Morgunblaðið - 01.11.1961, Síða 12

12
MOR'GVNBL AÐIÐ
Miðvikudagur 1. nóv. 1961
CTtgefandi: H.f Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Krip.íinsson.
Ritstjórn: .\ðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ISLAND I MESTRI HÆTTU
— Gerið svo vel að setjast til borðs með mér (tarantel press).
Austur þýzkir lögreglumenn hafa um margra ára skeið staðið vörð við landamærln I Berlin
voprraðir hríðskotabyssum. Vestur þýzka lögreglan hefur hins vegar gengið með kylfur og
skammbyssur, þar til í síðustu viku. Nú hefur vestur þýzka lögreglan verið búin brezkum
hríðskotabyssum og sjást þrír vopnaðir verðir vestan við Brandenburgar hliðið á myndinni.
¥Tm allan heim ríkir skelf-
ing vegna ógnarspreng-
inga Rússa og er það að von-
um, því að hvarvetna mun
helrykið ógna mannkyninu,
þótt í mismunandi mæli sé.
Það var auðvitað þungbært
að þurfa að birta í Morgun-
blaðinu í gær yfirlitskort
það, sem sýnir helztu hættu-
svæði næstu ára, en vísinda-
menn virðast gera ráð fyrir
að hættan sé meiri á íslandi
en í nokkru öðru þjóðlandi
veraldar. Má vera, að þessi
tíðindi séu hin uggvænleg-
ustu, sem íslenzkt blað hef-
ur flutt lesendum sínum.
Strontium 90 er sem kunn-
ugt er hættulegast allra
geislavirkra efna, sem mynd-
ast við kjamorkusprenging-
ar, vegna þess hve geisla-
virknin hverfur hægt. Þann-
ig er hinn svonefndi helm-
ingunartími strontium 90 28
ár, þ.e.a.s. að 28 ár líða þar
til helmingur geislavirkninn-
ar hefur eyðzt. Á kortinu,
sem Morgunblaðið birti, er
sýnt, hvar gera megi ráð fyr-
ir að hættan af strontium 90
verði mest. Sést þar að
helztu hættusvæðin eru tal-
in fjögur. Öll eru þau mest-
megnis yfir úthöfum og
snerta aðeins strendur landa,
með þeirri einu undantekn-
ingu að ísland er svo til allt
talið vera á stærsta hættu-
svæðinu.
Þessi ógnartíðindi berast
íslenzku þjóðinni til viðbót-
ar við fregnir af neðansjáv-
arsprengingunni við Novaya
Semlya, sem gera má ráð
fyrlr að eitri sjávargróður í
Norður-íshafinu, en út-
streymi úr því er aftur í
námunda við íslandsstrend-
ur. Það eru því sannarlega
kaldar kveðjur, sem okkur
berast nú úr austurvegi.
En ef til vill er það hryggi
legast, að hérlendis skuli til
menn, sem vísvitandi styðja
þessar ógnaraðgerðir og aðr-
ir, sem skrifa upp á sið-
ferðisvottorð fyrir Krúsjeff
og styrkja hann í þeirri trú,
að honum sé heimilt að
fremja margfalt verri glæpa-
verk en Stalin þeim, sem nú
er úthrópaður. Honum muni
samt verða fyrirgefið og
gerðir hans lagðar að jöfnu
við tilraunir frjálsra þjóða
til nauðvarnar.
HRAÐA VERÐUR
VARÚÐARRÁÐ
STÖFUNUM
17ið þessi hörmulegu tíðindi
^ verður það enn ljósara, að
megináherzlu verður að
leggja á að hraða öllum til-
tækilegum varúðarráðstöfun-
um hér á landi, vegna glæpa
heimskommúnismans. Morg-
unblaðið hefur áður skýrt
frá því, að slíkar aðgerðir
séu nú undirbúnar.
í fyrsta lagi verður að
stórauka geislamælingar,
bæði í andrúmsloftinu, og
jafnframt í matvælum, en
samhliða ber að kanna til
hlítar og kynna almenningi,
hvernig verja megi manns-
líkamann beinum geislunar-
áhrifum. Hér er ekki lengur
um að ræða mál, sem menn
geti haft í flimtingum, held-
ur hljóta stjórnarvöld að
taka þau hinum föstustu tök-
um þegar í stað.
Framtíð þjóðarheildarinn-
ar og sérstaklega barna og
ungmenna getur verið í veði
og einskis má láta ófreistað
til að gætt verði allrar
eirrar varúðar, sem í mann-
legu valdi er.
FINNUM ÓGNAÐ
/Irðsending sú, sem Rússar
" sendu Finnum, hefur
valdið miklum ugg, ekki sízt
á Norðurlöndum. Ekki er
fullljóst, hvert efni orðsend-
ingarinnar er, en fréttamenn
telja, að Rússar muni fara
fram á herstöðvar í Finn-
landi.
Með tilliti til þess að orð-
sendingin kemur í kjölfar
ógnarsprenginganna er ekki
að furða, þótt mönnum finn-
ist nú sem hætturnar fari
ört vaxandi; ekki sízt þegar
hliðsjón er höfð af fram-
ferði nazista fyrir síðustu
heimsstyrjöldina og hinum
nána skyldleika baráttuað-
ferða nazismans og heims-
kommúnismans.
Finnar hafa áður þurft að
horfast í augu við mikinn
vanda, vegna nábýlisins við
hin austrænu ofríkisöfl og
háð hetjulega baráttu fyrir
frelsi sínu við aðdáun allra
frjálsra manna. Þeir hafa
ekki verið beygðir eða und-
irokaðir með hótunum.
Enda þótt aðstaða finnsku
þjóðarinnar sé mjög erfið,
landfræðilega og efnahags-
lega, mun hún áreiðanlega
reyna að standa gegn hót-
unum hins volduga nábúa,
og Krúsjeff hlýtur líka að
gera sér grein fyrir því. Hins
vegar er líklegt að hann
muni telja heppilegt að reyna
að styrkja landakröfur sín-
ar í Berlín með því að falla
jafnframt frá öðrum kröfum,
t. d. til herstöðva í Finn-
landi. Þetta er gamalkunn-
ugt ráð frá Hitlerstímanum,
en Moskvumenn mættu gjarn
an hafa hugfast að nú eru
menn reynslunni ríkari og
pví ekki jafnfúsir til „Múnch
ensamninga" og áður.
LÍKIÐ í
STROMPINUM
ll/Iikið hefur að undanförnu
verið rætt um Stromp-
leik Laxness og þá ekki sízt
það tiltæki að fela lík í
strompinum til framdráttar
þeim, sem eftir lifðu. Þótti
ýmsum nokkuð langt seilzt
til fanga eftir yrkisefni.
En nú er saga annars líks
eitt meginefni heimsblað-
anna og umræðuefni manna
á meðal, ekki síður hér á
landi en annars staðar.
Lík Stalins var sannar-
lega notað af þeim sem eftir
lifðu. Andlegir ættingjar böl
valdsins mikla báru hann til
grafar og gættu þess tryggi-
lega að auglýsa, hverjir í
fylkingu færu, svo að þjóð-
irnar mættu vita hvar þeirra
manna væri að leita, sem
verðugir væru arftakar ein-
valdans. Hver um sig fluttu
menn þessir dýrðaróð um
Stalin dauðann, til að tengja
nafn hans sínu. Líkið skyldi
til hins ítrasta notað í per-
sónulegri baráttu fyrir ver-
aldlegri meðferð.
Þar kom þó að líkið í graf-
hýsinu kallaði á vandamál,
sem eru lærisveinunum þung
í skauti og minna á óþæg-
indin af frænkunni í stromp-
inum. En lík Stalins varð að
fjarlægja. Það varð þó ekki
gert án þess að glæpaferill
valdhafanna yrði rifjaður
upp. Og enn er það gamli
maðurinn, sem mest áhrif
hefur á sálarlíf þeirra lítil-
menna sem sitja á svikráðum
við þjóðir sínar um allan
heim. Iiík Stalins er arftök-
um hans enn sú martröð sem
skipulaginu fylgir.