Morgunblaðið - 14.10.1961, Side 12

12
MORGVNBLAÐ1Ð
Laugardagur 14. okt. 1961
Otgefandi: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kris-íinsson.
Ritstjóm: .\ðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: A.ðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
STUDENTAR OG VESTRÆN
SAMVINNA
Hvarvetna í heiminum flýr fólk ríki kommúnismans, ef því gefast nokkrir möguleikar til þess,
Þessi mynd sýnir flóttafólk frá himu kommúníska Norður-Vi etnam, sem kemur til Saigon,
höfuðborgar S.-Vietnam. Flóttamannastraumurinn að norðan hófst þegar eftir skiptingu lands-
ins, árið 1954.
„Bylting vonanna"
fyrir dyrum / Suður-Vietnam?
¥ öngum hefur helzta deilu-
mál meðal háskólastúd-
enta verið vestræn samvinna
og hve mikinn þátt fslend-
ingar ættu að taka í henni.
Þegar afstaðan til Atlants-
hafsbandalagsins hefur verið
til umræðu á almennum
stúdentafxmdum, hefur venju
lega verið mjög mjótt á mun-
unum milli stuðningsmanna
og andstæðinga bandalags-
ins.
Eftir úrslitum stúdenta-
fundarins í fyrradag að
dæma, eru andstæðingar vest
rænnar samvinnu nú á hröðu
undanhaldi meðal háskóla-
stúdenta. Lýðræðissinnar
fengu kjörna 4 menn af 5 í
báðar þær nefndir, sem sjá
um hátíðahöldin 1. desember.
Kommúnistar og sá armur
Framsóknarflokksins, sem
þeim fylgir að málum, fengu
í atkvæðagreiðslum alls 26
og 32 atkvæði á móti 106 og
113 atkvæðum lýðræðis-
sinna.
Æskulýðurinn gerir sér
glögga grein fyrir því, að
við getum ekki verið ein-
angraðir í heimi nútímans,
við hljótum nauðugir viljug-
ir að vera þátttakendur í
þeim átökum, sem eiga sér
stað milli ofbeldisstefnu
kommúnismans annars vegar
og stefnu frelsis og lýðræð-
is hins vegar. í þeim átök-
um getur hvorki þjóð né
einstaklingar verið hlutlaus,
og íslenzka þjóðin hefur ekki
barizt fyrir frelsi sínu um
aldaraðir til þess að afhenda
það ófyrirleitnum vaWaræn-
ingjum. Þess vegna hlýtur
hún að standa við hlið þeirra,
sem staðráðnir eru í að varð-
veita frelsi sitt og hindra
frekari útþenslu hinnar
kommúnistísku heimsvaWa-
stefnu.
MANNAVEIÐAR
TTörmulegt er til þess að
•*■■■■ vita, að hér á landi skuli
hópur manna syngja ofbeW-
inu lof og dýrð dag hvern,
og annar hópur styrkja þessa
aðdáendur ofbeWisins með
því að hlýða kalli þeirra, ljá
þeim nöfn sín í áróðurstil-
gangi og uppáskrifa siðferð-
isvottorð fyrir Kremlverja.
Menn þessa er ekki hægt
að afsaka með því að þeir
viti ekki hvaða öflum þeir
eru að þjóna. Svo opinberar
hafa ógnirnar verið að und-
anförnu, að enginn getur lok
að fyrir þeim augunum. Og
menn þeir, sem í dag neita
að taka einarða afstöðu gegn
heimskommúnismanum, segja
raunar um leið, að þeir dái —
eða a.m.k. láti sér í léttu
rúmi liggja — aðgerðir á
borð við þær, sem við blasa
í Berlín. Þjóðarfangelsun inn
an gaddavírs og múrgirðinga,
mannrán og morð í allra
augsýn.
Vissulega er það furðulegt,
að slíkar aðfarir skuli eiga
formælendur meðal okkar
þjóðar, sem barizt hefur fyr-
ir frelsi, menningu og varð-
veizlu mannréttinda. Það á
að vera skyWa allra góðra
manna að berjast gegn slík-
um áhrifum í okkar þjóðlífi,
og er ánægjulegt að íslenzkir
stúdentar skuli einmitt helga
hátíðahöldin 1. des. þeirri
baráttu.
HER SAMEINUÐU
ÞJÖÐANNA
ótt við íslendingar höfum
sjálfir engan her, þá
greiðum við til hers Sam-
einuðu þjóðanna nær því
eina milljón króna. Þetta
framlag teljum við sjálfsagt,
enda eru vonir smáþjóðanna
um að geta haldið frelsi sínu
og sjálfsforræði nátengdar
Sameinuðu þjóðunum. Undir
áhrifamætti þeirra getur það
verið komið hvort friður og
frelsi fær að ríkja í heims-
byggðinni eða ekki.
Allar þjóðir vildu að sjálf-
sögðu geta verið lausar við
hermennsku, en því miður er
ekki þannig umhorfs í heim-
inum að líkur séu til, að þær
óskir fái að rætast í náinni
framtíð. Hinir kommúnist-
ísku ofbeWismenn hafa það
á stefnuskrá sinni, að leggja
undir sig þjóðlönd og svipta
menn frelsi. Ekkert annað
en vaW fær stöðvað þær fyr-
irætlanir, og þess vegna
verða lýðræðisþjóðirnar að
hafa öflugar varnir.
Menn dreymir um það að
þróunin geti orðið sú að að-
eins verði einn her í veröW-
inni, þ.e.a.s. á vegum Sam-
einuðu þjóðanna, einmitt sá
her, sem við' íslendingar
styrkjum með fjárframlög-
um, þótt smáir séum. Slíkt
alheims löggæzlulið þyrfti
vissulega að leysa af hólmi
heri hinna einstöku þjóða.
SUÐUR-VIETNAM og ástand
ið þar er nú stöðugt ofarlega
á baugi, og einkum lítur
Bandaríkjastjórn þangað á-
hyggjuaugum. Er nú verið
að rannsaka ýtarlega vestur
í Washington, til hvaða að-
gerða skuli grípa til þess að
binda endi á hinn ákafa
skæruhernað kommúnista í
S.-Vietnam og tryggja ör-
yggi og sjálfstæði landsins.
— Eins og kunnugt er af
fréttum, er Maxwell Taylor,
persónulegur hermálaráð-
gjafi Kennedys Bandaríkja-
forseta, nú á förum til S.-
Vietnam til þess að kanna
ástandið þar — og að feng-
inni skýrslu hans, mun Banda
ríkjastjórn taka ákvörðun um
það, hvort nauðsynlegt sé að
senda herlið til landsins, en
það mun ekki gert, nema það
verði talin algerlega óhjá-
kvæmileg nauðsyn. — Hins
vegar er nú unnið að því í
Washington að hrinda í fram
kvæmd víðtækri umbóta-
áætlun á sviði efnahags- og
þjóðfélagsmála í S.-Vietnam.
Er áætlun þessi talin sú viða
mesta á sínu sviði, sem
Bandaríkin hafa nokkru
sinni staðið að í Suðaustur-
Asíu.
— ★ —
Eins og kunnugt er, fór Lyndön
B. Johnson, varaforseti Banda-
ríkjanna, vel heppnaða „könnun-
arferð“ til ýmissa Asíulanda
sremma á þessu ári og kom þá
m. a. til Suður-Vietnam. Hann
fuilvissaði forseta landsins, Ngo
Dinh Diem, um það, að Banda-
rikin myndu styðja stjórn hans
í baráttunni gegn kommúnistum
af ráðum og dáð. Skömmu eftir
heimkomu Johnsons var svo send
nefnd fjármálasérfræðinga til
S.-Vietnam, á vegum bandaríska
utanríkisráðuneytisins, undir for-
ustu dr. Eugene Stanleys, for-
stjóra Stanford-rannsóknastófn-
unarinnar, til þess að gera tillög-
ur um „varnir“ landsins, að öðru
leyti en því, sem að hermálum
sneri — þótt þau hljóti að sjálf-
sögðu að hafa áhrif á allar áætl-
anir. — Fyrir um það bil tveim
og hálfum mánuði skiluðu sér-
fræðingar þessir svo áliti til
Kennedys forseta. Mun það hafa
hlotið samþykki í grundvallar-
atriðum í Hvíta húsinu.
* HVAÐ SEM ÞAÐ
KOSTAR ....
í „Stanley-skýrslunni", eins og
álit þetta er almennt nefnt, er
lögð megináherzla á hröð hand-
tök við framkvæmd öryggisáætl-
unarinnar — Og miðast hún við
það, að öryggi Suður-Vietnam
verði tryggt við árslok 1962. —
Að því er bezt er vitað, virðast
Bandaríkjamenn staðráðnir í að
ná þessu markmiði, hvað sem það
kostar — en fyrir fram er ljóst,
að það verður óhemjudýrt. Á
þessu tímabili skal efla her
S.-Vietnam, þjóðvörðinn og hinar
svonefndu „sjálfsvarnarsveitir"
svo mjög, að lið kommúnista geti
engan veginn staðizt þeim snún-
ing. Þá verða æskulýðssamtök lýð
veldisins efld : allan hátt og verk
svið þeirra víkkað. Þús. radíó-
stöðva og móttökutækja verður
komið upp í bæjum og þorpum
um gervallt landið til þess að
tengja hin afskekktustu héruð við
varnarkerfið — o. s. frv. — Að
þessu leyti er beinlínis fjallað um
varnir landsins í Staley-skýrsl-
unni. En mikilvægasti hluti henn
ar snýst hins vegar um algera
endurskipulagningu landsbyggð-
arinnar í S.-Vietnam — að vísu
með sérstöku tilliti til hinnar
hernaðarlegu aðstöðu.
★ „BÆNDABORGIR“
Dr. Staley hefir ákveðið mælt
með því, að bygging svonefndra
„agrovilles“ verði hafin að nýju
Og með mjög auknum krafti.
„Agrovilles" (sem e. t. v. mætti
nefna bændaborgir á íslenzku)
eru smáborgir, sem byggðar eru
frá grunni úti á landsbyggðinni,
og koma í stað hinna dreifðu,
varnarlausu þorpa á Mekong-
sléttunni, sem lögð eru niður jafn
óðum og hinar nýju borgir rísa.
Bændaborgirnar eiga að vera sem
allra sjálfstæðust samfélög, með
eigin skóla, sjúkrahús, eigin mark
aði o. s. frv. Ræktarlandinu um-
hverfis þær er skipt upp að nýju
milli bændanna, á grundvelli
sjálfseignarréttarins. — Mörg þús
und bænda hafa þegar flutzt í
þessar nýju borgir, en þar hljóta
þeir nokkurn veginn örugga vörn
gegn skæruliðum og hermdar-
verkamönnum kommúnista — og,
að vissu marki gegn komnr.ún-
ískri undirróðurs- og byltingar-
starfsemi.
Þegar þessi nýbygging var haf-
in á sínum tíma, töldu margir
hana fullnaðarsvár við kommn-
ista-ógninni. En óþörfum þving-
unum var beitt við það að leysa
upp hin gömlu og varnarlausu
þorp, 'og mörgum hundruðum
bænda var gert að skyldu að
vinna við byggingu nýju borg-
anna — sem kauplausir sjálfboða
liðar. Þessi skipulagslegu og sál-
fræðilegu mistök gerðu það að
verkum, að áætlunina um bænda-
borgirnar rak upp á sker. Þó hafa
nú þegar verið reistar 26 slíkar
borgir — og er íbúatala þeirra
samtals tæplega 100 þúsund. —.
Dr. Staley og félagar hans telja
bændaborgahugmyndina stefna I
rétta átt — og leggja til, að Banda
ríkin leggi fram fé til að reisa
um 100 slíkar. Stjórn Suður-Viet-
nam hefir á hinn bóginn heitið
því, að beita ekki slíkri hörku
sem fyrr við byggingu borganna
og flutning fólks til þeirra.
k „HERSTJÓRNAÞORP“
Jafnframt er lagt til, að þessi
áætlun verði færð talsvert út, ef
svo mætti áegja. Hið næsta
hverri „bændaborg“ skal reist
eitt (eða jafnvel tvö) „herstjórn-
arþorp“ (strategic villages), með
um 1.500 íbúum hvert. Þessi þorp
skulu rammlega víggirt með vír-
og bambus-gerði Og umkringd
varðturnum. Verða þau þannig
eins konar útverðir bændaborg-
anna — íbúar beggja samfélag-
anna eiga að vera öruggir gegn
árásum skæruliða. Þorpsbúar
skulu svo eiga aðgang að skólum,
sjúkrahúsum og annarri opin-
berri þjónustu í bændaborgunum,
Framh. á bls. 17