Morgunblaðið - 06.10.1961, Blaðsíða 13

Föstudagur 6. okt. 1961
MORGUNBLAÐIÐ
13
Prófessorinn frá Kiel, sem var
mæðiveikivörður í Eyjafirði
PRÓFESSOR Hans Kuhn frá'
Kielarháskóla mun hafa komið
itil landsins einna fyrstur væntanj
legra heiðursdoktora við Háskóla
íslands. Hann á líka e. t. v. meira
erindi hingað en flest'ir. Konaj
hans, Elsa Jóhannesdóttir, er is-
lenzk, af Laxamýrarætt. sonur
hans er sæðingarstjóri uppi í
SBorgarfirði og sjálfur hefur próf. I
Kuhn búið ásamt fjölskyldunni
norður 1 Eyjafirði. f>au hjónm
hafa því notað tímann til að
dveljast í Borgarfirðinum og
heimsækja kunningjana á Akur-
eyri, fréttamaður frá Mbl. rakst
meira að segja á próf. Kuhn í
LVatnsdalsrétt.
í stuttu viðtali við fréttamann
blaðsins sagðist prófessorinn
hafa komið hér fyrst sem stúdent
árið 1922 og dvalizt tvo vetur.
Og nú er hann að koma hingað í
sjötta sinn. Tvö sumur, 1927 og
1929, ferðaðist hann um landið
á vegum forngripasafns í Ham-
borg og safnaði gömlum munum
©g amboðum
• SafnaSl isl. amboðum
— Það var á þeim árum,
þegar lítið var hirt um slíkt
hér, segir próf. Kuhn. Þvert á
móti. Ég varð fyrir því að fá
skammir fyrir að vera að flytja'
þetta utan og láta útlendinga.
sjá hvernig Islendingar hefðu
búið. í Museum fiir Volkerkunde
1 Hamborg er snoturt safn af |
íslenzkum gömlum áhöldum. Ég
itékk að vísu enga grútarlampa.
eða trafakefli, allt slíkt var horf-|
ið, en margt annað sem notað
var hér áður fyrr, og eitthvað
sem aldrei hefur komið hér á
safnið, t. d. hlut sem notaður var
við hákarlaveiðarnar. Dr. Matthí
as Þórðarson hafði þá mestan
éhuga fyrir kirkjulegum mun-
um. Ég man að ég benti honumj

á hákarlaskipið Ófeig, sem lá og
fúnaði í Ófeigsfirði. Því var þá
ekki sinnt, en nú heyri ég að búið
sé að taka Ófeigsskipið til hand-
argagns og er það vel farð. Þess
konar bátar hafa haldizt nærri
óbreyttir í þúsund ár, svo gott
hefur fyrirkomulagið á þeim ver-
ið. Þessi sumur fór ég mest um
Strandir og Norðurland. Ég fór
allt gangandi og bar á bakinu það
sem mér áskotnaðist, þangað til
ég gat komið því í póst. Þess
vegna var ógerlegt að skipta sér
af skipum og þessháttar.
— Var það seinna sem þér gerð
ust bóndi í Eyjafirði?
— Já, það var eftir stríð. Ég
kom 1945, en kona mín var kom-
in áður með drengina. Við vor-
um þá hér til 1949 og bjuggum í
Kræklingahlíðinni. Á sumrum
var ég mæðiveikivörður í Gler-
árdal, ásamt syni mínum. Ég hefi
yfirhöfuð ferðast geysimikið um
landið, gengið yfir það þvert og
endilangt og farið á jökla.
• Kennsluembættum
í norrænu fjölgar
Prófessor Kuhn var fyrir
stríð prófessor í norrænum fræð-
um í Leipzig og seinna í Berlín,
og síðan hann fór héðan 1949 hef
ur hann verið prófessor við Kíel-
arháskóla. — Það var lengi eini
háskólinn í Vestur-Þýzkalandi,
sem hafði prófessor í norrænu
segir hann. Fyrir stríð var sú
grein aðeins kennd í Leipzig og
' Berlin og þegar ég flutti mig á
milli, var ekki hægt að fylla í
skarðið.
— Hvernig er þetta núna?
— Sveinn Bergsveinsson kenn-
ir í Austur-Berlín, en það er ekki j
prijfessorsembætti og í Leipzig er
lítil kennsla.
En nú eru komnar kennara-
stöður í norrænu í Munster, Saar-
briigge, Miinchen og Göttingen.
— Leggja margir stund á nor-
ræn fræði í Kiel?
— Nei, nemendur eru tiltölu-
lega fáir.
• fsl. námsmenn í Kiel
— En hvað um íslenzka
námsmenn í Kiel? Þar er íslend-
ingafélag, sem mér er sagt a®
þið hjónin haldið að mestu uppi
og séuð íslendingunum mikil
hjálparhella.
— fslenzkum nátnsmönnum hef
ur eitthvað fækkað aftur, en á
tímabili voru þeir 12. íslendingar
leggja helzt stund á fiskifræði,
haffræði og hagfræði í Kiel. ís-
lendingafélag er þar, en við ger-
um stundum grín að því að fyrir
nokkrum árum voru félagar
aðeins formaðurinn, gjaldker-
inn og ritarinn, fyrir utan okkur
hjónin, sem erum heiðursfélagar.
En félögum hefur eitthvað fjölg-
að síðan.
— Ég heyrði að frúin var að
afþakka hádegisverðarboð frá ís-
lenzkum námsmönnum í Kiel,
þegar ég kom inn.
— Já, einn piltanna var að
hringja, og ætluðu stúdentar frá
Kiel að bjóða okkur til kvöld-
verðar, en því miður verður ekki
timi til þess. Við förum í næstu
viku. Háskólahátíðin tekur 3
daga og við erum bundin hiu
kvöldin.
Danír koma á tvenns-
konar verkfræðimenntun
Viðtal við Hyldgaard-Jensen,
vararektor
*
Heilbrigðismálaráðherra
Manitoba-fylkis í Kanada er
staddur hér ásamt konu sinni.
Hann heitir George Johnson,
af íslenzku bergi brotinn, en í
fyrstu heimsókninni til ís-
lands.
George Johnson,
heilbrigðismálaráðherra
HÁSKÓLAHÁTÍÐINA sækja full
trúar yfir 30 háskóla í ýmsum
löndum. Sá skólinn, sem íslenzk-
ir stúdentar hafa sótt hvað mest á
seinni árum, er verkfræðiskólinn
í Kaupmannahöfn, en hann tekur
við verkfræðinemum með fyrri
hlutapróf frá Háskóla íslands og
útskrifar þá. Fulltrúi Polytekn-
iska háskólans í Kaupmannahöfn
er' vararektor L. Hyldgard- Jen-
sen. Náði blaðið tali af honum
i gærmorgun á Hótel Borg.
Hann kvaðst ekki vita hve
margir fslendingar hefðu stundað
nám við verkfræðiháskólann.
Hann hefði sjálfur átt íslenzka
skólabræður er hann var þar við
nám, og síðan hann kom að
skólanum sem kennari 1953 hefðu
fjólmargir íslendingar verið nem-
endur hans.

Heímsókn forseta Islands var
mjög árangursrík
— segir Ceorge Johnson, heilbrigðis-
málaráðherra Manitoba
— Eg er á heimleið, sagði
hann, þegar fréttamaður Mbl.
hitti hann snöggvast að imáli
í gærkveldi. Mig hefur alltaf
langað til íslands og notaði
tækifærið, því ég fór til Lond
on og Osló til þess að kynna
mér skipulag heilbrigðismál-
anna þar.
— í Manitóba höfum við
sjúkrasamlög að vissu marki,
þ.e. þau ná enn aðeins til
sjúkrahúsanna, en nú ætlum
við að reyna að fá læknana til
samvinnu á svipuðum grund-
velli. Eg fór til Evrópu til
þess að kynna mér reynsluna,
sem þar hefur fengizt, bæði
hvað snertir læknana og al-
menning. Og ég er mjöig ánægð
ur með förina.
— Einn þáttur heilbrigðis-
málanna hér hefur líka vakið
athygli mána og það er starf
sem SÍBS. Það er vægast sagt
mjög til fyrirmyndar hvernig
haldið hefur verið á þeim mál
um hér á Islandi, sérstaklega
hvernig starfsvið SÍBS hefur
verið fært út á breiðara svið
eftir að berklaveikin sjálf var
sigruð.
Mr. Johnsón sagði, að vanda
mál öryrkjanna væri einmitt
mjög erfitt víða um lönd og
talar hann af mjög góðri þekk
ingu, því hann er læknismennt
aður og stundaði lækninga-
störf í Gimli þar til hann fór
út í stjórnmálin. Hann hefur
tvívegis verið kjörinn til
Manitoba-þings fyrir íhalds-
flokkinn og jafnframt hefur
hann gegnt ráðherraembætt-
inu í 3 ár, nú fertugur.
— í mínu héraði er mikið af
fslendingum — og við hjónin
erum bæði ættuð frá íslandi,
frúin úr Húnavatnssýslu, ég
frá Hólum. Afi minn hét Bene
dikt Jónsson og hann fluttist
vestur með dóttur sína, I.auf
eyju, sem er móðir mín.
— Heimsókn Forseta fslands
vakti sérstaka ánægju í Mani
toba og hún var mikils vivði
fyrir fólkið þar. Það var gam-
an að vera af íslenzkum ætt-
um dagana, sem hann dvald-
izt í minni heimabyggð. Heim-
sókn forsetans var mjög virðu
leg — og árangursrík. — Þar
að auki var þetta í fyrsta sinn
í manna minnum, að bjóðhöfð
ingi heimsótti Manitoba — að
frátalinni brezku konungsfjöl-
skyldunni. Það er óhætt að
segja: Við vorum ánægðir.

Nýr og fullkomnari
verkfræðiskóli
— Þróunin á tæknisviðinu er
nú á seinni árum gerólík því sem
var fyrir stríð og fyrstu 10 árin
eftir heimsstyrjöldina sagði Hyld-
gard-Jensen. Nú hefur stjórnar-
völdunum skilist að nauðsynlegt
er að iðnvæðing fari fram í Dan-
mörku. Það er eftirtektarvert að
þetta land, sem frá náttúrunnar
hendi er landbúnaðarland, skuli
komið svo langt á þeirri braut
að helmingur af útflutningnum,
reiknað í krónum, eru iðnaðar-
vörur. Ef við viljum halda þeiml
lífsskilyrðum sem við höfum og
bæta þau, þá er nauðsynlegt að
halda áfram iðnvæðingunni.
Og til að geta fylgzt með nú-
tíma tækni, verður að halda uppi
rannsóknum í stærri stíl en hing-
að til. Liður í því er það, að við
í tækniskólanum erum að flytja
í ný og stærri húsakynni utan
við borgina. Byggingar hófust þar
1959 og í septembermánuði 1962
á að flytja tvo fyrstu árganga
verkfræðinema út í Lundtofte.
í september 1963 er reiknað með
að öil rafmagnsdeildin verði kom
in þangað og aðrar deildir fylgja
svo hratt á eftir, þannig að í lok
sjöunda áratugsins höfum við
alveg nýjan verkfræðiskóla, sem
að gólffleti verður 4—5 sinnum
stærri en sá sem við höfum nú.
— Getur þetta breytt ein-
hverju um nám íslenzkra verk-
fræðinema í Danmörku?
ísl. nemar ættu að hugleiða . . .
— Árið 1957 var tekin ný
stefna varðandi tæknimenntun í
Danmörku, þ. e. a. s. tekin upp
akademisk verkfræðimenntun,
sem er 3 % árs verkfræðinám,
samsvarandi því sem í enskumæl
andi löndum er kölluð „Bachelor
of Science" menntun. Hér eftir
eiga íslenzkir námsmenn því kost
á að ljúka bæði svokölluðu „aka-
demisku" verkfræðinámi og
„civiT' verkfræðinámi. Ég er
þeirrar skoðunar að íslendingar,
sem vilja stunda verkfræðinám í
Danmörku, ættu að yfirvega í
hvora áttina áhugi þeirra beinist.
„Civil“-verkfræðinámið hefur
meiri blæ af vísindastörfum, hitt
meira fyrir þá sem ætla út í
atvinnulífið.
Hyldgaard-Jensen rektor kom
hingað frá Bandaríkjunum, þa»
sem hann sat ráðstefnu varðandi
verkfræðikennslu.
— Ég hefi jafnframt notað tæki
færið til að athuga hvernig þetta
nýja fyrirkomulag okkar stenzt
samanburð við samskonar
kennslu í Ameríku, sagði hann.
Og ég verð að segja, að ég er
L. Hyldgaard-Jensen vararektor
þeirrar skoðunar að skipulag verk
fræðikennslunnar, eins og það
hefur verið sett upp í tæknihá-
skóla Danmerkur, getur varla
betra verið, hafandi það í huga,
að í landinu er aðein ~ einn tækni-
háskóli.
Færeyingar
sáu ekki sól
TÓRSHAVN, 29. sept. — Það
er langt síðan sumarið í Fær-
eyjum hefur verið jafnvotviðra-
samt og þetta árið. Bændum
hefur gengið erfiðlega að heyja,
því sólskinsdagar hafa verið
teljandi fáir. Mikil björg hefur
orðið af að þurrka hey á þar
til gerðum girðingum — og
mikið hefur farið í súrhey. Það
var ekki fyrr en í september,
að við fengum sólarglætu og
bætti hún nokkuð úr fyrir
bændum. — Aree.