Morgunblaðið - 17.02.1961, Síða 15

Föstudagur 17. febr. 1961
MORGVNBLAÐIÐ
15
Tóhannes Newton
Ætla að
flugþolið um
50%
ÞESS var getið í Mbl. ekki
fyrir löngu, að vestur í Banda-
ríkjunum væri nú unnið að til-
raunum, sem e. t. v. mundu
valda stórbyltingru í fluginu.
Það eru Northrop-flugvéla-
verksmiðjurnar, sem hér eru
að verki. Bandaríski fkigher-
inn hefur faliizt á að veifa
20 milljónir dollara til þessa
verks næstu þrjú árin svo að
greinilegt er, að menn binda
meira en litlar vonir við já-
hreyfist hraðast, en eins og
áður greinir, fer hraði skrið-
beltanna stöðugt minnkanái
eftir því sem fjær dregur.
—•—
Talað er um tvenns konar
skriðbelti, regluleg og óreglu-
leg. f þeim reglulegu vex mót-
staðan gegn vængnum eftir
því sem hraðamunur skriðlag-
anna verður meiri. Með síaukn
um hraða vaxa skriðlögin,
„hlaðast upp“ við fremri brún
vængsins og liggja síðan aftur
eftir — í straumáttina.
Þegar hin reglulegu skrið-
belti hafa ngð vissri „þykkt“,
verða straumhvörf og skrið-
beltin verða óregluleg (sjá
meðfylgjandi teikningu). Við
þetta vex loftmótstaðan enn.
án aukins eldsneytis
kvæðan árangur.
Nýjungin er fólgin í því að
draga úr loftmótstöðunni, sem
flugvélarnar verða fyrir, og á
þann hátt gera menn sér vonir
um að geta aukið flugþol flug-
véla til muna miðað við það,
sem nú er.
f stuttu máli er nýbreytnin
sú, að ókyrra loftið umhverfis
flugvélina er sogað inn í hana
í gegn um örmjóar rifur á
vængjum og búki flugvélar-
innar. Það, sem hér um ræðir,
má skýra á einfaldan hátt:
Vængur flugvélarinnar er lag-
aður þannig að hann kljúfi
loftið. En „loftmassinn", sem
snertir vænginn hreyfist með
dragist með vængnum. En því
f jær sem dregur frá vængnum
minnkar hraði loftsins og þar
kemur, að áhrifa þessa hlutar,
sem fer um loftið, gætir ekki.
Þar er loftið kyrrt. — Þetta á
vitanlega við um alla hluti,
Sem hreyfast í lofti eða legi.
honum — í sömu átt. Loftið
Loftið, sem hreyfist með
vængjunum mætti kalla skrið-
belti. Kyrra loftið umhverfis
hefur hemjandi áhrif á skrið-
beltin og þar af leiðandi á
vænginn.
Umhverfis vænginn eru
mörg skriðbelti, þunn belti.
Það, sem næst er vængnum
Islendingur
vinnur K|á
Norlhrop að
merku rann-
sóknarstarfi
Skriðbeltin hemja vænginn
enn meira. Þau verða hálf-
gerð sogskál á vængnum og til
þess að ná meiri hraða verður
þar af leiðandi að beita enn
meiri orku en skyldi. Þess
vegna ynnist mikið, ef hægt
væri að fjarlægja óreglulegu
skriðbeltin og það er einmitt
þetta, sem nú er verið að gera
tilraunir með vestra.
Tvær aðferðir hafa komið
til greina. Önnur er sú að
blása óreglulegu skriðbeltun-
um frá flugvélinni, hin að soga
þau inn í vélina og blása loft-
inu síðan út um afturendann.
Fyrrnefnda aðferðin hefur
ekki gefið góða raun, þar eð
sú orka, sem þarf til að blása
óreglulega loftið frá flugvéÞ
inni, er næstum jafnmikil og
sú sem ynnist. Síðari aðferð-
Þessar teikningar sýna mun-
inn á skriðflötunum umhverf-
is flugvélarvæng. Sá efri er á
venjulegri flugvél — og þar
eru skriðbeltin óregluleg, en
sá neðri er með ,sogútbúnað-
inum“, sem rætt er um í þess-
ari grein — og talinn er lík-
Iegur til að valda stórfeldri
byltingu í fluginu þegar fram
líða stundir.
in lofar góðu. Þær tilraunir,
sem þegar hafa verið gerðar,
hafa leitt í ljós, að á þann
hátt er hægt að minnka orku-
tapið, sem hin hemjandi áhrif
óreglulegu skriðbeltanna
valda, um 70—80%, og er orka
sú, sem færi til að knýja þenn-
an „sogútbúnað" þá meðtalin.
Að vísu valda þessi fyrr-
greindu hemjandi áhrif á flug
vél aðeins 48% af heildarorkú-
tapinu sem verður fyrir mót-
stöðu loftsins, en samt sem
áður yrði hægt að auka flug-
þol flugvéla með „sogútbún-
aði“ um 45—60%.
Við þetta mun ekki fást
hraðaaukning að sama skapi,
því hæpið er, að sú aukning
verði svo um muni. Jafnframt
er lögð áherzla á það, að þetta
gildi ekki um flugvélar, sem
fari hraðar en hljóðið. Þar
gilda allt önnur lögmál. En
þessi útbúnaður er hins vegar
talinn mjög hejipilegur fyrir
„hægfleygar" háloftsvélar, þ.
e. þær, sem fljúga rétt undir
hljóðhraða.
Nú er unnið að fullum krafti
að smíði tveggja þrýstilofts-
véla með þessum útbúnaði og
er þess vænzt, að tilraunir í
lofti geti hafizt á næsta ári.
Örmjóar rifur eru með stuttu
millibili eftir endilöngum
vængjum og stéli. Inn um þær
er loftið sogað og síðan blásið
út úr aftanverðum búk flug-
vélarinnar.
Búizt er við, að framleiðslu-
kostnaður flugvéla með þess-
um útbúnaði muni aukast um
10% miðað við það, sem nú
er og vélarnar yrðu 6%
þyngri — tómar. Viðhald mun
Framh. á bls. 17.
4
LESBÓK BARNANNA
GRETTISSAGA
113. Kafaði Grettir nú sem
fiæst bakkanum, svo að Þór-
tr mátti ekki sjá hann, þar
til sem hann kom í víkina
að baki honum, og gekk þar
á land. Við þessu gat Þórir
eigi séð. Fann hann eigi,
fyrr en Grettir tók hann upp
yfir höfuð sér og færði nið-
ur svo hart, að saxið hraut
úr hendi honum, og fékk
Grettir tekið það og hjó þegar
höfuð af honum.
114. Á Alþingi frétti Þórir
úr Garði dráp Þóris rauð-
skeggs. Tók hann þá það til
ráðs, að hann reið vestur yfir
heiðar inar neðri af þinginu
og hafði nær átta tugi manna
og ætlaði að taka Gretti af
lífi.
Grettir hugði jafnan að
mannaferðum og var var um
sig.
Það var einn dag, að hann
sá margra manna reið, og
stefndi til byggða hans. Hljóp
hann þá í hamraskarð eitt.
í því kom Þórir að og bað
þá að ganga milli bols og höf-
uðs á Gretti“. Grettir svarar:
„Eigi er sopið kálið, þó að i
ausuna sé komið“.
115. Hamraskarðið var
mjótt, svo að hann gat vel
varið öðrum megin, en það
undraðist hann, að aldrei var
að baki honum gengið. Féllu
|»á menn af Þóri, en sumir
urðu sárir.
Þá mælti Þórir: „Það hefl
•g spurt, að Grettir væri af-
bragðsmaður fyrir hreystt sak
ir og hugar, en það vissi eg
aldrei, að hann væri svo fjöl-
kunnugur, sem nú sé eg, því
að þar falla hálfu fleiri, sem
hann horfir bakinu við“.
Biður hann þá frá að hverfa
og var svo gert. Hafði Þórir
látið átján menn, og þótti
þeirra ferð hin sneypilegasta.
116. Grettir veik nú upp í
skarðið og fann þar mann
mikinn vexti. Hann sat upp
við hamarinn og var sár mjög.
Grettir spurði hann að
nafni, en hann kvaðst Hall-
mundur heita, „en það má ég
segja þér til kenningar, að
þér þótti eg fast taka í taum-
ana á Kili um sumarið, er við
fundumst.
Þeir fóru suður undir Bali-
jökul, en þar átti Hallmundur
helli stóran. Dvaldist Grettir
þar um sumarið. Um haustið
fór hann vestur á Mýrar.
5. árg. ★ Ritstjóri: Kristján J. Gunnarsson ★ 17. febr. 1961
Þú getur biíið til skipslíkan
Ef þú hefur gaman af
skipum og ert svo hepp-
inn að eiga heima ná'lægt
einhverri höfn, getur þú
gert líkön af skipunum,
sem þú sérð í höfninni.
Líkönin eru búin til úr
pappakössum, pappírs-
ræmum, venjulegum
pappír og límpappír. Lím-
pappírinn getið þið keypt
í rúllum í næstu ritfanga-
búð, hann er brúnn og
límborinn á annarri hlið-
inni.
Pappakassinn þarf að
vera aflangur og úr hon-
u«i er miðhluti skips-
skrokksins gerður.
Hinir hlutar skipsins
eru svo byggðir við hann.
Ur öðrum kassa eru
klipptar breiðar pappa-
ræmur og úr þeim búinn
til fram og afturstafn,
með því að líma þær fast
ar við hliðarnar (Sjá
mynd I). Yfirbygging
og brú er búið til úr litl-
um öskjum.
Möstrin eru gerð með
því að rúlla saman papp-
írsörk, svo úr henni verði
rör. Rörið er límt saman
með límpappírnum og
möstrunum svo stungið
niður í göt, sem gerð eru
á yfirbygginguna og þil-
farið.
Reykháfarnir eru úr
karton eða pappírsrörum.
Loks er pappir límdur
jafnt og fallega yfir allt
skipið, svo að öll sam-
skeyti hverfi og það verði
sterkara.
Þegar límið er orðið vel
þurrt, er hægt að mála
skipið með olíumálningu.
Það verður svo sterkt,
að það getur jafnvel þolað
vatn, ef málningin hefur
lokað vel öllum samskeyt
um. Margir vilja þó held-
ur hafa þau eingöngu til
skrauts.