Morgunblaðið - 16.06.1961, Blaðsíða 15

Y
Fösfu'dagur 16. Júnl 196Í
MORGUNBLAÐ1Ð
Jón Sigurðsson á íslenzk*
um frímerkjum
Á ALDARAFMÆLI Jón Sigurðs
sonar 17. júní 1911 minntist ís-
lenzka póststjórnin afmælisins
með útgáfu 4 aura frímerkis,
Ibláu að lit með hvítri höfuð-
mynd af forsetanum, gjörðri eftir
mynd Einars Jónssonar mynd-
höggvara, en í desember mánuði
sama ár, voru gefin út fimm frí-
tnerki með samskonar mynd og
voru verðgildin 1 eyr. 3, 6, 15 og
25 auraar, og þessi hvíta höfuð-
mynd fór vel á merkjunum og
litir þeirra smekklegir. Eitt af
verðgildum þessara frímerkja
var svo síðar (1926) yfirprentað
með 2 kr. verðgildi.
Þegar áformað var að minnast
lýðveldishátíðarinnar 1944, þótti
sjálfsagt að gefa út ný frímerki
og þann 17. júní 1944 komu út
sex merki, sem öll báru mynd af
Jóni Sigurðssyni. Þessi frímerki
voru gjörð eftir ljósmynd en
rammann utan um myndina teikn
aði Árni Sveinbjörnsson, en marg
ir telja að andlitsmyndin njóti
sín ekki vel á merkjunum, vegna
þess, að hún sé of lítil í hlutfalli
við stærð merkjanna. Hátíðar-
útgáfa þessi var mjög eftirsótt
af öllum sem safna frímerkjum,
m. a. vegna þess hve tiltölulega
lítið magn var gefið út af hærri
verðgildunum 5 og 10 kr.
Þriðja útgáfan til minningar
um Jón Sigurðssón kemur út í
tilefni 150 ára afmælis hans á
þjóðhátíðardaginn 17. júní 1961
Áttræb 'i dag:
Cuðný Cuömundsdóttir
í DAG á þessum bjarta og fagra
sumardegi, sem er 16. júní, á
frú Guðný Guðmundsdóttir átt-
ræðisafmæli. Um margra ára
skeið hefir hún verið búsett í
Vesturbænum hér í höfuðstaðn-
um. Til fróðleiks má geta þess
að um miðbik 18. aldar eru Ána.
inaust gefin Helgafellsprestakalli
sem sálugjöf en nú eru þau fyr-
ir löngu orðin eign Reykjavíkur
bæjar. En þetta er aukaatriði.
Eins og kunnugir vita er frú
Guðný ekkja eftir Jens Sæ-
mundsson en hann lézt að Ána-
naustum seint á árinu 1949 rúm
lega sjötugur að aldri.
Frú Guðný Guðmundsdóttir
er af breiðfirzku bergi brotin,
fædd að Á á Skarðsströnd og
ólst þar upp. Fluttist hún hing-
að suður árið 1910.
Þau hjónin giftust. 28. janúar
1911 og bjuggu lengst ævi sinn-
er hér í höfuðstaðnum og þoldu
þar súrt og ssett eins og gengur.
Fylgdust þau jafnframt með
hinni öru þróun bæjarins og sáu
hann breytast úr litlu fiskiþorpi
Midstöðvarkatlar
og þrýstiþensluker
fyrirliggjandi.
rfíM!
í{|JAri'
m/f ;
Sími 2-i‘tou.
yfir í bæjarfélag, er óx og
sprengdi af sér gömlu fötin. Oft
var erfiður róðurinn hjá þeim
hjónunum meðan börnin voru í
æsku. en flest eru látin. Jens
sonur þeirra lifir og er búsettur
hér í bænum. Harmsefni hefir
það verið að horfa á eftir þeim
hverfa handan við móðuna miklu
í blóma lífsins. En eftir lifir
minningin. En þrátt fyrir allt
og allt, sem á dagana dreif, bless
aðist starfið furðanlega hjá þeim
hjónunum og erfiðleikarnir urðu
sigraðir eftir því sem föng voru
á. Stundum leit ég inn á heimili
þeirra Guðnýjar og Jens, en þau
bjuggu eins og kunnugir vita,
við Mýrargötu. Sé ég nú er ég
horfi til liðinna ára, hve þessi
hjón voru nægjusöm, þótt efnin
væru af skornum skammti og í
senn gestrisin.
Húsbóndinn var hinn bókvísi
og skáldmælti gleðimaður og
húsmóðirin kunni ekki síður að
miðla af ýmsum fróðleik um
menn og málefni frá liðinni tíð.
Á þessum afmælisdegi frú Guð
nýjar Guðmudsdóttur á hádegi
sumarsins, þegar allt stendur í
blóma og náttúran skrýðist feg
ursta skrúði og vér minnumst
þjóðhetju vorrar, minnumst vér
vinir frú Guðnýjar einnig hins
kyrrláta starfs, sem unnið er af
húsmæðrum vórum í hvaða stétt
og stöðu, sem þær skipa, og
væntum vér þess, að þjóðfélag
vort gleymi þeim ekki og minn'
ist að maklegleikum þeirra
kvenna, sem skáldið telur vera:
„— lands og lýða
ljós í þúsund ár.“
f hópi þessara kyrrlátu hús
rriæðra er frú Guðný Guðmunds-
dóttir. Þótt hún kenni eðlilega
þreytu eftir langa og oft á tíð-
um erfiða lífsbaráttu, er lífs-
viljinn samt óbugaður. Leyfi ég
mér að þakka frú Guðnýju löng
og góð kynni á þessum minning-
ardegi í lífi henar. — Veit ég,
að undir þessi orð mín munu
vinir hennar taka, fjarstaddir og
nærstaddir, um leið og þeir
senda henni heilla- og blessun-
aróskir á þessum áttugasta af-
mælisdegi hennar.
Ragnar Benediktsson.
og eru það þrjú mismunandi
verðgildi, 50 aur. 3 og 5 kr. með
sama „motivi“ og á merkjunum
frá 1911, en þó aðeins frá-
brugðnu, þ. e. höfuðmyndin er að
eins minni og undir nafninu Jón
Sigurðsson stendur 1811 — 17.
júní — 1961. Óneitanlega hefði
það verið frumlegra að nota aðra
mynd á þessa nýju frímerkjaút-
gáfu, heldur en þá sem notuð var
1911, t. d. að teikna þá nýja um
gjörð utan um gömlu teikning-
una, en slíkt er oft gjört á ýms
um erlendum hátíðaútgáfum frí-
;|
' V: I
11
rr , .xm
1941
1914
1961
merkja, en þótt eitthvað megi ef
til vill finna að ýmsum útgáfum
ísl. frímerkja, þá verður þessi af-
mælisútgáfa mjög eftirsótt af öll
um sem safna frímerkjum, því
upplagi merkjanna er mjög í hóf
stillt og slíkar afmælisútgáfur
sem þessi seljast oft örar en aðr-
ar frímerkjaútgáfur og þess utan
mun pósthúsið í Reykjavík nota
sérstakan hátíðarpóststimpil til
stimplingar á merkjunum aðeins
þennan eina dag, en slíkir stimpl
ar eru eftirsóttir af söfnurum um
heim allan.
J. Hall^
Tilboð óskast
í Volkswagen bifreið árg. 1958.
Bifreiðin, sem er mikið skemmd eftir veltu, verður
til sýnis að Suðurlandsbraut 110 (áður vélsmiðjan
Kyndiil) í dag frá kl. 13—16. Tilboð sendist af-
greiðslu blaðsins merkt: „Volkswagen 1426“.
Bertold M. Sæberg
bifreiðastjóri — Minning
BERTOLD Magnússon Sæberg
var fæddur 28. sept. 1893 á ein-
um Hvaleyrarbæjanna. Voru for
eldrar hans hjónin Magnús
Benjamínsson, lengst bóndi að
Hjörtskoti á Hvaleyri og kona
hans, Guðbjörg Þorkelsdóttir.
Ólst Sæberg þar upp ásamt fjór-
um bræðrum sínum, sem upp
komust og reyndust dugnaðar.
menn og nýtir þegnar. Fátækt
var mikil og urðu synirnir að
basla fyrir sér strax og nokkur
kostur var. Sæberg vann á æsku
og unglingsárunum öll almenn
verkamanna- og sjómannastörf.
En er fólksbifreiðar tóku að
flytjast til landsins, lærði hann
bifreiðaakstur og var einn af
þeim fyrstu er það próf tóku
hérlendis. Mun það óefað hafa
ráðið þar miklu um, að hanri
gerðist bifreiðastjóri, að hann
var bæklaður á fótum frá fæð-
ingu og átti því alla tíð erfitt
um gang og allar stöður.
Með stakri eljusemi og sparn-
aði auðnaðist Sæberg innan
stundar að eiga sinn eigin bíl.
Hann var ötull og ósérhlífinn í
starfi, varkár í akstri og sann-
gjarn í viðskiptum og batnaði
því hagurinn ár frá ári.
Farþegaflutningur milli Hafn.
arfjarðar og Reykjavíkur og
annara. staða, þar sem bílfært
var, fór áður fyr fram í fjögra
eða fimm manna fólksbifreiðum
og var um tíma sérstaklega hörð
samkeppni um farþegaflutning-
ana milli Hafnarfjarðar og
Reykjavíkur. Fannst Sæberg það
ekki vansalaust fyrir Hafnfirð-
inga að Reykvíkingar sætu þar
einir að. Réðist hann í það að
setja upp bifreiðastöð í Reykja-
vík og aðra í Hafnarfirði og út-
vegaði sér nægan bílakost til að
annast reksturinn. Hygg ég að
þetta hafi verið meira gjört af
metnaði vegna Hafnfirðinga en
af gróðavon einni saman.
Rak hann báðar þessar stöðv-
ar af miklum dugnaði í nokkur
ár og hefur óefað lagt' harðar
að sér á þessum árum en heils-
an leyfði. Á kreppuárunum, eða
upp úr 1930, hætti hann við starf
rækslu Reykjavíkurstöðvarinnar
enda voru þá stórar farþegabif-
reiðar farnar að ryðja sér til
rúms. Starfrækslu Hafnarfjarðar-
stöðvarinnar, Bifreiðastöð Haín
Nýr Opel Rekord til sölu.
VÍÍASALAFho
££!5-(m
o>
Ingólfsstræti 11.
Sími 15-0-14 og 2-31-30.
Aðalstræti 16. Sími 1-91-81.
arfjarðar, hélt hann áfram til
dauðaadgs.
Ötulleiki og ósérhlífni Sæ-
bergs í starfi var meiri en heilsa
hans leyfði. Hin síðari ár gekk
hann oft að starfi sínu sárlas-
inn; vann á daginn þrátt fyrir
marga andvökunóttina vegna
þrauta í fótunum. Starfslöngun-
in og starfsgleðin var mikil og
sveið honum sárt, að geta ekki
fullnægt henni eins og hann
hefði kosið. ,
í mörg ár var það hreinn við.
burður að ég færi út úr bænum
í læknisvitjun eða skemmtiferð
að ekki væri ekið í Sæbergsbíl.
Eg fann mig óhultan og gat full-
komlega „slappað af“ ef ég vissi
hann v-ið stýrið, gætinn og sam-
vizkusaman. Oft var maður mis-
jafnlega fyrirkallaður, vegir og
náttúran í óblíðum ham og oft-
ast nær verið að veltast um að
kvöldlagi eða að nóttu til; en
maður varð undarlega lítt var við
þessi óþægindi ef Berti, en svo
var hann kallaður af vinum sín-
um og kunningjum, var með, því
hann var hinn skemmtilegasti
förunautur. Mjög oft var rætt
um ýms þjóðfélagsmál, sem í það
og það sinnið voru efst á baugi,
en Sæberg hafði mikinn áhuga
á stjórnmálum. Hann var ein-
lægur Sjálfstæðismaður, en hafði
oft og einatt sínar eigin skoð-
anir og gagnrýndi flokksforyst-
una óspart ef honum þótti mið-
ur vel gjört. Einnig bar oft á
górria milli okkar vandamál
æskunnar. Hann hafði sjálfur
alizt upp við sára fátækt og
basl og vissi hvað það var að
vera oft klæðlítill og matarlít-
ill. Honum hraus því hugur
við eyðslusemi og skeytingar-
leysi margra unglinga við með-
höndlun fjár og annara verð-
mæta, en slíku kynntist hann
náið í starfi sínu eins og aðrir
stéttarbræður hans. Hafði ég oft
mikið gagn af þessum viðræð-
um okkar. Auk þessa áttum við
töluvert saman að sælda í ýms-
um félögum; hann var eins og
áður er getið Sjálfstæðismaður
og tók oft virkan þátt í umræð-
um á fundum þar og sömuleiðis
var hann gamall og áhugasamur
„Magna“-félagi. Alls staðar var
hann vel kynntur, átti marga
vini og kunningja, en óvildar.
menn held ég að hann hafi aldrei
átt. Skapgerð hans var ekki
þannig.
Sæberg kvæntist á 2. í jólum
árið 1920 Jóhönnu, dóttur Eyj-
ólfs Stefánssonar frá Dröngum,
mikilli mannkostakonu, enda
var heimilislíf þeirra frá því
fyrsta til hins síðasta með mikl-
um ágætum. Þau eignuðust eina
dóttur barna, Jónu Guðbjörgu,
sem gift er Kristjáni Kristjáns-
syni, Kristjánssonar bifreiðasala.
— Færi ég og kona min þeim
mæðgum og dótturdótturinni,
sem var fósturbarn Sæbergshjón
anna, okkar innilegustu samúð-
arkveðjur. ,
Sjálfur færi ég þér vinur
minn, mínar beztu þakkir fyrir
alla tryggð og vináttu um 40
ára skeið, vináttu sem var
fölskvalaus og aldrei bar skugga
á. —
Blessuð sé minning þín.
Bjarni Snæbjörnsson.
í DAG verður B. M Sæberg bif-
reiðaeigandi, Hafnarfirði jarð-
settur, en hann lézt að morgni
12. þ. m.
Þó um stutta sjúkrahúslegu
væri að ræða, hafði Sæberg ekki
gengið heill til skógar síðustu
ár æfi sinnar, en með frábæru
viljaþreki og dugnaði tókst hon-
um að rækja starf það, er hann
valdi ungur að aldri, að slíkt var
einsdæmi, og þótti jafnvel þeim
er til þekktu úr hófi keyra. Hann
átti erfitt með að viðurkenna,
bæði fyrir sjálfum sér og öðr-
um, þá staðreynd að farið var
að halla undan fæti, en gekk
ótrauður til 'starfa meðan þrótt-
ur entist.
Með B. M. Sæberg er fallinn í
valinn víðkunnur athafnamaður.
Hann var einn af brautryðjendum
bifreiðaaksturs hér á landi, og
hóf sjálfstæðan atvinurekstur í
Hafnarfirði á því sviði fyrir liðl.
40 árum. Hann átti miklum vin-
sældum að fagna í starfi sínu,
og eignaðist í gegnum það all-
fjölmennan vina- og kunningja-
hóp.
Sá er þetta ritar átti því láni að
fagna að vera í starfi hjá Sæ-
berg í nokkur ár, og kynntist
þá þeim sjaldgjæfa eiginleika er
hann hafði til að bera, að vera
sanngjarn og ráðhollur húsbóndi,
en um leið góður félagi starfs-
manna sinna.
Sæberg er fæddur að Hvaleyri
við Hafnarfjörð 28. sept. 1893.
Foreldrar hans voru Magnús
Benjamínsson bóndi þar, og Guð-
björg Þorkelsdóttir, og er hann
afkomandi hinnar landsþekktu
Bergsættar.
Sæberg ólst upp í föðurhúsum
ásamt fjórum bræðrum sem nú
eru látnir að undanskildum Guð-
mundi Magnússyni kaupmanni í
Hafnarfirði. ,
Sæberg kvæntist 1920 Jóhönnu
Eyjólfsdóttir frá Dröngum og
eignuðust þau eina dóttir, Stellu,
gifta Kristjáni Kristjánssyni bú-
sett í Reykjavík.
Um leið og ég votta eiginkonu,
dóttur og öðrum aðstendum
samúð mína, vil eg þakka Sæ>
berg fyrir margar góðar og lær-
dómsríkar samverustundir á liðn
um tímum.
Bergur Jónsson.