggur „nervösi-
tetið“ í loftinu, svo þétt, að næst-
um má þreifa á því.
Téður lávarður á sér son. Þessi
sonur er menningar fyrirbæri og
fæddur til þess að gera ekki neitt.
Þess vegna fer hann í framboð.
Þetta er hins vegar hinn alúðleg-
asti piltur í túlkun Stefáns Bene-
diktssonar, enda fellur Stefáni
hann vel, vill jafnvel ekki sverja
fyrir að hann kannist örlítið við
svona kærulausa náunga. Og
ekki spillir það fyrir, að hann
þarf að elska talsvert í þessu leik
riti, og fyrir það er hann öfund-
aður af samleikurum sínum —
þeim sem karlkyns eru. Og þær
heiðurskvinnur, sem verða ást-
ar hans aðnjótandi eru unnustan
June, sem leikin er af Guðrúnu
Drífu Kristinsdóttur og þjónustu-
stúlkan Bessie, sem leikin er af
Guðriði Friðfinnsdóttur. Þær
stöllur leika nú í fyrsta sinn í
Herranótt, eins og reyndar
Stefán, og eru sammála um
að það sé afskaplega gaman. Báð
ar hafa þær komið nálægt leik-
list áður. Drífa hefur í vetur ver-
ið í leiklistarskóla hjá Ævari
Kvaran, en Guðríður hefur ieikið
með skátum. Annars eru þetta
ákaflega ólíkar týpur — í leikn-
um. June er amerísk kjarna-
kvinna, eins og slíkar eru sagðar
vera, en Bessie er ósköp app-
burðalítil þjónustupía. — Eðlið
er þó hið sama hjá báðum ems
og glöggt kemur í ljós.
— Þá koma þarna við sögu
tvær göfugar lafðir, lady Caro-
line, sem leikin er af Eddu Ósk-
arsdóttur og lady Lister, sem
leikin er af Ragnheiði Eggerts-
dóttur. Hvorutveggja eru ógna
virðulegar persónur. Þær Ragn-
heiður og Edda hafa báðar leik-
ið áður. Ragnheiður í Vængstýfð-
um englum og Edda í Þrettánda-
kvöldi. Aðspurðar vildu þær ekki
neita, að starfið væri heimafrekt,
en það væri þó hverjum og ein-
Drífa — Stefán —
amerísk menningar-
kjarnakvinna fyrirbæri
um í sjálfsvald sett hvort hann
léti leikinn tefja fyrir náminu.
Næstur varð á vegi okkar mik
ill maður og brúnaþungur.
Þekkjum við á stundinni, að þar
er kominn Mr. Cleghorn atvinnu-
pólitíkus og nýlendumálaráð-
herra — alias Steindór Haarda
nemandi í VI bekk. Steindór þyk-
ir falla prýðilega í gervi póli-
tíkusins og meira að segja talinn
sóma sér með prýði á Alþingi
íslendinga. Er því háttvirtum
þingmönnum vorum bent á, að
kynna sér týpuna. Hins vegar
kveðst Steindór engan áhuga
hafa á pólitíkinni, þótt hlutverk-
ið sé skemmtilegt og býst við,
að þetta sé í fyrsta og síðasta
skipti, sem hann skipti sér opin-
berlega af henni.
Loks hittum við Þorstein Gunn
arsson, sem leikur Beecham,
heimilisþjón með meiru. Þor-
steinn hefur' áður vakið athygli
fyrir leik á Herranóttum og víð-
ar, enda er Beecham prýðilega
borgið í höndum hans.
— Hvað er skemmtilegasta
hlutverk, sem þú hefur leikið,
Þorsteinn?
Malvolio bryti í Þrettánda-
kvöldi Shakespeares. Það er
skemmtilegra að taka fyrir á-
kveðnar, sérstakar týpur, og
eldri leikrit gefa meiri tækifæri
til þess.
— Álítur þú þá, að æskilegra
sé að sýna verk gömlu meistar-
anna á Herranótt?
Skemmtilegast væri að taka
fyrir ný íslenzk leikrit, en þar
sem því er ekki að heilsa, held-
ég að okkur henti betur eldri
verk, — búningar og gervi hjálpa
þar betur. Þegar við sýnum nú-
tímaleikrit koma vankantarnir
fremur í ljós, því að þá er sam-
anburður við atvinnuleikara svo
nærtækur. Hins vegar er saman-
burður lítill sem enginn að þvi
er varðar eldri verk. Þó finnst
mér engin ástæða til þess að ein-
skorða sig við eldri leiki. Til eru
margir góðir og viðráðanlegir
gamnaleikir, sem gerast á okkar
dögum, og staðreyndin er sú, að
slíkir leikir ganga betur. Og þótt
ekki sé ástæða til að miða
Herranótt við pyngjuna eina, má
heldur ekki „foragta" hana alveg.
Leikrit, sem gengur vel og skilar
miklum ágóða gerir okkur kleift
Framh. á bls. 17.