Morgunblaðið - 13.10.1961, Blaðsíða 17

Fostudagur 13. okt. 1961
M o R r. r iv n r 4 Ð I i>
17
Þórður Jónsson, Látrum:
Rabb út af blaðaviðtali
ÞAÐ var íyrir nokkru að ég rakst
á Alþýðublaðið frá 15. júní, en
það er ekki nema stundum sem
ég sé það ágæta blað, eins og
raunar fleiri af dagblöðunum, það
er hjá mér sem mörgum öðrum,
að fjárhagsins vegna, getur mað-
ur ekki veitt sér það, að sjá öll
blöðin, þótt það væri bæði gam-
an og gagnlegt.
Það sem vakti eftirtekt mína í
þessu blaði, var viðtal við Ásgrím
•Björnsson stýrimann, en hann
hafði verið einn af þeim fulltrú-
um frá Æskulýðssambandi ís-
iands, sem Æskulýðssamband
Schleswig-Holstein bauð út til
i iVestur-Þýzkalands, til að koma
á auknum kynnum milli þessara
aðila. Af þeim góðu kynnum sem
ég hef haft af Ásgrími, þá hefir
i iþetta verið honum kærkomin
för, enda kemur það fram í við-
italinu.
\ Ásgrímur er einn þeirra manaa,
sem hugsa allmikið til okkar okk
ar ungu Og uppvaxandi drengja,
og hvað fyrir þá væri hægt að
gcra umfram það sem gert er, til
að beina þeim fram hjá blind-
skerjum okkar daglega lífs, en
; af þeim óhappa skerjum er slík-
ur urmull í nútíma þjóðfélagi, að
vandratað verður barninu, nema
| til komi leiðsaga góðra manna og
Stofnana, umfram hina venjulegu
skóla, Og sem betur fer sjást nú
þess öll merki, að úr fari að ræt-
ast með þá leiðsögu, samanber
störf Æskulýðsráðs og annarra
aðila sem rétta börnum og ung-
lingum hönd sína til leiðsögu, í
yaxandi mæli.
fi í nágrenni við mig, er stófnun
sem tekur við ungum drengjum
sem steytt hafa á einhverju sker-
inu, og eru þar til nokkurskon-
ar viðgerðar, ef svo mætti að orði
komast, en sú viðgerð verður þó
ekki alltaf fullkomin, og stund-
um verður skipbrotið algjört.
t Við slíku má ekki okkar fá-
menna þjóðfélag. „Að byrgja
forunninn áður en barnið er dott-
áð í hann,“ á þarna við, og verð-
ur að reyna að framkvæma, með
öllum hugsanlegum ráðum. Það
er vonlaust að ætla sér að kom-
ast framhjá þeirri staðreynd, í
okkar nútíma þjóðfélagi, að heim
iiin yfirleitt, eru ekki lengur sá
verklegi og andlegi skóli sem
jþau áður voru. Börn og ungling-
ar eru áhrifagjörn, svo hægt er að
foeina athafnaþrá þeirra, sem þau
verða á einhvern hátt að fá sval-
að, inn á vissar brautir. Við vit-
um hvernig hægt er að ala upp
j hermenn. Ekki þurfum við þó
þess við, enn sem komið er, að
foeina athafnaþrá okkar drengja
inn á svið hernaðar, stundum
finnst mér þó ekki langt frá að
$>að sé gert. Eg hef all mikið orð-
•ið var við það, og ekki síst í
Reykjavík, að drengir leiki sér
mikið 'með byssur, sem eru þó
óskaðlegar sem slíkar, ekki er
þeim þó beint að veiðiskap í leik,
heldur til að látast skjóta hvern
annan til bana.
Stundum hafa drengir slík leik
föng með sér í sveitina, en þar
verða þessir morðleikir ekki lengi
spennandi, og er þar einkum
itvent sem veldur, í fyrsta lagi,
aflgjafi þessara morðleikja og
hugsana er þar ekki fyrir hendi,
það er kvikmyndirnar og hasar-
Somkomur
K. f. u. M.
Unglingadeildin, — fundur í
Ikvöld kl. 8,30, fjölbreytt fundar-
©fni. Piltar 13—17 ára velkomo
ir.
. Sveitarstjórar
Fíladelfía
Almennur biblíulestur kl. 5 —
ÍAlmenn samkoma kl. 8,30 Ingvar
Kvarnström talar. Állir vel-
komnir. Eftir vakningasamkom-
una verður safnaðarsamkoma kl.
10.
blöðin, i öðru lagi, þá er svó margt
nýtt og ónumið í sveitinni fyrir
kaupstaðardrenginn, að það tek-
ur hug hans allann. Það má vel
vera, að þessir morðleikir Og það
sem þeim fylgir, sé hinni ómótuðu
barnssál óskaðlegt, sem ég efa
þó, og tel því vafasamt hjá for-
eldrum að gefa drengjum sínum
byssur og sverð að leikföngum,
Og efast um að þau gerðu það ef
þau hefðu aðstöðu til að fylgjast
með þessum leikjum drengjanna,
eins og þeir stundum eru.
Við þurfum að gera meira að
því, a8 beina unglingunum inn í
hinar ýmsu greinar atvinnulífs-
ins og fyrsta skrefið mætti fá, og
ætti að fá með heppilegum leik-
föngum, því hlutverki gegndu
heimiiin áður, en vegna breyttra
þjóðhátta hafa þau ekki aðstöðu
til þess lengur, nema þá í held-
ur fáum tilfellum, eða sú er mín
skoðun.
Þeir sjóvinnuskólar sem Ás-
grímur talar um, í áðurnefndu
viðtali, eiga sjálfsagt mikið er-
indi til okkar, og þörfin er nú
þegar, búin að koma okkur inn
á þessa braut, með vísi að slíkum
skóla, á ég þar við Sjóvinnu-
námskeiðin, sem virðast hafa gef-
ið góða raun, svo langt sem þau
ná, og fjöldi drengja unir sér
þar vel við undirbúning að hag-
nýtum og þjóðhollum störfum.
Við búum við fræðslulöggjöf
sem bindur flesta á skólabekk,
frá 7—16 ára 6—8 mánuði á ári,
þetta er gott fyrir þá sem þessi
langa skólaseta er ekki.,ofviða, en
hætt er við að hún ofbjóði náms-
getu, Og þroska all margra þann-
ig að úr verði námsleiði, sem
komi í veg fyrir frekara nám,
Og verulegan námsárangur, og
hún er slæm fyrir þá sem ekki
hafa áhuga á framhaldsnámi, en
vilja komast út í atvinnulífið, og
hafa til þess öll skilyrði, nema
að þá vantar alla kunnáttu í hag-
nýtum vinnubrögðum sem nú-
tíma atvinnulíf krefst, en í þeim
efnum koma nemendurnir litlu
fróðari úr skólanum 16 ára, en
þegar þeir fóru í hann 7 ára.
En þegar einn maður, karl eða
kona, er orðinn 16 ára, þá er hann
orðinn gjaldskyldur á öllum svið-
um þjóðfélagsins, til ríkis Og sveit
ar, almannatrygginga, sjúkrasam
lags, kirkju 0. fl., og auk þess
er honum gert að skyldu, að út-
vega bönkunum sparifé, 6% af
öllu því sem honum áskotnast, að
vísu hefir hann von um, að fá
gefins,, eða að láni, 6% af þeirri
upphæð sem fæðið er metið á,
KVEÐJA FRÁ SYSTUR
Horfin ertu, hjartkær systirmín,
hrein og fögur um þig minning
skín.
Lít eg yfir liðna ævitíð,
ijúfa samfylgd okkar fyrr og síð.
Okkur tengdi tryggð, sem aldrei
brást,
og tendrað var af sannri kærleiks
ást.
Þú varst ætíð, systir glöð oggóð,
gekkst sem hetja þína ævi slóð.
Breiddir yl og birtu kringum þig,
blíð og göfug, ávallt gladdir
mig.
Fegurð lífs þér fylgdi á jörðu
hér,
þó förin stundum erfið reyndist
þér.
Nú, er skilja lífsins leiðir hér,
ljúfa ástar þökk eg færi þér,
fyrir allt, mín elsku systir kær.
Ávallt skal eg meðan hjartað
slær,
geyma þína mynd og minning
hér.
mun það' sanna blessun veita
mér.
eða kr. 1.50 á dag, til að geta
orðið við þeim kröfum sem hið
opinbera gerir til hans, varðandi
sparifé af því sem hann börðar.
í útsvar af fæðisupphæðinni einni
saman yfir árið, má gera honum
að greiða kr. 730.00 sé hann í
sveit, annars ekkert, í sjúkra-
samlag kr. 4—600.00, almanna-
tryggingar kr. 1167,00—1500,00
miðað við karl, kirkju kr. 100.00,
og svo mætti lengi telja. Erí þetta
er aðeins talið til gamans, til að
sýna fram á, í hvaða fjárhags-
legan vanda er hægt að koma ein
um 16 ára unglingi, sem setið hef
ir á skólabekk, og átt þess eng-
an kost að komast út í atvinnu-
lífið, en gjöldin kalla að umfram
daglegar þarfir. Það sem skapar
hættuna í þessu sambandi, er að
sumir unglingar á þessum aldri
eru með fullar hendur fjár, aðra
langar til að vera það einnig, en
hafa ekki aðstöðuna, og léiðast
þú slundum út í að afla fjárins,
eða þess sem vanhagar um á ó-
æski’egan hátt.
Eg tel að hér sé ekki rétt að
farið, Og held að aldurinn 14—16
ára sé heppilegastur til að kynna
unglingunum verulega atvinnu-
lífið, því atvinnulífinu höfum við
öll gott af að kynnast, og komast
í snertingu við það, hvert svo
sem ævistarf okkar kann að verða
í þjóðfélaginu.
Á þessum aldri ættu ungling-
arnir að vera lausir úr hinum
venjulegu skólum þejr er það
vildu, en í þess stað ættu þeir
að eiga kost hverskonar fræðslu
varðandi helstu greinar atvinnu-
lífsins. Til ættu að vera stofnanir
sem hjálpuðu þeim að kynnast
greinum, sem hugurinn beindist
að.
A þennan hátt væri hægt að
nýta mikið vinnuafl sem nú fer
forgörðum, og 16 ára unglingur-
inn væri þá miklu betur undir
aðar og ósanngjarnar, miðað við
þennan aldur.
Það er ekkert vafamál, að í ná-
inni framtíð, verða forystumenn
þjóðarinnar að kynna sér meira
vandamál barna og unglinga,
heldur en nú er gert, og taka
einhverja ákveðna afstöðu til
þeirra, svo hægt sé að vinna að
settu marki, ekki á einu sviði
þeirra mála heldur öllum.
Við viljum öll eiga góð og
mannvænleg börn, sem eru okk-
ur til gæfu og gleði, en þjóðfé-
félaginu nýtir borgarar, enda
bezta eignin sem við eigum og
getum skilað þjóðinni. Börn Og
unglingar sem lenda á villigöt-
Svo kveð eg þig í bjartri bæn
og trú,
bið eg, Drottins ástarfaðmur nú,
um þig breiði blessun lífs og
frið,
braut þín eilíf stefni á æðri
svið.
Lifðu sæll í ljósi kærleikans
leidd af náðar örmum Frels-
arans.
Rúna Ólalsdóttir
um í þjóðfélagsumferðinni, og
komast ekki aftur á rétta leið, eru
þjóðinna glataður fjársjóður, og
foreldrum harmur. Þess vegna
megum við ekki láta reka í þess-
um efnum, heldur sækja stöðugt
fram, notfæra okkur reynzlu
annara þjóða, og bæta við okkar
eigin reynzlu og þekkingu, þá er
líklegt að mörg unglings höndin
verði leidd frá óhappaverkum, að
hagnýtum störfum og þætti mér
Sjóvinnuskóli eins og Ásgrímur
lýsir í umræddu viðtali, mjög
líklegur þáttur í því starfi, en
vonandi verður hans ekki langt
að bíða. Eg þakka svo Ásgrími
og blaðamanninum viðtalið.
Látrum, 20. sept. 1961
Þórður Jónsson
Sextugur
Ólafur Magnússon
EITT af stóru börnunum á sex-
tugsafmæli í dag, og skal því
reynt að efna við það gamalt heit.
Er mér í fersku minni haust-
kyrr dagur fyrir 33 árum. í orlofi
góðra vina fékk ég þá að dvelj-
ast nokkra daga í Reykjavík og
skoða fyrsta sinni hversdagsleik
hennar og furður forvitnum
barnsaugum. Allir viðburðir þess
arar ferðar eru nú sigldir sinn
sjó inn í gleymskuna. Samt ekki
eitt atvik.
Það var einhvern dag, að vinir
mínir gengu sér með mig niður
að höfn, þar sem hjartsláttur at-
hafnalífsins var styrkastur þá
eins og nú. Á_hafnarhlaðinu spíg-
sporaði fram og aftur maður,
jakkahornin gljáandi og harður
hattur svartur. Sýndist hann eiga
þarna talsvert undir sér, svo að
gesturinn var í engum vafa um,
að ef nann ætti ekki rífan hlut í
þessum hásigldu gnoðum, þá ætti
hann að minnsta kosti með þær.
Ekki töldu heimamenn, að svo
væri, en nefndu nafn mannsins
og þóttust með því gefa viðhlít-
andi skýringu.
Og árin líða. Forvitnisgáfa
bernskunnar dofnar í veröld sjálf
sagðra hluta, svo að ekki þykir
framar í frásögur færandi, þó að
kynlegur kvistur hittist fyrir á
förnum vegi.
Og enn miklu síðar varð ég svo
heppinn að kynnast honum. Glað
ur og reifur er hann, þegar gest
ber að garði, einlægur í drengja-
legu feimnisleysi sínu. Enn sama
ótamda þörfin að láta nokkuð til
sín taka og á hafnarhlaðinu forð-
um. Góðlyndur maður, sem ekki
vill gjöra á hlut þinn.
Oft hefir mér fundizt þessi
barnslegi hugur eiga sér fylgsni,
sem helzti djúpt vill verða á
hjá mörgum manni. — Aldrei
vantar hann á fremsta bekk, þeg-
ar guðsþjónustugjörð er í Arn-
arholti. Þér sýnist kannski, les-
andi góður, að vant sé að sjá,
hvert erindi hann eigi þar. En
hvað stoðar vitsmunaleg ígrund-
un á ófullkominn prédikun
kennimanns, ef ekki er vakinn
hugblær fölskvalausrar guðsdýrk
unar? Gildir ekki guð einu, þótt
sálmabókinni sé öfugt snúið, ef
hjartað syngur, sem bak við
slær? Stendur ekki skrifað: Af
munni barna og brjóstmylkinga
hefir þú tilbúið þér lof?
Ekki er ég svo fróður, að ég
viti deili á ætt Ólafs Magnússon-
ar, en fæddur mun hann að Sölva
holti í Flóa 13. okt. árið 1901.
Ungur fluttist hann til Reykja-
víkur og dvaldist þar, unz hann
fór að Arnarholti haustið 1945,
skömmu eftir að hælið var stofn-
að. Þar hefir hann því dvalizt
flestum lengur og ávallt komið
sér vel, enda jafnan biúð við
bezta atlæti. Hér hefir hann eign
azt varanlegt heimili. Hér unir
hann hag sínum vel, sýslar við
heyskap á sumrum, ef svo ber
undir, skreppur eftir póstinum
eða gjörir önnur viðvik við sitt
hæfi.
Stundum er líka skotizt á
næstu bæi: það þykir honum
gaman, því að alls staðar er hon-
um tekið með hlýju og skilningL
Grannarnir þekkja, að „hjartað
það var gott“. Og gömlu kunn-
ingjarnir í bænum hafa ekki
heldur gleymt honum; það sýna
gjafir þeirra, sem gleðja hann
innilega.
Á tyllidögum býst hann líka
upp á, því að hann kann því alltaf
vel að klæðast sparifötunum.
Og þá er gleði hans fullkomin,
þegar hann hefir kveikt í góðum
vindli.
Eitt af stóru börnunum okkar
á afmæli í dag. Látum kjör þess
verða okkur hvatningu til, að
ekkert þeirra verði framar oln-
bogabarn.
Hjartanlegar hamingjuóskir
okkar allra, Óli minn.
Bjarni Sigurðsson.
VINNA
Barngóð stúlka óskast (eldri
en 18 ára). Nýtízku heimili. —
Önnur húshjálp fyrir hendi. —
Harrogate, blómamiðstöð Eng-
lands. Einhver enskukunnátta
æskileg. Vinsamlegast sendið
ljósmynd með umsókn til:
Mrs. Edwina Kent
Fulwich Road,
Harrogate England.
Húshjálp
Ef þér óskið eftir stöðu hjá
góðri enskri fjölskyldu þá skrifið
til Mrs. Ruth Nathans Agency
81. Sudbury Ct Road Harrow
Middlsx.
Félagslíf
Ármenningar
Handknattleiksdeild
Æfingar verða sem hér segir i
vetur: 3. fl. karla sunnud. kl. 3
Mfl. 1. og 2. fl. kvenna mánud.
kl. 9,20—10,10. Mfl. 1. og 2. fh
karla mánud. kl. 10,10—11,00. 4.
fl. karla miðvikud. kl. 6-—6,50
Mfl. 1. og 2. fl. karla fimmtud.
kl. 6,50—7,40. Mfl. 1. og 2. fL
kvenna fimmtud. kl. 7,40—8,30.
Mætið vel og stundvíslega og
takið með ykkur nýja félaga. —
Stjórnin
Til Farfugla
Um helgina verður dvalið i
Heiðabóli. — Nefndin
Judo
. Þeir, sem æft hafa Judo undan
farna vetur athugi að æfingar
fyrir þá eru á þriðjudögum kl. 8
til 10 og á föstudögum kl. 9—10.
Byrjendur mæti kl. kortir fyrir 7
á þriðjudögum og kl korter íyrsr
9 á föstudögum.
Ju-jitsu (sjálfsvörn)
Ju-jitsu námskeið er á miðviku
dögum kl. 9—10 og á föstudógum
kl. 8—9.
Allar æfingar fara fram í I-
þróttahúsi Jóns Þorsteinssonar,
Lindargötu 7. — Mætið stundví*
lega.
Judodeild Armannu