Morgunblaðið - 14.09.1961, Blaðsíða 10

10
MORGVTSBLÁÐIÐ
Fimmtudagur 14. sept. 1961
JMwgnitMiiMfr
CTtgeíandi: H.f Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Öla, sími 33045.
Auglýsingar: A.rni Garðar Kristinsson.
Ritstjóm: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ENDURSKOÐUN VINNULÖG-
GJAFARINNAR
UNDANFARIN ár hefur oft
verið um það rætt, að
óhjákvæmilegt væri að end-
urskoða vinnulöggjöfina með
það takmark fyrst og fremst
fyrir augum að skapa aukið
lýðræði innan verkalýðssam-
takanna. Var t. d. mjög um
þetta rætt innan ríkisstjórn-
ar Steingríms Steinþórsson-
ar, sem fór með völd á ár-
unum 1950 til 1953. Voru
Framsóknarmenn því þá
mjög fylgjandi að slík end-
urskoðun yrði látin fram
fara.
Síðan hefur þörfin fyrir
endurskoðan vinnulöggjafar-
innar orðið ennþá brýnni og
auðsærri. Hafa undanfarna
mánuði verið uppi háværar
raddir um að henni mætti nú
ekki lengur skjóta á frest.
Þannig birti t. d. „Alþýðu-
maðurinn“, málgagn Alþýðu-
flokksins á Akureyri, nýlega
skorinorða grein um málið
og var hún síðan endurprent-
uð í Alþýðublaðinu. Hér í
blaðinu hefur einnig þrásinn-
is verið á það bent, að vinnu-
löggjöfinni verði að breyta
og tryggja þar með rétt
fólksins innan verkalýðssam-
takanna til áhrifa á mál sín,
og koma í veg fyrir pólitíska
misnotkun þeirra.
Sambandsþing ungra Sjálf-
stæðismanna á Akureyri hef-
ur nú síðast gert ályktun um
þetta mál. Taldi þingið
„brýna nauðsyn bera til þess
að sett verði nú þegar ný
heildarlög um stéttarfélög og
vinnudeilur“. Jafnframt er
bent á nauðsyn þess, að sett-
ar verði lýðr棫islegri reglur
en nú gilda um uppsögn
samninga og verkfallsboðun.
Allir hugsandi menn munu
gera sér Ijóst, að endurskoð-
un vinnulöggjafarinnar verð-
ur ekki lengur skotið á frest.
Það er óhæfa, að kommún-
istum verði látið haldast það
uppi að svipta þúsundir laun
þega öllum áhrifum á stjórn
stéttarfélaga þeirra. Á sama
hátt felur hin pólitíska mis-
notkun verkalýðssamtakanna
í sér stórfellda hættu fyrir
lífskjör og afkomuöryggi al-
mennings. Eins og nú er um
þessi mál búið, getur örfá-
mennur hópur í stóru verka-
lýðsfélagi skellt á verkfalli,
svipt þúsundir manna at-
vinnu og sett þjóðfélagið á
annan endann.
Auðvitað má búast við því,
að kommúnistar reki upp
öskur, þegar kemur að end-
urskoðun vinnulöggjafarinn-
ar, og brennimerki hvers
konar viðleitni til þess að
skapa aukið lýðræði innan
verkalýðssamtakanna sem
„árás á verkalýðinn“ og „fas-
istiskar hermdarráðstafanir."
En þjóðin er orðin vön fár-
yrðum kommúnista og þarf
ekki að kippa sér upp við
þau. íslendingar þekkja líka
hugmyndir kommúnista um
lýðræði og jafnrétti. „Alþýðu
lýðræði" kommúnista er eins
og allir vita fólgið í algjöru
einræði þeirra sjálfra.
TAP VERKA-
MANNAFLOKKS-
SINS
IVTORSKI Verkamannaflokk-
urinn hefur tapað meiri
hluta sínum í Stórþinginu.
Verður það að teljast til mik
illa tíðinda. Norskir jafnað-
armenn hafa jafnan haft
stjórnarforystu síðan árið
1935, og síðustu árin hafa
þeir haft hreinan meiri hluta
í Stórþinginu. Sigurvegarar í
norsku kosningunum eru
fyrst og fremst þrír. Hægri
flokkurinn jók fylgi sitt
verulega en bætti þó ekki
við sig þingsætum, þar sem
fylgísaukning hans var jöfn
yfir meginhluta landsins. —
Kristilegi þjóðflokkurinn
bætti hins vegar við sig þrem
þingsætum, án þess að auka
atkvæðamagn sitt. Loks fékk
hinn nýi Sósíaliski þjóðflokk
ur tvo menn kjörna. Mun
hann einkum hafa dregið frá
jafnaðarmönnum.
Nokkur óvissa ríkir nú um
stjórnarmyndun í Noregi. —
Verkamannaflokkurinn hefur
nú aðeins 74 þingsæti af 150.
Með sósíaliska þjóðflokknum
hefur hann hins vegar eins
atkvæðis meirihluta. Borgara
flokkarnir fjórir hafa sam-
tals jafnmörg þingsæti og
V erkamannaf lokkurinn.
Þrjár leiðir til stjórnar-
myndunar virðast helzt vera
fyrir hendi. í fyrsta lagi
að Verkamannaflokkurinn
myndi einn minnihlutastjórn
og styðjist við borgaraflokk-
ana í utanríkismálum en hina
tvo þingmenn sósíaliska þing
flokksins í innanlandsmál-
um.
í öðru lagi að borgara-
flokkarnir myndi minnihluta
stjórn og njóti þá á sama
hátt stuðnings Verkamanna-
flokksins í utanríkis- og ör-
yggismálum. Hins vegar er

L.
EINN AF beztu ökuþórum
heimsins, Þjóðverjinn Wolf-
gang von Trips, 33 ára gamall,
hefur ekið sína síðustu ferð.
Þessi ofurhugi týndi lífinu,
þegar kappaksturbifreið hans,
eldrauður Ferrari, rakst á
tvær enskar kappakstursbif-
reiðar, s.I. laugardag við
Monza í Norður-Ítalíu, þar
sem ökukeppnin Motor Grand
Prix fór fram. Bifreið von
Trips rann síðan stjórnlaust
yfir girðingu meðfram kapp-
aksturbrautinni og inn í áhorf
endahópinn, með þeim afleið
ingum að 11 manns slösuðust
til bana og margir særðust,
þar af fjórir mjög alvarlega.
Ökumennirnir í ensku bifreið
unum sluppu tiltölulega lítið
meiddir.
KEPPNIN HÉLT ÁFRAM
Sjúkrabifreiðir komu strax
á vettvang og þeir særðu voru
fluttir á sjúkrahús, þar á með
al von Trips. Hann hafði kast
azt 30 metra út úr vagni sín-
um og lá helsærður á jörðinni.
Hann dó skömmu eftir að
hann kom í sjúkrahúsið, án
þess að komast til meðvitund
ar.
Nær einn og hálfur klukku-
tími leið, áður en þeir látnu
voru fluttir burt. Þeir lágu
nokkra metra frá kappaksturs
brautinni, þar sem keppnin
hélt áfram eins og ekkert hefði
gerzt. Nokkrir áhorfendur
fóru úr skyrtunum og lögðu
þær yfir hina látnu og fleiri
þúsundir yfirgáfu svæðið eftir
slysið.
Sigurvegarinn í keppninni,
Bandaríkjamaðurinn Phil Hill,

ólíklegt að slík stjórn geti
vænzt stuðnings hins nýja
flokks í innanlandsmálum.
I þriðja lagi er sá mögu-
leiki fyrir hendi að mynd-
uð verði samsteypustjórn
borgaraflokkanna og Verka-
mannaflokksins.
Sturluð af hræðslu hleypur ein kona, ítölsk, úr álhorfenda-
hópnum á braut ásamt vini sínum. Bak við þau liggja hin
ir látnu.
á Italíu
var mjög sleginn, þegar hann
skreið út úr Ferraribíl sínum.
Sagðist hann að vísu hafa bor
ið þá von í brjósti að verða sig
urvegarinn í keppninni, en
ekki á þennan hátt. I raun
réttri væri von Trips sigur-
vegari keppninnar.
heiminum. Síðasta stórslysið
var í Mille Miglia, Ítalíu, árið
1957, þar sem 13 manns létust.
Stærsta slýs, sem orðið hefur
við kappaksturskeppni var aft
ur á móti árið 1955, í Le Mans í
Frakklandi. Þar létust 82 og
100 særðust.
BLOÐUG BRAUT
Síðustu tíu ár hafa 147 <

Ökuþórinn Wolfgang v. Trips!
manns látist af slysum við j
kappaksturskeppni víðsvegar í J
vel hér á íslandi. Aðeins 2700
km. eru frá sprengjustöðvum
Rússa hingað til lands. Síð-
asta kjarnorkusprengjan, sem
Rússar sprengdu á þessum
slóðum er talin hafa verið
sú öflugasta er þeir
sprengt til þessa.
hafa
Mannlaus flugvél
sveif yfir bænum
BURLINGTON, Iowa. — A föstu
daginn sló miklum óhug á íbúa
borgarinnar. Mannlaus flugvél
sveimaðj yfir borginni og var
óttazt, að hún steyptist til
jarðar þá og þegar. Þótt
undarlegt megi virðast, þá
hafði flugvélin farið á loft
af eigin rammleik. Þetta var
lítil eins hreyfils vél og til
þess að ræsa hreyfilinn þurfti
flugmaðurinn að snúa skrúfunni.
En eftir að hafa sett hreyfilinn í
gang komst flugmaðurinn ekki
upp í vélina, því hún var þotin
af stað áður en hann áttaði sig.
Flugvélin sveimaði í langan tíma
yfir bænum í 350 metra hæð,
en stakkst loks á nefið niður á
akur utan við bæinn. — Algert
neyðarástand ríkiti í bænum með
an á þessu stóð. Lögreglan skip-
aði öllum að leita skjóls og fólk-
ið hvarf af götunum, hreint eins
og loftárás væri í aðsigi.
SAS heldur áfram
RÚSSNESKT
HELRYK
IJINAR stöðugu kjarnorku-
sprengingar Rússa, nú
síðast yfir ^ýorður-íshafi,
hafa vakið ugg og ótta á
Norðurlöndum við geisla-
virkt ryk frá þessum spreng-
ingum. Hefur þegar orðið
vart mjög aukinnar geisla-
virkni í andrúmsloftinu, jafn
Það sætir' vissulega engri
furðu, þótt vaxandi uggs
gæti, vegna helryksins frá
hinum rússneku kjarnorku-
sprengjum. — Vísindamenn
gera nú ráð fyrir að geisla-
virkt ryk frá þessum spreng-
ingum leggist á allt norður-
hvel jarðar, sérstaklega þó
yfir ísháfssvæðinu. Áhrifa
hinna rússnesku kjarnorku-
sprenginga gætir því mjög í
nágrenni íslands og annarra
Norðurlanda.
að tapa
KAUPMANNAHÖFN, 12 sept. —
Lindberg, samgöngumálaráð
herra Dana, upplýsti í dag, að
rekstrartap SAS á þessu ári
væri nú áætlað 140 milljónir
danskra króna (840 millj. ísl.
kr.). í vor sögðu þeir svartsýn-
ustu, að tapið yrði 60 milljónir.
Á miðju sumri voru hæstu áætl-
anir 100 milljónir — og þykir
mönnuni, sem nú hafi heldur en
ekki syrt í álinn fyrir skandina-
visku flugsamsteypunni, ef hall«
inn kemst upp í 140 milljónir.