Morgunblaðið - 05.05.1960, Blaðsíða 8

8
MORCVtiBtAÐIÐ
Fimmtudagur 5. mai 1960
Alþingi skýrt írá notkun
bandarísks lánsfjár
Upplýsingar Gunnars Thoroddsen
fjármálaráðherra i gær
kvarðanir hafa ekki verið tekn
ar um ráðstöfun þessa fjár.
★
Síðan kom eftirfarandi fyrir-
spurn:
Hve mikið af 6 millj. dollara
láninu í Bandaríkjunum hefur
nú verið tekið og notað, og
hverjj nemur sá hluti lánsins í
íslenzkum krónum?
Til svars þessari fyrirspurn
GUNNAR THORODDSEN,' anlands um 55,5 millj. kr. A-
fjármálaráðherra, svaraði á
Sam. Alþingi í
gær nokkrum
fyrirspurnum
frá Eysteini
Jónssyni um
lántökur í
Bandaríkjun-
um og ráðstöf-
un þess fjár.
Fyrírspurnir Eysteins Jónsson-
ar voru bornar fram í tvennu
lagi, þessar fyrst:
1. Hverju nem-
ur nú samtals
andvirði þeirra
vara, sem keypt
ar hafa verið
frá Bandaríkj-
unum samkv.
sérstökum vöru
kaupasamning-
um (P.L. 480)?
upplýsti Gunnar Thoroddsen,
fj ármálaráðherra,
að tæplega 2,6 millj. af þessu
6 millj. dala láni hefði verið
notað og næmi mótvirði þess
hluta lánsins 79,2 millj. ísl. kr.
I fjárlögum fyrir 1960 hefði
verið ráðstafað 98 millj. kr. af
heildarláninu í þrennu skyni:
Til raforkusjóðs. ... 45 millj. kr.
— ræktunarsjóðs ..25 — —
— hafnarframkv. 28 — —
Alls 98 millj. kr.
Þessi upphæð væri því enn
ekki að fullu komin inn.
Eysteinn Jónsson þakkaði fjár-
málaráðherra fyrir upplýsing-
arnar, sem hann kvað koma að
fullum notum.
12,5 millj. kr. brátt út-
hlutað í byggingalán
Lán til húsbyggjenda í ár jukust um
helming vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar
2. Hve mikið af andvirðinu
verður til útlána í landinu, og
hve miklu hefur þegar verið
ráðstafað og til hvaða fram-
kvæmda?
3. Hve miklar vörukaupaheim-
ildir eru ónotaðar, og hve mik-
iO lánsfé fellur til samkvæmt
þeim? Hefur ríkisstjórnin gert
áætlanír um, hvernig því láns-
fé verði varið?
Þessum spurningum svaraði
Gunnar Thoroddsen, fjármála-
ráðherra, svo:
1) Andvirði vara, sem keypt-
ar höfðu verið þann 1. maí sl.
og greiddar í Landsbanka íslands
nam 180,7 millj. kr.
2) Af andvirðinu má verja til
útlána innanlands 143,3 millj.
kr. og hefur af þeirri upphæð
verið ráðstafað 84 millj. kr.,
sem skiptast þannig:
millj. kr.
Efra-Sog .............. 72,7
Rafmagnsveitur ríkisins 10,0
Einkafyrirtæki ........ 1,3
Alls 84,0
3) Ónotaðar kaupheimildir,
sem ætla má að notist á þessu
ári eða fyrstu mánuðum næsta
árs, nema 73,2 millj. kr. Þar af
má ætla að verði til útlána inn-
LÁNVEITINGAR til hús-
bygginga voru ræddar lítið
eitt á fundi
Sameinaðs Al-
þingis í gær og
kom þar m. a.
fram að í þess-
um mánuði
mundi Bygg-
ingasjóður rík
isins úthluta
12% af 25 milljón krónum,
sem ríkisstjórnin hefur á-
kveðið að útvega til lán-
veitinga.
40 millj. kr. aukaframlag
Það var félagsmálaráðherra,
Emil Jónsson, sem gaf þessar upp
lýsingar til svars við fyrirspurn
frá Ingvari Gíslasyni um það,
hvenær vænta mætti 40 millj.
kr. framlags þess, er ríkisstjórn-
in hefði tilkynnt þann 21. febr.
sl., að hún mundi útvega bygg-
ingarsjóðnum?
Emil Jónsson sagði, að þessi
40 millj. kr. fjárveiting skipt-
ist þannig, að 25 millj. kr. fari
til úthlutana, en 15 millj. kr.
til þess að breyta stuttum lán-
um i föst lán til lengri tíma.
Af fyrri upphæðinni verði
helmingnum 12% millj. kr., út-
hlutað í þessum mánuði og þeim
næsta — og komi þau lán svo til
greiðslu í júní og júlí; hinn helm
ingurinn komi síðar. Um 15 millj.
kr. framlagið hefði enn ekki ver
ið tekin ákvörðun en viðræður
átt sér stað við stjórnir bank-
anna.
Ingvar Gíslason þakkaði fyrir
þessar upplýsingar og kvað gott
að heyra að lánin mundu senn
verða veitt, því að margir biðu
eftir úrlausn.
Útlán tvöföldut
Jón b'kaftasou spurðtst fyrir
um það, hvort útnlutanir af föst-
um tekjum byggingasjóðs mundu
ekki eiga sér stað jafnframt þess-
um viðbótarlánveitingum?
Emil Jónsson sagðist gera ráð
fyrir, að hinar venjulegu lánveit-
ingar mundu verða svipaðar og
gert hefði verið ráð fyrir, enda
þótt skyldusaparnaður hefði dreg
izt eitthvað saman. Alla vega
mundi láta nærri að útlán sjóðs-
ins tvöfölduðust á þessu ári mið-
að við það sem orðið hefði, ef
þessar sérstöku ráðstafanir hefðu
ekki verið gerðar.
„Hvorki iðrandi né
Utanrikisráðherra S-Afriku ver stefnu
stjórnar sinnar
LONDON, ff. maí. — (Reuter).
— Akveðið hefir verið á
samveldisráðstefnunni, að
ræða ekki formlega hið við-
kvæma mál, stefnu Suður-
Afríkustjórnar í kynþátta-
málunum. Hins vegar hefir
Louw, suður-afríski utan-
ríkisráðherrann tjáð sig fús-
an að ræða málið utan funda
við aðra ráðherra. — Louw
hélt blaðamannafund í dag,
þar sem hann varði mjög
stefnu stjórnar sinnar — og
sagði m. a., að hvítir menn
í Suður-Afríku ætluðu sér
ekki að „afsala sér völdum í
hendur Bantu-manna“, sem
þá myndu að öllum líkindum
stjórna með einræði. Hvítir
menn hefðu gert landið að
því, sem það væri — og létu
ekki reka sig burt.
— ★ —
Greinilegt var, hve köldu and-
aði til Louws frá þeim 100 frétta-
mönnum, sem viðstaddir voru
fundinn. — Þegar ráðherrann
gekk frá stjómarbyggingu Suð-
ur-Afríku eftir fundinn, var
mikill mannfjöldi úti fyrir, sem
gerði hróp að honum. Mátti
heyra óp eins og: „Rottur!“ —
og: „Morðingjar!“
ir Engin bi-eyting
A blaðamannafundinum sagði
Louw m. a., að stjórn sín mundi
ekki breyta grundvallarstefnu
sinni í kynþáttamálum — hún
(aðskilnaðarstefnan) miðaði að
„friðsamlegri sambúð kynþátt-
anna í Suður-Afríku“. — Þegar
Louw ræddi um gagnrýni þá,
biðjandi"
sem fram hefur komið um all-
an heim á stefnu stjórnar hans
undanfarið, sagði hann m. a., að
hann hefði ekki komið til Lond-
on sem „sakborningur“ og
„hvorki iðrandi né biðjandi".
— Suður-Afríka vildi sem bezt
sainband við önnur samveldis-
ríki, eri slíku sambandi væri
stofnað í hættu með árásum og
rangtúlkun mála, sem ættu að
vera alger innanríkismál. Hann
sagði, að tvö „skaðvænleg" sam-
tök, Þjóðernissamtök Afríku-
manna og „hið ofstækisfulla" Al-
afríska samband, hefðu komið
óeirðunum af stað.
ir Af sörnu ástæðum
Louw vísaði til þess, að Bret-
ar hefðu drepið 51 Afríkumann
og sært 99 i Njassalandi á sl.
ári, þegar óeirðir urðu þar og
lögreglan hefði þurft að gripa
til harðra aðgerða til að halda
uppi lögum og reglu. „Af sömu
ástæðum voru lögregluaðgerð-
irnar í Sharpeviilc og Njanga í
Suður-Afríku nauðsynlegar,"
sagði ráðherrann.
Niðurgreiðslur
neyzluvara
áætlaðar 287,4 millj. kr. í ár
— Skýrsla Gylfa Þ. Gíslasonar, viðskipta-
málaráðherra á Alþingi í gær
VIÐSKIPTAMÁLARÁÐHERRA Gylfi Þ.
Gíslason, gaf k Sameinuðu Alþingi í
gær skýrslu um áætluð útgjöld ríkis-
sjóðs vegna niðurgreiðslna á neyzlu-
vörur. Þessar niðurgreiðslur munu sam-
kvæmt áætluninni nema um 287,4 rmllj. kr.
á yfirstandandi ári, þar af um 65,3 millj. kr.
niðurgreiðslur á dilka og geldfjárkjöt,
93,4 millj. kr. á mjólk og 37,0 millj. kr.
á smjör. —
Fyrirspurnum svarað
Þær upplýsingar, sem viðskipta
málaráðherra, Gylfi Þ. Gíslason,
gaf um þetta efni voru svör við
tveim fyrirspurnum frá þeim
Halldóri E. Sigurðsyni og Ás-
geiri Bjarnasyni.
1) Hvaða vörutegundir eru nú
greiddar niður, og hve miklu
nemur niðurgr. á hverri vöru
tegund, miðað við kg eða
lítra?
2) Hvað er áætlað, að niður-
greiðsla á hverri vörutegund
nemi miklu samtals á yfir-
standandi ári?
Ásgeir Bjarnason fylgdi fyrir-
spurnunum úr hlaði með nokkr-
um orðum, en síðan tók Gylfi Þ.
Gíslason til máls, og komu eftir-
farandi upplýsingar m.a. fram í
ýtarlegri skýrslu hans:
Kjötvörur
At dilka- og geldfjárkjöti er
ársíramleiðslan 1960 áætluð 6850
lestir, sem greidd er niður um
kr. 9,53 hvért kg eða samtals um
65,3 millj. kr. — Aðrar niður-
greiðslur vegna kjötvara þ. e. ær-
kjöts svo og geymslukostnaðar á
kjöti nema um 7,3 millj. króna.
önnur en bein margföldun magns
og niðurgreiðslu gefur til kynna.
Niðurgreiðslur felldar niður
Auk áðurnefnda niðurgreiðslna
skýrði G.Þ.G. frá því, að fram til
þess að niðurgreiðslum á ull, gær
ur og skinn hefði verið felld nið-
ur um síðustu mánaðamót, hefðu
þær niðurgreiðslur numið alls 3,0
millj. kr. Þá hefðu niðurgreiðslur
á manneldiskorn, kaffi og sykur
frá febrúarlokum til 8. apríl sl.
numið 3,2 millj. kr.
Lítilsháttar breytlngar
Loks var í skýrslunni greint frá
því, að ákveðnar hefðu verið 10
millj. kr. niðurgreiðslur á inn-
fluttar fóðurvörur og 6 millj. kr.
á tilbúinn áður, en niðurgreiðsl-
ur á landbúnaðarvörur til neyt-
enda verða lækkaðar um sömu
tölu vísitölustiga og þessar nið-
urgreiðslur nema. Hér er því ekki
um viðbót við niðurgreiðslukostn
aðinn að ræða.
Niðurstaða framangreindrar
skýrslu verður því sú, að áætl-
uð útgjöld ríkissjóðs vegna
niðurgreiðslna á neyzluvörur
árið 1960 nema alls krónum
287.429.000.00.
Mjólk og mjólkurafurðir
Niðurgreiðsla á mjólk frá mjólk
urbúum nemur kr. 2,53 á hvern
lítra; ársmagnið er áætlað 33
millj. lítrar og niðurgreiðslur alls
því um 83,8 millj. kr. Mjólk seld
beint til neytenda er áætluð 6
millj. lítrar, sem greiddir eru
niður um kr. 1,61 hver eða alls
um 9,6 millj. kr.
Samtals eru því niðurgreiðsl
ur á mjólk áætlaðar um 93,4
millj. kr. á árinu.
— Smjörframleiðslan er áætl-
uð 1100 lestir, nú greidd niður um
kr. 34,35 hvert kg. — en alls á ár-
inu 1960 um 37,0 millj. kr. — Nið-
urgreiðslur á öðrum mjólkuraf-
urðum, þ. e. osti, skyri, rjóma,
dufti o. fl. nema samtals um 6,1
millj. króna.
Kartöflur, smjörliki o. fl.
Kartöfluframleiðsla þessa árs
er áætluð 7700 lestir og nema
niðurgreiðslur kr. 2,40 á hvert
kg., auk geymslukostnaðar, eða
samtals um 17,8 millj. krónum.
Smjörlíki er nú greitt niður
um kr. 7,99 hvert kg. eða allt
áætlaða ársmagnið, 2100 lestir,
um 16,1 millj. kr.
Aðrar niðurgreiðslur eru sjúkra
samlagsiðgjöld 16,2 millj. kr., salt
fiskur, nýr þorskur og ýsa 15,6
millj. kr. og kaffi 6,4 millj. kr.
Þess skal getið til skýringar
við framangreindar tölur og út-
reikninga, að niðurgreiðslur á
hverja einingu viðkomandi vöru-
tegunda, eru í útreikningunum
miðaðar við 2. maí sl. Þar sem
sú upphæð á hins vegar ekki í
öllum tilfellum við um allt tíma-
bilið frá áramótum, kann heild-
arupphæð niðurgreiðslna á
hverja vörutegund að vera örlítið
Ásgeir Bjarnason þakkaði fyr-
ir greinargóð svör við fyrir-
spurnun Á f járlögum hefðu verið
ætlaðar 302 millj. kr. til niður-
greiðslna og virtist áætlunin
vera mjög nálægt þeirri upphæð.
Á.B. kvaðst við þetta tækifæri
vilja benda á, þá hættu, sem í
niðurgreiðslunum fælust fyrir
framleiðsluna, ekki sízt þeg-
ar vörurnar væru greiddar niður
úr báðum áttum, þ. e. bæði fram
leiðslukostnaðurinn lækkaður og
verð varanna til neytenda. Ef
ákveðið hefði verið, hvaða breyt-
ingar yrðu gerðar á niðurgreiðsl-
um landbúnaðarvara til neytenda
vegna niðurgreiðslnanna á fóður
vörur og áburð, væri æskilegt að
fá um það upplýsingar.
Gylfi Þ. Gíslason svaraði því til
að ekki væri unnt að skýra frá
þessum breytingum enn sem
komið væri, en ef ákvörðun um
þær yrði tekin með þing sæti
yrði þingheimi strax skýrt frá
því.
Kaffisala
kvenstúdenta
NÆSTKOMANDI sunnudag
verður kaffisala í Sjálfstæðis-
húsinu á vegum Kvenstúdenta-
félags íslands.
Ágóði af kaffisölunni rennur
í styrktarsjóð kvenstúdentafé-
lagsins.
Á síðastliðnu ári voru veittir
tveir 12 þúsund króna styrkir
til kvenstúdenta, sem voru við
nám erlendis en nú er í ráði að
veita tvo jafnháa styrki til náms
hér heima.