Morgunblaðið - 05.05.1960, Blaðsíða 11

Fimmtudáfeur 5. maí 1960
MOH CÍJlKfíL 4Ð1Ð
11
Frá aðalfundi Kaupmannasamfaka íslands
AÐALFUNDUR Kaupmannasam
taka íslands var haldinn í Leik-
húskjallaranum miðvikudaginn
27. apríl sl. Fundinn setti for-
maður samtakanna Páll Sæm-
undsson, en fundarstjóri var síð-
an kjörinn Jón Helgason, en
Björn Guðmundsson fundarrit-
ari. Að loknum venjulegum aðal-
fundarstörfum urðu fjörugar um-
ræður um þau mál, sem nú eru
efst á baugi og hag verlunarinn-
ar varða. Stóð fundurinn fram
ýfir miðnætti og gerði ýmsar
alyktanir.
Þorbjörn Jóhannesson flutti
framsöguerindi um verðlagsmál.
3enti hann á það að samkvæmt
þeim lögum og fyrirmælum ,sem
sett hafa verið í sambandi við
efnahagsmálaráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar sé engri atvinnu-
grein ætlað að taka á sig eins
miklar byrðar og einmitt verzi-
uninni. Með gengisbreytingunni
hefur kapital verzlunarinnar
verið skert um þriðjung, verzlun
arkostnaðurinn hefur aukizt að
sama skapi, en þrátt fyrir það
hefur álagningin verið skorinn
niður um V*—%. Flutti hann síð-
an tillögu verðlagsmálanefndar,
sem fundurinn síðan samþykkti.
Þar segir m. a.: Lækkun álagn-
ingar, sem ákveðin var með til-
kynningu Innflutningsskrifstof-
unnar nr. 2/1960 á þeirri óraun-
hæfu verzlunarálagningu sem
fyrir var, samfara stórhækkuðum
verzlunarkostnaði vegna efna-
hagsráðstaf ana ríkisstj órnarinn-
ar svo sem vaxtahækkun, kostn-
aði við innheimtu söluskatts o. fl.,
hlýtur að leiða til verulegs af-
hroðs frjálsri verzlun, ef ekki
verður þegar úr bætt. Þá er enn-
fremur bent á það, að ákvæði
áðurnefndrar tilkynningar Inn-
flutningsskrifstofunnar fái alls
ekki staðizt lagalega séð, þar sem
þau geri að verulegu leyti ráð
íyrir því að vörur séu seldar
með álagningu langt undir verzl-
unarkostnaði, en lögin sjálf, þ. e.
lög nr. 35/1950 um verðlag og
fleira, segja að verzlunarálagn-
ingu skuli miða við dreifingar-
kostnað hjá vel reknu fyrirtæki.
Hins vegar leggja lögin þá skyldu
á Kaupmenn að selja vörur sínar
sarr.t, þó að þeir sjái fram á
fyrirsjáanlegt tap á sölunni, og t
eru slíkar kvaðir í lögum mjög
vafasamar gagnvart eignaréttar-
vernd stjórnarskrárinnar, að ekki
sé meira sagt. Að lokum er í
ályktun þessari skorað á ríkis-
stjórnina að hún beiti sér fyrir
afnámi Verðlagsákvæðanna og
veiti verzluninni að því leyti jafn
rétti við aðra atvinnuvegi um
fullt samningafrelsi um kjör sín,
enda telur fundurinn að reynslan
hafi sýnt, „að frjáls samkeppni
háð á jafnréttisgrundvelli sé far-
sælasta og réttlátasta verðlags-
eftirlitið“.
Björn Jónsson flutti framsögu
um gjaldeyris- og innflutnings-
mái, og samþykkti fundurinn til-
lögu til ályktunar um þau mál,
þar sem fagnað er þeim ráða-
gerðum, sem felast í frumvarpi
ríkjsstjórnarinnar um skipan
gjaldeyris- og innflutningsmála,
sem nú liggur fyrir Alþingi, og
treystir því að stjórnvöld lands-
ins haldi áfram á sömu braut unz
innflutningur verði gefinn frjáls
frá hvaða landi sem er. Telur
fundurinn nauðsynlegt meðan út-
flutningsverzlunin beinist til
jafnkeypislanda, að slík viðskipti
séu bundin við eðlilega þörf, jafn
framt því sem áherzla sé lögð á
vörugæði og samkeppnisfært
verð. Fundurinn fagnaði þeirri
fyrirætlan að leggja niður inn-
fluíningsskrifstofuna og afnema
fjárfestingartakmarkanir.
Framsögu um skattamál hafði
Oskar Norðmann. Gerði fundur'
inn síðan samþykkt um skattamál
þar sem m. a. eru harðlega ítrek-
uð mótmæli, sem stjórn Kaup-
mannasamtaka íslands hefur þeg-
ar flutt ríkisstjórninni, vegna
laga um söluskatt, jafnframt því
sem harmað var að ekki skyldi
vera farið að tillögum samtak-
anna í því efni. Fundurinn telur
að spor sé stigið í rétta átt með
útsvarslagafrumvarpi því, sem
flutt hefur verið af ríkisstjórn-
inni á Alþingi, að því er tekur til
frádráttarheimildar vegna út-
svarsgreiðslu undanfarins árs,
svo og leiðréttingar misréttis í
útsvarsgreiðslum einkafyrirtækja
og hlutafélaga gagnvart sam-
vinnu og samlagsfélögum. Hins
vegar varar fundurinn eindregið
við þeirri stefnu, sem frumvarp-
ið gerir ráð fyrir að viðhaldið
sé, að veita bæjar og sveitarfé-
lögum áframhaldandi heimild til
þess að leggja útsvör á veltu án
nokkurs tillits til hagnaðar við-
komandi atvinnugreinar eða
starfsemi, svo og á því misræmi,
að sama tegund verzlunar skuli
þurfa að hlita því að greiða mis-
háan hundraðshluta af veltu sinni
í útsvar, allt eftir því undir hvaða
bæjar — eða sveitarfélagi hún á
að sækja. ítrekaði fundurinn að
lokum fyrri ályktanir um sam-
ræmda heildarendurskoðun
skatt- og útsvarslaga á þeim
grundvalli, að heildargjöld til
ríkis og bæjar eða sveitarfélags
megi aldrei nema meiru en
ákveðnum hundraðshluta af
hreinum tekjum fyrirtækja.
(Fréttatilkynning frá
Kaupmannasamtökum
íslands).
TALIÐ er nú fullvíst, að rúm-
lega 700 manns, mest konur
og börn, hafi farizt í hinum
ægilegu landskjálftum, sem
urðu í suðurhluta írans
sunnudaginn 24. apríl sl. —
en, eins og frá var skýrt í
fréttum, voru það borgirnar
Lar og Garash, sem harðast
urðu úti í náttúruhamförum
þessum. í Lar má segja, að
ekki standi steinn yfir steini
— að borgin sé algerlega
jöfnuð við jörðu.
Enn er verið að grafa eftir
líkum í rústum Lar, en það er
engan veginn hættulaust
verk, því að nær daglega
Rófað í
*
rústum
verða meiri og minni jarð-
hræringar á þessu svæði,
þótt þær séu smáræði hjá hin-
um geigvænlega landskjálfta,
sem lagði borgina í rústir. —
Samgöngur í þessum lands-
hluta eru mjög ófullkomnar,
og hefur því reynzt erfitt um
vik að koma þangað nauðsyn-
legum vistum og hjúkrunar-
gögnum. Öttast menn nú
mjög, að upp kunni að koma
drepsótt á landskjálftasvæð-
inu.
★--------
Vegna samgönguerfiðleik-
anna hefur ekki heldur verið
hægt að koma neinum stór-
virkum tækjum til Lar til
þess að flýta fyrir uppgreftr-
inum, og hafa björgunar-
sveitirnar lítið annað haft í
höndunum en skóflur, haka og
járnkarla. Má því búast við,
að færri hafi náðst lifandi úr
brakinu en ella. — Meðfylgj-
andi mynd sýnir, hvar menn
eru að róta í rústunum.
Sigurjón Einarsson:
Fyrirspurn til
Landhelgisgæzlunnar
vegna yfirlýsingar inn netatjón
ÚT af yfirlýsingu landhelgisgæzl
unnar í blöðunum“, — til að forð
ast misskilning — eins og það
er orðað, vildi ég mega biðja
landhelgisgæzluna um frekari
upplýsingar og fer því hér með
fram á, að hún svari eftirfarandi
spurningum í sömu blöðum:
1. Hve lengi helga yfirgefin
veiðarfæri fyrsta rétt til veiða
á ákveðnu svæði og hvaða bóta-
skylda leggst á aðvífandi skip,
sem kemur á svæðið í myrkri og
hefur þar veiðar í góðri trú, þar
sem engin skip eru á staðnum,
sem gefa til kynna að þau séu
þar að veiðum með slík T. eiðar-
færi og afleiðingin verður veið-
arfæratjón sem aðkomuskipið
veldur í grandaleysi?
2. Er ekki sjálfsagt að skip sem
vilja helga sér veiðiréttinn,
sanni hann með nærveru sinni á
staðnum með greinilegri merkja-
gjöf um veiðar sínar svo önnur
skip, sem einnig hafa þar veiði-
rétt, geti hagað sér þar eftir og
er þetta ekki bein skylda til full-
nægingar veiðiréttinum?
3. Telur landhelgisgæzlan ekki
það æskilegast og áretksrarhættu
minnst, að bátamir haldi sig með
net sín innan 8 mílna markanna,
þar sem togurunum er leyfð veiði
að þeim mörkum og það enda
þótt að veiðiréttur þeirra sé þar
fyrir hendi, eins og togaranna?
Ennfremur þetta úr því ég fór að
hreyfa penna:
Togaramenn líta svo á, að veiði
leyfið inn að 8 mílum hafi fyrst
og fremst verið ákvörðun tekin
þeirra vegna, til þess að útiloka
þá ekki með öllu frá veiðum á
Selvogsbanka, (sem hafa verið
þeirra aðalmið um vertíðina)
eftir að búið var að afhenda bát-
unum öll þeirra gömlu og beztu
mið á þeim slóðum.
Bátasjómenn virðast hins veg-
ar ekki vera á þeirri línu og
halda fast við að það sem þeim
sé ekki bannað, það leyfi þeir sér,
enda eru hinar stórathyglisverðu
aðferðir þeirra í fullu samræmi
við það.
Þeir lögðu netin sín á togveiði-
svæðið út af Krísuvíkurbjargi
með það fyrir augum að bægja
togurunum frá.
Þeir fóru frá netum sínum á
skírdag til að halda heilagan
föstudaginn langa og tryggðu sér
og okkur öllum þar með 2 nátta
fisk með því að ætla að draga
laugardag fyrir páska, hvað ekki
tókst vegna veðurs og netin því
ekki dregin fyrr en eftir páska
og hvernig halda menn að hrá-
efnið hafi svo verið, þegar að það
loksins kom að landi?
Það kemur því miður oft fyrir,
að fiskur skemmist í þorskanet-
um, bæði að þörfu og óþörfu.
Gæðavara getur hann aldrei tal-
izt og á ekkert erindi inn fyrir
dyr á neinu hraðfrystihúsi. Eina
örugga aðferðin til þess að
skemma ekki meira með honum,
en skemmt hefir verið, er að á-
kveða, að þorskanetjafisk megi
alls ekki hraðfrysta.
Fiskurinn, sem togararnir
veiddu þessa daga eða fyrir og
um páskana, kom að landi sem
gæðavara, eins og togaraveiddur
fiskur hefir öll skilyrði til, enda
byrjar aðgerð á honum strax og
hann er veiddur. Sá farvegur,
sem fiskveiðar okkar eru nú
komnar í, er þjóðhættulegur
þakkað veri þorskanetunum. Það
er stór hætta á ferðum, ef sú þró-
un verður ekki stöðvuð, en það
er síður en svo að út líti fyrir
það, ef að gefa á þeim allan rétt,
hvar sem menn láta sér detta í
hug að leggja þau í sjó, því aS
þar sem þau eru í sjó er engum
öðrum veiðarfærum hægt að
koma við.
Til þess að halda við hval-
stofninum eru veiðar bannaðar á
hval fyrir neðan vissa stærð.
Komi það fyrir að minni hvalur
sé skotinn, rennur sú veiði til
ríkisins og er því ónýt veiði-
manninum. Á sama hátt mætti
girða fyrir að menn gerðu sér
leik að því að ónýta fisk í þorska
netum.
Menn verða að gera sér ljósa
grein fyrir því að einnar nætur
þorskanetahengdur fiskur er lé-
leg vara, 2 nátta ennþá verri eða
afleit vara, 3 nátta og þaðan af
eldri tekur engu tali.
Sigurjón Einarsson.
50 ára afmœli Ungmenna
sambands Skagafjarðar
LAUGARDAGINN 7. maí hefst á
Sauðárkróki fulltrúafundur Ung-
mennasambands Skagafjarðar. -
Þá um kvöldið verður hóf í sam-
komuhúsinu Bifröst til að minn-
ast 50 ára afmælis sambandsins,
og gefst ungmennafélögum eldri
og yrigri kostur á að vera þátt-
takendur. UMSS var stofnað í
Vík, Staðarhreppi þann 17. apríl
1910 og var því 50 ára síðasta
páskadag. Stofnendur voru þrjú
félög Ungmennafélagið Framför
í Lýtingsstaðahreppi, Ungmenna
félagið Æskan, Staðarhreppi og
Ungmennafélagið Fram, Seilu-
hreppi. Auk þess átti ungmenna-
félagið Hegri fulltrúa á fundin-
um. Fyrstu stjórn skipuðu: Bryn-
leifur Tobíasson, Jón Sigurðsson
frá Reynistað og Árni J. Haf-
stað, Vík. Af stofnendum eru á
lífi auk þeirra Jóns og Árna,
Þórarinn Sigurjónsson og Ólafur
Sigurðsson, Hellulandi.
Sambandið hefur ætíð staðið
að og gengizt fyrir mörgum menn
ingar- og framfaramálum í hérað
inu. Um næstu helgi kemur út
vandað afmælisrit í tilefni 50
ára afmælisins. Núverandi for-
maður sambandsins er Guðjón
Ingimundarson, kennari, Sauðár-
króki, en hann hefur verið í
stjórn í 18 ár, þar af 16 ár for-
maður. — jón.
Kaupmenn óá-
nœgðir meðlœkk
aða álagningu