Morgunblaðið - 30.07.1961, Blaðsíða 16

r
16
MORGVNBLAÐIÐ
“lunnudagur 30. júli 1961

Litli kof inn varð að fal-
legum sumarbústað
INN úr Elliðavatni gengur lít-
ið vatn, sem nefnist Helluvatn.
í grunnri vík, sem eiginlega
er girt af með vatnsleiðslu-
garði frá Gvendarbrunnum
synti önd með unga sína og
tvær litlar telpur reyndu að
róa þar á kajak, en gekk illa
að samræma áratökin. Sú
minni, sem er 7 ára, vildi
gjarnan beita árinni þannig að
hún mjakaði bátnum í and-
stæða átt við systur sína, 9
ára. Þetta skipti í rauninni
engu máli. Þær höfðu engan
ákvörðunarstað og voru báð-
ar klæddar björgunarvestum,
þó víkin sé reyndar svo grunn
að þær hefðu hvort eð er senni
lega tæplega getað farið sér
að voða þar.
Upp af víkinni er afgirt stór
og falleg landspilda, sem veg-
urinn gegnum Rauðhólana og
inn í Heiðmörk lá um til
skamms tíma, en hefur nú ver-
ið færður vestur fyrir. Falleg
ur gróinn hóll með lautum og
hraunhellum, sem vatnið geng
ur upp í, skýlir bústaðnum við
víkina fyrir förvitnum augum
vegfarenda, og hefur gert íbú-
unum fært að hafa stofuvegg-
inn nær eingöngu úr gleri.
Bústaðurinn er ákaflega ný-
tízkulegur, að mestu byggður
úr viði, sem er borinn fúa-
vamarefni eða bikaður, en
ekki málaður. — Húsið er
ein hæð Og undir því báta-
skýli. Og þar er uppspretta
innanhúss, svo nægt ferskt
vatn er í húsinu.
Hugmyndin heillaði
Fréttamenn Mbl. voru fyrstu
gestirnir í þessum yndislega
bústað. Kvöldið áður hafði
byggingunni talizt lokið með
því að útidyrahurðin var sett
fyrir. Húsmóðirin, Herdís Þor
valdsdóttir leikkona, býður til
stofu. Þar á miðju gólfi er ný-
tízkulegur arin úr grágrýtis-
hellum og svörtu járni og á
veggjum málverk eftir Gunn-
laug Scheving, Karl Kvaran
og franska málara, auk loft-
myndar af svæðinu við vatnið,
sem lítur út eins og abstrakt
málverk. Neðan úr bátaskýl-
inu berast hamarshögg. Þar
er húsbóndinn, Gunnlaugur
Þórðarson, eitthvað að lag-
færa.
— Það er rétt rúmt ár slð-
an við byrjuðum að byggja
bústaðinn, og síðan höfum við
notað hverja frístund til þess,
segir Herdís. Þetta átti í fyrstu
að verða Ofurlítill kofi, sem
við gætum hafzt við í þegar
við skryppum hingað upp eftir
í góðu veðri. Við báðum Þor-
mannahöfn, að teikna hann.
Og einn góðan veðurdag kom
bunki af teikningum frá hon-
um. Hann hafði fengið sem úr-
lausnarefni við millipróf að
teikna sumarbústað, svo litli
kofinn var orðinn á pappírn-
vun að falleg'um nýtízku sum
arbústað áður en við vissum af
Og hugmynd hans heillaði okk
ur. Við höfum svo reist hann
algerlega eftir hans fyrirsögn
og vandað svo til að hér á
alltaf að vera hlýtt og nota-
legt. Það verður ekki ónýtt
að geta skroppið hingað upp
eftir frá stóru heimili og lært
eitthvert hlutverkið þegar
mikið liggur við.
— En hvernig stendur á því
að þessi stóri yndislegi blett-
ur við vatnið og svona skammt
frá bænum hefur verið látinn
í friði allan þennan tíma?
Rauðhólarnir og EUiðavatn
fyrir 135 þús.
— Það er ástæða fyrir því.
Tengdafaðir minn, Þórður
Sveinsson, læknir, átti ásamt
Kristni Zimsen og Emil Rok-
stad Rauðhólana og Elliða-
vatnslandið. Þeir seldu það
Reykjavíkurbæ árið 1927 fyr-
ir 135 þús. krónur og þótti
sumum hátt verð. En þeir
héldu eftir'hver sinni spildu
sem nokkurs konar erfðafestu-
landi. Maðurinn minn segir að
þetta sé tvímælalaust ein
bezta fjárhagsráðstöfun sem
Reykjavíkurbær hafi gert.
Hugsaðu þér ef Rauðhólarnir
væru óskertir. Þeir væru tug-
þúsunda virði. Og það er held-
ur ekkert smáræði sem búið
er að flytja úr þeim af bygg-
ingarefni og ofaníburði. En
þar eð vegurinn lá hér í gegn-
um spilduna, sem Þórður fékk,
þá hefur ekkert af börnum
hans haft áhuga fyrir að nýta
landið fyrr.
úr því verður. Menn sem áttu
garðland í Kringlumýri gáfu
okkur nokkur stór tré, þegar
land þeirra var tekið undir
byggingu og við höfðum fest
kaup á þremur stórum sitka-
grenitrjám hjá þeim, en ætl-
uðum ekki að flytja þau fyrr
en á heppilegum tíma. Þegar
við svo komum þar fyrir
nokkru, hafði einhver haft
þau á brott með sér, en skilið
eftir skófluna sína á staðnum,
merkta G. B.
—Hrafn? Eru börnin þá
fleiri en telpurnar, tvær í
bátnum?
— Já, drengirnir tveir eru
í sveit. Þorvaldur, sem er 11
ára, hjálpaði pabba sínum
mikið við bygginguna í vor.
— Og þú getur auðvitað
leyst af hendi þá vinnu sem
þú kærir þig um fyrir útvarp-
ið á sumrin, þó þú sért hér
í sumarbústað. Hvaða áform
hefurðu í haust?
— Já, já, það er svo stutt
í bæinn, að það er hægt að
skreppa þangað hvenær sem
er. Annars bendir margt til
þess að ég hafi lítið að gera
Snædís og Tinna Þórdís róa á víkinni framan við bústaðinn.
Bókaverzlun Sigfúsar Ey-
mundssonar, áður en gamla
húsið var rifið. Gunnlaugur
gekk þar fram hjá þegar þeir
voru að taka rúðurnar úr og
keypti þær. Það var fyrsta
byggingarefnið, sem keypt var
í húsið.
Það er erfitt að rífa sig
burt úr þessum skemmtilega
sumarbústað, en fréttamönn-
um er ekki ætlað að sitja við
Herdís með dæturnar tvær í setustofu sumarbústaðarins.
— En segðu mér þá annað.
Hvernig fer maður að því að
byggja svona stórt hús, án
þess að nokkurt spýtnadrasl
eða moldarhrúgur sjáist í
kring?
— Við höfum verið að reyna
að skemma sem allra minnst
af eðlilegum gróðri kringum
bústaðinn, viljum rækta og
hlúa að innlendu plöntunum
hér en ekki hafa grasfleti eða
neitt þessháttar. Hóllinn á að
verða reglulegur Edenslund-
ur með innlendum jurtum.
Annars eru það aðallega við
Hrafn sonur minn, sem er 13
ára gamall, sem erum áhuga-
söm um ræktun og við erum
búin að gróðursetja heilan
skóg af smáplöntum hér uppi
á lóðinni. Þar höfum við líka
jarðarber, rifsber og sólber
og milli arinsins í stofunni og
stóra gluggans höfum við
tómataplöntur. Það eru komin
á hana græn ber, hvað sem
hjá leikhúsinu framan af
hausti, svo ég er að hugsa um
að nota það sérstaka tækifæri
og skreppa út fyrir landstein-
ana til að sjá það nýjasta í
leikhúsunum.
— Þú ætlar auðvitað að nota
heiðursstyrkinn, sem þú
fékkst úr Menningarsjóði
Þjóðleikhússins sl. vor ásamt
Val Gíslasyni.
— Já, það var ætlunin. Það
er svo nauðsynlegt fyrir leik
ara að geta fylgst með því sem
er að gerast á leiklistarsviðinu
á hverjum tíma.
Gamalkunnar rúður
Sjómennirnir litlu, Snædís
Og Tinna Þórdís, eru nú komn
ir í land og við sjáum út um
stóra gluggann hvar þær
sitja og borða harðfisk. —
Flestir Reykvíkingar, sem
komnir eru til vits og ára, hafa
horft gegnum þessar rúður,
segir Herdís. Þær voru í
friðsæla vík Og láta fara vel
um sig, svo ekki er um annað
að gera en kveðja.
ið, sem hríslaðist niður yfir
stofugólfið. ,
— Hvað eruð þið að gera?
— Rjúfa vegginn milli stof-
anna.
— Hafið þið sagað sundur
nokkrar af máttarstoðum húss
ins? spurðum við áður en við
hættum okkur inn úr dyrun-
um.
— Það vona ég ekki, svar-
aði Helgi og leit varla upp.
Annars er húsið frá því á síð-
ustu öld og engar teikningar
til. Þessari álmu var bætt við
um aldamótin. Þá var fjós
hér niðri og mjólk seld af
stigapallinum. Síðan beljurn-
ar fóru, hefur alltaf verið hér
gólfkuldi. Svo að ef þú veizt
af einhverjum, sem á afgangs
belju . . .
— Og hvað segir húseigand-
inn?
— Ha, hann pabbi? segir
Helga. Hann fær hjartslátt við
hverja spýtu sem fer. En hann
segir ekki orð. Honum Skúla,
pabba hans Helga leizt víst
ekki á blikuna þegar hann
heyrði í gær að við ætluðum
að breyta húsinu. Hann tók
áætlunarbílinn frá Keflavík
og var mættur hér með ham-
ar í hendinni í morgun.
Við rífum vegginn
Ég skal segja þér, að við
vorum fyrir skömmu á síð-
degissýningu á leikriti eftir
Montherlant suður i París.
Það var 35 stiga hiti og mað-
ur var alveg dasaður, hafði
ekki einu sinni rænu á að
fylgjast með því sem fram
fór á sviðinu. Þá datt mér
skyndilega í hug: — Við rífum
vegginn milli stofanna heima!
Og nú erum við komin heim
og ekki aðeins byrjuð að rífa
Gdlfkuldi síöan
beljurnar fdru
ÞAÐ heyrðust högg og sagar-
hljóð, þegar við nálguðumst
litla vinalega timburhúsið á
Óðinsgötu 18 í fyrri viku. Og
þegar inn var komið, sáum
við hvar Helgi Skúlason stóð
uppi á stól og mundaði sögina
og Helga Bachman, kona hans,
horfði með ánægjusvip á sag-
vegginn, heldur lfka að
stækka baðherbergið í kjallar-
anum og höfum áform um að
taka þakið.
— Já, segir Helgi. Þetta er
fyrsta reglulega sumarfríið,
sem við eigum saman. Sl. tvö
sumur höfum við bæði farið f
leikferðir út á land, og ég f
þrjú sumur þar á undan með