Morgunblaðið - 05.04.1960, Side 15

Þriðjudagur 5. apríl 1960
MORCTIlSfíLÁÐIÐ
15
Blesi heitir hann
FYRIR skemmstu var birt í blöð-
um og útvarpi tilkynning frá
Náttúruverndarráði, friðlýsing á
hverum og hveramyndunum á
Hveravöllum á Kili.
Þessu fylgdi nokkur greinar-
gerð þar sem lýst er sérkennum
þessa hverasvæðis og sagt er að
það muni fegursta hverasvæði
landsins. Einkum er Bláhver til-
nefndur og muni enginn hver
komast til jafns við hann, nema
þá helzt Gleraugnahver við
Stóra-Geysi, en Hveravalla hver-
irnir eru þó fegurri, segir þar.
Lengi má um það deila hvað
er feguxst á þessu sviði sem
öðru, ræður þar um margháttuð
íhugun og smekkvísi manna
Margir ágætir menn, lærðir og
leikir, hafa haft orð á því í ræðu
og riti, að Geysir, konungur allra
hvera, bæri af öðrum hverum að
yfirbragði og öllum burðum,
jafnvel þó hann hvíli kyrr í sæti
sínu og þá ekki síður er hann rís
á legg og sveiflar veldisprota
sinum hátt á loft.
Fjölbreytni hveranna við
Geysi er mikil, sem kunnugt er.
Að Geysi undanskildum vekur
Blesi mesta athygli ferðamanns-
ins vegna litbrigða og hrúður-
myndana og tel ég hann vel þola
samanburð við Bláhver á Hvera-
völlum.
Þetta mun sami hverinn og
nefndur hefur verið Gleraugna-
hver í blöðum og útvarpi. En
Blesi heitir hann og það nafn
mun hann hafa hlotið áður en
íslenzka þjóðin fór að rýna í gegn
um gler. Nafnið Gleraugnahver
ætla ég sé runnið undan dönskum
rifjum (Brillerne). íslenzk ör-
nefni verða ekki umbætt með
erlendum nafngiftum.
'Sú undanlátssemi má ekki
henda okkur, að við breytum svo
örnefnum, það er lítilsvirðing á
sjálfum okkur, tungunni og land-
inu.
Ég ætla að enginn maður hér
í Biskupstungum kannist við
Gleraugnahver við Geysi, en
Blesa þekkja allir.
Það er ágætt að Náttúruvernd-
arráð hefir friðlýst hverasvæðið
á Kili. En þeirri friðun þarf að
fylgja eftir.
Mér er það ljóst að fólk hefir
hneigð til þess að kasta í hven
og brjóta úr hrúðrinu í kringum
þá. Væri þörf á því á slíkum
stöðum væru festar upp auglýs
ingar fólki til viðvörunar.
Sigurður Greipsson.
ASalfundur
pípulagningarmeistara
NÝLEGA er lokið aðalfundi í Félagi pípulagningameistara Reykja-
víkur. Var á fundinum, sem var allfjölmennur, rædd ýmis hags-
munamál pípulagningamanna. Fundarmenn lýstu megnri og al-
mennri óánægju yfir því, að njóta ekki jafns réttar á móti vél-
smiðjunum, þegar um er að ræða verk, sem Hitaveita Reykja-
víkur hefur ekkert bolmagn til að framkvæma á eigin spítur, en
selur öðrum í hendur.
Tvö verktakafélög eru starf-
andi innan stéttarinnar, sem
hafa tekið að sér stór verk fyrir
varnarliðið víða um land, verk,
sem eru mun meiri að vöxtum
en öll hitaveitan. Hefur hitaveitu-
stjóra verið um þetta ritað, og
eru félagsmenn mjög óánægðir
yfir því, að Hitaveita Reykjavík-
ur skuli ekki bjóða út þau verk,
sem hún hefur ekki sjálf með
höndum framkvæmd á, enda eru
pípulagningameistarar þess full-
vissir, að með eðlilegri sam-
keppni myndi sú vinna verða
talsvert ódýrari en raun er á. í
framhaldi af þessu var samþykkt
eftirfarandi tillaga:
„Framhaldsaðalfundur í Fél.
pípulagningameistara 20/2 ’60
samþykkir að lýsa óánægju sinni
yfir hversu bæjaryfirvöld snið-
ganga pípulagningameistara, þá
um er að ræða framkvæmdir fyr-
ir Hitaveitu Reykjavíkur.
Pípulagningameistarar hafa
betri skilyrði en aðrir til að
framkvæma slíka vinnu, auk
þess sem lagalegur réttur þeirra
er ótvíræður."
Þá var einnig lesið upp frum-
varp að reglugerð fyrir skólp-
og hreinlætislagnir íbúðarhúsa |
en sl. 4 ár hafa pípulagninga-
meistarar unnið að því í samráði
við borgarlækni og bæjaryfir-
völdin að samin yrði ný og full-
komin reglugerð fyrir vatns- og
skólplagnir og verði pípulagn-
ingameistarar gerðir ábyrgir fyr-
ir því, að skólplögn verði unnin
í samærmi við hina nýju reglu-
gerð. Auk pípulagningameistara
hafa verkfræðingar á vegum
bæjarins unnið að samningu
reglugerðarinnar að undanförnu.
Var samþykkt eftirfarandi tillaga
í þessu sambandi:
„Framhaldsaðalfundur í Félagi
pípulagningameistara 20. febrú-
ar 1960, samþykkir að lýsa á-
nægju sinni yfir árangri þeim,
serri náðst hefur á liðnu ári varð-
andi reglugerð um skólp-, og
vatnslagnir hér í bæ og öðru þar
að lútandi, og væntir þess að
bæjaryfirvöld og aðrir er þetta
varðar, vinni stefnufast að fram-
gangi þessa menningarmáls.“
Karlmannafatatízkan
Þá var einnig rætt um laga-
breytingar og möguleika á því
að gera félagið að landsfélagi,
og voru samþykkt lög, sem heim-
ila pípulagningameisturum bú-
settum utan Reykjavíkur að ger-
ast auka- eða aðalfélagar og er
það trú félagsmanna að það sé
pípulm. búsettum utan Reykja-
víkur til mikils faglegs og fé-
lagslegs gagns að geta fylgzt með
öllum nýungum, sem eiga sér
stað og eðlilega koma fyrst fram
í Reykjavík.
Þá var einnig rætt um ákvæðis
vinnutaxta er sýndi réttláta og
eðlilega mynd af seldri vinnu í
samræmi við aukna tækni og
vinnuhraða. Margt fleira var
rætt á fundinum varðandi stétt-
ina almennt.
í stjórn voru kosnir: Form.
Bergur Jónsson, varaformaður,
Tryggvi Gíslason, ritari Oddur
Geirsson, gjaldkeri Har. Salo-
monsson meðstjórnandi Páll
Magnússon.
í prófnefnd til næstu fjögurra
ára voru kosnir Benóný Krist-
jánsson, Benedikt Geirsson,
og Tryggvi Gíslason.
TIZKUSYNINGAR hafa verið
óþrjótandi hlátursefni karl-
manna um víða veröld og
konur sí og æ hafðar að spotti
fyrir að elta ólar við hvers
kyns tízkubreytingar. Nú á
seinni tímum nefur það aftur
á móti gerzt að karlmenn hafa
risið upp og mótmælt því að
kvenfólk eigi einkarétt á tízku
sýningum og krefjást jafn-
réttis við Konur í þeim efn-
um. Þeir séu orðnir leiðir
á þessu eilífa svarta og hvíta,
þessum látlausu, litlausu og
tilbreytingarlausu fötum, og
þar fram eftir götunum.
Margir karlmenn eru þó
afar íhaldssamir í þesum efn-
um og ríghalda í þetta gamla
góða. En róttæku skraddar-
arnir hafa sitt fram og halda
nú tízkusýningar á karlmanna
fatnaði árlega og sýna þar
bæði litskrúðug og margvísleg
föt. Og hér sjáum við sýnis-
horn af því, hvernig karlmenn
eiga að klæðast að kvöldlagi.
Skrautleg og tignarleg yfir-
höfn: Svört slagkápa, fóðruð
með bláu, hvítu eða rauðu
rayon. Slagkápan fæst hjá
Röndótt þverslaufa og mittls- Moss Bros í I.undúnum og
lindi notuð við hvíta skyrtu, kostar 23 pund. Ennfremur
sem hneppt er að framan með er hægt að leigja hana eina
stjörnutölum. kvöldstund fyrir tvær gíneur.
ir með
prinsessu-kœrastann
Smoking úr ítölsku silki. —
Langur og mjór kragi úr sat-
íni og ermalíningar úr sams
konar efni.
SKRADDARAR í Lundúnum
eru sammála um það, að Arm-
strong-Jones, unnusti Margrét
ar prinsessu, sé sérstaklega
smekklega klæddur og til fyr-
irmyndar á því sviði: —
Anthony Armstrong-Jones er
prýðisgott dæmi upp á óað-
finnanlega klæddan mann við
öll tækifæri, lýsti John Tay-
lor, ritstjóri London’s Fash-
ion Headquarters, yfir í blaði
sínu.
Björgunar- og gœzluskip
fyrir Breiðafjörð
FYRIR helgina var útbýtt á
Alþingi tillögu til þingsálykt-
unar um björgunar- og gæzlu-
skip fyrir Breiðafjörð.
Frœkorn
UM þessar mundir kemur á
bókamarkaðinn ný Ijóðabók eftir
Bjarna M. Brekkmann, frá
Brekku á Hvalfjarðarströnd.
Nefnist Ijóðabók þessi „Fræ-
korn“ og er þetta þriðja ljóða-
bókin sem Bjarni sendir frá sér.
Fyrsta bók Bjarna nefnist „Ljóð-
mæli“ og kom út 1937. Onnur
bókin kom út 1957 og nefnist hún
„Sól og ský“. — „Frækorn" er
gefið út í 500 tölusettum eintök-
um sem öll eru árituð af höf-
undi
Bjarni Brekkmann byrjaði ung
ur, að setja fram hugsanir sínar
í bundnu máli, og hefur mikið
yndi af ljóðagerð. Hann hefur
alizt upp í hinni fögru byggð í
Hvalfirði, og kemur glögglega í
ljós í ljóðum hans, að hann ann
æskubyggð sinni mikið, og þeirri
sögu sem þar hefur þróast.
1 einu Ijóða sinna um Hval-
fjörð, byrjar Bjarni á þessu er-
indi:
Framh. á bls. 23
Tillagan er svohljóðandi:
„Alþingi skorar á ríkis-
stjórnina að láta undirbúa
smíði björgunar- og gæzlu-
skips fyrir Breiðafjörð“.
Flutningsmenn þingsályktunar
tillögunnar eru þeir þingmenn
Vesturlandskjördæmis, Benedikt
Gröndal, Sigurður Ágústsson,
Halldór E. Sigurðsson, Jón Árna
on, Ásgeir Bjarnason og Pétur
Pétursson.
Erlendum ágangi verði
afstýrt
1 greinargerð tillögunnar er
m. a. minnt á þá miklu útgerð,
sem alla tíð hefur verið rekin
við Breiðafjörð og ört hefur auk-
izt hin síðari ár. Með víkkun
landhelginnar í 4 sjómílur árið
1952 jukust afiabrögð þar vestra
mjög verulega og hins sama varð
enn vart eftir útfærsluna í 12
sjómílur árið 1958. Skefjalaus
ágangur togveiðiskipa, einkum
erlendra, á fiskimið Breiðfirð-
inga við Snæfellsnes hefur oft
valdið sjómönnum á verstöðvum
við Breiðafjörð bæði fjártjóni og
erfiðleikum. Er slíkra atvika
skammt að minnast.
Blaðið upplýsir ennfremur,
að helztu einkenni klæðnaðar
hins fyrrverandi ljósmyndara,
séu þessi:
Þröngar buxur, án uppbrots,
sem þykja „lengjandi“.
Samsvarandi stuttir jakkar,
þröngir og há stutt kragahorn.
Skyrtur háar x hálsinn, um
það bil þumlungur af flibb-
anum stendur upp úr jakkan-
um.
Kýs heldur að ganga með
bindi en slaufur.
Talsverðu fé safnað
íbúar Breiðafjarðarbyggða og
fólk þaðan búsett í höfuðstaðn-
um hefur haft mikinn áhuga á
þessu máli, og með rausnarlegri
gjöf, sem þau hjónin Svanhildur
Jóhannsdóttir og Þorbjörn Jóns-
son í Reykjavík stofnuðu Björg-
unarskútusjóð Breiðafjarðar
með, var söfnun hafin. Hafa nú
safnazt 7—800 þús. kr. í þessu
skyni og heMur söfnunin áfram.
Er það markmið tillögunnar,
að ríkisvaidið komi nú til skjal-
anna og greiði fyrir því, að koma
þessu mikilvæga máli heilu i
höfn.
120-150 tonn af
salti eyðilagðist
FRÉTTARITARI Mbl. í Ölafsvík
símaði í gærdag að 120—150 tonn
af salti af farmi danska skipsins
Clipperen, hefðu eyðilagst. Nú er
hafinn undirbúningur að því að
framkvæma bráðabirgðaviðgerð
á skipinu. Hefur það verið sett
en hærra upp í sandinn og liggur
þar nærri því á hliðinni, með til-
liti til þess að þétta eigi skipið
utanfrá. Eru væntanlegir menn
frá Reykjavík til þess að vinna
það verk.