Morgunblaðið - 28.09.1961, Side 3

Fimmtudagur 28. sept. 1961
MORGVNBLAÐIÐ
3
Gúmbát
urinn,
BLAÐAMAÐUR og ljós-
myndari Mbl. brugðu sér
í gær vestur á Granda-
garð, til að skoða gúm-
björgunarbát þann, er
barg lífi þeirra Gunnars
Ásgeirssonar og Helga
Símonarsonar, þegar mb.
Helgi frá Hornafirði fórst
fyrir rúmri viku skammt
vestur af Færeyjum.
• Báturinn nær óskaddaður
Báturinn hafði verið yfir-
farinn eftir volkið af Óla Barð
dal, sem er löggiltur eftirlits-
maður .með slíkum bátum, og
sagði hann að báturinn væri
enn í fullkomnu lagi, nema
Myndin sýnir gúmbjorgunarbátinn af mb. Helga, sem bjargaði lífi þeirra tveggja, er af kom-
ust. Við gúmbátinn stendur Óli Barðdal og heldur hann í hægri hendi á línunni, sem strekkja
þurfti á, til þess að báturinn blésist út — og í vinstri á hylkinu, sem loftið í hann kemur úr.
Báturinn rúmar 10 manns.
sem skipbrotsmenn af Helga björguðust á
hvað blæjan hefði rifnað lítið
eitt á einum stað. Lítið ljós,
sem er ofan á bátnum, logaði
allan tímann.
• Xvennt gerist í senn
Bátar þessir eru ýmist geymd
ir í töskum eða kistum uppi
á stýrishúsi fiskiskipanna. Á
■ínan, sem strekkja þarf á til
þess að þeir blásist út, að vera
bundin í skipið, þannig að
nóg sé að fleygja gúmmbátn-
um fyrir borð — og gerist þá
hvort tveggja í senn: Hanti fyll
ist lofti og kemst á flot. Óþarft
er að losa utan af þeim tösk-
una, áður en þeim er fleygt
út, heldur gerist það sjálfkrafa
um leið og þeir fyllast lofti.
• í bátnum 22 stundir
Þeir Helgi og Gunnar hrökt-
ust með gúmbátnum í nálægt
22 klukkustundir og var mik-
ill veðurofsi framan af — en
kuldi og vosbúð sótti að þeim
allan tímann. Þá rak að lok-
um í siglingaleið skozka línu-
veiðarans Verbena víðs fjarri
slysstaðnum og voru hólpnir
úr því.
STAKSTEMIAR
Japanir gleyn dir?
Menn minnast þess, að hér á
árunum meðan Bandaríkjamenn
höfðu enn ekki lagt niður tilraun-
ir sínar með kjarnorkuvopn, var
það eitt uppáhaldsefni Þjóð-
viljaritstjóranna að skrifa um
geislunaráhrifin í Japan, og venju
lega fylgdi það sögunum, hve Jap
Önum stæði mikil ógn af þessum
tilraunum. Skein þá samúðin með
Japönum út úr hverju orði, sem
um þessi mál var ritað í Þjóðvilj
anum.
Nú vill svo til, að enn hafa ver
ið hafnar kjarnorkutilraunir, sem
Japönum stendur stuggur af. En
að þessu sinni eru það ekki Banda
ríkjamenn, sem hlut eiga að máli,
heldur átrúnaðargoð Þjóðviljarit
stjóranna í Báðstjórnarríkjunum.
Svo kynlega bregður við, að síð
an Kremlverjar hófu kjarnorku-
tilraunir sínar að nýju hefur Þjóð
viljinn aldrei minnzt á, hvílík
hætta stafar af tilraunum þeirra,
ekki fellur eitt einasta hluttekn-
ingarorð í garð Japana, og er
ekki annað að sjá en öll samúð
Þjóðviljans með Japönum sé rok
in út í veður.og vind. Því getur
þó ekki verið um að kenna, að
Japanir hafi tekið kjarnorkutil-
raununum með neitt meiri fögn-
uði en áður, því að japanska
stjórnin hefur einmitt nú nýlega
sent Ráðstjórninni harðorða mót-
mælaorðsendingu vegna þessara
„stórhættulegu og óskammfeilnu“
tilrauna.
Geislun tvöhundruð-
faldast og þó þegir

„FULLREYNT er nú, að
samningsslit verða milli
Læknafélags Reykjavíkur og
Sjúkrasamlags Reykjavíkur
1. október næstkomandi. —
Falla þá niður greiðslur
samlagsins vegna læknis-
hjálpar utan sjúkrahúsa, svo
og á þeim sjúkrahúsum, þar
sem ekki eru fastráðnir lækn
ar“, segir í greinargerð frá
stjórn Sjúkrasamlags Reykja
víkur um samningsslit -lækna
félagsins og sjúkrasamlags-
ins. Eins og kunnugt er hef-
ur Læknafélag Reykjavíkur
nú endanlega hafnað tilboði
sjúkrasamlagsins um bráða-
birgðasamning, sem felur í
sér hækkun, sem nemur
13% álagi á allar greiðslur
samkvæmt núgildandi samn-
ingi. Einnig hefur læknafé-
lagið hafnað tilmælum S. R.
um frest til athugana og við-
ræðna um uppkast L. R. að
nýjum samningi þessara að-
ila. —
Á fundi með blaðamönnum I
gær gerði Guðjón Hansen trygg-
ingafræðingur, sem nú gegnir
störfum framkvæmdastjóra S. R.
á fjarveru Gunnara Möller,
grein fyrir sjónarmiðum stjórn-
*r S. R. í deilu þeirri, sem nú
er risin um kjör lækna miUi S. R.
og L. R. Einnig voru mættir á
fundinum Baldvin Jónsson hrl.,
formaður stjórnar S.R., Gunn-
laugur Pétursson borgarritari,
sem sæti á í stjórninni og fuU-
trúar Sjúkrasamlagis Kópavogs,
Þórður Magnússon formaður
stjórnar S.K. og Jósafat Líndal
framkvæmdastjóri S.K.
★ Krefjast yfir 100%
hækkunar
í greinargerð S. R. segir svo
I framha^di af því, sem áður er
til vitnað:
„Læknar hafa krafizt hækk-
ana á greiðslum sjúkrasamlags-
in., sem nema að meðaltali all-
mikið yfir 100% frá núverandi
greiðslum. Jafnframt hafa þeir
Iagt fram nýjan samningsgrund-
völl, annars vegar fyrir heimilis-
lækna, en hins vegar fyrir sér-
fræðinga, í stað þess, að nú er
f gildi einn heUdarsamningur
milli aðilanna.
Um aðdraganda má í stuttu
málj segja þetta:
í samningi L.R. og S.R. frá 19.
maí 1960 var svo -ékveðið, að
aðilarnir skyldu ,hvor um sig til-
nefna fulltrúa, ekki færri en tvo
og ekki fleiri en fimm í nefnd,
er vinni að endurskoðun á öllu
skipulagi læknaþjónustu, sem
veitt er á vegum S.R. svo og
greiðsluháttum fyrir þá þjón-
ustu“. — Fer ekki milli mála,
að hér er átt við eina nefnd með
fulltrúum frá báðum aðilum, en
ekki hvora nefndina frá sínum
aðila, sem störfuðu sjálfstætt og
óháð hvor annarri. Stjórn S.R.
taldi mi'kils virði að fá þetta á-
kvæði inn í samninginn, þar eð
umræður gætu þá farið fram um
skipulag læknaþjónustunnar án
þess, að samningsslit vofðu yfir.
Reyndin hefur hins vegar orðið
sú, að nefndarhluti L.R. hefur
hliðrað sér hjá að eiga nokkurt
samstarf við fulltrúa S.R.
í júlílok sagði L.R. upp samn-
ingi sínum við S.R. frá og með
1. október. Kom þettá ekki á
óvart með tilliti til þeirra breyt-
inga, sem orðið hafa í kaupgjalds
málum undanfarið.
if Læknar tregir til viðræðna
J ágústmánuði lögðu full-
trúar L.R. í endurskoðunarnefnd
inni, sem aldrei hafði komið sam
an fullskipuð vegna tregðu L.R.
á að eiga viðræður við fulltrúa
S.R. í nefndinni, fram uppkast
að nýjum samningi án þess þó,
að greiðsluupphæðir væru til-
greindar. Um svipað leyti til-
kynnti L.R., að kröfur lækna
mundu verða gerðar á grundvelli
þessa uppkasts.
S.R. taldi nauðsynlegt að fá
nokkurra mánaða frest til at-
hugana og viðræðna um uppkast
L.R. svo og þau atriði, sem S.R.
telur ástæðu til að fá rædd í
sambandi við breytt skipulag.
Samninganefnd L.R. tók þessu
af skilningi, en tók þó fram, að
frestur mundi ekki verða veittur
lengur en til 1. desember. Kom-
ust samninganefndirnar að sam-
komulagi um bráðábirgðasamn-
ing til tveggja mánaða, en al-
mennur læknafundur felldi sam-
komulag þetta og fól samninga-
nefnd að ganga frá kröfum L.R.
Þær kröfur bárust S.R. ekki fyrr
en 23. þ. m. og fólu, eins og áður
er sagt, í sér yfir 100% hækkun
á greiðslum samlagsins til lækna.
■jkr S.R. býður 13% hækkun
Tveimur dögum síðar gerði
S.R. grein fyrir nokkrum atrið-
um, sem það óskaði viðræðna um
í sambandi við skipulagsbreyt-
ingar og ítrekaði jafnframt ósk
sína um bráðabirgðasamning.
Bauð S.R. 13% álag á allar
greiðslur samkvæmt núgildandi
samningi. Skyldi álag þetta greitt
frá 1. júlí sl. að telja, enda störf-
uðu læknar til áramóta á nú-
verandi grundvelli. Þessu tilboði
hefur L.R. hafnað.
Af framansögðu má vera ljóst,
að samningar hafa strandað á
kaupkröfum læknanna eða því,
að þeir vilja enga samninga. Um
ágreining um skipulag er alls
ekkj að ræða, a. m. k. ekki enn
sem komið er, þar eð viðræður
hafa ekki átt sér stað um það
efni. Sjúkrasamlagið hefur fUll-
an áhuga á breyttu skipulagi, en
sú afstaða L.R., að skipulag, sem
læknar hafa búið við í 25 ár,
gæti með engu móti haldizt ó-
breytt í 2—3 mánuði enn, svo
^ð timi vinnist til að ræða annað
betra, hiýtur að vekja furðu.
ÍC Lækka iðgjöldin?
Þegar samningalaust verður,
'er svo ráð fyrir gert í almanna-
tryggingalögum, að greiðslur
S.R. vegna sjúkrahjálpar utan
Framhald á bls. 23.
p.loovil.iinn
En það eru fleiri en Japanir,
sem fá geislavirkt Kremlrykið
yfir sig í ríkum mæli. Samkvæmt
mælingum Eðlisfræðistofnunnar-
innar hefur geislun í andrúmsloft
inu hér á landi hvorki meira né
minna en TVÖHUNDRUÐFALD-
ASX síðan Ráðstjórnin hóf kjarn
orkutilraunir sínar að nýju fyrir
3 vikum; aukizt úr 1/100 í Z pic-
ocurie. f grein, sem bh-tist hér
í blaðinu í gær úr bandaríska
stórblaðinu New York Ximes kom
glögglega fram, hversu alvarlegar
afleiðingar kjarnorkusprengingar
Ráðstjórnarinnar geta haft í ná-
inni framtíð fyrir þau landssvæði,
þar sem úrkoma er mikil: bein-
krabbi, hvítblæði og vansköpuð
smáböm. Yfir öllu þessu þegja
útibússtjórar Kremldeildarinnar
hér, og er það enn eitt dæmið um
hundtrygga þjónustu þeirra við
hina austrænu yfirboðara.
Það er því ekki að ástæðulausu,
sem menn spyrja nú með tilliti
til fyrri umhyggju Þjóðviljans
fyrir Japönum, hvort ekki sé
nú tími til þess kominn fyrir
blaðið að hafa áhyggjur af hætt
unni, sem heilsufari íslenzkra
barna, og reyndar einnig fullorð
inna, er búin vegna Ráðstjómar-
geislunarinnar í andrúmsloftinu.